Kursy walutowe - wprowadzenie

Kursy walutowe
wprowadzenie
Krzysztof Radojewski
Koło Naukowe
Zarządzania Finansami
http://knmanager.ae.wroc.pl
e-mail: [email protected]
Spis treści
podstawowe pojęcia,
z ewolucja międzynarodowego systemu
walutowego,
z rodzaje kursów i notowań,
z arbitraż,
z segmenty rynku walutowego,
z pozycje walutowe,
z spekulacja walutowa.
z
Podstawowe pojęcia
z
z
kurs walutowy – cena waluty obcej
(zagranicznej) w walucie krajowej,
bilans płatniczy - bilans obrotów płatniczych z
zagranicą, zestawienie wartości wszystkich
przychodów i wydatków kraju związanych z jego
stosunkami ekonomicznymi z zagranicą w
danym okresie. Składa się z:
z
z
z
bilansu handlowego (zestawienie wartości importu i
eksportu),
bilansu obrotów kapitałowych (napływ i odpływ pieniądza)
parytet walutowy - wartość jednostki walutowej
jednego kraju w stosunku do innych,
Podstawowe pojęcia
z
z
system stałych kursów walutowych – kurs
walutowy jest stały (sztywny), a to oznacza, że
wzrost popytu na obcą walutę powoduje, że bank
centralny z własnych rezerw walutowych musi
pokryć powstałą różnicę, czyli popyt netto na
walutę obcą, stanowiący deficyt bilansu
płatniczego,
system płynnych kursów walutowych – kurs
walutowy zależy od popytu i podaży na walutę,
brak interwencji banku centralnego.
Podstawowe pojęcia
aprecjacja
wzmocnienie się waluty
krajowej na skutek
działania rynku
rewaluacja
ustawowe podniesienie
wartości waluty krajowej
względem walut obcych
deprecjacja
osłabienie się waluty
krajowej na skutek
działania rynku
dewaluacja
ustawowe obniżenie
wartości waluty krajowej
względem walut obcych
Międzynarodowy system walutowy
jest konstrukcją historyczną . Obejmuje
zespół układów, reguł, instytucji, zasad i
zwyczajów, które określają warunki i
sposoby funkcjonowania pieniądza w
sferze stosunków międzynarodowych.
Międzynarodowy system walutowy
reguluje stosunki walutowe między
krajami, w szczególności te dotyczące:
kursów walutowych,
z wyrównywania bilansów płatniczych,
z tworzenia pieniądza światowego.
z
Ewolucja MSW
system waluty złotej,
z system dewizowo-złotowy,
z system wielodewizowy.
z
System waluty złotej
z
z
z
z
z
z
funkcjonował w latach 1870-1914,
do 1914 roku występował aż w 41 krajach,
Emisja banknotów była podporządkowana
wymogami pokrycia rezerwami złota,
Bank centralny był zobowiązany do kupna i
sprzedaży złota po stałej cenie w walucie
krajowej,
Występowała pełna wzajemna wymienialność
wszystkich form pieniądza, w tym przede
wszystkim banknotów na złoto,
Istniała swoboda wywozu i przywozu złota w
skali międzynarodowej.
Zalety i wady
z
z
z
stabilizacja pieniężna i
płatnicza kraju,
sprawne działanie
mechanizmu
wyrównywania bilansu
płatniczego,
stałe kursy walut.
z
z
z
niemożliwość
interwencjonizmu
państwowego,
uzależnienie od
gospodarki światowej,
hamowanie wzrostu
gospodarczego,
zwiększanie
bezrobocia, obniżenie
poziomu płac.
Bretton Woods
Konferencja Walutowa i Finansowa
Narodów Zjednoczonych w lipcu 1944 r.
w Bretton Woods miała na celu
uporządkowanie stosunków walutowych
na świecie po rozpadzie
międzynarodowego systemu waluty złotej,
z Utworzono wtedy Międzynarodowy
Fundusz Walutowy, który regulował
obowiązki państw członkowskich w
dziedzinie walutowej.
z
System dewizowo-złoty
z
z
z
z
z
parytet waluty każdego kraju członkowskiego jest
ustalony w złocie lub w dolarze USA,
transakcje walutowe dokonywane między krajami
członkowskimi MFW muszą być oparte na parytecie
walutowym (możliwe odchylenie w granicach 1%)
zmiana parytetu może nastąpić w sytuacji braku
równowagi bilansu płatniczego (dewaluacja lub
rewaluacja waluty przez kraj członkowski)
możliwość zaciągnięcia kredytu w MFW w celu
pokrycia przejściowego deficytu bilansu płatniczego,
wymienialność dolara na złoto i innych walut na
dolara.
Upadek systemu z Bretton Woods
zależność wzrostu podaży walut
międzynarodowych od rozmiarów deficytu
bilansu płatniczego USA,
z zawieszenie wymienialności dolara
amerykańskiego na złoto.
z
System wielodewizowy
wprowadzenie w 1973 roku płynnych
kursów walut głównych krajów
kapitalistycznych,
z dywersyfikacja rezerw walutowych,
z rozwój międzynarodowego rynku
kredytowego oraz eurorynku pieniężnego i
kapitałowego,
z spadek roli dolara jako waluty
transakcyjnej.
z
Rodzaje kursów
kurs spot (natychmiastowy) – kurs po
jakim transakcja może zostać zrealizowana
w danej chwili,
z kurs terminowy (forward) – kurs po
jakim transakcja może zostać zrealizowana
w przyszłości (najczęściej okres do
jednego roku),
z
Notowania
z
z
z
bezpośrednie – stała ilość waluty obcej jest
kwotowana względem zmiennej ilość waluty
krajowej,
np. USD/PLN – 4,10 – 4,15,
pośrednie – stała ilość waluty krajowej jest
kwotowana względem zmiennej ilość waluty
obcej, wychodzimy od notowania bezpośredniego,
np. PLN/USD – 1/4,15 – 1/4,10 (0,2410 – 0,2439),
spread – różnica między kursem kupna (bid) i
sprzedaży (ask) na rynku międzybankowym.
Kurs terminowy
Formuła obliczania kursu terminowego
1+(ik/100)*(t/360)
K f= Ks*
1+(ib/100)*(t/360)
Kursy krzyżowe
są to kursy obliczane na podstawie
kwotowań innych kursów, np.
USD/DEM – 1,5337 – 1,5342
USD/ITL – 1535 – 1536
DEM/ITL – 1535/1,5342 – 1536/1,5337
DEM/ITL – 1000,52 – 1001,50
Arbitraż walutowy
z
polega na operacji jednoczesnego kupna i
sprzedaży waluty w celu osiągnięcia
korzyści finansowej wynikającej z różnicy
kursów,
prosty (dwuwalutowy),
z trójkątny (trójwalutowy),
z cztero-, pięciopunktowy,
z
Arbitraż walutowy
działa wyrównawczo na kursy walut,
z łączy poszczególne geograficzne segmenty
rynków danych walut w jeden rynek
walutowy, na którym kształtują się
jednolite relacje wymienne między dwoma
walutami,
z w dobie szybkiego dostępu do informacji
jest praktycznie niewykonalny,
z
Arbitraż procentowy
przemieszczanie kapitału pieniężnego z
jednego narodowego rynku pieniężnego na
inny pieniężny w celu poprawy lokaty
krótkoterminowej (ryzyko kursowe),
z gdy odbywa się to przy równoczesnym
zabezpieczeniu się przez ryzykiem
kursowym transakcją terminową –
wówczas mamy do czynienia z
ubezpieczonym arbitrażem
procentowym.
z
Segmenty rynku walutowego
z
z
rynek bieżący (spot) – operacje dokonywane na
tym rynku związane są z wymianą towarów,
usług oraz ruchem kapitałów (np. zakup dolarów
za franki francuskie),
rynek terminowy (forward i futures) – na tym
rynku przeprowadzane są transakcje walutowe
dotyczące przyszłości, operacje na tym rynku
służą:
z
z
z
zabezpieczeniu się przed ryzykiem kursu walutowego,
spekulacji,
przeprowadzaniu arbitrażu,
Główne instrumenty terminowego
rynku walutowego
kontrakty forward i futures,
z opcje walutowe,
z swapy:
z
procentowy – wymiana warunków
oprocentowania (stopa stała na zmienną, stopa
zmienna na zmienną),
z walutowy – wymiana określonej, równoważnej
sumy płatności w dwóch różnych walutach.
z
Pozycja walutowa
jest zestawieniem wierzytelności i
zobowiązań dowolnego podmiotu w
walutach obcych bez względu na termin
realizacji:
zamknięta – należności w danej walucie są
równe zobowiązaniom,
z otwarta – gdy nie ma równowagi między
należnościami a zobowiązaniami w danej
walucie obcej,
z
Pozycja walutowa
pozycja długa – występuje wtedy, gdy
suma wpływów w danej walucie obcej
przewyższa sumę wszystkich wypływów
w tej walucie,
z pozycja krótka – suma wypływów w
danej walucie obcej przewyższa wpływy.
z
Pozycja walutowa
z
z
z
aktualna – średnia ważona wszystkich transakcji
kupna i sprzedaży określonej waluty. Pozwala
określić, przy którym kursie będziemy osiągać
zysk lub stratę mając otwartą pozycję walutową,
maksymalna – suma wartości bezwzględnych
wszystkich pozycji długich i krótkich w walutach
obcych,
globalna – różnica sum pozycji długich i
krótkich (od długich odejmujemy krótkie).
Dealer walutowy
upoważniony pracownik banku, funduszu
powierniczego lub innych instytucji
lokacyjnych, który kupuje i sprzedaje
waluty na rynku międzybankowym.
Spekulacja walutowa
kupowanie i sprzedawanie waluty w celu
osiągnięcia zysku, podejmowanie ryzyka
związanego ze zmianą kursu,
z możliwości spekulacji:
z
na rynku pieniężnym,
z na rynku terminowym.
z
Skutki spekulacji walutowej
pozytywne (poprawianie płynności) – w
warunkach normalnych, tzn. gdy sytuacja
płatnicza danego kraju jest w miarę
zrównoważona, a zmiany kursów mają
charakter przejściowy,
z negatywne – w sytuacji braku stabilności
sytuacji płatniczej danego kraju,
możliwość ataku spekulacyjnego,
z
Atak spekulacyjny
z
z
z
spekulacja o charakterze jednokierunkowym, tzn.
zmasowana gra na zwyżkę lub na zniżkę kursu
waluty, przeprowadzana na dużą skalę,
wykorzystanie przez spekulantów sytuacji braku
równowagi płatniczej kraju w celu wywołania
paniki, która wpłynie na kurs waluty i przyniesie
im zyski związane ze zmianą kursu,
początek kryzysów walutowych w wielu krajach.
DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ