Karta modułu

KARTA MODUŁU
Nazwa modułu:
Globalne zmiany środowiska naturalnego
Global changes in natural environment
Kierunek: OŚ
Rok studiów: II
Semestr: 3
Kod modułu:
Rodzaj modułu: wybieralny
Punktacja ECTS: 1
Jednostka realizująca moduł
Zakład Podstaw i Systemów Ochrony Środowiska
Kierownik modułu
dr inż. Anna Czaplicka-Kotas
Skład zespołu dydaktycznego
dr inż. Anna Czaplicka-Kotas
dr inż. Ewa Szalińska
Struktura modułu:
• Wykłady:
• Ćwiczenia audytoryjne
• Laboratorium
•
Seminaria
• Projektowanie
•
Praca własna studenta
15 godz./sem.,
0 godz./sem.,
0 godz/sem.,
0 godz/sem.,
0 godz/sem.,
10 godz/sem.,
Słowa kluczowe: zanieczyszczenia antropogeniczne, zanieczyszczenia naturalne, zmiany w oceanach,
zmiany klimatyczne, dziura ozonowa, efekt cieplarniany
Cele i efekty kształcenia:
Celem modułu jest przekazanie wiedzy związanej z aspektami globalnych zmian zachodzących w środowisku
naturalnym.
Efekty kształcenia:
• zaznajomienie z krążeniem pierwiastków (węgla, azotu, fosforu, siarki) w przyrodzie pomiędzy
atmosferą, glebą i wodą;
• rozumienie przebiegu procesów krótko- i długoterminowych zachodzących w środowisku,;
• umiejętność odróżnienia tła naturalnego i zanieczyszczeń antropogenicznych obecnych w środowisku;
• znajomość najnowszych odkryć dotyczących zmian zachodzących w środowisku o charakterze
globalnym np.: zmiany zachodzące w oceanach i ich wpływ na klimat ziemski, dziura ozonowa, efekt
cieplarniany, zmniejszenie produkcji tlenu w wyniku wycinania lasów tropikalnych;
• rozumienie powiązań między zjawiskami globalnymi a ingerencją człowieka w środowisko;
• zaznajomienie ze skutkami ingerencji człowieka w środowisko naturalne powodujących globalne
zmiany środowiska na kuli ziemskiej oraz sposobach przeciwstawiania się tym zmianom.
Program wykładów:
• Wprowadzenie (miejsce Ziemi we Wszechświecie, czy Ziemia jest systemem otwartym, obieg endo- i
egzogenny, skale czasu) – 1h.
• Metody badań i obserwacji Ziemi (skale mikro i makro, badania w terenie i w laboratorium, procesy
krótko- i długotrwałe, modele i symulacje) – 1h.
• Własności wody i cykl hydrologiczny (systemy i przepływy, opady i substancje rozpuszczone w
deszczu - naturalne i antropogeniczne; kwaśne deszcze; lodowce; rzeki - przepływ, substancje
rozpuszczone, zawiesina, zmiany antropogeniczne; jeziora i zbiorniki; mokradła; wody podziemne;
oceany; użycie wody i tego konsekwencje) – 3h.
• Obieg węgla, azotu, fosforu, siarki w przyrodzie pomiędzy atmosferą, glebą i wodą. Globalne zmiany
w obiegu tych pierwiastków związane z działalnością człowieka – 4h.
• Dziura ozonowa – 2h.
• Wpływ zmian klimatycznych na przebieg historii człowieka – 2h.
• Krążenie metali w przyrodzie ze szczególnym uwzględnieniem rtęci – 1,5h.
• Rozprzestrzenianie się związków organicznych w przyrodzie – 0,5h.
Moduły, których zaliczenie warunkuje podjęcie przedmiotowego kursu:
Biologia i ekologia, Chemia, Fizyka, Geologia i hydrogeologia, Hydrologia i meteorologia
Forma zaliczenia modułu:
• Wykładu - zaliczenie pisemne
Podręczniki, skrypty, pomoce dydaktyczne:
•
Berner, E.K. et R.A. Berner, 1996. Global environment. Water, Air and Geochemical Cycles. Prentice
Hall,New Jersey, 376p
•
Alley R. B. Klimat pojutrze? w: Świat Nauki, grudzień 2004
•
Archibald D.,2007, The past and future of climate. The Lavoisier Group's 2007 Workshop
'Rehabilitating Carbon Dioxide' Melbourne
•
Bright M., Zanieczyszczenie oceanów, Wyd. Almapress, 2000
•
Broecker, W.S., 1985, How to Build a Habitable Planet.Lamont-Doherty Geological Observatory,
Columbia University, Palisades, New York, 292 p.
•
Butcher, S.S., Charlson, R.J., Orians, G.H., Wolfe, G.V. (editors), 1992. Global Biogeochemical
Cycles. Academic Press, London, 377 p
•
Catto, N., Catto G., 2004, Climate changes, communities, and civilizations: driving force, supporting
player, or background noise? Quaternary International 123-125: 7-10
•
Czaja S., 1998, Globalne zmiany klimatyczne, Wyd. Ekonomia i środowisko
•
Gworek i Mocka (red.), 2001, Obieg pierwiastków w przyrodzie t. I i II, Wyd. Instytutu Ochrony
Środowiska, Warszawa
•
Harris et al. (eds), 2003, Ecosystem responses to mercury contamination: indicators of change. CRC
Press.
•
http:/www.bbc.co.uk/sn/climateexperiment/
•
http://www.epa.gov/solec/solec_2000/presentations/Human_Health_Fish_Contaminants_(McCann).pdf
•
Lovelock, J.E., 1987. GAIA, A New Look at Life on Earth. Oxford University Press, Oxford, 157 p.
•
Niedzialski J., Gierczak T., 1992, Dziura ozonowa – przyczyny i następstwa, Wyd. PLJ, Warszawa
•
Różański K., 2001, Antropogeniczne zmiany klimatu: mit czy rzeczywistość? Materiały XXXVI Zjazdu
Fizyków Polskich, Toruń
•
Sadowski A., 2001, Trzeci raport rządowy dla konferencji stron ramowej konwencji Narodów
Zjednoczonych w sprawie zmian klimatu, Warszawa, Wyd. Instytut Ochrony Środowiska
•
Schlesinger, W.H., 1997. Biogeochemistry. An analysis of global change. Academic Press. San Diego
•
Schellnhuber H. J., 2006, Avoiding dangerous climate Change, Cambridge Uniwersity Press
•
Czasopisma:
Nature, Science, Global Biogeochemical Cycles