inwestycje modernizacyjne

Zarządzanie projektem
inwestycyjnym
Wykład 1
Referaty
• rzeczywisty projekt inwestycji + finansowanie
• symulacja projektu inwestycji + finansowanie
Definicja inwestycji wg P. Pabianiaka
Inwestycja =przedsięwzięcie inwestycyjne=projekt
inwestycyjny
„dokonywanie przez podmioty gospodarcze nakładów
majątkowych” (s. 12)
„cały proces związany z tym działaniem, a mianowicie całość spraw
związanych z wdrożeniem inwestycji i później z jej eksploatacją (…)
związaną, (….) z osiąganiem oczekiwanych rezultatów” (s. 12).
Inwestycje –
rodzaj aktywów
Rzeczowe
Finansowe
Niematerialne
Grunty
Papiery
wartościowe
Badania i rozwój
Budynki
i budowle
Pożyczki i lokaty
Prawa autorskie,
licencje i patenty
Maszyny
i urządzenia oraz
środki transportu
Jednostki w
funduszach
powierniczych
Oprogramowanie
inne
Instrumenty
pochodne
Relacje z innymi
podmiotami
Inne
Inne
Źródło: oprac. wł. na podst. Dziworska 1993
Rodzaje inwestycji
wg A. Manikowskiego i Z.Tarapaty
Kryterium
Rodzaj
Charakter tworzenia majątku Inwestycje zakupowe (np. zakup środków transportu)
trwałego
Inwestycje budowlane (np. prace budowlanomontażowe)
Sposób realizacji
Inwestycje zlecone
Inwestycje wykonywane we własnym zakresie
Sposób inwestowania
Inwestycje finansowane środkami własnymi
Inwestycje kredytowane
Inwestycje mieszane
Czas realizacji i użytkowania
Krótkoterminowe (czas realizacji: do 3 miesięcy, czas
użytkowania do 5 lat)
Średnioterminowe (cykl realizacji: 3–12 miesięcy, czas
użytkowania 5–10 lat)
Długoterminowe (cykl realizacji: powyżej 12 miesięcy,
czas użytkowania: powyżej 10 lat)
Manikowski, Tarapata 2001, s. 17-18
Rodzaje inwestycji
• inwestycje produkcyjne –nakłady ponoszone na odtworzenie i
przyrost środków trwałych służących do wytwarzania dóbr i usług
materialnych (nakłady ponoszone na przemysł i budownictwo,
rolnictwo, transport, łączność i obrót towarowy)
• inwestycje nieprodukcyjne – nakłady ponoszone na działy
nieprodukcyjne w gospodarce, czyli (na budownictwo mieszkaniowe i
komunalne, urządzenia socjalne i kulturalne, na naukę i oświatę etc.);
powinny być zyskowne, ale także obejmują sferę konsumpcji
społecznej, (szkoły, szpitale etc.), dlatego powinien być prowadzony
także rachunek tzw. korzyści społecznych
• inwestycje infrastrukturalne –nakłady inwestycyjne na urządzenia
niezbędne do zapewnienia prawidłowego funkcjonowania
gospodarki narodowej (np. urządzenia do zaopatrzenia ludności w
wodę etc.)
Kurek 1998, s. 10-11
Rodzaje inwestycji według stopnia
dywersyfikacji
• Inwestycje indywidualne (np. w pojedynczy
rodzaj akcji)
• Inwestycje portfelowe (zdywersyfikowane)
• Inwestycje programowe (zdywersyfikowane
według określonej strategii i wspólnego celu)
Inwestycje rzeczowe
• przyrost lub wymiana materialnych
składników majątku trwałego:
– inwestycje nowe,
– rozbudowa,
– modernizacje,
– inwestycje odtworzeniowe.
Manikowski, Tarapata 2001, s. 17-18
Rodzaje inwestycji majątkowych
• inwestycje nowe: rozwojowe, których rezultatem wprowadzenia
ma być zwiększenie zdolności wytwórczych jednostki gospodarczej,
poprawa jakości wytwarzanych produktów czy udzielanych usług,
czyli dodanie procesowi wytwórczemu jakiejś dodatkowej wartości
(w ujęciu ilościowym lub jakościowym),
• inwestycje odtworzeniowe (restytucyjne, reinwestycje), gdy
następuje zastępowanie zużytych lub przestarzałych urządzeń
nowymi i powoduje to utrzymanie produkcji na tym samym
poziomie
• inwestycje modernizacyjne: celem jest poprawa efektywności i
konkurencyjności
• inwestycje innowacyjne: służą modyfikacji (podniesienia
konkurencyjności) wytwarzanych dotychczas wyrobów
P. Pabianiak, 2015, s. 13
Fazy inwestowania – typy anliz
1.
•
•
•
•
2.
•
•
3.
Faza przedinwestycyjna:
badania
Analiza ex-ante
analizy
decyzja inwestycyjna
zdobywanie środków
Realizacja inwestycji:
wdrożenie
rozpoczęcie
Dochodzenie do zakładanych zdolności
produkcyjnych (lub innych oczekiwanych
efektów)
4. Eeksploatacja inwestycji (osiąganie
efektów i korzystanie z nich)
P. Pabianiak, s. 12
Analiza ex-post
Nakłady inwestycyjne według faz
inwestowania
„Nakłady inwestycyjne to środki ponoszone
w związku z realizacją inwestycji, (…)
przeznaczone na nabycie, wytworzenie czy
modernizację dóbr inwestycyjnych”
• Przykłady:
1. W fazie przedinwestycyjnej: nakłady na
wszelkie prace przygotowawcze: np. na
badania rynkowe, techniczne etc.
2. W fazie realizacji inwestycji – nakłady na
zakup czy wytworzenie środków trwałych
tj. np. zakup gruntów i ich przygotowanie,
budowa budynków, zakup technologii etc.
Często związane
z tzw. sunk cost
Czum jest rachunek efektywności
inwestycji?
• Według H. Kryńskiego:
• rachunek efektywności inwestycji obejmuje
„[...] ogół obliczeń związanych z porównaniem
efektów uzyskanych w okresie eksploatacji ze
zrealizowanej inwestycji z nakładami
niezbędnymi do ich osiągnięcia”
Felis 2005, s. 23
Okres analizy:
• Okres finansowania (np. do
spłacenia kredytu)
• Okres amortyzacji środka trwałego
• Okres trwania projektu
zamkniętego (lub wspólna
wielokrotność projektów
Konieczność ustalenia
porównywanych
wartości terminalnej
• Okres nieskończony – zasada
kontynuacji działalności
Ocena ryzyka projektów
inwestycyjnych
•
•
•
•
rodzaje ryzyka projektu
wpływ poszczególnych rodzajów ryzyka
skutki
stopień narażenia na ryzyko
Przypomnienie podstawowych metod
oceny projektów inwestycyjnych
•
•
•
•
•
•
•
Payback
Zdyskontowany payback
DCF
NPV
IRR, MIRR
Wskaźnik zyskowności PI
nowoczesne: np. metoda opcji rzeczywistych,
efektywność inwestycyjna
Literatura
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Dziworska K. (1993) Inwestycje przedsiębiorstw, Uniwersytet Gdański, Gdańsk.
Felis P. (2005). Metody i procedury oceny efektywności inwestycji rzeczowych
przedsiębiorstw. Wyd. Wyższej Szkoły Ekonomiczno-Informatycznej, Warszawa
Kurek W. (red.). 1998. Rachunek ekonomiczny w zarządzaniu przedsiębiorstwem,
UMCS, Lublin
Manikowski A., Tarapata Z. (2001), Ocena projektów gospodarczych – modele i
metody, Difin, Warszawa
Pabianiak P. (2015) Ocena efektywności projektów inwestycyjnych, e-BizCom
Pazio W.J. (2001), Analiza finansowa i ocena efektywności projektów
inwestycyjnych, Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej, Warszawa.
Pera K., Buła R., Mitrenga D. (2014), Modele inwestycyjne, C.H. Beck, Warszawa.
Jajuga K., Jajuga T. (1997), Inwestycje. Instrumenty finansowe, ryzyko finansowe,
inżynieria finansowa. , PWN, Warszawa.
Francis J.C. (2000) Inwestycje, analiza i zarządzanie, WIG-PRESS, Warszawa