Informacje (, 167.72 KB)

ZAPROSZENIE
Szanowni Państwo, Komitet Organizacyjny XI Gimnazjalnego Konkursu Filozofii
zaprasza uczniów gimnazjów do uczestnictwa w kolejnej edycji konkursu. Organizatorem jest
Gimnazjum nr 9 w Szczecinie we współpracy z Instytutem Filozofii, Wydział Humanistyczny
Uniwersytetu Szczecińskiego.
Celem konkursu jest propagowanie filozofii wśród gimnazjalistów województwa
zachodniopomorskiego oraz odkrywanie utalentowanych uczniów, przyszłych studentów
kierunków humanistycznych. Nasza inicjatywa wspiera również nauczycieli szkół
gimnazjalnych w rozwijaniu filozoficznej ścieżki edukacyjnej.
Aby wziąć udział w Konkursie, uczeń musi w terminie do 12 stycznia 2015r.
(poniedziałek) rozwiązać i przesłać test etapu szkolnego oraz zgłoszenie na adres (decyduje
data stempla pocztowego):
Gimnazjum nr 9
ul. Dunikowskiego 1
70-123 Szczecin
Półfinał Konkursu odbędzie się 27 marca 2015 r. (piątek) w Gimnazjum nr 9 w
Szczecinie. Tego dnia uczniowie napiszą test otwarty, sprawdzający ogólną wiedzę
filozoficzną. Finał Konkursu oraz wręczenie nagród odbędzie się 22 maja 2015 r. (piątek) na
Wydziale Humanistycznym Uniwersytetu Szczecińskiego.
Serdecznie zapraszamy
W razie wszelkich wątpliwości proszę o kontakt:
Milena Jakubiak: [email protected]
1
REGULAMIN XI GIMNAZJALNEGO KONKURSU FILOZOFICZNEGO:
Organizator:
- Gimnazjum nr 9 w Szczecinie
Współpraca i opieka merytoryczna:
- Instytut Filozofii, Wydział Humanistyczny Uniwersytetu Szczecińskiego
Zespół organizacyjny:
- dr hab. prof. US Maciej Witek – wicedyrektor IF US
- mgr Teresa Ostrowska – Madejska - dyrektor Gimnazjum Nr 9
- mgr Milena Jakubiak – doktorantka IF US
- mgr Małgorzata Kacprzykowska – nauczyciel Gimnazjum Nr 9
Cele konkursu:
1.
Wspieranie nauczycieli szkół gimnazjalnych w rozwijaniu filozoficznej ścieżki
edukacyjnej.
2.
Propagowanie filozofii wśród gimnazjalistów województwa zachodniopomorskiego.
3.
Zainteresowanie uczniów edukacją filozoficzną i etyką.
Uczestnicy
Uczestnikami
konkursu
mogą
być
uczniowie
szkół
gimnazjalnych
województwa
zachodniopomorskiego. Chętni mogą zgłaszać się indywidualnie lub za pośrednictwem
opiekuna.
Etapy Konkursu
1. Etap szkolny (październik 2014 r. – 12 stycznia 2015 r.)
Uczestnicy rozwiązują samodzielnie lub pod kierunkiem nauczyciela test sprawdzający
ogólną wiedzę z filozofii i etyki.
2
Rozwiązania wraz ze zgłoszeniem należy przesyłać na adres:
Gimnazjum Nr 9
ul. Dunikowskiego 1
70-123 Szczecin
z dopiskiem: XI Gimnazjalny Konkurs Filozoficzny.
Termin nadsyłania prac upływa 12 stycznia 2015 r. (decyduje data stempla pocztowego).
2. Półfinał Konkursu (27 marca 2015 r.)
Półfinał odbędzie się w Gimnazjum nr 9 w Szczecinie. Uczniowie będą pisali test otwarty
sprawdzający wiedzę filozoficzną uczestników. Uczniowie, którzy uzyskają najwyższą liczbę
punktów z testu awansują do finału Konkursu, o czym zostaną poinformowani listownie w
terminie do 31 marca 2015 r. Maksymalna liczba punktów do zdobycia w półfinale wynosi
60. Wszyscy uczestnicy półfinału zostaną zaproszeni do wzięcia udziału w jednodniowych
Warsztatach
Filozoficznych
organizowanych
przez
Instytut
Filozofii
Uniwersytetu
Szczecińskiego (ul. Krakowska 71/79, Szczecin), które odbędą się w kwietniu 2015 r.
Dokładna data zostanie podana 27 marca 2015 r.
3. Finał konkursu (22 maja 2015 r.)
Finał Konkursu odbędzie się na Wydziale Humanistycznym Uniwersytetu Szczecińskiego.
Finał składa się z dwóch części, ocenianych oddzielnie. Za każdą część można otrzymać
maksymalnie po 30 punktów. Część pierwsza to samodzielnie przygotowane i wygłoszone
przez finalistę przemówienie na wybrany temat filozoficzny (lista tematów zostanie wysłana z
wynikami półfinału). W części drugiej finaliści losują 5 pytań, z których wybierają trzy.
Maksymalna liczna punktów do zdobycia w finale wynosi 60. Zwycięzcy otrzymują tytuły
Laureata oraz nagrody rzeczowe.
Zakres materiału
Zakres materiału XI Gimnazjalnego Konkursu Filozoficznego realizuje Podstawę
programową kształcenia ogólnego MEN oraz treści programowe filozoficznej ścieżki
edukacyjnej. Wobec tych dokumentów Konkurs ma charakter uzupełniający i rozszerzający.
3
Zagadnienia:

Podstawowe pytania, problemy i dyscypliny filozoficzne;

Ontologia: wieczne idee Platona; Arystoteles ( hylemorfizm, teoria aktu i możności);

Epistemologia: spór Sokratesa z sofistami o prawdę, jaskinia Platona, klasyczna
definicja prawdy, starożytny sceptycyzm, cogito i racjonalizm Kartezjusza, empiryzm
i tabula rasa Locke’a, idealizm transcendentalny Kanta, pragmatyczna koncepcja
prawdy Jamesa;

Etyka: intelektualizm etyczny Sokratesa, spór Sokratesa z sofistami o relatywizm
etyczny, etyka cnót i teoria złotego środka Arystotelesa, hedonizm, epikureizm,
stoicyzm, etyka obowiązku Kanta, utylitaryzm Milla;
o
Sposoby uprawiania filozofii, np. metoda majeutyczna Sokratesa, analityczna
we współczesnej filozofii;
o
Filozofia a sztuka: klasyczna koncepcja piękna;
o
Filozofia a religia: wiara a rozum, dylemat Epikura, ontologiczny dowód
Anzelma na istnienie Boga, pięć dróg Tomasza z Akwinu, zakład Pascala,
pojęcia teizmu, deizmu, agnostycyzmu i ateizmu ;
o
Filozofia języka: spór o uniwersalia;
o
Koncepcje społeczne i polityczne: państwo platońskie, umowa społeczna
Hobbesa, zasłona niewiedzy Rawlsa, społeczeństwo otwarte Poppera;
o
Człowiek: koncepcja miłości Platona, trzcina myśląca Pascala, wola mocy
Nietzschego, egzystencjalizm Sartre’a i Camusa, koncepcja miłości Fromma.
4
Literatura:
 K. Ajdukiewicz, Zagadnienia i kierunki filozofii, Wydawnictwo Antyk, Warszawa
2003.
 J. Baggini, P.S. Fost, Przybornik filozofa, Instytut Wydawniczy PAX, Warszawa
2010. (oraz tychże, Przybornik etyka)
 A. Camus, Obcy, Wydawnictwo Zielona Sowa, Warszawa 2003.
 S. Blackburn, Myśl, Dom Wydawniczy Rebis, Warszawa 2002.
 S. Blackburn, Sens dobra, Dom Wydawniczy Rebis, Warszawa 2002.
 J. Gaarder, Świat Zofii, Wydawnictwo Czarna Owca, Warszawa 1995.
 J. Hołówka, Etyka w działaniu, Wydawnictwo Prószyński i S-ka 2001.
 L. Kołakowski, O co nas pytają wielcy filozofowie. Trzy serie, Wydawnictwo Znak,
Warszawa 2008.
 D. Laertios, Żywoty i poglądy słynnych filozofów (wiele wydań).
 B. Markiewicz (red.), Filozofia dla szkoły średniej. Wybór tekstów, Warszawa 1987.
 T. Nagel, Co to wszystko znaczy?, Wydawnictwo Aletheia, Warszawa 1997.
 J.- P. Sartre, Egzystencjalizm jest humanizmem, Wydawnictwo Muza, Warszawa 1998.
 J.- P. Sartre, Mdłości, Wydawnictwo Zielona Sowa, Warszawa 2005.
 A. Schopenhauer, Erystyka, czyli sztuka prowadzenia sporów, Wydawnictwo
Almapress, Warszawa 1997.
 W. Tatarkiewicz, Historia filozofii tom 1-3, Wydawnictwo PWN, Warszawa (wiele
wydań).
 G. Trela, Chmury i zegary, czyli wybrane metafory filozoficzne, Wydawnictwo
Szkolne PWN, Warszawa 2009.
 Podręczniki do edukacji filozoficznej i etyki, na przykład:
5
o
A. Aduszkiewicz, P. Marciszuk, R. Piłat, Edukacja filozoficzna dla III klasy
gimnazjum, Wydawnictwo Stentor, Warszawa 2005.
o
A. Jedynak, T. Walentowicz, Filozofia. Podręcznik dla Gimnazjum,
Wydawnictwo Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 2000.
o
M. Środa, Idee etyczne starożytności i średniowiecza, Warszawa 1994.
Przedstawiona lista nie ma charakteru obowiązującego. Organizatorzy
zachęcają do samodzielnych poszukiwań filozoficznych
6
KARTA INFORMACYJNA UCZESTNIKA XI GIMNAZJALNEGO KONKURSU
FILOZOFICZNEGO
Imię i nazwisko
Imię ojca
Data i miejsce urodzenia
Klasa
Adres i nazwa szkoły
(z kodem i telefonem)
Imię i nazwisko nauczyciela prowadzącego
Adres domowy uczestnika
( z kodem, telefonem, e-mailem)
7
XI GIMNAZJALNY KONKURS FILOZOFICZNY
ETAP SZKOLNY
TEST
Informacje:
1. Odpowiedzi należy zapisać wyłącznie na arkuszu testowym, czytelnie, zgodnie
z poleceniami. W wypadku pomyłki należy wyraźnie przekreślić błędną odpowiedź.
2. Do dnia 12.01.2015 r. należy przesłać rozwiązania zadań.
3. Maksymalna liczba punktów do zdobycia w eliminacjach wynosi 20. Punktów z etapu
szkolnego nie dodaje się do wyników półfinału i finału.
Życzymy powodzenia
Komitet Organizacyjny Konkursu
1. Przyporządkuj pytaniom filozoficznym dziedziny filozofii (1p):
Lista: etyka, ontologia, logika, filozofia społeczna, epistemologia, estetyka, filozofia
języka, filozofia człowieka
Przedmiot
Dziedzina filozofii
Co istnieje?
Kiedy nasze czyny są dobre?
Jakie są warunki poprawnej argumentacji?
Czym jest znaczenie słowa?
Czym jest sprawiedliwość?
2. Przeczytaj poniższy fragment i odpowiedz na pytania:
4.111 Filozofia nie jest żadną z nauk. (Słowo „filozofia” musi oznaczać coś ponad
naukami, albo poniżej ich, nie obok.)
4.112 Celem filozofii jest logiczne rozjaśnianie myśli. Filozofia nie jest teorią lecz
działalnością. Dzieło filozoficzne składa się zasadniczo z objaśnień. Wynikiem filozofii
nie są żadne „tezy filozoficzne”, lecz jasność tez. Myśli skądinąd mętne i niewyraźne
filozofia ma rozjaśnić i ostro odgraniczyć. /L. Wittgenstein, Tractatus logicophilosophicus, s.27
8
a) Uzasadnij różnicę pomiędzy teorią a działalnością oraz wyjaśnij dlaczego według
Wittgensteina filozofia nie jest nauką i teorią (2 p).
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………..
b) Uzasadnij, jaką rolę według Wittgensteina powinna spełniać filozofia (1p).
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
3. Zaznacz twierdzenia charakterystyczne dla filozofii Platona (1 p).
a. Dusza ludzka jest nieśmiertelna.
b. Substancja składa się z formy i materii.
c. Świat materialny jest odbiciem świata idei.
d. Pewną wiedzę o świecie uzyskujemy poprzez niezależne od doświadczenia
przypomnienie.
e. Idea nie istnieje jako niezależny byt, ale poprzez nadanie postaci materii.
f.
Idee są wieczne i niezmienne.
Uzasadnij, jaki był główny punkt sporu pomiędzy Platonem a Arystotelesem na
płaszczyźnie epistemologii (1p).
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………...
4. Zdefiniuj pojęcia ‘epoche’ oraz ‘izostenia’ oraz wyjaśnij, jaką rolę odrywały w
filozofii sceptyków starożytnych. (3 p)
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
9
5. Uzasadnij, jakie znaczenie miała dla starożytnych stoików apatheia oraz podaj
różnicę
pomiędzy
starożytnym
rozumieniem
tego
słowa a
znaczeniem
współcześnie używanej ‘apatii’. (2 p)
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………….
6. Podkreśl pojęcia i twierdzenia charakterystyczne dla filozofii Kartezjusza (1 p):
Lista: idee wrodzone, anamneza, tabula rasa, cogito ergo sum, panteizm,
weryfikacjonizm, dualizm psychofizyczny, jasność i wyraźność, perfekcjonizm
7. Przeczytaj poniższe fragmenty i odpowiedz na pytania:
(A) I jakkolwiek niewątpliwie jest prawdą, że należy wierzyć w istnienie Boga,
ponieważ uczy tego Pismo św., i na odwrót należy wierzyć Pismu świętemu, ponieważ
mamy je od Boga… nie można jednak przedkładać tego niewierzącym, gdyż sądziliby,
że jest to błędne koło. /R. Descartes, Medytacje o pierwszej filozofii
(B) Bóg, gdy czyni kogoś prorokiem, nie niszczy w nim przecież człowieka. Wszystkie
jego zdolności pozostawia w stanie przyrodzonym, aby mógł wydawać sąd o swych
natchnieniach, czy są pochodzenia boskiego, czy nie są…Rozum musi być we
wszystkim naszym ostatecznym sędzią i przewodnikiem. Nie chcę przez to powiedzieć,
byśmy musieli radzić się rozumu i badać, czy jakąś przez Boga objawioną prawdę
można wyprowadzić z zasad naturalnych, i żebyśmy ją mieli odrzucić, jeśli nie można;
ale musimy radzić się rozumu i sprawdzać przy jego pomocy, czy to jest, czy nie jest
objawienie pochodzące od Boga. /J. Locke, Rozważania dotyczące rozumu ludzkiego,
s. 469
a) Uzasadnij, dlaczego przedstawione przez Descartesa rozumowanie zostało
określone jako błędne koło. (2p)
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
10
………………………………………………………………………………………….
b) Uzasadnij, jaka powinna być relacja pomiędzy rozumem a wiarą w objawienie
według Locke’a. (1p)
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………..
c) Uzasadnij, czy twoim zdaniem istnieje taki rozumowy dowód na istnienie Boga,
który przekona niewierzącego. (2p)
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………….
8. Podaj dwa argumenty Nietzschego przeciw chrześcijaństwu oraz uzasadnij, czy
się z nimi zgadzasz. (3p)
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………...
Koniec testu
11