A – 25. Niedz. zw. Mt 20,1-16 w. 1-2 * królestwo Boże podobne jest
Transkrypt
A – 25. Niedz. zw. Mt 20,1-16 w. 1-2 * królestwo Boże podobne jest
VI niedz. Mt 20,1-16 5,20-22a. 27-28. 33-34a. 37 AA –– 25. Niedz. zw. zw. Mt KONTEKST: „MyĞli moje nie są myĞlami waszymi, ani wasze drogi moimi drogami” z I czyt. - Iz 55,9 Kontekst: dalszy – Kazanie na Górze KnG (wysoki standard moralnej i życiowej mądrości) – nie WiĊkszy fragment - JXdo poucza o warunkach BoĪego narzucone siłą! 19,3-20,34 Odniesienie nauki Mojżesza wejĞcia – 1 do cz.król. KnG wyjaśnia błędną Dwie nauki zawarte w przypowieĞci: interpretację Dekalogu i Prawa. To uczeni znoszą Prawo i Proroków PiP a oskarżają o to 1. o miejscu ĩydówducha i pogan Jezusa. JX podkreśla aw niekrólestwie literę. niebieskim 2. o zasáugiwaniu na zapáatĊ oraz o miáoĞci i dobroci Boga (interesownoĞü i wyrachowanie) bliĪszy –poprzedzający: tematy szczegółowe mają nić przewodnią: radykalizm i całkowite dla Kontekst sentencja podsumowująca mowy JX. Sąd przyniesie nieoddanie tylko odpáatĊ Królestwa. [Mt 5,16 = wezwanie do pełnienia dobrych czynów Ύ΅ΏΤȱσΕ·΅ domaga się ale nastąpi przewartoĞciowanie wszystkiego: w. 19,30 Prawa – pierwsi – ostatni Jezus to… ĺ wypełnia i ĩydzi i je chrzeĞcijanie, i uczniowie… - w Prawo] oczach Ğwiata są uznania i Proroków. a nie usuwa; uwewnętrznia ĺ obietnica ale i zarazem przestroga dla nich, bo mogą siĊ czuü zbyt pewni swego ostatnimi(tematów ROZWÓJ szczegółowych) miejsca w – królestwie antyteza pierwsza: unikanie gniewu prowadzącego do śmierci brata (5,21) dwie ostatnie: wezwanie do miłowania nieprzyjaciół (5,43) Klamrą jest –sentencja powtórzona zamykająca 20,16a. Opowiadanie ma dwie fazy narracji: 1. wczesnym rankiem (w. 1) – piĊciokrotnie wyjĞcie gospodarza i najĊcie robotników w. 172.„Prawo i Prorocy” ΘϲΑȱΑϱΐΓΑȱύȱΘΓϿΖȱΔΕΓΚφΘ΅Ζ (u Mt x4) - całość objawienia biblijnego wieczorem (w. 8) - czas odpáaty – paradoksalna ocena * znieść, obalić Ύ΅Θ΅ΏІΗ΅ – sens: 1. pozbawienie ważności (obowiązuje już nowe prawo nie stare) w. 1-2 2. wykroczenie przeciw Prawu (Jezus przekracza Prawo) * królestwo BoĪe podobne jest ͟ΐΓϟ΅ȱ πΗΘΑȱ ψȱ Ά΅ΗΏΉϟ΅ȱ ΘЗΑȱ ΓЁΕ΅ΑЗΑȱ – tzn. podobne do wydarzenia (a nie do przedmiotu jak ‘peráa’, ‘sieü’ czy ‘ziarenko gorczycy’) 1. ȱ ȱ wprowadzić w życie zalecenia gospodarze robotników – ich praca byáa taĔsza od pracy JX-nie łamie PiP chĊtnie 2. najmowali urzeczywistnić to, co jest zapowiedzią PiP, zaktualizowanie, lecz niewolników wypełnia - ΔΏΕЗ udoskonalenie w życiu w działalności Jezusa dotyczy to - winnica – symbol ST – wybraną i ukochaną winnicą jest dla Boga Izrael (Iz 5,1-7; czynów (znaki i cuda) jak i słów (Prawo ST) Jr 2,21; Ez 19,10-14) ĺ póĨniej jest to nowy Izrael – KoĞcióá Ğw. to ciąglelecz nowi robotnicy. � ĺJXnajmowanie nie głosi nic- nowego objawia autentyczny i właściwy sens Prawa ST! sami gospodarz Īe nie byá zbytBoga zamoĪny bądĨ teĪ jest to � ĺJXskoro życiem nauczaniemnajmowaá objawia tzn. autentyczną wolę - ponieważ doskoro tej pory metafora Boga – czyni to sam, osobiĞcie (choü ma zarządcĊ w. 8) - wyraz troski byáa Ĩle rozumiana * zapáata - denar za jeden dzieĔ – zwyczajna zapáata (srebrna rzymska moneta = poáowa w. 20 Īydowskiej szekli) * sprawiedliwość, ΈΎ΅ΓΗϾΑȱ- owoc posłuszeństwa B.; postępowanie zgodne z wolą B. - zapáata nie jest hojna1.ale teĪ nie jest krzywdząca (1 denar = ok. 15 kg chleba; ΔΉΕΗΗΉϾΗϙ * obfitować, być bogatym,na obfitować, wyróżniać się, w nadmiarze 200 denarów = minimum utrzymania rok) 2. napełniać obficie, czynić bardzo bogatym � charakter ilościowy… - nie idzie o mnożenie przykazań, lecz: to, co dobre dla Żydów w. 3-7 i pogan powinno być uznane i docenione we wspólnocie chrześcijan - tu jednak dzieĔ w Palestynie 12 h „więcej”, „obficiej”, „nadmiarem”. powinno odznaczaćliczyá się tym: � charakter 1. jakościowy… u Żydów rytualizm kosztem (JX: zło pochodzi pierwsi robotnicy zostali- najĊci wczesnym rankiem tj. ok.wnętrza 6.00 2. z wnętrza Mk 7,1nn) � wymogi Prawa trzeba spełniać we wnętrzu serca drudzy ok. godz. 3.00 (tj. nasza 9.00) to teĪ zrozumiaáe… ale póĨniej juĪ nie bardzo 3. 4. � patrzeć i czwarci – 6.00 i 9.00 (tj. 12.00 i 15.00) – moĪe trzeba byáo szybko zebraü Jak trzeci to czynić? na Jezusa który jest wzorem plon (ci mają otrzymaü sáuszną zapáatĊ ΈϟΎ΅ΓΖ – dosá. Sprawiedliwą) ĺ pojawia siĊ myĞlenie, Īe bĊdzie jest to zapáata proporcjonalna wzglĊdem pracy (przeciwstawienia) w. 21-48 antytezy innych, wczeĞniej zatrudnionych… „Słyszeliście, że powiedziano…” teza - ST 5. piąty nabór pracowników ok. 11 (tj.17) – tu brak mowy o zapáacie– Jezus „A ja wam powiadam…” antyteza ĺJezus caáa ogáasza inicjatywa leĪy poNieodwołalna stronie gospodarza – wola on wyrywa robotników z bezczynnoĞci antytezy! jest tylko Boża a nie przykazania Prawa!!! pozbawiającej sensu ich Īycia. Posyáając ich do winnicy czyni ich Īycie potrzebnym Bóg = Prawodawca i owocnym ST Mojżesz objawienieidzie o � NTwydarzeĔ Jezus ĺ dlaczego zatrudnia na raty? �- prawdopodobnie crescendo rozwiązujące obj. niedoskonałe obj. pełne i ostateczne siĊ niepełne, przy koĔcu opowiadania(Mt 19,8) OPRACOWAŁ ks. Piotr Domaros w. 8-9 – wypáata naleĪnoĞci wieczorem (Pwt 24,19) * wáaĞciciel ΎϾΕΓΖ dosá. pan – do tej pory byá gospodarz teraz pan winnicy ĺ aluzja do Boga * zarządca – wypáaca naleĪnoĞü począwszy od tych, co przyszli na koĔcu (gdyby zacząá od pierwszych wówczas nie dowiedzieliby siĊ oni ile dostali ostatni) ĺ dziaáanie celowe by ukazaü kontrast ĺ ci pierwsi potrzebują mocnej lekcji… w. 10-12 narratora interesuje jedynie pierwsza i ostatnia grupa robotników - pierwsi czują siĊ zawiedzeni ĺ reakcja: szemranie ·Γ··ϾΊΝ (wyraz niezadowolenia, oburzenia) – prawd. starszy brat àk 15,25-32. - wg nich to jest podwójna niesprawiedliwoĞü: 1. pan nie uwzglĊdniá czasu pracy 2. pan nie uwzglĊdniá trudu pracy ĺ prowokacja by uĞwiadomiü róĪnicĊ w logice Boga czáowieka w. 13-15 * przyjacielu οΘ΅ϧΕΓΖ – kolega, przyjaciel – idzie tu o przyjazny zwrot (np. w relacjach wódz - Īoánierz; nauczyciel - uczeĔ; przeáoĪony - podwáadny) argumenty: - obrona formalna, wg sprawiedliwoĞci - prawo wáasnoĞci - mogĊ uczyniü z tym, co chcĊ - hojnoĞü nie jest krzywdą dla pracujących dáuĪej (hojnoĞü wobec innych nie jest przeciwko tobie!) SZCZYT: DOBROû, DO KTÓREJ NIE JEST ZOBOWIĄZANY ĺ tu protestowaü moĪe tylko zawiĞü (zawiĞü jest formą zazdroĞci lecz zauwaĪa siĊ tu jakiĞ rodzaj chcianego záa) * nie czyniĊ ci krzywdy ΓЁΎȱΦΈΎЗȱΗΉ, dosá. nie postĊpujĊ z tobą niesprawiedliwie * záe oko ϳȱ ϴΚΌ΅ΏΐϱΖȱ ΗΓΙȱ ΔΓΑΕϱ – czáowiek o záym oku to ktoĞ zawistny, chciwy, o nieszczerym sercu (Prz 23,6n;28) ĺ problem zapáaty - pierwsi zostali wezwani do zmiany nastawienia wobec gospodarza – poniewaĪ naczelne miejsce w ich ĞwiadomoĞci zajmuje praca… mają wiĊc oni: 1. 2. usunąü kategoriĊ zapáaty ze sposoby myĞlenia postaraü siĊ o wiĊcej miáosierdzia wobec ostatnich ĺ przypowieĞü mówi nie o kwestii spoáecznej ale o ludzie BoĪym = winnicy oraz o Bogu = gospodarzu ĺ dziaáalnoĞü JX to przecieĪ miáosierdzie Boga wobec ubogich, odrzuconych (ogromne podobieĔstwo do przypowieĞci o synu marnotrawnym àk 15,11nn) ĺ BOĩA ZAPàATA JEST ZAWSZE DAREM! w. 16 – tzw. wĊdrowny logion ĺ podsumowanie perykopy: !!! nie ma tu mowy o wykluczeniu ale o równoĞci idzie o: 1. 2. podniesienie na duchu „maáych” wewnątrz wspólnoty KoĞcioáa (18,1-14) przestrzeĪenie „wielkich” Īe w królestwie niebieskim nie ma przywilejów