Wykład 10

13
Koszty produkcji
PRINCIPLES OF
MICROECONOMICS
FOURTH EDITION
N. G R E G O R Y M A N K I W
PowerPoint® Slides
by Ron Cronovich
© 2007 Thomson South-Western, all rights reserved
ACTIVE LEARNING
Burza mózgów
1:
Kierujesz firmą General Motors.
 Wymień 3 koszty, jakie ponosisz.
 Wymień 3 różne decyzje biznesowe,
na które wpływ mają twoje koszty.
1
W tym rozdziale szukaj odpowiedzi na
pytania:
 Czym jest funkcja produkcji? Czym jest produkt
krańcowy? Jak są ze sobą powiązane?
 Jakie są różne rodzaje kosztów, jak są ze sobą
powiązane i jak są związane z produkcją?
 Czym różnią się koszty w krótkim i długim
okresie?
 Czym są “korzyści skali”?
CHAPTER 13
THE COSTS OF PRODUCTION
2
1
Utarg całkowity, koszt całkowity i zysk
 Zakładamy, że celem przedsiębiorstwa jest
maksymalizacja wartości firmy.
 W analizowanych przez nas przypadkach
oznacza to maksymalizację zysku.
zysk = utarg całkowity – koszt całkowity
kwota, jaką przedsiębiorstwo
uzyskuje ze sprzedaży
swojej produkcji
CHAPTER 13
wartość rynkowa nakładów,
które przedsiębiorstwo
zużywa w trakcji produkcji
THE COSTS OF PRODUCTION
3
Koszty: jawne vs. ukryte
 Koszty jawne – stanowią koszty nakładów, za którymi
kryje się wydatek pieniężny ponoszony przez
przedsiębiorstwo np. wypłaty dla pracowników.
 Koszty ukryte – stanowią koszty nakładów, za którymi
nie kryje się wydatek pieniężny ponoszony przez
przedsiębiorstwo np. koszt alternatywny czasu
właściciela.
 Pamiętaj jedną z 10 Zasad: Kosztem jest to, z czego
musisz zrezygnować, aby osiągnąć swój cel.
 Jest to prawda bez względu na to czy są to koszty jawne
czy ukryte. Obydwa typy kosztów mają wpływ na decyzje
przedsiębiorstwa.
CHAPTER 13
THE COSTS OF PRODUCTION
4
Koszty jawne i ukryte: przykład
Potrzebujesz $100.000 aby założyć swój biznes. Stopa
procentowa wynosi 5%.
 Przypadek1: pożyczasz $100.000
•
Koszty jawne = $5000 odsetki od pożyczki
 Przypadek 2: wykorzystujesz $40.000 ze swoich
oszczędności, pożyczasz brakujące $60.000
•
•
Koszty jawne = $3000 (5%) odsetki
Koszty ukryte= $2000 (5%) utracone odsetki, które
mógłbyś zarobić na swoich $40.000 oszczędności.
W obu przypadkach, koszt całkowity (koszt jawny i
koszt ukryty) wynosi $5000.
CHAPTER 13
THE COSTS OF PRODUCTION
5
2
Zysk ekonomiczny a zysk księgowy
 Zysk księgowy stanowi utarg całkowity
pomniejszony o wszystkie koszty jawne.
 Zysk ekonomiczny stanowi utarg całkowity
pomniejszony o koszt całkowity (włączając
koszty jawne i koszty ukryte)
 Zysk księgowy pomija koszty ukryte, więc jest
wyższy niż zysk ekonomiczny (zerowy zysk
ekonomiczny nie oznacza zerowego zysku
księgowego).
CHAPTER 13
THE COSTS OF PRODUCTION
6
2:
Zysk ekonomiczny a zysk księgowy
ACTIVE LEARNING
Czynsz za powierzchnię biura wzrósł o $500
miesięcznie.
Porównaj wpływ na zysk księgowy i zysk
ekonomiczny jeżeli:
a. Ty płacisz czynsz za powierzchnię biura
b. Ty jesteś właścicielem powierzchni biura
7
ACTIVE LEARNING
Odpowiedź:
2:
Czynsz rośnie o $500 miesięcznie.
a. Ty płacisz czynsz za powierzchnię biurową.
b. Ty jesteś właścicielem powierzchni biurowej.
8
3
Funkcja produkcji
 Funkcja produkcji pokazuje związek pomiędzy
ilością zasobów zużytych w celu
wyprodukowania dobra, a wielkością produkcji
tego dobra.
 Może być przedstawiona w postaci tabeli,
równania lub grafu. Przykład 1:
• Rolnik Jacek uprawia pszenicę.
• Posiada on 5 akrów ziemi.
• Może on zatrudnić tylu pracowników, ilu chce.
CHAPTER 13
9
THE COSTS OF PRODUCTION
Przykład 1: Funkcja produkcji rolnika Jacka
Q- ilość
L- liczba
pracowników pszenicy
Wielkość produkcji
3.000
2.500
0
0
1
1000
2
1800
3
2400
500
4
2800
0
5
3000
CHAPTER 13
2.000
1.500
1.000
0
1
2
3
4
5
Liczba pracowników
10
THE COSTS OF PRODUCTION
Produkt krańcowy
 Produkt krańcowy stanowi przyrost wielkości produkcji,
osiągany dzięki wykorzystaniu dodatkowej jednostki nakładu.
 Przykład: jeżeli rolnik Jacek zatrudni jednego pracownika
więcej, jego produkcja wzrasta o wartość krańcowego
produktu pracy.
 Nota:
∆ (delta) = “zmiana …”
Przykłady:
∆Q = zmiana produkcji, ∆L = zmiana pracy
 Krańcowy produkt pracy (MPL) =
CHAPTER 13
THE COSTS OF PRODUCTION
∆Q
∆L
11
4
Przykład 1: Produkt całkowity &
krańcowy
Q- ilość
L- liczba
pracowników pszenicy
∆L = 1
∆L = 1
∆L = 1
∆L = 1
∆L = 1
CHAPTER 13
0
0
1
1000
2
1800
3
2400
4
2800
5
3000
MPL
∆Q = 1000
∆Q = 800
∆Q = 600
∆Q = 400
∆Q = 200
12
THE COSTS OF PRODUCTION
Przykład 1: MPL = Nachylenie funkcji produkcji
MPL
3.000
equals the
slope of the
2.500
production function.
0
0
1
1000
2
1800
3
2400
4
2800
5
3000
CHAPTER 13
Produkt, Q
L-liczba
Q- ilość
MPL
pracowników pszenicy
2.000
Notice that
diminishes
as L increases.
MPL
1.500
1.000
This explains why
500 production
the
function
gets flatter
0
as L0 increases.
1
2
3
4
5
Liczba pracowników
THE COSTS OF PRODUCTION
13
Dlaczego MPL jest ważne
 Przypomnienie jednej z 10 Zasad:
Racjonalni ludzie biorą pod uwagę wielkości krańcowe.
 Kiedy rolnik Jacek zatrudnia dodatkowego pracownika,
•
Jego koszt wzrasta o zarobki dodatkowego
pracownika
•
Jego produkcja wzrasta o krańcowy produkt pracy
(MPL)
 Porównanie powyższych pomoże Jackowi zdecydować,
czy zatrudnienie dodatkowego pracownika przyniesie mu
korzyści.
CHAPTER 13
THE COSTS OF PRODUCTION
14
5
Malejąca produktywność krańcowa
 Malejąca krańcowa produktywność: zjawisko
polegające na tym, że produkt krańcowy zasobu maleje
w miarę zwiększania się zużywanej ilości tego zasobu.
Przykład: Przyrosty produkcji rolnika Jacka są coraz
mniejsze wraz z każdym zatrudnionym pracownikiem.
Dlaczego tak się dzieje?
 Jeśli Jacek zatrudnia więcej pracowników, ale nie
zwiększa ilości uprawianej ziemi, przeciętny pracownik
ma do dyspozycji mniejszy areał, więc jest mniej
produktywny.
 Ogólnie mówiąc, MPL spada wraz ze wzrostem L.
CHAPTER 13
15
THE COSTS OF PRODUCTION
Przykład 1: Koszty rolnika Jacka
 Rolnik Jacek płaci za ziemię $1000 miesięcznie
bez względu na to, ile pszenicy uprawia.
 Miesięczna, rynkowa pensja pracownika farmy
wynosi $2000.
 Więc koszty rolnika Jacka związane są z ilością
pszenicy, którą wyprodukuje .….
CHAPTER 13
16
THE COSTS OF PRODUCTION
Przykład 1: Koszty rolnika Jacka
L- liczba
Q- ilość Koszt
pracowników pszenicy ziemi
Koszt
pracy
Koszt
całkowity
0
0
$1,000
$0
$1.000
1
1000
$1.000
$2.000
$3.000
2
1800
$1.000
$4.000
$5.000
3
2400
$1.000
$6.000
$7.000
4
2800
$1.000
$8.000
$9.000
5
3000
$1.000 $10.000
$11.000
CHAPTER 13
THE COSTS OF PRODUCTION
17
6
Przykład 1: Krzywa kosztu całkowitego rolnika
Jacka
Q- ilość
Koszt
pszenicy całkowity
$12 000
$1.000
1000
$3.000
1800
$5.000
2400
$7.000
2800
$9.000
3000
$11.000
CHAPTER 13
Koszt całkowity
$10 000
0
$8 000
$6 000
$4 000
$2 000
$0
0
Ilość pszenicy
18
THE COSTS OF PRODUCTION
Koszt krańcowy
 Koszt krańcowy (MC) stanowi przyrost kosztu
całkowitego, spowodowany zwiększeniem
produkcji o jednostkę:
MC =
∆TC
∆Q
 Czyli koszt krańcowy = zmiana kosztu
całkowitego / zmianę produkcji
CHAPTER 13
19
THE COSTS OF PRODUCTION
Przykład1: Koszt całkowity i krańcowy
Koszt
krańcowy
(MC)
Q- ilość Koszt
pszenicy całkowity
0
$1.000
1000
$3.000
1800
$5.000
2400
$7.000
2800
$9.000
∆TC = $2000
∆Q = 1000
∆TC = $2000
∆Q = 800
∆Q = 600
∆Q = 400
∆Q = 200
CHAPTER 13
$2.00
3000 $11.000
∆TC = $2000
∆TC = $2000
∆TC = $2000
THE COSTS OF PRODUCTION
20
7
Przykład 1: Krzywa kosztu krańcowego
$12
Q-ilość
pszenicy
TC
MC
MC usually rises
as Q rises,
$8
as in this example.
$10
$1.000
1000
$3.000
1800
$5.000
$4
2400
$7.000
$2
2800
$9.000
3000 $11.000
CHAPTER 13
MC
0
$2.00
$6
$0
0
1 000
2 000
3 000
Q
THE COSTS OF PRODUCTION
21
Dlaczego koszt krańcowy jest ważny
 Rolnik Jacek jest racjonalny i chce
zmaksymalizować swój dochód. Czy, aby
zwiększyć swój dochód, rolnik Jacek powinien
produkować więcej pszenicy, czy mniej?
 Aby znaleźć odpowiedź, rolnik Jacek musi“brać
pod uwagę koszty krańcowe”.
 Jeżeli koszt dodatkowej pszenicy (MC) jest niższy
niż dochód jaki uzyska z jej sprzedaży, dochód
Jacka rośnie, kiedy produkuje więcej.
 (W następnym rozdziale dowiemy się więcej, jak firmy
wybierają Q aby zmaksymalizować swój zysk).
CHAPTER 13
THE COSTS OF PRODUCTION
22
Koszty stałe i koszty zmienne
 Koszty stałe (FC) – stanowią takie koszty, które nie
zmieniają się w zależności od wielkości produkcji.
• Dla rolnika Jacka, FC = $1000 za ziemię
• Inne przykłady: koszt sprzętu, koszty pożyczek,
czynsz
 Koszty zmienne (VC) – koszty, które zmieniają się wraz
ze zmianami wielkości produkcji przedsiębiorstwa.
• Dla rolnika Jacka, VC = płace dla pracowników
• Inne przykłady: koszt materiałów
 Koszt całkowity (TC) = FC + VC
CHAPTER 13
THE COSTS OF PRODUCTION
23
8
Przykład 2
 Nasz drugi przykład jest bardziej ogólny, można
go odnieść do dowolnego przedsiębiorstwa,
produkującego dowolne dobro, z dowolnym
typem zasobów.
CHAPTER 13
24
THE COSTS OF PRODUCTION
Przykład 2: Koszty
FC
VC
TC
0 $100
$0 $100
1
100
70
170
2
100 120
220
3
100 160
260
4
100 210
310
5
100 280
380
6
100 380
480
7
100 520
620
$800
FC
$700
VC
TC
$600
Koszty
Q
$500
$400
$300
$200
$100
$0
0
1
2
3
4
5
6
7
Q
CHAPTER 13
THE COSTS OF PRODUCTION
25
Przykład 2: Koszt krańcowy
TC
MC
0 $100
1
170
$70
2
220
50
3
260
40
4
310
50
5
380
70
6
480
100
7
620
140
CHAPTER 13
$200 Marginal Cost (MC)
Recall,
is $175
the change in total cost from
producing
one more unit:
$150
∆TC
∆Q
$100
Usually,
MC
rises
as Q rises, due
$75
to diminishing marginal product.
MC
Q
$125
MC =
$50
Sometimes
(as here), MC falls
$25
before rising.
$0
(In other0 examples,
1 2 3 MC
4 may
5 6be 7
constant.)
Q
THE COSTS OF PRODUCTION
26
9
Przykład 2: Przeciętny koszt stały
FC
$200
Average
fixed cost (AFC)
is$175
fixed cost divided by the
quantity
of output:
$150
AFC
0 $100
-
1
100
$100
2
100
50
3
100
33,3
4
100
25
5
100
20
6
100
16,7
7
100
14,3
AFC
Q
AFC
$125
= FC/Q
$100
Notice
$75 that AFC falls as Q rises:
The firm is spreading its fixed
$50
costs over a larger and larger
$25
number
of units.
$0
0
1
2
3
4
5
6
7
Q
CHAPTER 13
27
THE COSTS OF PRODUCTION
Przykład 2: Przeciętny koszt zmienny
VC
$0
-
1
70
$70
2
120
60
3
160
53,3
4
210
52,5
5
280
56,0
6
380
63,3
7
520
74,3
CHAPTER 13
$200
Average
variable cost (AVC)
is$175
variable cost divided by the
quantity of output:
AVC
0
$150
AVC
Q
AVC
$125
= VC/Q
$100
As$75
Q rises, AVC may fall initially.
In most cases, AVC will
$50
eventually rise as output rises.
$25
$0
0
1
2
3
4
Q
5
6
7
28
THE COSTS OF PRODUCTION
Przykład 2: Przeciętny koszt całkowity
Q
TC
0 $100
ATC
AFC
AVC
-
-
-
1
170
$170
$100
2
220
110
50
60
3
260
86,7
33,3
53,3
4
310
77,5
25
52,5
5
380
76
20
56
6
480
80
16,7
63,3
7
620
88,6
14,3
74,3
CHAPTER 13
$70
THE COSTS OF PRODUCTION
Przeciętny koszt
całkowity (ATC)
stanowi koszt
całkowity podzielony
przez wielkość
produkcji:
ATC = TC/Q
ATC = AFC + AVC
29
10
Przykład 2: Przeciętny koszt całkowity
Q
TC
ATC
0 $100
$200
Usually,
as in this example,
$175
the ATC curve is U-shaped.
-
$150
170
$170
2
220
110
3
260
86,7
4
310
77,5
5
380
76
$25
6
480
80
$0
7
620
88,6
Costs
1
$125
$100
$75
$50
0
1
2
3
4
5
6
7
Q
CHAPTER 13
30
THE COSTS OF PRODUCTION
Przykład 2: Krzywe kosztów i ich kształty
$200
$175
$150
Costs
ATC
AVC
AFC
MC
$125
$100
$75
$50
$25
$0
0
1
2
3
4
5
6
7
Q
CHAPTER 13
31
THE COSTS OF PRODUCTION
ACTIVE LEARNING
Koszty
3:
Uzupełnij puste miejsca w tabeli.
Q
VC
0
TC
AFC
AVC
ATC
$50
-
-
-
-
$10
$60,00
$10
20
36,67
30
1
10
2
30
80
4
100
150
12,50
5
150
6
210
260
8,33
3
16,67
MC
37,50
30
35
43,33
60
32
11
ACTIVE LEARNING
Answers
Q
VC
0
1
10
2
30
3:
TC
AFC
AVC
ATC
MC
$50
-
-
-
-
$10
$60,0
$10
20
36,7
30
80
3
16,7
4
100
5
150
6
210
150
12,5
37,5
30
260
8,3
35
60
43,3
33
Przykład 2: Dlaczego krzywa ATC ma zwykle
kształt litery U
$200
KiedyQ rośnie:
$175
$150
Costs
Początkowo,
spadające AFC
pociąga ATC w
dół.
$125
$100
$75
Ostatecznie,
rosnące AVC
pociąga ATC w
górę.
$50
$25
$0
0
1
2
3
4
5
6
7
Q
CHAPTER 13
34
THE COSTS OF PRODUCTION
Przykład 2: ATC i MC
Jeżeli MC < ATC,
ATC
MC
$200
ATC spada.
$175
Krzywa kosztu
krańcowego (MC)
krzyżuje się z krzywą
przeciętnego kosztu
całkowitego
(ATC) w minimalnym
punkcie krzywej ATC
$150
Koszty
Jeżeli MC > ATC,
ATC rośnie.
$125
$100
$75
$50
$25
$0
0
1
2
3
4
5
6
7
Q
CHAPTER 13
THE COSTS OF PRODUCTION
35
12
Koszty w krótkim długim okresie
 Krótki okres: niektóre zasoby są stałe (np. rozmiar
fabryki, ziemia). Koszty z nimi związane są
kosztami stałymi.
 Długi okres: wszystkie zasoby są zmienne (np.
rozbudowa fabryki, lub jej sprzedaż)
 W długim okresie, przeciętny koszt całkowity ATC
dla każdego Q jest kosztem za jednostkę,
używając najbardziej efektywnej mieszanki
zasobów dla danegoQ (np. fabryka z najniższym
ATC).
CHAPTER 13
36
THE COSTS OF PRODUCTION
Przykład 3: LRATC dla 3 wielkości fabryki
Przedsiębiorstwo
może wybrać
wielkość: S, M, L.
ATC
ATCS
Każdy rozmiar ma
własną krzywą
SRATC.
ATCM
Przedsiębiorstwo
może zmienić
swoją wielkość w
długim okresie, ale
nie w krótkim
okresie.
CHAPTER 13
ATCL
Q
37
THE COSTS OF PRODUCTION
Przykład 3: LRATC dla 3 wielkości fabryki
Aby produkować mniej
niż QA, przedsiębiorstwo
wybiera rozmiar S
w długim okresie.
Aby produkować
pomiędzy QA a QB,
przedsiębiorstwo
wybierze rozmiar M w
długim okresie.
Aby produkować więcej
niż QB,przedsiębiorstwo
wybierze rozmiar L w
długim okresie.
CHAPTER 13
Avg
Total
Cost
THE COSTS OF PRODUCTION
ATCS
QA
ATCM
QB
ATCL
Q
38
13
Typowa krzywa LRATC
W realnym świecie,
ATC
fabryki mają różne
rozmiary, a każda
posiada własną krzywą
krótkookresowego
całkowitego kosztu
przeciętnego SRATC.
Więc, typowa krzywa
długookresowego
kosztu przeciętnego
LRATC wygląda
następująco:
CHAPTER 13
Q
39
THE COSTS OF PRODUCTION
Korzyści i niekorzyści skali
Rosnące korzyści skali:
LRATC ……………….. w
miarę wzrostu wielkości
produkcji.
ATC
Stałe korzyści skali:
LRATC ………………..
mimo wzrostu wielkości
produkcji.
LRATC
Malejące korzyści skali
(niekorzyści skali): LRATC
……………………. w miarę
wzrostu wielkości produkcji.
CHAPTER 13
THE COSTS OF PRODUCTION
Q
40
Jak zmienia się krzywa LRATC wraz ze wzrostem Q
 Korzyści skali pojawiają się, ponieważ
zwiększenie produkcji umożliwia specjalizację
pracowników.
• Częstsze dla niskiego Q.
 Niekorzyści skali mogą powstawać za sprawą
problemów z koordynacją, typowych dla każdej
wielkiej organizacji.
• Częstsze, kiedy Q jest wysokie.
CHAPTER 13
THE COSTS OF PRODUCTION
41
14
Wnioski
 Koszty są niezwykle ważne dla wielu decyzji
biznesowych, w tym produkcji, cen i rekrutacji.
 Ten rozdział przedstawił różne rodzaje kosztów.
 Następne rozdziały pokażą, w jaki sposób
przedsiębiorstwa korzystają z tych koncepcji w
celu maksymalizacji zysków w różnych
strukturach rynku.
CHAPTER 13
THE COSTS OF PRODUCTION
42
Podsumowanie
 Koszty ukryte, za którymi nie kryje się wydatek
pieniężny ponoszony przez przedsiębiorstwo, są
równie ważne jak koszty jawne przy
podejmowaniu decyzji biznesowych.
 Zysk księgowy to utarg całkowity pomniejszony o
wszystkie koszty jawne. Zysk ekonomiczny to
utarg pomniejszony o koszt całkowity (koszty
jawne i koszty ukryte).
 Funkcja produkcji pokazuje związek między ilością
wykorzystanych zasobów a wielkością produkcji.
CHAPTER 13
THE COSTS OF PRODUCTION
43
Podsumowanie
 Produkt krańcowy stanowi przyrost wielkości
produkcji, osiągany dzięki wykorzystaniu
dodatkowej jednostki zasobu.
 Produkt krańcowy jest z reguły malejący.
 Koszty zmienne zmieniają się wraz ze zmianami
wielkości produkcji przedsiębiorstwa, koszty stałe
nie zmieniają się.
CHAPTER 13
THE COSTS OF PRODUCTION
44
15
Podsumowanie
 Koszt krańcowy (MC) to wielkość o jaką rosną
koszty wraz ze wzrostem produkcji o jednostkę.
Krzywa MC jest z reguły rosnąca.
 Przeciętny koszt zmienny stanowi koszty zmienne
podzielone przez wielkość produkcji.
 Przeciętny koszt stały stanowi koszty stałe
podzielone przez wielkość produkcji.
 Przeciętny koszt całkowity stanowi koszt całkowity
podzielony przez wielkość produkcji. Krzywa ATC
na zwykle kształt litery U.
CHAPTER 13
THE COSTS OF PRODUCTION
45
Podsumowanie
 Krzywa MC przecina ATC w minimum.
Kiedy MC < ATC, ATC spada wraz ze wzrostem Q.
Kiedy MC > ATC, ATC rośnie wraz ze wzrostem Q.
 W długim okresie, wszystkie koszty są zmienne.
 Rosnące korzyści skali: ATC spada wraz ze
wzrostem Q.
 Malejące korzyści skali: ATC rośnie wraz ze
wzrostem Q.
 Stałe korzyści skali: ATC pozostaje niezmienione
wraz ze wzrostem Q.
CHAPTER 13
THE COSTS OF PRODUCTION
46
16