ZAKRES WYMAGAŃ NA KONKURS ORTOGRAFICZNY DLA

Zespół Szkół Ogólnokształcących Nr 7 w Chełmie
ZAKRES WYMAGAŃ NA KONKURS ORTOGRAFICZNY
DLA UCZNIÓW GIMNAZJUM
ETAP SZKOLNY 2016/2017
Cele edukacyjne:
1. Pogłębianie zainteresowania zagadnieniami związanymi z ortografią i interpunkcją jako
częściami kultury języka.
2. Rozwijanie świadomości ortograficznej i wrażliwości na problemy pisowni.
3. Rozwijanie praktycznych umiejętności związanych z poprawnym zapisem tekstu.
4. Pogłębianie wrażliwości na poprawność ortograficzną i ortograficzną tekstu pisanego jako
elementów skutecznego komunikowania się.
5. Kształtowanie postawy szacunku i współodpowiedzialności za dziedzictwo językowe
polszczyzny.
Zakres treści programowych:
1. Użycie litery ó
Wymiana ó w wyrazach pokrewnych, w formach fleksyjnych; pisownia ó w zakończeniach:
-ów, - ówna, -ówka; pisownia ó uzasadniona historycznie.
2. Zakres użycia litery u
Pisownia u na początku wyrazów; w przyrostkach rzeczowników i przymiotników (np. -uch,
-utki); pisownia w formach czasu teraźniejszego zakończonych na -uję, -ujesz, -uje oraz w
wyrazach, w których nie ma uzasadnienia pisownia ó.
3. Zakres użycia litery ż
Wymiana ż w wyrazach pokrewnych, w formach fleksyjnych; pisownia ż po ł, l, r; pisownia
ż także po n w wyrazach zapożyczonych; pisownia ż uzasadniona historycznie.
4. Zakres użycia litery rz
Wymiana rz w wyrazach pokrewnych, w formach fleksyjnych; pisownia zakończeń -erz, arz, -mierz, -mistrz; pisownia rz po spółgłoskach p, b, t, d, k, g, ch, j, w z uwzględnianiem
pisowni sz lub ż po spółgłoskach; pisownia rz uzasadniona historycznie.
5. Zakres użycia litery ch
Wymiana ch w wyrazach pokrewnych, w formach fleksyjnych; pisownia ch na końcu
wyrazu; pisownia ch po literze s; pisownia ch w wyrazach zapożyczonych oraz pisownia
uzasadniona historycznie.
6. Zakres użycia litery h
1
Zespół Szkół Ogólnokształcących Nr 7 w Chełmie
Wymiana h w wyrazach pokrewnych; pisownia w rozpoczynającej wyraz cząstce hekto-,
hiper -hydro-, hidro-, hipo-; pisownia h uzasadniona historycznie.
7. Pisownia ą, ę, on, om, en, em w wyrazach rodzimych, spolszczonych i zapożyczonych,
w formach deklinacyjnych i koniugacyjnych.
8. Pisownia i, j, zwłaszcza w rzeczownikach zakończonych na -ja, -ia, -eja, -ea, -ua.
9. Pisownia przedrostków z-, s-, ś-, wz-, weź-, ws-, wes-, bez-, nad-, ob-, od-, pod-, przed-, roz, w-.
10. Zakres użycia spółgłosek podwójnych (np. poddasze, lekki, o Jagielle, o Traugucie).
11. Pisownia przymiotników zakończonych na -ski, -cki, -dzki.
12. Pisownia przymiotników od nazw miejscowych.
13. Pisownia rzeczowników zakończonych na -stwo, -ctwo, -dztwo, -yzna, -izna.
14. Pisownia łączna i rozdzielna partykuł by, że,-ż, nie, zrostów i zestawień, przymiotników
złożonych, wyrażeń przyimkowych, przyimków złożonych, wyrazu indziej.
15. Pisownia łączna lub rozdzielna liczebnika pół.
16. Użycie wielkiej i małej litery.
17. Pisownia nazw, imion i nazwisk obcego pochodzenia.
18. Pisownia z łącznikiem lub bez łącznika.
19. Zasady dzielenia wyrazów przy przenoszeniu.
20. Zasady użycia kropki, przecinka, pytajnika, dwukropka, myślnika, cudzysłowu.
21. Pisownia skrótów i skrótowców.
Obowiązuje również poprawna pisownia słownictwa, którego zapis jest wyjątkiem od
wyżej wymienionych zasad.
Forma i organizacja konkursu- uczestnicy konkursu piszą ze słuchu przygotowany tekst,
czyli dyktando. Dyktando to tekst zawierający od 250 do 350 wyrazów. Na jego
przeprowadzenie przeznacza się 45 minut po odliczeniu czynności organizacyjnych.
O przejściu do eliminacji okręgowych i wojewódzkich decyduje kryterium ilościowe. Uczeń
musi spełnić dwa warunki: popełnia w dyktandzie najwyżej trzy błędy ortograficzne i najwyżej
pięć błędów interpunkcyjnych.
Proponowana literatura dla nauczycieli i uczniów szkoły podstawowej i gimnazjum:
1. Bańko M., Polszczyzna na co dzień, Warszawa 2013 (rozdz. 7. Zasady pisowni, 8. Zasady
interpunkcji).
2. Polański E., Dydaktyka ortografii i interpunkcji, Warszawa 1987.
2
Zespół Szkół Ogólnokształcących Nr 7 w Chełmie
3. Polański E., Kita M., Dereń E., Nowak T., Słownik ortograficzny w wyrażeniach, Wrocław
2005.
4. Stypka A., Ortografia w szkole podstawowej. Ćwiczenia dla klas IV – VI, Warszawa 2000.
5. Stypka A., Ortografia w gimnazjum, Warszawa 2000
6. Wielki słownik ortograficzny PWN z zasadami pisowni i interpunkcji, pod red.
E. Polańskiego, Warszawa 2012.
7. Strona internetowa Rady Języka Polskiego – www.rjp.pan.pl
3