Stanowisko KIGEiT

Transkrypt

Stanowisko KIGEiT
Krajowa Izba Gospodarcza Elektroniki i Telekomunikacji
Stanowisko w postępowaniu w sprawie z wniosku Telekomunikacji Polskiej S.A. z
dnia 22 czerwca 2007 roku o zatwierdzenie instrukcji i opisu kalkulacji kosztów.
Spis treści:
1.
2.
Wstęp .......................................................................................................................................................... 2
Zastosowanie „przyszłościowych” wartości kosztów i wolumenów- zasady planowania w TP S.A. ........ 4
2.1
Zasady planowania kosztów operacyjnych TP w przyszłych okresach .............................................. 5
2.2
Zasady planowania wolumenów ruchu w przyszłych okresach i ich powiązanie z infrastrukturą sieci
i jej kosztami utrzymania ................................................................................................................................ 8
2.3
Przeszacowanie kosztów operacyjnych o inflację .............................................................................. 9
2.4
Korekty i przeszacowania kosztów rozliczeń międzyoperatorskich ................................................. 10
2.5
Skorygowanie przyszłościowe stanu majątku................................................................................... 11
3 Przeszacowanie składników sieci do wartości bieżącej............................................................................ 13
3.1
Wycena wg nowoczesnego odpowiednika – MEA........................................................................... 13
3.2
Wycena bezpośrednia ....................................................................................................................... 16
3.3
Kosztorysowanie robót teletechnicznych.......................................................................................... 18
3.4
Indeksacja ......................................................................................................................................... 19
3.5
Wycena wg kosztu historycznego..................................................................................................... 21
3.6
Przeszacowanie poszczególnych grup środków trwałych................................................................. 23
4 Kalkulacja amortyzacji sieci i kosztu kapitału.......................................................................................... 27
4.1
Obliczanie amortyzacji od wartości bieżącej środków trwałych i wartości niematerialnych i
prawnych....................................................................................................................................................... 27
4.2
Obliczanie średniorocznej wartości bieżącej netto środków trwałych i wartości niematerialnych i
prawnych na potrzeby kalkulacji kosztu kapitału ......................................................................................... 30
5 Metoda kalkulacji kosztów ....................................................................................................................... 32
5.1
Schemat metodologii LRIC oraz zasadność uwzględnienia kosztów w kalkulacji........................... 33
5.2
Matryce alokacji i dokumentacja pomocnicza .................................................................................. 36
5.3
Specyficzne koszty rozliczeń międzyoperatorskich i pozostałe koszty ............................................ 38
6 Definicje i koszty usług interkonektowych............................................................................................... 40
6.1
Definicje usług międzyoperatorskich................................................................................................ 40
6.2
Kalkulacja kosztów usług ................................................................................................................. 41
6.3
Metoda rozśredniania stawek............................................................................................................ 46
7 Korekty efektywności wykorzystania elementów sieciowych.................................................................. 46
7.1
Korekta wartości bieżącej z tytułu optymalizacji struktury sieci...................................................... 47
7.2
Korekta wartości bieżącej sieci z tytułu optymalizacji nadwyżkowej pojemności........................... 48
7.3
Korekta wartości bieżącej budynków wynikająca z utrzymywania powierzchni niewykorzystanej 50
7.4
Korekta wartości bieżącej z tytułu dodatkowych funkcjonalności wynikających z MEA................ 52
8 Korekty efektywności kosztów operacyjnych .......................................................................................... 53
8.1
Korekty i przeszacowania kosztów utrzymania sieci........................................................................ 54
8.2
Korekty i przeszacowania kosztów zarządzania nieruchomościami................................................. 55
8.3
Kapitał pracujący .............................................................................................................................. 57
9 Pozostałe uwagi ........................................................................................................................................ 58
9.1
Uwagi ogólne dotyczące metodologii i dokumentacji ...................................................................... 58
9.2
Inne uwagi......................................................................................................................................... 60
10
Bibliografia ........................................................................................................................................... 60
Krajowa Izba Gospodarcza Elektroniki i Telekomunikacji
1.
Wstęp
Na mocy Postanowienia Prezesa Urzędu Komunikacji Elektronicznej DRTH-WKO-60424/07(33) z dnia 7 lipca 2007 po rozpatrzeniu wniosku Krajowej Izby Gospodarczej
Elektroniki i Telekomunikacji (zwanej dalej KIGEiT) z dnia 11 lipca 2007 roku o
dopuszczeniu do udziału w postępowaniu w sprawie z wniosku Telekomunikacji Polskiej
S.A. z dnia 22 czerwca 2007 roku o zatwierdzenie instrukcji i opisu kalkulacji kosztów
KIGEiT został dopuszczony do postępowania w powyższej sprawie.
Niniejszy dokument zawiera stanowisko KIGEiT wypracowane po zapoznaniu się z
dokumentami będącymi przedmiotem postępowania otrzymanych przez KIGEiT od UKE,
zwanych dalej „dokumentacją” lub „instrukcją”:
• Opis kalkulacji kosztów świadczenia dostępu telekomunikacyjnego w zakresie
połączenia sieci na rok 2008 i 2009 Telekomunikacji Polskie S.A. (nadany kod
dokumentu na potrzeby referencji D.1),
• Tabele wyników kalkulacji kosztów stanowiący załącznik nr 1 do ww. dokumentu
(D.2),
• Instrukcja w zakresie wyodrębnienia i przypisania aktywów i pasywów,
przychodów i kosztów na regulowane działalności za rok 2007 Telekomunikacji
Polskiej S.A. (D.3), oraz
• Opis przeszacowania środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych
Telekomunikacji Polskiej S.A (D.4).
• Macierz alokacji procesów modelowych na usługi załącznik do D.3 (D.5)
• Przypisanie procesów modelowych do działalności rachunkowości regulacyjnej –
załącznik do D.3 (D.6)
Użyte w niniejszym dokumencie określenie „model”, należy rozumieć jako system
komputerowy, wraz ze źródłami danych oraz powiązaną dokumentacją, które
wykorzystywane są przez TP S.A. do kalkulacji kosztów świadczenia dostępu
telekomunikacyjnego w zakresie połączenia sieci, które powinny być zgodne z
wymaganiami obowiązującego prawa oraz wymaganiami nałożonymi na TP S.A przez
Urząd Komunikacji Elektronicznej (UKE).
Do przedstawienia uwag w odniesieniu do ww. dokumentacji przyjęta została nomenklatura
opisu przedstawiona poniżej.
Na poziomie obszarów regulacyjnych poddanych analizie:
• Ryzyka: Próba oszacowania/określenia scenariuszy zdarzeń jeśli dane zagadnienie
nie zostanie uszczegółowione, zmienione lub zgłoszone do UKE jako istotne i
wymagające interwencji zgodnie z propozycjami zawartymi w uwagach.
• Istotność: Dlaczego dane zagadnienie jest istotne, tzn. jaki ma wpływ na wyniki
prezentowane przez TP, jak wpływa na sytuację innych operatorów ewentualnie
pozycję regulatora - UKE, czy też potencjalnego audytora modelu. Dlaczego
rekomendujemy wprowadzić opisane zmiany. Przyjęte w dokumencie oznaczenia
istotności: Wysoka/Średnia/Niska.
2/62
Krajowa Izba Gospodarcza Elektroniki i Telekomunikacji
Na poziomie tematów w ramach obszarów regulacyjnych poddanych analizie:
• Definicja problemu i referencje: Określenie analizowanego zagadnienia
regulacyjnego. Odniesienie do dokumentów TP, gdzie zagadnienie to występuje lub
jest szczególnie istotne [nr dokumentu, rozdział, strona/akapit].
• Sugerowane zmiany: Proponowane zapisy i procedury oraz określenie co naszym
zadaniem w analizowanych dokumentach wymaga dodania, usunięcia, zmiany lub
uszczegółowienia.
• Uzasadnienie: Argumenty przemawiające za wprowadzeniem sugerowanych zmian
zawierające odwołania do literatury, innych praktyk regulacyjnych, przykłady wraz
z dokumentami źródłowymi.
W ramach naszych analiz przyjęto następujące kryteria oceny dokumentów (uszeregowane
wg stopnia istotności):
• wpływ na wysokość wynikowych kosztów jednostkowych modelu TP S.A.;
• zgodność z przepisami prawa w tym zakresie obowiązującego w Polsce i/lub
ogólnie rozumianą „praktyką regulacyjną” stosowaną w krajach UE lub na świecie;
• wpływ na zdolność UKE i/lub ewentualnych audytorów do wypełniania nałożonych
przez nich obowiązków; oraz
• wpływ na sytuację konkurencyjną na odpowiednich rynkach telekomunikacyjnych.
Na podstawie przeprowadzonej analizy dokumentacji przyjęto, że głównym czynnikiem
decydującym o istotności danego zagadnienia jest jego wpływ na wysokość wynikowych
kosztów jednostkowych wyliczanych w modelu TP S.A. Rozpatrując to zagadnienie należy
zauważyć co następuje:
• Największy wpływ na wyliczenie stawek jednostkowych mają przyjęte założenia
odnośnie przenoszonego przez elementy sieci wolumenu ruchu, wpływ ten
powinien dotyczyć trzech głównych aspektów:
o Wolumen jest mianownikiem wyrażeń kosztów jednostkowych
o Wolumen ruchu wpływa również na licznik, gdyż postulat efektywnego
operatora oznacza optymalne koszty sieciowego dla określonego ruchu
o Wolumen ruchu jest bezpośrednio lub pośrednio składową wielu nośników
stosowanych w modelu co decyduje o wartościach kosztów
przyporządkowanym poszczególnym elementom modelu sieci TP.
Kolejnym istotnym czynnikiem jest zgodność z obowiązującymi przepisami prawa. Bez
względu na ich ogólność czy też wykładnię prawną, zdaniem KIGEiT najistotniejsze są
kwestie dotyczące:
• koncepcji działania operatora efektywnego;
• uwzględnienia kosztów uzasadnionych i dozwolonych prawem.
Oba wyżej wymienione czynniki mają pierwszorzędny wpływ na bazę kosztową, która
stanowi podstawę kalkulacji i w rezultacie wpływają na wynikowe koszty jednostkowe
usług interkonektowych.
Należy jednak podkreślić, że badania wrażliwości kosztowych modeli sieciowych na dane
potwierdzają tezę, że na wynik końcowy obliczeń kosztowych zasadniczy wpływ mają
wartości kluczy podziałowych (wartości nośników i ich jakość), natomiast przyjęta baza
kosztowa i stosowane kierunki alokacji (aczkolwiek ważne z punktu widzenia prawnego)
mają mniejszy wpływ na finalne wyniki. Tak więc istotna jest nie tylko procedura
3/62
Krajowa Izba Gospodarcza Elektroniki i Telekomunikacji
obliczeniowa, a przede wszystkim prawidłowość, rzetelność i jakość danych, których ze
zrozumiałych względów nie jesteśmy w stanie skomentować.
Kolejnymi czynnikami wpływającymi na istotność zagadnień poruszanych w dokumentacji
TP S.A. są zdaniem KIGEiT kwestie które utrudniają realizację celów UKE:
• zapewnianie wyboru i niskich cen użytkownikom usług telekomunikacyjnych,
• stymulowanie rozwoju konkurencji na rynku telekomunikacyjnym;
• rozwój infrastruktury pozwalającej na rozwój usług i ciągłe polepszanie ich jakości.
Z tego punktu widzenia istotne są różnego rodzaju kwestie proceduralne, czy też uwagi o
charakterze ogólnym związane z dokumentacją przedstawioną przez TP, które powinny
wspierać ww. cele.
W dalszej części niniejszego dokumentu przedstawiono najistotniejsze grupy zagadnień,
które wynikają z analizy dokumentów przedstawionych przez TP S.A. dokonanej przez
KIGEiT w odniesieniu do wymienionych wyżej kwestii.
2.
Zastosowanie „przyszłościowych” wartości kosztów i wolumenów- zasady
planowania w TP S.A.
Ryzyka
Zgodnie z D.1 str. 24 „Zorientowanie przyszłościowe - oznacza ono ustalenie bazy
kosztowej nie na kosztach poniesionych w przeszłości (historycznych) lecz na kosztach,
które operator poniósłby obecnie przy uwzględnieniu przyszłych warunków świadczenia
usług, w tym także odpisy amortyzacyjne od wartości bieżącej środków trwałych i wartości
niematerialnych i prawnych.”
Zastosowanie zorientowania przyszłościowego w sposób jaki zawarła w swojej
dokumentacji TP wydaje się być celowym działaniem umożliwiającym dowolne
kształtowanie wyników kalkulacji modelu przy jednoczesnym ograniczeniu możliwości ich
weryfikacji. Istotne jest również to, że w ramach istniejących zapisów TP S.A. nie ma
najmniejszej konieczności uzasadniania wzrostu różnych składowych kosztów i np. spadku
wolumenów bo jest to w pełni sankcjonowane bieżącym stanem prawnym i formą
instrukcji kosztowej. Spowoduje to:
• wzrost cen usług na danym rynku telekomunikacyjnym; i w konsekwencji;
• umacnianie dominującej pozycji TP S.A.
• w przypadku zatwierdzenia dokumentacji w takim kształcie jak proponuje TP S.A.
utrudniona będzie możliwość reakcji UKE, ponieważ będzie to usankcjonowane
obowiązującą procedurą.
Istotność: Wysoka
Wiele danych modelu kosztowego TP wg obecnej dokumentacji odnosi się do przyszłości
(w tym konkretnym przypadku przewidywanego stanu na rok 2008 i 2009). Dane te mają
jednocześnie decydujący wpływ na wynikowe koszty jednostkowe, jak to już wspomniano
we wstępie do niniejszego dokumentu. TP definiuje „forward looking” jako ekstrapolację
kosztów oraz wolumenów na przyszłe okresy w oparciu o założenia budżetowe, arbitralne
szacunki i wskaźniki bez precyzyjnego określenia źródeł danych, procedury i możliwości
weryfikacji jakości tych danych.
4/62
Krajowa Izba Gospodarcza Elektroniki i Telekomunikacji
Znamienne jest to, że TP praktycznie dowolnie i niekonsekwentnie stosuje „dostosowanie
przyszłościowe” tak, aby uzyskać korzystne dla siebie wyniki. Wysokie ryzyko zawyżania
kosztów i zaniżania szacowanego ruchu daje możliwość manipulacji wynikami.
Biorąc pod uwagę, że zagadnienie to dotyka zarówno licznika (baza kosztowa i sposób jej
rozliczenia) oraz mianownika (wolumen usług) zagadnienie to ma decydujący wpływ na
wyniki kalkulacji kosztów przedstawiane przez TP S.A. , dlatego uznane zostało przez
KIGEiT jako grupa zagadnień o najwyższej istotności.
2.1
Zasady planowania kosztów operacyjnych TP w przyszłych okresach
2.1.1 Definicja problemu i referencje
D.1 str. 25 – „W związku z tym w celu określenia efektywnej wysokości zatrudnienia w
kalkulacji kosztów wykorzystano plany zatrudnienia na rok 2007. czyli na okres
obowiązywania stawek rozliczeniowych.” Wraz z dalszymi zapisami instrukcji stanowi
typowy przykład stosowania przez TP S.A. bardzo ogólnych zapisów dotyczących danych
planistycznych
Zgodnie z zapisami D.1 str. 37 i 38 grupa korekt kosztów wynikających ze zmian wielkości
zatrudnienia
Zapotrzebowanie na obsługę kadrową, administracyjną i informatyczną
Zapotrzebowanie na pozostałą energię – gaz, woda proporcjonalną do zmian w poziomie
zatrudnienia.
Zapotrzebowanie na materiały biurowe, których zużycie jest zależne od poziomu
zatrudnienia.
Zgodnie z zapisami D.1 str. 39 - przeszacowanie kosztów osobowych
W każdym z ww. wzorów indeksy oznaczają:
p- planowany koszt (po przeprowadzeniu zmian w wielkości zatrudnienia)
b- bazowy koszt (przed przeprowadzeniem zmian w wielkości zatrudnienia)
Wyżej wymienione korekty i stosowanie planów zatrudnienia bez konieczności
uzasadnienia działań firmy i metodologii, na podstawie których oszacowano te wartości,
oraz wykazania, że doprowadzą one do wzrostu efektywności działania TP, prowadzi do
możliwości niekontrolowanego powiększenia bazy kosztowej.
5/62
Krajowa Izba Gospodarcza Elektroniki i Telekomunikacji
Inny przykład stanowią tzw. - specyficzne metody przeszacowania kosztów operacyjnych
wg D.1 str. 40
gdzie indeksy oznaczają:
p- planowany koszt
b- bazowy koszt
Zastosowanie ostatniej korekty jest opisane w sposób niejasny, brak również precyzyjnej
definicji dla jakich kosztów konkretnie przeszacowanie jest stosowane, a dla jakich nie. Z
opisu wynika, że obejmuje ono wszystkie nie wymienione wcześniej koszty w opisywanym
podrozdziale dokumentacji TP.
W każdym z ww. przypadków należy zwrócić uwagę, że ze względu na nieprecyzyjny opis
procedury korekt (przeszacowania) odnosi się wrażenie, że dotyczy ona całości danej
kategorii kosztów. Podczas gdy przyjmiemy w modelu stosowanie zależności
przyczynowo-skutkowych, na które powołuje się TP i zasadę rozliczenia uzasadnionych
kosztów wynikających z przepisów prawa to przykładowo: wzrost wynagrodzeń sprzedaży
bezpośredniej zajmującej się sprzedażą usług detalicznych, nie powinien w rezultacie
przenosić się na modelowe elementy sieciowe w odniesieniu do kalkulacji kosztów usług
interkonektowych.
Stosowanie uogólnień i uśrednień może spowodować, że w rezultacie na kosztach
procesów najbardziej istotnych z punktu widzenia rozpatrywanych usług
telekomunikacyjnych koszty jednostkowe będą zawyżone.
Przedstawiona przez TP metodologia koncentruje się na wyliczeniu wskaźników
opierających się na subiektywnych kosztach planowanych – co więcej bez konieczności
wyjaśnienia i uzasadnienia przyczyn, sposobu liczenia i źródeł danych, dotyczących ich
wzrostu i odpowiedzi na pytanie czy obecnie TP działa efektywnie. Korekty powodują, że
bieżące nieefektywności TP np.: nadmierne zatrudnienie, przerost funkcji pomocniczych,
nieefektywne zużycie materiałów i energii przenosi się wprost na bazę kosztów
przyszłościowych.
Przy takim podejściu do danych będących podstawą kalkulacji kosztów, błąd planowania
(który może być robiony świadomie, co trudno zweryfikować i udowodnić), może być
przenoszony na wynikowe koszy jednostkowe usług.
2.1.2 Sugerowane zmiany
KIGEiT proponuje pominięcie „dostosowania przyszłościowego” tak jak rozumie to TP w
odniesieniu do kosztów operacyjnych.
D.1 rozdział 4 Cechy metodologii kosztowej stosowanej przez Telekomunikację Polską na
str. 25 cały punkt „Istniejący poziom zatrudnienia” – zastąpić przez:
„Efektywny poziom zatrudnienia – TP w kalkulacji kosztów stosuje efektywny poziom
zatrudnienia poprzez zastosowanie korekty na efektywny poziom zatrudnienia. Efektywny
poziom zatrudnienia wyliczany jest poprzez porównanie wskaźnika „ilość zatrudnionych na
linię dostępową” dla TP i innych operatorów, a następnie dokonywana jest proporcjonalna
korekta kosztów wynagrodzeń. Dostosowanie poziomu zatrudnienia znajduje
odzwierciedlenie w kalkulacji w postaci stosownych korekt. Zmiana zatrudnienia wywołuje
jednocześnie odpowiednie zmiany wielkości innych zasobów związanych z wysokością
zatrudnienia, które również są odpowiednio korygowane.”
6/62
Krajowa Izba Gospodarcza Elektroniki i Telekomunikacji
D1 str. 39 po słowach „5.3.3.1 Przeszacowanie kosztów osobowych - Procesy grupujące
koszty osobowe (wynagrodzenia z narzutami, świadczenia na rzecz pracowników i inne
koszty osobowe) przeszacowywane są o wskaźniki określone na bazie..”
tekst do końca tego podrozdziału zastąpić następującym:
„porównania z innymi operatorami telefonii stacjonarnymi w Polsce. Podstawą jest średnia
wskaźnik „ilość zatrudnionych do ilości linii dostępowych” dla co najmniej dwóch
operatorów telefonii stacjonarnej w Polsce. Wartość średniej operatorów jest mnożona
przez liczbę linii dostępowych TP, w wyniku otrzymuje się liczbę zatrudnionych ETAT p.
Wskaźnik korekty wyraża wzór:
Kor wyn = (ETAT p/ETAT b) – 1.
Kor wyn- wskaźnik korekty
ETATp- wielkość zatrudnienia wyliczona na podstawie przemnożenia liczby linii
dzwoniących dla roku bazowego kalkulacji przez średni wskaźnik „ilość zatrudnionych do
ilości linii dostępowych” dla co najmniej dwóch operatorów telefonii stacjonarnej w
Polsce
ETATb- wielkość zatrudnienia bazowa (wielkość zatrudnienia na zakończenie roku dla
którego istnieją najnowsze zaudytowane dane finansowe)”
D1 str. 37 , zastąpić definicję ETATp i ETATb przez wyżej wymienione. W punkcie b, po
słowach „proporcjonalną do zmian w poziomie zatrudnienia” dodać:
„wynikających z wyliczenia wskaźnika Kor wyn”
D1 str. 38 – lit. c ostatni podpunkt od słów “zmian w poziomie zatrudnienia” zastąpić w
całości przez:
„zmian w poziomie zatrudnienia wynikających z wyliczenia wskaźnika Kor wyn.”
Na tej samej stronie zastąpić definicje MATp i MATb przez:
„MATp- koszt materiałów związanych z korektą zatrudnienia o Kor wyn
MATb- bazowy koszt materiałów związanych z wielkością bazowa (koszt na zakończenie
roku dla którego istnieją najnowsze zaudytowane dane finansowe)”
D1 str 40 wykreślić w całości podrozdział „5.3.3.4 Specyficzne metody przeszacowania
kosztów operacyjnych”. KIGEiT uważa, że koszty których dotyczy ta korekta na tym etapie
kalkulacji nie powinny być przeszacowywane i odnosić do kosztów na zakończenie roku
dla którego istnieją najnowsze zaudytowane dane finansowe.
Wyniki kalkulacji modelu w odniesieniu do danych finansowych i powiązanych z nimi
danych ilościowych powinny być zgodne z okresem, dla którego są dostępne najnowsze
zaudytowane dane w momencie sporządzania kalkulacji.
2.1.3 Uzasadnienie
TP S.A. nadmiernie rozszerza zakres zorientowanie w wielu miejscach dokumentacji
odwołuje się do „przyszłości” wręcz nadużywając tego określenia.
Analiza dokumentacji przedstawionej przez TP S.A. uprawnia do stwierdzenia, że w
praktyce realizacja tego zapisu wg rozumienia TP daje możliwości niemal
nieograniczonego i niesankcjonowanego manipulowania danymi i zwiększania bazy
7/62
Krajowa Izba Gospodarcza Elektroniki i Telekomunikacji
kosztowej co ma decydujący wpływ na wyniki kalkulacji kosztów jednostkowych
świadczenia usług.
Należy zwrócić uwagę, że przewidywanie danych dotyczące przyszłości z definicji
obarczone jest dużą dozą subiektywizmu, nawet przy najlepiej udokumentowanych
procedurach.
Możliwość udowodnienia w sposób przekonujący i rzeczowy celowości w manipulowaniu
prognozą jest niewielka, bo różnice zawsze w takim przypadku można wyjaśnić błędnymi
założeniami, czy też zmianami sytuacji spółki oraz rynku.
Wprowadzenie
subiektywnych
elementów
związanych
z
danymi
przyszłościowymi/planowanymi wprowadzonymi do modelu nie jest elementem kalkulacji
kosztów pozwalającym w jasny i przejrzysty sposób wnioskować o orientacji kosztowej
stawek usług rozliczeń międzyoperatorskich stosowanych przez TP S.A.
Zdaniem KIGEiT biorąc pod uwagę europejską praktykę w tym zakresie „zorientowanie
przyszłościowe” odnosi się przede wszystkim do kosztów sieciowych wynikających z
historycznie poniesionych nakładów. Natomiast dla większości kosztów operacyjnych
ostatnie dostępne zaudytowane dane są o wiele lepszą alternatywą niż hipotetyczne
szacunki ponieważ są one wystarczająco aktualne oraz co ważniejsze weryfikowalne i
kontrolowalne.
2.2
Zasady planowania wolumenów ruchu w przyszłych okresach i ich powiązanie z
infrastrukturą sieci i jej kosztami utrzymania
2.2.1 Definicja problemu i referencje
D.1, str. 28 i 29–„W kalkulacji kosztów uwzględnia się strukturę ruchu dla wszystkich
usług i rodzajów połączeń zarejestrowanych w sieci TP w roku 2007. ... Wielkość ruchu dla
okresu obowiązywania stawek prognozuje się na podstawie założeń budżetowych TP
przyjętych na dany rok. Prognozowany ruch wykorzystywany na potrzeby kalkulacji opiera
się na założeniach budżetowych akceptowanych przez Zarząd spółki... Wolumeny ruchu
realizowane przez sieć TP kalkulowane są przy wykorzystaniu założenia dotyczącego
udziałów rynkowych osiąganych przez TP na danym typie połączenia.”
D.1 w rozdziale „8.5 Kalkulacja kosztu jednostkowego elementu sieci” na str. 71 TP odnosi
się do okresu na podstawie którego opracowywane są dane dotyczące wyliczenia
zaangażowania elementów sieciowych.
Zdaniem KIGEiT bez precyzyjnego określenia źródeł danych, procedury i założeń
planistycznych, możliwości ich weryfikacji jakości tych danych (przez audytora), a także
wykorzystania źródeł niezależnych od TP możliwe jest znaczące zawyżenie kosztów
jednostkowych kalkulowanych przez TP usług interkonektowych.
Zagadnienie to nabiera jeszcze większej wagi jeśli weźmie się pod uwagę konieczność
korelacji prognozy ruchu z korektami, które należy wprowadzić aby dany wolumen ruchu
był przenoszony przez efektywną sieć telekomunikacyjna– w dokumentacji TP zagadnienie
to opisane jest niejasno i ogólnie stwarzając możliwości do manipulowania wynikami.
2.2.2 Sugerowane zmiany
KIGEiT postuluje pominięcie „dostosowania przyszłościowego” w odniesieniu do
wolumenów ruchu. Kalkulacja powinna być oparta o wolumeny ruchu, są spójne z okresem
który odnosi się do najnowszych zaudytowanych danych finansowych dostępnych w
momencie sporządzania kalkulacji, tak aby były spójne z bazą kosztową stosowaną do
kalkulacji. Natomiast zasady routowania i wyliczenia dotyczące zaangażowania elementów
8/62
Krajowa Izba Gospodarcza Elektroniki i Telekomunikacji
sieciowych powinny dotyczyć możliwie najnowszego okresu przed momentem
sporządzenia kalkulacji (np. ostatniego kwartału).
D.1 str. 28 w „5.1.1
Kluczowe pojęcia i zasady” wykreślić fragment tekstu
rozpoczynający się od słów: „Wielkość ruchu dla okresu obowiązywania stawek prognozuje
się,,,” do końca tego podrozdziału i zastąpić:
„Dane dotyczące wolumenów ruchu wykorzystywane na potrzeby kalkulacji są spójne się z
okresem dla najnowszych zaudytowanych danych finansowych dostępnych w momencie
sporządzania kalkulacji (ostatni zaudytowany rok).”
D.1 w rozdziale „8.5 Kalkulacja kosztu jednostkowego elementu sieci” na str. 71 w zdaniu
„Próbki - losowo wybrane 14 dni (10 roboczych, 2 soboty i 2 święta) z 2007 roku.”
wykreślić „z 2007 roku” .
D.1 str. 72. fragment „Powyższe dane wejściowe służą do stworzenia macierzy...” zastąpić
przez tekst:
„Powyższe dane wejściowe, pozyskane z ostatniego kwartału przed momentem
sporządzania kalkulacji, służą do stworzenia macierzy...”
2.2.3 Uzasadnienie
Podobnie jak poprzednio w odniesieniu do kosztów operacyjnych KIGEiT uważa, że
wprowadzenie subiektywnych elementów związanych z danymi planowanymi
wprowadzonymi do modelu nie przyczynia się do przejrzystości zasad kalkulacji i
rzetelności wnioskowania o orientacji kosztowej stawek usług rozliczeń
międzyoperatorskich stosowanych przez TP S.A. Jak wykazuje choćby [Z.18 p. 4.5 str. 20]
tego rodzaju podejście prowadzi do dysput i braku konsensusu pomiędzy operatorami i
regulatorem odnośnie przyjętych założeń.
2.3
Przeszacowanie kosztów operacyjnych o inflację
2.3.1 Definicja problemu i referencje
Zgodnie z D.1, str. 39– pkt 5.3.3.2 ” Przeważającą metodą dostosowania przyszłościowego
procesów grupujących koszty operacyjne inne niż koszty osobowe jest przeszacowanie o
wskaźnik przewidywanej stopy inflacji.”
Zdaniem KIGEiT sformułowanie to jest bardzo ogólne, nie precyzuje także jakich kosztów
dotyczy. Dokumentacja TP nie wyjaśnia również, czy w wyniku wcześniejszych
przeszacowań kosztów możemy otrzymać efekt kumulacji wzrostu kosztów, chociażby
przez podwójne uwzględnienie inflacji w prognozach.
Stosowanie tego przeszacowania jest naszym zdaniem pokazuje dążenie TP S.A. do
nieuzasadnionego zawyżania bazy kosztowej będącej podstawą kalkulacji.
2.3.2 Sugerowane zmiany
KIGEiT postuluje pominąć przeszacowanie kosztów operacyjnych przez wskaźnik inflacji
poprzez usunięcie całego podrozdziału 5.3.3.2.
9/62
Krajowa Izba Gospodarcza Elektroniki i Telekomunikacji
2.3.3 Uzasadnienie
Zakładana inflacja cen konsumpcyjnych ma nikłą korelację w stosunku do większości
kosztów operacyjnych/sieciowych ponoszonych przez TP. Głównym zadaniem tego
mechanizmu jest zwiększenie kosztów operacyjnych w modelu TP, dlatego należy
wyeliminować ten składnik przeszacowań jak wprowadzający dodatkowe składowe
subiektywizmu w wyniki kalkulacji.
Sposób w jaki TP S.A. stosuje dostosowanie przyszłościowe, tak naprawdę umożliwia
kształtowanie wyników zgodnie z oczekiwaniami TP (zawyżanie bazy kosztowej), ze
względu na subiektywizm przewidywania przyszłych wartości. Postulat ten uzupełnia
wcześniejsze propozycje zawarte w niniejszym dokumencie, zmierzające do ograniczenia
wpływu subiektywnych i nieweryfikowalnych a priori prognoz na wyniki kalkulacji
kosztów usług interkonektowych.
2.4
Korekty i przeszacowania kosztów rozliczeń międzyoperatorskich
2.4.1 Definicja problemu i referencje
Zgodnie z D.1, str. 40–5.3.3.3 Przeszacowanie kosztów opłat interkonektowych.
gdzie indeksy oznaczają:
p- planowany koszt
b- bazowy koszt
Zastosowanie przeszacowania jest niejasne, powstaje pytanie dlaczego w modelu mającym
ustalić koszty określonych usług interkonektowych świadczonych w sieci TP zawarte są
właśnie koszty rozliczeń międzyoperatorskich? W dokumentacji TP nie ma definicji
kosztów omawianych w tym rozdziale, gdyż jak rozumiemy nie są to Specyficzne koszty
rozliczeń międzyoperatorskich.
Ponadto opisane przeszacowanie kosztów opłat interkonektowych, pomijając zasadność
uwzględnienia tych kosztów w kalkulacji, stanowi kolejny przykład stosowanie przez TP
subiektywnych i nieudokumentowanych założeń w celu powiększania wynikowych
kosztów jednostkowych usług.
2.4.2 Sugerowane zmiany
Zdaniem KIGEiT koszty rozliczeń międzyoperatorskich związane bezpośrednio z opłatami
ponoszonymi przez TP na rzecz innych operatorów nie powinny być rozliczane na usługi
świadczenia dostępu telekomunikacyjnego w zakresie połączenia sieci.
Jeśli wg TP to nie jest pomyłka w dokumentacji niezbędne są definicje i wyjaśnienia
dotyczące tego zagadnienia, określenie zasadności wykorzystywania tych kosztów w
modelu kalkulacyjnym dla usług interkonektowych.
Jeśli koszty te są zasadne, co wydaje się wątpliwe, a opierają się stricte na założeniach
planistycznych, KIGEiT postuluje pominąć tą korektę podobnie jak w przypadku innych
„dostosowań przyszłościowych” kosztów tzn. usunąć w całości podrozdział 5.3.3.3
Przeszacowanie kosztów opłat interkonektowych.
Należy zwrócić uwagę, że jeśli mamy doczynienia z kosztami, które są tożsame ze
specyficznymi kosztami rozliczeń międzyoperatorskich to w tym przypadku istotne są
10/62
Krajowa Izba Gospodarcza Elektroniki i Telekomunikacji
również uwagi zawarte w rozdziale 5.3.2 niniejszego stanowiska KIGEiT i koszty takie nie
powinny zostać rozliczone na usługi interkonektowe w całości.
2.4.3 Uzasadnienie
Koszty rozliczeń międzyoperatorskich nie są uzasadnionym kosztem w modelu kalkulacji
kosztów świadczenia dostępu telekomunikacyjnego w zakresie połączenia sieci. Jest to
oczywisty błąd lub nadużycie. Nie może być tak, że model, który ma oszacować stawki za
usługi interkonektowe w sieci TP, w swojej bazie kosztowej zawiera koszty rozliczeń
interkonektowych z innymi operatorami. Dodatkowo te nieprawidłowo, zakwalifikowane
koszty, zgodnie z zapisami dokumentacji TP są subiektywnie zwiększane na podstawie
nieokreślonych założeń planistycznych.
Jest to oczywiste dążenie TP do zawyżenia wyliczanych z modelu kosztów jednostkowych
usług świadczenia dostępu telekomunikacyjnego w zakresie połączenia sieci.
2.5
Skorygowanie przyszłościowe stanu majątku.
2.5.1 Definicja problemu i referencje
Zgodnie z D.4 str. 72-77, „Aby oszacować wzrost wielkości sieci telekomunikacyjnej w
okresie pomiędzy rokiem bazowym a okresem kalkulacyjnym bierze się pod uwagę
inwestycje prowadzone przez TP. Na koszty inwestycji składają się zarówno inwestycje
kontynuowane, jak i nowe”. Na ww. stronach dokumentacji TP opisuje kalkulacje dla
obliczanie średniorocznej wartości bieżącej brutto oraz netto danej grupy środków trwałych
i wartości niematerialnych i prawnych dla potrzeb kalkulowania kosztu kapitału oraz
kalkulowania odpisu amortyzacyjnego, w tym przypadku dotyczy ona wartości brutto.
Abstrahując od zastosowanych wzorów uśredniających poziom inwestycji pomiędzy
latami, zdaniem KIGEiT niesłusznych bo nie mają one odniesienia do rzeczywistego
rozkładu inwestycji w czasie, opisane w dokumentacji TP zagadnienia są zbyt ogólne, nie
określając związku prowadzonych inwestycji z konkretnymi usługami będącymi
przedmiotem kalkulacji.
2.5.2 Sugerowane zmiany
Zdaniem KIGEiT należy zrezygnować ze „skorygowanie przyszłościowego stanu majątku”,
ze względu na jego subiektywność i trudności weryfikacji danych i założeń użytych do
„korekt”. – aby zapewnić spójność z ogólna koncepcją, rekomendowaną przez KIGEiT, że
koszty i ruch powinny być kalkulowane w oparciu o dane zgodne i odpowiadające
ostatniemu okresowi poddanemu audytowi finansowemu, a nie szacowane na przyszłość.
Stosowanie inwestycji „planowanych” jako wprowadzający dodatkowe składowe
subiektywizmu i możliwości manipulowania wynikami kalkulacji KIGEiT proponuje
pominąć.
D4 Część II - Przeszacowanie środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych dla
potrzeb kalkulacji kosztów usług na rok 2008 str. 72 usunąć tekst od słów „Ponieważ
kalkulacje kosztów usług (LRIC, FL-FDC) zakładają…” do słów „….bierze się pod uwagę
inwestycje prowadzone przez TP i mające na celu rozbudowę sieci.” Zdanie „Na koszty
inwestycji składają się zarówno inwestycje kontynuowane, jak i nowe.” Zastąpić przez
zdanie:
„Na koszty inwestycji składają się zarówno inwestycje kontynuowane.”
11/62
Krajowa Izba Gospodarcza Elektroniki i Telekomunikacji
We wzorach występujących na tej stronie usunąć składnik +0.5*IZ8 oraz jego definicję
dotyczącą planowanych nakładów inwestycyjnych.
D4 str. 73 We wzorach występujących na tej stronie usunąć składnik +0.5*IZ8 oraz jego
definicję dotyczącą planowanych nakładów inwestycyjnych.
D4 str. 74 We wzorach występujących na tej stronie usunąć składnik +0.5*IZ8 oraz jego
definicję dotyczącą planowanych nakładów inwestycyjnych. We wzorze na tej stronie przy
STBZ7/8 wykasować wagę 0.5.
D4 Część III - Przeszacowanie środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych dla
potrzeb kalkulacji kosztów usług na rok 2009 str. 75 usunąć tekst od słów „Ponieważ
kalkulacje kosztów usług (LRIC, FL-FDC) zakładają…” do słów „….bierze się pod uwagę
inwestycje prowadzone przez TP i mające na celu rozbudowę sieci.” Zdanie „Na koszty
inwestycji składają się zarówno inwestycje kontynuowane, jak i nowe.” Zastąpić przez
zdanie:
„Na koszty inwestycji składają się zarówno inwestycje kontynuowane.”
We wzorach występujących na tej stronie usunąć składnik +IZ8 +0.5* IZ9 oraz definicje
dotyczące planowanych nakładów inwestycyjnych IZ8 oraz IZ9.
D4 str. 76 We wzorach występujących na tej stronie usunąć składnik +IZ8 +0.5* IZ9 oraz
definicje dotyczące planowanych nakładów inwestycyjnych IZ8 oraz IZ9.
D4 str. 77 We wzorach występujących na tej stronie usunąć składnik +IZ8 +0.5* IZ9 oraz
definicje dotyczące planowanych nakładów inwestycyjnych IZ8 oraz IZ9. We wzorze na tej
stronie przy STBZ7/9 wykasować wagę 0.5.
2.5.3 Uzasadnienie
Podstawowym kryterium w stosowanych na. ww. stronach jest przynależność do „danej
grupy środków trwałych”, jest to naszym zdaniem kolejne pole do zawyżania kosztów
kalkulacji. Jeśli w roku przyjętym za bazowy sieć telekomunikacyjna miała zdolność do
przenoszenia ruchu wynikającego z usług interkonektowych to jeśli w kolejnych latach nie
następuje jego znaczący wzrost to można założyć, że inwestycje które czyni TP wynikają z
zapotrzebowania na rozbudowę sieci pod usługi o charakterze innym niż głosowe czy też
związane z usługami świadczenia dostępu telekomunikacyjnego w zakresie połączenia
sieci. Inwestycje telekomunikacyjne charakteryzują się kontraktami „pod klucz”, w których
ciężko jest prawidłowo przypisać odpowiedni udział w wartości całości nakładów na dany
projekt poszczególnym grupom środków trwałych.
Ponadto ze względu na funkcjonalność elementów sieci, ta sama grupa środków trwałych
może być wykorzystywana do różnych rodzajów działalności/usług. Zastosowane podejście
może spowodować doliczanie inwestycji w toku, pomimo że nie są one dedykowane
działalności, które jest przedmiotem kalkulacji w tym przypadku usług świadczenia
dostępu telekomunikacyjnego w zakresie połączenia sieci.
Zdaniem KIGEiT zastosowane przez TP podejście może powodować, że inwestycje
chybione, niewłaściwe, lub cześć inwestycji niezwiązanych z usługami interkonektowymi
np. koszt rozbudowy transmisji wynikający z zapotrzebowania na przepływność pod usługi
przesyłu danych, w ramach kalkulacji będą obciążały koszty usług interkonektowych.
12/62
Krajowa Izba Gospodarcza Elektroniki i Telekomunikacji
3
Przeszacowanie składników sieci do wartości bieżącej
Ryzyka
TP przyjęła założenie, że o ile jest to możliwe przy kalkulacji kosztów bieżących
elementów sieci stosowana jest metoda wyceny bezpośredniej (D.4 str. 23 – pkt 3)
polegająca na wymnożeniu ilości rodzaju danego środka trwałego będącego w użytkowaniu
przez aktualne ceny rynkowe tych elementów pochodzące z umów TP z dostawcami. Na
104 kategorie elementów sieci tylko dla 8 wartość bieżąca jest kalkulowana w oparciu o
wycenę wg nowoczesnego odpowiednika MEA (Modern Equivalent Asset) i/lub wycenę
bezpośrednią, 20 w oparciu o indeksację, a 5 w oparciu o koszt historyczny. TP tym samym
niewłaściwie zakłada, że jej infrastruktura jest na tyle nowoczesna, że w przypadku jej
budowy w tym momencie użyte zostałyby te same urządzenia. Oparcie wyceny środków
trwałych TP na metodzie bezpośredniej i indeksacji prowadzi do zawyżenia kosztów sieci,
gdyż nie jest spełniony warunek zastosowania w modelu TP kosztów bieżących
efektywnego operatora.
Istotność: Wysoka
Koszty sieci stanowią najistotniejszą część kosztów usług, toteż zasady ich dotyczące
powinny być jasno i precyzyjnie określone, tak aby nie prowadzić do nieuzasadnionego
zawyżania kosztów jednostkowych wyliczanych przez TP. Niestety nie dysponowaliśmy
danymi ilościowymi i wartościowymi dotyczącymi TP w tym zakresie, ale KIGEiT uważa,
że prawidłowe wyliczenie wartości bieżącej środków trwałych ma fundamentalne
znaczenie dla ostatecznego kosztu usługi, w którym udział kosztu kapitału i amortyzacji
stanowi zwykle ok. 80% kosztów.
Podejście zastosowane w wycenie środków trwałych przez TP prowadzi do zawyżenia
wartości bieżącej infrastruktury telekomunikacyjnej.
3.1
Wycena wg nowoczesnego odpowiednika – MEA
3.1.1 Definicja problemu i referencje
Metoda wyceny wg nowoczesnego odpowiednika MEA (Modern Equivalent Asset) została
opisana w dokumentacji TP w następujących miejscach:
• D.4, str. 24 – pkt 3.3 metoda wyceny wg nowoczesnego odpowiednika.
• D.4, str. 31-34 – pkt 4 tabele z przypisaniem metody przeszacowania do grupy
środków trwałych.
• D.4, str. 40-41, 52-54 – opisy metod wyceny zastosowanych dla poszczególnych
kategorii środków trwałych.
Metoda nowoczesnego odpowiednika jest najrzadziej stosowaną przez TP metodą wyceny.
Dotyczy jedynie 8 kategorii środków trwałych i to w powiązaniu z metodą wyceny
bezpośredniej. Metoda MEA została zastosowana do następujących grup środków
trwałych: przewodowe systemy dostępowe (POTS, ISDN, ADSL, HDSL, Transmisja),
kable sieci transmisyjnej, urządzenia HDSL i urządzenia SDH w warstwie PDH. Jednak
opisy metody wyceny nie są dla tych kategorii jednoznaczne co sugeruje, że kategorie te
tylko częściowo są wyceniane w oparciu o MEA a częściowo w oparciu o metodę
bezpośrednią. Jedynymi wymienionymi elementami sieci podlegającymi MEA są: kable
transmisyjne miedziane i współosiowe (wymiana na światłowody), transmisja analogowa
HDSL (wymiana na cyfrową), urządzenia transmisyjne PDH (wymiana na SDH).
KIGEiT stoi na stanowisku, że:
13/62
Krajowa Izba Gospodarcza Elektroniki i Telekomunikacji
•
•
•
•
•
definicja MEA stosowana przez TP jest niewystarczająca i wymaga uzupełnienia.
nie prawdziwe jest założenie TP, że tylko ww. 3 kategorie nie są już dostępne na
rynku i wymagają wymiany w najbliższych 3 latach.
nie jest też prawdą, że wszystkie kategorie wyceniane bezpośrednio są obecnie
kupowane oraz planowane do zakupu w najbliższym czasie.
dla wszystkich ww. kategorii nie jest jednoznacznie zdefiniowana metoda wyceny,
gdyż za każdym razem metoda określona jest jako „wycena bezpośrednia i/lub
MEA” a szczegółowe opisy zastosowanej metody wyceny dla poszczególnych
kategorii systemów dostępowych wskazują jedynie na wykorzystywanie metody
wyceny bezpośredniej.
niespójnym jest zastosowanie korekty optymalizacji sieci zakładającej wymianę
znacznej części central (i zamiana na elementy wyniesione) oraz jednoczesna
wycena całej komutacji metoda wyceny bezpośredniej zamiast MEA.
3.1.2 Sugerowane zmiany
Metoda wyceny oparta o MEA powinna być dominującą metodą w modelu kosztowym TP.
Powinna być stosowana dla wszystkich środków trwałych, których technologia albo nie jest
już dostępna na rynku, albo jest dostępna lecz przestarzała, to znaczy, że istnieją urządzenia
o nowszej i tańszej jednostkowo technologii.
KIGEiT rekomenduje w dokumencie D.4 str. 23, pkt 3 zdanie:
„TP przyjęła założenie, że o ile jest to możliwe przyjmuje się metodę wyceny bezpośredniej.
Pozostałe metody stosowane są wyłącznie w przypadkach, w których zastosowanie metody
bezpośredniej nie jest w danych warunkach możliwe.”
zastąpić następującym tekstem:
„TP przyjęła założenie, że o ile jest to możliwe przyjmuje się metodę wyceny wg
nowoczesnego odpowiednika (MEA). Pozostałe metody stosowane są wyłącznie w
przypadkach, w których zastosowanie metody nowoczesnego odpowiednika (MEA) nie jest
w danych warunkach możliwe.
Poniższy graf pokazuje zastosowany przez TP sposób wyboru metody wyceny środków
trwałych:
14/62
Krajowa Izba Gospodarcza Elektroniki i Telekomunikacji
Środki trwałe
zakupione w ciągu roku,
o niewielkiej wartości
lub o krótkim okresie
użytkowania
TAK
Koszt historyczny
NIE
Technologia
środków trwałych jest
wciąż dostępna
na rynku
NIE
MEA
TAK
Technologia
środków trwałych jest
nieefektywna
NIE
Wycena bezpośrednia lub indeksacja
(w uzasadnionych przypadkach)
TAK
Wartość
środków trwałych
o nieefektywnej technologii
jest mniejsza lub równa
wartości odtworzeniowej
MEA
NIE
TAK
Wycena bezpośrednia lub indeksacja
(w uzasadnionych przypadkach)
MEA
W oparciu o powyższy sposób postępowania zostały wybrane metody wyceny, zgodnie z
którymi dokonano przeszacowania do wartości bieżącej poszczególnych kategorii środków
trwałych i wartości niematerialnych i prawnych. Zastosowane metody wyceny dla
poszczególnych kategorii środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych
pokazuje tabela w rozdziale 4.”
KIGEiT rekomenduje w dokumencie D.4 str. 24, pkt 3.3 umieścić następującą definicję
metody wyceny wg nowoczesnego odpowiednika:
„W sytuacji, w której następuje istotna zmiana technologiczna i używane środki trwałe nie
są już dostępne na rynku lub są dostępne na rynku ale ich użycie jest nieuzasadnione ze
względu na postęp technologiczny lub rachunek ekonomiczny, tzn. wtedy gdy wartość
posiadanych środków trwałych jest większa lub równa nowej technologii dostępnej na
rynku, przyjmuje się koncepcję zastąpienia ich dostępnym na rynku nowoczesnym
15/62
Krajowa Izba Gospodarcza Elektroniki i Telekomunikacji
odpowiednikiem tzw. MEA (od ang. Modern Equivalent Asset), czyli środkiem oferowanym
na rynku obecnie i przeznaczonym do świadczenia identycznych usług.
Środek trwały jest uznawany za nieefektywny w sytuacji, gdy podejmując w chwili obecnej
decyzję inwestycyjną w oparciu o efektywne kryteria oceny projektów inwestycyjnych TP
nabyłaby inny środek trwały – nowszy i lepszy technicznie/ekonomicznie odpowiednik. Za
nowoczesne odpowiedniki przyjmuje się takie same urządzenia, jakimi zastąpione byłyby
środki trwałe w przypadku ich rzeczywistej wymiany przy zachowaniu warunku
optymalizacji kosztów. Wybór nowoczesnego odpowiednika uzależniono od architektury
sieci zastosowanej przez TP.
W przypadku stosowania wyceny MEA, przeszacowanie odbywa się w dwóch następujących
po sobie krokach:
• określenie nowoczesnego odpowiednika dla poszczególnych grup środków trwałych,
• ustalenie wartości bieżącej, analogiczne do metody wyceny bezpośredniej.
Przy wycenie z wykorzystaniem nowoczesnego odpowiednika uwzględnia się również
korekty wynikające z dodatkowych funkcjonalności. W przypadku, gdy nie jest możliwe
wyodrębnienie i wycenienie elementu środka trwałego o dodatkowej funkcjonalności, nie
dokonuje się tej korekty. Każdy przypadek rezygnacji z zastosowania tej korekty jest
pisemnie uzasadniony w dokumentacji modelu kosztowego.”
3.1.3 Uzasadnienie
Właściwym podejściem do nowoczesnego ekwiwalentu jest zastępowanie nie tylko
elementów jakich brak jest na rynku ale też tych, których zakup staje się nieefektywny
kosztowo. Aby być efektywnym w praktyce kupowane są nowe, jednostkowo tańsze
technologie, mimo że stare rozwiązania są jeszcze dostępne na rynku. Zastosowanie
metody MEA ma ułatwić operatorom alternatywnym podjęcie decyzji „build or buy”.
Definicja MEA stosowana obecnie przez TP pozwala na zawyżanie wartości bieżącej sieci
poprzez wycenianie metodą bezpośrednią nieefektywnych środków trwałych, które
powinny być wycenione metodą MEA. W konsekwencji wyceniana sieć jest siecią
nieefektywną technologicznie i ekonomicznie, gdyż zawiera elementy, których
podejmujący racjonalne decyzje operator w danym momencie by nie zakupił.
Rekomendowane w punkcie 3.1.2 rozwiązanie jest stosowane m.in. przez regulatora
włoskiego (Dokument Z.23 - Załącznik A do rozporządzenia AGCOM nr 399/02/CONS z
8 stycznia 2003) oraz na Węgrzech – Zarządzenie Ministra Informatyki i Komunikacji nr
1/2002 na temat reguł dotyczących kalkulacji kosztów usług sieciowych.
MEA jako główna metoda stosowana na potrzeby CCA jest rekomendowana przez Komisję
Europejską w Rekomendacji (2005/698/EC) z dnia 19 września 2005 (COMMISSION
RECOMMENDATION on accounting separation and cost accounting systems under the
regulatory framework for electronic communications (Text with EEA relevance)).
MEA jako główna metoda stosowana na potrzeby CCA jest także rekomendowana przez
regulatorów Irlandii, Australii i Jamajki.
3.2
Wycena bezpośrednia
3.2.1 Definicja problemu i referencje
Metoda wyceny bezpośredniej została opisana w dokumentacji TP w następujących
miejscach:
16/62
Krajowa Izba Gospodarcza Elektroniki i Telekomunikacji
•
•
D.4, str. 24 – pkt 3.2 Wycena bezpośrednia.
D.4, str. 31-34 – pkt 4 tabele z przypisaniem metody przeszacowania do grupy
środków trwałych.
Metoda wyceny bezpośredniej jest najczęściej stosowaną przez TP metodą przeszacowania.
Metoda ta jest wykorzystywana dla wszystkich najbardziej istotnych kosztowo kategorii
środków trwałych, w tym: całej komutacji, prawie całej sieci dostępowej i transmisyjnej.
Ze 104 kategorii środków trwałych dla co najmniej 71 wartość bieżąca jest wyliczana w
oparciu o wycenę bezpośrednią, polegającą na wymnożeniu ilości elementów przez ceny
tych elementów pochodzące z umów TP z dostawcami. Taka wycena może nie
odzwierciedlać rynkowych trendów technologicznych i cenowych i w konsekwencji
powodować zawyżenie wartości bieżącej środków trwałych.
KIGEiT stoi na stanowisku, że:
• nie zostały wystarczająco opisane w dokumentacji szczegóły dotyczące
bezpośredniej wyceny środków trwałych takie jak: stosowane kursy walut, definicje
cen jednostkowych, które powinny uwzględniać wszystkie opusty otrzymywane od
dostawców.
• istnieje ryzyko, że TP utrzymuje w umowach cenniki wykorzystywane jednie na
potrzeby wyliczania wartości bieżącej środków trwałych w celach regulacyjnych.
Takie podejście stwarza możliwości nadużyć poprzez wykorzystanie do kalkulacji
pozycji cennikowych, których de facto już się nie zamawia.
• doprecyzowania wymaga metoda wyznaczania wartości budynków w szczególności
w przypadku braku aktualnej wyceny rzeczoznawcy.
3.2.2 Sugerowane zmiany
KIGEiT rekomenduje w dokumencie D.4 str. 24, pkt 3.2 umieścić następującą definicję
metody wyceny bezpośredniej:
„Wycena bezpośrednia środków trwałych odbywa się:
• bezpośrednio dla całego środka trwałego;
• bezpośrednio dla środka trwałego z uwzględnieniem jego komponentów.
Metoda wyceny bezpośredniej polega na przemnożeniu wolumenu poszczególnych
środków/komponentów cenowych przez bieżące ceny tych środków/komponentów
cenowych. Przez cenę bieżącą środka/komponentu cenowego należy rozumieć cenę
obowiązującą na dzień wyceny.
Wycena bezpośrednia jest stosowana dla wybranych kategorii środków trwałych gdy nie
jest możliwe zastosowanie wyceny metodą nowoczesnego odpowiednika (MEA) oraz przy
następujących założeniach:
• technologia jest dostępna na rynku, jest efektywna i wyceniane urządzenia są
kupowane w chwili obecnej przy założeniu realizowania zakupów w sposób
efektywny kosztowo i technologicznie.
• TP posiada rzetelne i weryfikowalne dane odnośnie wolumenów wycenianych
komponentów. W przypadku, gdy wolumeny komponentów cenowych nie są
pozyskiwane z systemu inwentaryzacyjnego TP, ale są wyznaczone na podstawie
założeń lub modeli inżynierskich, wszystkie takie założenia lub modele inżynierskie
są wiarygodnie udokumentowane.
• stosowane do wyliczeń ceny jednostkowe pochodzą z obowiązujących i najbardziej
aktualnych na datę dokonywania kalkulacji cenników i uwzględniają wszystkie
upusty i rabaty uzyskane przez TP od dostawców zarówno dotyczące
poszczególnych pozycji jak i całokształtu współpracy dostawcy z TP.
17/62
Krajowa Izba Gospodarcza Elektroniki i Telekomunikacji
•
•
•
•
w przypadku braku obowiązujących umów zawartych przez TP stosuje się cenniki
rynkowe lub otrzymane odpowiedzi na zapytania ofertowe przy uwzględnieniu
maksymalnych upustów i rabatów otrzymywanych od obecnych dostawców.
ceny pochodzące z zapytań ofertowych wybierane są jedynie przy zachowaniu
warunków konkurencyjności postępowania ofertowego. Jako minimum w
postępowaniu musi uczestniczyć co najmniej 3 oferentów, musi nastąpić
porównanie ofert, wybrana cena musi być najniższa i uwzględniać wszystkie
możliwe upusty i rabaty otrzymywane przez TP.
stosowane ceny są najbardziej aktualnymi cenami obowiązującymi na dzień
przeprowadzania kalkulacji.
kursy walut służące do przeliczenia cen są jednoznacznie zdefiniowane jako średnia
kursów NBP z 6 m-cy sprzed daty dokonywania kalkulacji”.
3.2.3 Uzasadnienie
Definicja metody wyceny bezpośredniej wymagała doprecyzowania i uzupełnienia zgodnie
z podejściem stosowanym przez regulatorów w większości krajów europejskich, w tym
m.in. w Wielkiej Brytanii, Węgrzech, Danii, Włoszech i Szwecji.
Stosowana obecnie przez TP definicja wyceny bezpośredniej pozwala m.in. na następujące
manipulacje prowadzące do zawyżenia wartości odtworzeniowej środków trwałych:
• wybór najwyższej ceny spośród posiadanych odpowiedzi na zapytania ofertowe.
• manipulowanie kursem waluty w celu wybrania najwyższego w danym okresie i
zastosowanie go do wyceny danej grupy środków trwałych.
• nie uwzględnienie podczas wyceny wszystkich upustów i rabatów posiadanych
przez TP u danego dostawcy, np. dodatkowych rabatów globalnych niekoniecznie
zawartych w konkretnej umowie z dostawcą ale funkcjonujących na mocy innych
umów ramowych.
• utrzymywanie w cennikach i kontraktach z dostawcami nieefektywnych środków
trwałych po zawyżonych cenach (TP nie kupuje takiego asortymentu, a jedynie
wykorzystuje ich ceny w kalkulacji kosztów sieci).
3.3
Kosztorysowanie robót teletechnicznych
3.3.1 Definicja problemu i referencje
Metoda wyceny robót teletechnicznych została opisana w dokumentacji TP w
następujących miejscach:
• D.4, str. 25-26 – pkt 3.4 Kosztorysowanie robót teletechnicznych.
Do wyceny robót teletechnicznych TP stosuje metodę kosztorysowania. Ceny jednostkowe
robót teletechnicznych uzyskiwane są w wyniku skomplikowanych kalkulacji
dokonywanych w systemie kosztorysowym ZUZIA. Ilości wprowadzanych parametrów
mających wpływ na ostateczne ceny robót są bardzo duże a ich wartości trudne do
weryfikacji. Stwarza to możliwość manipulacji wynikami wyliczeń i w konsekwencji
zawyżania kosztów elementów sieci.
3.3.2 Sugerowane zmiany
KIGEiT rekomenduje w dokumencie D.4 str. 25-26, pkt 3.4, następujące kolejno po sobie
akapity:
18/62
Krajowa Izba Gospodarcza Elektroniki i Telekomunikacji
„W przypadku braku umów zawartych przez TP stosuje się na wyżej wymienione roboty
inwestycyjne stawki rynkowe.
Ceny jednostkowe netto użytych materiałów do kalkulacji kosztorysowej pochodzą
zobowiązujących TP umów z firmami dostarczającymi materiały inwestycyjne. Cenniki
zawarte w umowach zawierają upusty i rabaty. W przypadku braku umów zawartych przez
TP stosuje się rynkowe cenniki materiałów inwestycyjnych.
W kosztorysie buduje się tabelę wartości elementów scalonych stanowiącą sumaryczne
zestawienie wartości nakładów rzeczowych dla poszczególnych rodzajów robót oraz
pozostałych składników kalkulacyjnych ceny kosztorysowej, odniesionych do elementów
danego obiektu lub zbiorczych rodzajów robót. Suma tak ustalonych kwot stanowi wartość
kosztorysową robót.
Wyliczone ceny jednostkowe są wymnażane przez odpowiedni wolumen elementów sieci. W
ten sposób otrzymujemy wartość bieżącą danej grupy środków trwałych.”
zastąpić następującym tekstem:
„Wyliczone w systemie Zuzia średnie ceny jednostkowe materiałów, robocizny i sprzętu są
porównywane z cenami normatywnymi pochodzącymi z tabel cennika kosztorysowego
Sekocenbud, aktualnych w dniu wyceny środków trwałych. Zastosowanie maja tutaj
następujące tabele Sekocenbud:
• informacja o cenach materiałów budowlanych IMB.
• informacja o cenach materiałów instalacyjnych IMI.
• informacja o cenach materiałów elektrycznych IME.
• informacja o stawkach robocizny kosztorysowej oraz cenach pracy sprzętu
budowlanego IRS.
Do wyliczenia wartości bieżącej danej grupy środków trwałych stosowane są te ceny
jednostkowe czynników cenotwórczych, które są niższe. Niższe z dwóch porównywanych
ceny jednostkowe, po skorygowaniu o średnie upusty i rabaty uzyskiwane przez TP od
dostawców robót teletechnicznych, wymnażane są przez odpowiedni wolumen elementów
sieci. W ten sposób otrzymujemy wartość bieżącą danej grupy środków trwałych.”
KIGEiT również rekomenduje w aby każdorazowe zastosowanie dodatkowych składników
ceny kosztorysowej dla danej grupy środków trwałych poza kosztami materiałów
budowlanych, instalacyjnych, elektrycznych, robocizny oraz pracy sprzętu budowlanego
było pisemnie uzasadnione w dokumentacji modelu.
3.3.3 Uzasadnienie
Zastosowanie stawek rynkowych Sekocenbud dla materiałów, robocizny i sprzętu zapewnia
przejrzystość i weryfikowalność wyników wyliczeń kosztów robót teletechnicznych z
niezależnym od TP źródłem i weryfikację efektywności podejścia stosowanego przez TP w
oparciu o zewnętrzne kryteria.
3.4
Indeksacja
3.4.1 Definicja problemu i referencje
Metoda wyceny polegająca na indeksacji została opisana w dokumentacji TP w
następujących miejscach:
• D.4, str. 26-27 – pkt 3.5 Indeksacja.
19/62
Krajowa Izba Gospodarcza Elektroniki i Telekomunikacji
Indeksacja jest drugą, po wycenie bezpośredniej, najczęściej stosowaną przez TP metodą
wyceny i odnosi się do aż 20 kategorii środków trwałych. Wykorzystuję wartości księgowe
brutto środków trwałych i indeksy zmian cen do wyliczenia wartości bieżącej.
KIGEiT stoi na stanowisku, że:
• stosowanie przez TP indeksów w większości przypadków opartych jedynie o
zmiany cen walut NBP i wskaźniki wzrostu cen GUS nie odzwierciedla trendów
cenowych sprzętu charakteryzujących się spadkiem cen technologii. W
szczególności wskaźniki wzrostu cen GUS, odnoszące się do koszyka dóbr
konsumpcyjnych, nie powinny być stosowane do wyliczania indeksów dla
taniejącej technologii.
• stosowanie przez TP tej metody jest nadużywane i może prowadzić do zawyżania
kosztów, np. wtedy kiedy jest stosowana do już niepotrzebnych aktywów nadal
występujących w rejestrze środków trwałych lub gdy wartość brutto środka
trwałego wzrasta w wyniku powtórnych instalacji/reinstalacji napraw, itp.
• definicje stosowanych przez TP indeksów nie są precyzyjne. Brakuje w
dokumentacji odniesienia do konkretnych, weryfikowalnych zestawów danych
wykorzystanych do kalkulacji indeksów dla poszczególnych kategorii środków
trwałych.
• dokumentacja modelu powinna zawierać uzasadnienie każdorazowego
zastosowania indeksacji do wyceny – brak takiego uzasadnienia w obecnej
dokumentacji (poza urządzeniami wentylacji i klimatyzacji).
3.4.2 Sugerowane zmiany
KIGEiT rekomenduje w dokumencie D.4 str. 26-27, cały pkt 3.5 - Indeksacja zastąpić
następującym tekstem:
„Indeksacja jest stosowana do wyceny środków trwałych w przypadku niemożności
zastosowania metody bezpośredniej lub MEA, ale jedynie przy spełnieniu następujących
warunków:
• technologia środka trwałego nie uległa zmianie od momentu zakupu;
• są dostępne w TP indeksy wyliczone na podstawie rzetelnych, udokumentowanych i
weryfikowalnych danych, pokazujące trend cenowy dla środków trwałych w danej
kategorii (np. na podstawie transakcji zakupowych z Działu zakupów)
uwzględniający również, jeśli uzasadnione, zmiany kursów walut z tabel NBP;
• dla wszystkich środków trwałych w ramach kategorii istnieją w TP rzetelne dane
określające datę i koszt nabycia;
• przeszacowywane grupy środków trwałych są wewnętrznie jednorodne, tzn. w
odniesieniu do ich komponentów składowych ceny nie odbiegają od przyjętego
trendu. Jeden indeks dla całej kategorii środków trwałych można zastosować
jedynie w przypadku kiedy wewnętrznie jednorodne są środki trwałe reprezentujące
ponad 80% wartości środków trwałych danej kategorii. W każdym przypadku kiedy
w ramach danej kategorii środki trwałe reprezentujące 20% lub więcej wartości
danej grupy odbiegają od głównego trendu cenowego, powinny mieć zdefiniowany
swój indywidualny indeks;
• koszt historyczny środka trwałego NIE został ukształtowany pod wpływem
wyjątkowych okoliczności i może odbiegać od cen rynkowych w momencie zakupu.
20/62
Krajowa Izba Gospodarcza Elektroniki i Telekomunikacji
Indeksy zmiany cen wyliczane są w oparciu o przeciętny koszt zakupu środka trwałego z
danej grupy w poszczególnych latach (na podstawie transakcji zakupowych z Działu
zakupów).
Sposób wyliczenia indeksów musi przebiegać w taki sposób, aby odzwierciedlał
wiarygodne trendy zmian cen środków trwałych, do których wyceny zostanie zastosowany.
Do indeksacji przyjmuje się okres pięciu lat poprzedzających moment dokonania wyceny tj.
dzień kończący rok obrotowy.
W przypadku braku wiarygodnych danych transakcyjnych z Działu Zakupów TP,
pozwalających na stworzenie indeksu dla danej grupy środków trwałych, możliwe jest
zastosowanie właściwego indeksu Turnera.
Każdy przypadek zastosowania metody indeksacji powinien być uzasadniony w
dokumentacji modelu TP poprzez odniesienie do spełnienia ww. warunków zastosowania
indeksacji.”
Regulator powinien mieć możliwość zmiany zastosowanego indeksu jeśli ten
zaproponowany przez TP nie odzwierciedla trendu cenowego w danej grupie środków
trwałych. Uprawnienia takie ma m.in. regulator włoski AGCOM.
W przypadku braku wiarygodnych danych transakcyjnych z Działu Zakupów TP
pozwalających na stworzenie indeksu dla danej grupy środków trwałych możliwe jest
zastosowanie indeksów pochodzących z innych źródeł i opracowań (np. właściwego
indeksu Turnera. [Z.25 str. 12,13]}, ale powinno być traktowane jako ostateczność.
3.4.3 Uzasadnienie
Indeksacja nie może mieć zastosowania w przypadku możliwych zmian technologii, gdyż
zawyża wartości środków trwałych. Nie pozwala bowiem na wprowadzanie korekt wartości
wynikających z takich zmian. Indeksacja może być stosowana wyłącznie, gdy nie nastąpiła
zmiana technologiczna w danej grupie środków trwałych.
Indeksacja utrudnia uzgodnienie wartości aktywów, gdyż nie wymaga dostępu do
wykazów/ewidencji
ilościowych
urządzeń
rzeczywiście
dostarczonych
i
wykorzystywanych w sieci.
Zaproponowana definicja indeksacji jest zgodna ze stosowaną w większości krajów
europejskich, w tym m.in. w Wielkiej Brytanii, Węgrzech, Danii, Włoszech i Szwecji.
3.5
Wycena wg kosztu historycznego
3.5.1 Definicja problemu i referencje
Metoda wyceny wg kosztu historycznego została opisana w dokumentacji TP w
następujących miejscach:
• D.4, str. 27 – pkt 3.6 Przyjęcie kosztu historycznego.
Metoda ta została zastosowana dla 5 kategorii środków trwałych: Radiolinie, urządzenia
pomiarowe, meble i wyposażenie biur, pozostałe środki trwałe sieciowe i niesieciowe.
KIGEiT stoi na stanowisku, że:
• metoda kosztu historycznego jest dopuszczalna jedynie dla urządzeń o niskiej
wartości i krótkim okresie użytkowania. Założenia tego nie spełniają radiolinie
przez co koszt radiolinii w modelu TP może być zawyżony.
• dokumentacja modelu powinna zawierać uzasadnienie każdorazowego
zastosowania kosztów historycznych do wyceny – brak takiego uzasadnienia w
obecnej dokumentacji.
21/62
Krajowa Izba Gospodarcza Elektroniki i Telekomunikacji
3.5.2 Sugerowane zmiany
KIGEiT rekomenduje w dokumencie D.4 str. 27, cały pkt 3.6 – Przyjęcie kosztu
historycznego, zastąpić następującym tekstem:
„Metoda kosztu historycznego jest dopuszczalna jedynie dla kategorii środków trwałych
charakteryzujących się:
• niską wartością;
• krótkim okresem użytkowania (krótkim czasem ekonomicznego wykorzystywania) –
wynoszącym do 3 lat;
• brakiem istotnych zmian technologicznych;
• zakupionych w ciągu ostatniego roku.
Wycena wg kosztu historycznego nie może odbiegać od kosztu bieżącego danej kategorii
środków trwałych.
Wycena wg kosztu historycznego jest możliwa dla kategorii środków trwałych stanowiących
nie więcej niż 5% wartości bieżącej wszystkich kategorii środków trwałych wchodzących w
skład sieci TP.
Każdy przypadek zastosowania tej metody wyceny powinien być uzasadniony w
dokumentacji modelu TP.”
Dodatkowego doprecyzowania wymagają również kategorie „pozostałe środki trwałe
sieciowe” i „pozostałe środki trwałe niesieciowe”. Opis ich przeszacowania powinien
zawierać dodatkowe informacje odpowiadające na pytania:
• jaki stanowią udział w koszcie całej sieci?
• jakie elementy zawierają?
W związku z powyższym KIGEiT rekomenduje w dokumencie D.4 str. 33, pkt 4.10.5 –
pozostałe środki trwałe i wartości niematerialne i prawne - sieciowe, uzupełnić
następującym tekstem:
„Kategoria ‘pozostałe środki trwałe i wartości niematerialne i prawne – sieciowe’ stanowi
.....% wartości wszystkich środków trwałych rozliczanych w niniejszym modelu kosztów
świadczenia usług dostępu telekomunikacyjnego w zakresie połączenia sieci na rok 2008 i
.....% na rok 2009.
W skład kategorii ‘pozostałe środki trwałe i wartości niematerialne i prawne – sieciowe’
wchodzą następujące elementy:
1)
2)
.......”
W związku z powyższym KIGEiT rekomenduje w dokumencie D.4 str. 33, 4.10.6 –
pozostałe środki trwałe i wartości niematerialne i prawne - niesieciowe, uzupełnić
następującym tekstem:
„Kategoria ‘pozostałe środki trwałe i wartości niematerialne i prawne – niesieciowe’
stanowi .....% wartości wszystkich środków trwałych rozliczanych w niniejszym modelu
kosztów świadczenia usług dostępu telekomunikacyjnego w zakresie połączenia sieci na rok
2008 i .....% na rok 2009.
W skład kategorii ‘pozostałe środki trwałe i wartości niematerialne i prawne – niesieciowe’
wchodzą następujące elementy:
1)
2)
.......”
22/62
Krajowa Izba Gospodarcza Elektroniki i Telekomunikacji
3.5.3 Uzasadnienie
Wycena kosztem historycznym z reguły zawyża koszt środka trwałego dlatego może być
wykorzystywana jedynie w uzasadnionych przypadkach wskazanych powyżej. Takie
podejście jest stosowane w większości krajów europejskich, w tym m.in. w Wielkiej
Brytanii, Węgrzech, Danii, Włoszech i Szwecji.
Wycena kosztem historycznym powinna być możliwa dla aktywów stanowiących nie
więcej niż 5% wartości wszystkich aktywów sieciowych operatora (rozwiązanie przyjęte w
Szwecji).
3.6
Przeszacowanie poszczególnych grup środków trwałych
3.6.1 Definicja problemu i referencje
Opisy metod wyceny wykorzystanych do przeszacowania poszczególnych grup środków
trwałych zostały opisane w dokumentacji TP w następujących miejscach:
• D.4, str. 31-71 – rozdział 4 Przeszacowanie poszczególnych grup środków trwałych.
Tabela ze stron 31-34 oraz opisy przeszacowań poszczególnych grup środków trwałych
powinny zostać zmienione zgodnie z rekomendowanym sposobem wyboru metody wyceny
oraz rekomendowaną definicją każdej z metod wyceny.
Istniejące zapisy odnośnie zastosowanych metod wyceny stwarzają ryzyko zawyżenia
kosztów bieżących sieci TP.
3.6.2 Sugerowane zmiany
KIGEiT rekomenduje w dokumencie D.4 tabelę ze str. 31-34 zastąpić poniższą tabelą
zawierającą rekomendowane metody wyceny dla poszczególnych grup środków trwałych:
Lp.
1
1.1
1.2
1.3
1.4
1.5
1.6
1.7
2
2.1
Grupa środków trwałych
Dostęp - Sieć pasywna
Infrastruktura linii napowietrznych
Kable miedziane sieci magistralnej
Kable miedziane sieci rozdzielczej
Kanalizacja i infrastruktura
Puszka lub skrzynka kablowa
Szafa kablowa
Przełącznice główne
Urządzenia w sieci dostępowej
PCM
2.2
ISDN - NT
2.3
HDSL-NT
2.4
ADSL-NT
3
3.1
Dostęp bezprzewodowy
DPS - Ruch
3.2
DPS-POTS
4
4.1
Systemy Dostępowe
Systemy dostępowe - POTS
Metoda wyceny
Opis
wycena bezpośrednia
wycena bezpośrednia
wycena bezpośrednia
wycena bezpośrednia
wycena bezpośrednia
wycena bezpośrednia
wycena bezpośrednia
MEA i/lub wycena
bezpośrednia
MEA i/lub wycena
bezpośrednia
MEA i/lub wycena
bezpośrednia
MEA i/lub wycena
bezpośrednia
MEA i/lub wycena
bezpośrednia
MEA i/lub wycena
bezpośrednia
MEA i/lub wycena
23/62
dostęp bezprzewodowy zamieniany na
miedziany jeśli tańszy
dostęp bezprzewodowy zamieniany na
miedziany jeśli tańszy
Krajowa Izba Gospodarcza Elektroniki i Telekomunikacji
4.2
Systemy dostępowe - ISDN
4.3
Systemy dostępowe - HDSL
4.4
Systemy dostępowe - ADSL
4.5
Systemy dostępowe - Transmisja
5
5.1
Obiekty Wyniesione Central
RU - POTS
5.2
RU - ISDN
5.3
RU-Ruch
6
6.1
Koncentratory Lokalne
LU - POTS
6.2
LU - ISDN
6.3
LU - Ruch
7
7.1
Centrale Lokalne
CL-POTS
7.2
CL - ISDN
7.3
CL - Ruch
7.4
CL - Porty
8
Centrale Końcowo-Tranzytowe
8.1
CKT - POTS
8.2
CKT - ISDN
8.3
CKT - Ruch
8.4
CKT - Porty
8.5
9
CKT - IN
Centrale Tranzytowe
9.1
CT -POTS
9.2
CT - ISDN
9.3
CT - Ruch
9.4
CT - Porty
9.5
10
CT-IN
Centrale Międzynarodowe
10.1
CMN - Ruch
bezpośrednia
MEA i/lub wycena
bezpośrednia
MEA i/lub wycena
bezpośrednia
MEA i/lub wycena
bezpośrednia
MEA i/lub wycena
bezpośrednia
MEA i/lub wycena
bezpośrednia
MEA i/lub wycena
bezpośrednia
MEA i/lub wycena
bezpośrednia
MEA i/lub wycena
bezpośrednia
MEA i/lub wycena
bezpośrednia
MEA i/lub wycena
bezpośrednia
MEA i/lub wycena
bezpośrednia
MEA i/lub wycena
bezpośrednia
MEA i/lub wycena
bezpośrednia
MEA i/lub wycena
bezpośrednia
MEA i/lub wycena
bezpośrednia
MEA i/lub wycena
bezpośrednia
MEA i/lub wycena
bezpośrednia
MEA i/lub wycena
bezpośrednia
MEA i/lub wycena
bezpośrednia
MEA i/lub wycena
bezpośrednia
MEA i/lub wycena
bezpośrednia
MEA i/lub wycena
bezpośrednia
MEA i/lub wycena
bezpośrednia
MEA i/lub wycena
bezpośrednia
MEA i/lub wycena
bezpośrednia
24/62
Krajowa Izba Gospodarcza Elektroniki i Telekomunikacji
10.2
11
CMN - Porty
Systemy nadzoru - komutacja
MEA i/lub wycena
bezpośrednia
12.2
13
13.1
wycena bezpośrednia
Systemy nadzoru - komutacja
i/lub indeksacja
Komutacja - pozostałe urządzenia
wycena bezpośrednia
Urządzenia Sieci Inteligentnej
i/lub indeksacja
wycena bezpośrednia
Urządzenia Sieci Sygnalizacyjnej
i/lub indeksacja
Sieć Transmisyjna
Kanalizacja sieci transmisyjnej
wycena bezpośrednia
13.3
Kable sieci transmisyjnej
13.4
Przełącznice optyczne
13.5
14
Radiolinie
Systemy Transmisyjne
14.1
Urządzenia HDSL
14.3
Urządzenia Modemy optyczne
14.4
Urządzenia SDH - warstwa PDH
14.5
14.7
Urządzenia SDH - warstwa lokalna
Urządzenia SDH - warstwa
regionalna
Urządzenia SDH - warstwa
tranzytowa
14.8
14.9
Urządzenia DWDM
Urządzenia Cross Connect
11.1
12
12.1
14.6
14.10 Urządzenia nx64 - warstwa
szkieletowa
15
Systemy nadzoru - transmisja
15.1 Urządzenia nadzoru - transmisja
16
16.1
Urządzenia Sieci Pakietowej
Gateway PSTN - IP
16.2
16.3
16.4
DSLAM-ADSL
DSLAM - Transmisja
ATM Koncentratory
szerokopasmowe
ATM/FR Brzeg - Dostęp
ATM/FR Brzeg - Ruch
ATM/FR Szkielet - Dostęp
ATM/FR Szkielet - Ruch
IP Routery brzegowe - Dostęp
IP Routery brzegowe - Ruch
IP Routery usługowe
IP Routery szkieletowe
IP Routery - Multimedia
16.5
16.6
16.7
16.8
16.9
16.10
16.11
16.12
16.13
MEA
MEA i/lub wycena
bezpośrednia
MEA i/lub wycena
bezpośrednia
MEA i/lub wycena
bezpośrednia
MEA i/lub wycena
bezpośrednia
MEA
MEA i/lub wycena
bezpośrednia
MEA i/lub wycena
bezpośrednia
MEA i/lub wycena
bezpośrednia
MEA i/lub wycena
bezpośrednia
MEA i/lub wycena
bezpośrednia
MEA i/lub wycena
bezpośrednia
indeksy oparte o ceny transakcyjne z Działu
zakupów TP i zmiany kursów walut NBP
indeksy oparte o ceny transakcyjne z Działu
zakupów TP i zmiany kursów walut NBP
indeksy oparte o ceny transakcyjne z Działu
zakupów TP i zmiany kursów walut NBP
kable miedziane i współosiowe zamieniane
na linie światłowodowe
systemy transmisji analogowej zamieniane
na systemy transmisji cyfrowej
urządzenia PDH zamieniane są na
urządzenia SDH
wycena bezpośrednia
i/lub indeksacja
indeksy oparte o ceny transakcyjne z Działu
zakupów TP i zmiany kursów walut NBP
wycena bezpośrednia
i/lub indeksacja
wycena bezpośrednia
wycena bezpośrednia
indeksy oparte o ceny transakcyjne z Działu
zakupów TP i zmiany kursów walut NBP
wycena bezpośrednia
wycena bezpośrednia
wycena bezpośrednia
wycena bezpośrednia
wycena bezpośrednia
wycena bezpośrednia
wycena bezpośrednia
wycena bezpośrednia
wycena bezpośrednia
wycena bezpośrednia
25/62
indeksy oparte o ceny transakcyjne z Działu
Krajowa Izba Gospodarcza Elektroniki i Telekomunikacji
i/lub indeksacja
wycena bezpośrednia
i/lub indeksacja
16.15 IP MetroEthernet
wycena bezpośrednia
i/lub indeksacja
16.16 Urządzenia nadzoru Sieci Pakietowej wycena bezpośrednia
i/lub indeksacja
17
Sieciowe Urządzenia
Wspomagające
17.1 Baterie akumulatorów
wycena bezpośrednia
17.2 Agregaty prądotwórcze
wycena bezpośrednia
17.3 Siłownie telekomunikacyjne
wycena bezpośrednia
17.4 Urządzenia klimatyzacyjne
wycena bezpośrednia
i/lub indeksacja
17.5 Urządzenia pomiarowe
koszt historyczny
17.6 Urządzenia synchronizacji sieci
wycena bezpośrednia
i/lub indeksacja
18
Systemy obsługi klientów
Systemy IT - Ul
wycena bezpośrednia
18.1
i/lub indeksacja
wycena bezpośrednia
18.2 Systemy IT - CRM
i/lub indeksacja
18.3 Komutacja - CRM, Ul
wycena bezpośrednia
wycena bezpośrednia
18.4 Urządzenia do łączenia rozmów
i/lub indeksacja
18.5 Pozostałe urządzenia - CRM, Ul
wycena bezpośrednia
19
Systemy IT
wycena bezpośrednia
i/lub indeksacja
19.1 Systemy IT - Biling
wycena bezpośrednia
19.2 Systemy IT - Fakturowanie
i/lub indeksacja
Systemy IT - Systemy dedykowane wycena bezpośrednia
19.3 na elementy sieci
i/lub indeksacja
Systemy IT - Systemy obsługi
wycena bezpośrednia
i/lub indeksacja
19.4 finansowej
Systemy IT - Systemy zarządzania wycena bezpośrednia
19.5 zasobami ludzkimi
i/lub indeksacja
Systemy IT - Systemy obsługi
wycena bezpośrednia
19.6 zaopatrzenia
i/lub indeksacja
wycena bezpośrednia
i/lub indeksacja
19.7 Systemy IT - aplikacje
MEA i/lub wycena
19.8 Systemy IT - serwery i urządzenia bezpośrednia
wycena bezpośrednia
i/lub indeksacja
19.9 Systemy IT - Sieć korporacyjna
MEA i/lub wycena
19.10 Komputery osobiste
bezpośrednia
20
Pozostałe
20.1 PAS
wycena bezpośrednia
20.2 Środki transportu
wycena bezpośrednia
Meble, urządzenia biurowe i inne
20.3 wyposażenie
koszt historyczny
20.4 Powierzchnia biurowa
wycena bezpośrednia
20.5 Powierzchnia magazynowa
wycena bezpośrednia
20.6 Powierzchnia techniczna
wycena bezpośrednia
20.7 Pozostałe środki trwałe - sieciowe
koszt historyczny
16.14 IP Serwery - Multimedia
26/62
zakupów TP i zmiany kursów walut NBP
indeksy oparte o ceny transakcyjne z Działu
zakupów TP i zmiany kursów walut NBP
indeksy oparte o ceny transakcyjne z Działu
zakupów TP i zmiany kursów walut NBP
indeksy oparte o ceny transakcyjne z Działu
zakupów TP i zmiany kursów walut NBP
indeksy oparte o ceny transakcyjne z Działu
zakupów TP i zmiany kursów walut NBP
indeksy oparte o ceny transakcyjne z Działu
zakupów TP i zmiany kursów walut NBP
indeksy oparte o ceny transakcyjne z Działu
zakupów TP i zmiany kursów walut NBP
indeksy oparte o ceny transakcyjne z Działu
zakupów TP i zmiany kursów walut NBP
indeksy oparte o ceny transakcyjne z Działu
zakupów TP i zmiany kursów walut NBP
indeksy oparte o ceny transakcyjne z Działu
zakupów TP i zmiany kursów walut NBP
indeksy oparte o ceny transakcyjne z Działu
zakupów TP i zmiany kursów walut NBP
indeksy oparte o ceny transakcyjne z Działu
zakupów TP i zmiany kursów walut NBP
indeksy oparte o ceny transakcyjne z Działu
zakupów TP i zmiany kursów walut NBP
indeksy oparte o ceny transakcyjne z Działu
zakupów TP i zmiany kursów walut NBP
indeksy oparte o ceny transakcyjne z Działu
zakupów TP i zmiany kursów walut NBP
indeksy oparte o ceny transakcyjne z Działu
zakupów TP i zmiany kursów walut NBP
indeksy oparte o ceny transakcyjne z Działu
zakupów TP i zmiany kursów walut NBP
Krajowa Izba Gospodarcza Elektroniki i Telekomunikacji
20.8
Pozostałe środki trwałe - niesieciowe koszt historyczny
KIGEiT rekomenduje zawarte w podrozdziałach 4.1 – 4.10 dokumentu D.4 na stronach 3571 opisy przeszacowania poszczególnych grup środków trwałych zmienić w sposób
uwzględniający:
• nową metodę wyceny - dla grup środków trwałych, dla których rekomendowana jest
zmiana metody wyceny w stosunku do stosowanej dotychczas przez TP (zgodnie ze
sposobem wyboru metody wyceny i tabelą powyżej);
• nową definicję metody wyceny - dla grup środków trwałych, dla których
rekomendowana jest metoda wyceny taka sama jak stosowana dotychczas przez TP;
• dodatkowe uzasadnienia dla każdorazowego zastosowania metody indeksacji i
kosztu historycznego.
3.6.3 Uzasadnienie
Zmiany proponowane w tym podrozdziale wynikają bezpośrednio z rekomendowanych
zmian w definicjach metod wyceny oraz w sposobie wyboru właściwej metody wyceny dla
poszczególnych grup środków trwałych opisanych we wcześniejszych rozdziałach.
4
Kalkulacja amortyzacji sieci i kosztu kapitału
Ryzyka
Opisany w dokumencie D.4 sposób wyliczania podstawy do kalkulacji kosztu kapitału
(średnioroczna wartość bieżąca netto – SWBN7 i SWBN8) jest analogiczny do stawki
amortyzacji co stwarza podejrzenia, że niewłaściwie zostały ujęte środki trwałe w pełni
zamortyzowane co w konsekwencji powoduje nieuzasadnione zawyżenie kosztu kapitału i
amortyzacji. Zastosowanie metody wskaźnikowej zamiast kroczącej do wyliczenia
amortyzacji stwarza ryzyko zawyżenia jej kosztu.
TPSA wykorzystuje do kalkulacji kosztu kapitału (do wyliczenia wpływu zmiany wartości
aktywu na jego roczny koszt) metodologię FCM (zachowanie kapitału finansowego). FCM
jest to metoda rekomendowana przez Komisję Europejską i stosowana w większości
krajów w Europie, wątpliwości budzi jednak sposób jej implementacji w modelu TPSA.
Należy również zweryfikować, czy prawidłowo stosowany jest sposób wyliczenia
wysokości bieżącej wartości kapitału pracującego, który ma wpływ na koszt.
Istotność: Wysoka
Ponieważ koszty te są bardzo istotne dla wyznaczenia kosztów jednostkowych, zasady ich
dotyczące powinny być jasno i precyzyjnie określone, tak aby nie prowadzić do
nieuzasadnionego wzrostu kosztów jednostkowych wyliczanych przez TP.
4.1
Obliczanie amortyzacji od wartości bieżącej środków trwałych i wartości
niematerialnych i prawnych
4.1.1 Definicja problemu i referencje
Metoda obliczania amortyzacji od wartości bieżącej środków trwałych i wartości
niematerialnych i prawnych została opisana w dokumentacji TP w następujących
miejscach:
27/62
Krajowa Izba Gospodarcza Elektroniki i Telekomunikacji
•
D.1, str. 47-48 – pkt 5.4.4 Obliczanie amortyzacji od wartości bieżącej środków
trwałych i wartości niematerialnych i prawnych.
• D.4, str. 74 – pkt 3 na 2008 rok.
• D.4, str. 77 – pkt 3 na 2009 rok.
TP do wyliczenia amortyzacji od wartości bieżącej brutto stosuje metodę wskaźnikową.
Jest to metoda błędna gdyż nie daje rzetelnych wyników za wyjątkiem kategorii środków
trwałych, dla których w ich całym okresie użytkowania ceny znacząco nie uległy zmianie.
W przypadku wzrostu cen aktywów w danej kategorii metoda ta prowadzi do zawyżenia
kosztu amortyzacji.
Błędna kalkulacja kosztu amortyzacji przy wykorzystaniu proponowanej przez TP definicji
ESA (Efektywna Stawka Amortyzacji) występuje najczęściej w przypadkach gdy istotna
(ilościowo a nie wartościowo) część środków trwałych (starych) jest już umorzona i nie
powinny od nich być naliczane odpisy amortyzacyjne.
4.1.2 Sugerowane zmiany
KIGEiT do wyliczenia amortyzacji od wartości bieżącej środków trwałych i wartości
niematerialnych i prawnych proponuje zastosowanie metody kroczącej (roll-forward)
zamiast stosowanej przez TP metody wskaźnikowej.
Według tej metody zakłada się, że amortyzacja aktywów liczona wg CCA jest powiązana z
amortyzacją liczona wg kosztów historycznych w stosunku równym stosunkowi średnich
wartości kosztu odtworzenia brutto (GRC) i wartości księgowej brutto (GBV) – średnie
wartości pomiędzy początkiem i końcem roku obrotowego podlegającego kalkulacji.
W przypadku zastosowania tej metody wartość Umorzenia CCA z początku roku jest
każdorazowo korygowana na podstawie zmian cen mających miejsce w ciągu roku.
Amortyzacja dotycząca zmniejszeń (likwidacji, spisania na straty i transferów) nie jest
brana pod uwagę, a odpis amortyzacyjny liczony wg CCA za rok bieżący jest wyznaczany
przy pomocy następującego wzoru:
Odpis_amortyzacyjny_CCA = Odpis_amortyzacyjny_HCA
GRC_koniec)/(GBV_początek + GBV_koniec).
+
(GRC_początek
+
Umorzenie w wartościach bieżących na koniec roku stanowi sumę powyższych pozycji:
CCA_umorzenie_koniec = CCA_umorzenie_początek + Odpis_amortyzacyjny_CCA +
Amortyzacja_zaległa.
Kalkulacja Holding_Gain_brutto, Umorzenie_CCA oraz Amortyzacji zaległej przebiega
dokładnie tak samo jak w przypadku metody wskaźnikowej zastosowanej przez TP.
Metoda krocząca
Zastosowana metoda wyliczenia amortyzacji powinna uwzględniać okresy ekonomicznej
przydatności (eksploatacji) poszczególnych aktywów. Jeżeli stawki amortyzacji zostały
określone na podstawie innych czynników niż okres ekonomicznej przydatności, np. w
oparciu o stawki dopuszczalne przez przepisy podatkowe), to na potrzeby kosztów
bieżących należy zmienić te odpisy.
Metoda krocząca pozwoli uzyskać właściwą wartość bieżącą netto aktywów tylko przy
zapewnieniu następujących warunków:
28/62
Krajowa Izba Gospodarcza Elektroniki i Telekomunikacji
•
•
amortyzacja liczona wg kosztów bieżących powiększona/pomniejszona o
zyski/straty związane ze zmianą cen aktywów jest równa amortyzacji ekonomicznej
w każdym roku; oraz
koszt odtworzenia netto na początek roku jest podany w poprawnej wysokości.
4.1.3 Uzasadnienie
Duże błędy przy zastosowanej przez TP metodzie wskaźnikowej występują w
szczególności gdy:
• aktywa mają długi okres użytkowania i wartość księgowa brutto takich samych
aktywów jest drastycznie różna;
• aktywa były nabywane/budowane w różnych okresach i ich stopień umorzenia jest
istotnie różny (łącznie z przypadkiem opisanym powyżej);
• następują stosunkowo niewielkie do całej wartości ulepszenia środka trwałego,
który w księgach jest wykazywany w niskim koszcie historycznym. Jego stopień
umorzenia może nagle drastycznie się obniżyć, gdyż niewielka rozbudowa w
cenach bieżących podnosi o znacząco księgową wartość środka trwałego.
Powyższe przypadki dotycząca najczęściej takich środków trwałych jak: budynki,
kanalizacja, linie miedziane i światłowodowe.
Poniższa tabela pokazuje przykład zafałszowania kosztu amortyzacji w przypadku dwóch
aktywów należących do tej samej kategorii środków trwałych ale nabywanych w różnych
okresach po różnych cenach.
Przykład
środek trwały:
rok budowy:
wartość księgowa brutto
Wartość księgowa netto
Stawka amortyzacji
Księgowy koszt amortyzacji
Wartość bieżąca brutto
A
10 km kanalizacji
1977
10 000
0 (w pełni umorzony)
2,5%
100 000
B
10 km kanalizacji
2005
100 000
95 000
2,5%
2 500
100 000
Kalkulacja bieżącego kosztu amortyzacji wg stanu faktycznego
A
Koszt bieżący amortyzacji
Łączne koszty bieżące amortyzacji
2 500
Kalkulacja bieżącego kosztu amortyzacji wg ESA (propozycja TP)
Łączny księgowy koszt amortyzacji
Łączna wartość księgowa brutto
ESA
Łączna wartość bieżąca brutto
Łączne bieżące koszty amortyzacji
2 500
110 000
2,3%
200 000
4 545
Zawyżenie bieżących kosztów amortyzacji
2 045
82%
29/62
B
2 500
Krajowa Izba Gospodarcza Elektroniki i Telekomunikacji
Zastosowanie metody kroczącej zamiast wskaźnikowej jest również rekomendowane przez
regulatora duńskiego Telestylersen w dokumencie LRAIC Model Reference Paper,
guidelines for the top-down cost analysis, 6 kwiecień 2001 [Z.27]. W rozdziale 7.1 i 7.2
tego dokumentu przedstawione są zasadnicze błędy powstające przy wykorzystaniu metody
wskaźnikowej oraz zalety wynikające z zastosowania metody kroczącej.
4.2
Obliczanie średniorocznej wartości bieżącej netto środków trwałych i wartości
niematerialnych i prawnych na potrzeby kalkulacji kosztu kapitału
4.2.1 Definicja problemu i referencje
Metoda obliczania średniorocznej wartości bieżącej netto środków trwałych i wartości
niematerialnych i prawnych na potrzeby kalkulacji kosztu kapitału została opisana w
dokumentacji TP w następujących miejscach:
• D.4, str. 73 – pkt 2 na 2008 rok.
• D.4, str. 76 – pkt 2 na 2009 rok.
Wątpliwości budzi w szczególności sposób wyliczenia wartości bieżącej netto poprzez
wymnożenie jej przez proporcję wartości księgowej netto do wartości księgowej brutto.
Przy takim sposobie wyliczenia wartości bieżącej netto popełniane są analogiczne błędy jak
przy wyliczaniu amortyzacji metodą wskaźnikową opisane w poprzednim punkcie
niniejszego dokumentu.
Taki sposób wyliczenia wartości bieżącej netto stwarza podejrzenia, że niewłaściwie
zostały ujęte środki trwałe w pełni zamortyzowane co w konsekwencji może powodować
nieuzasadnione zawyżenie kosztu kapitału.
4.2.2 Sugerowane zmiany
W pełni zamortyzowane aktywa nie powinny być przeszacowywane przy zastosowaniu
CCA, gdyż ich wartość już została odzyskana w wyniku dotychczasowych odpisów.
Metodologia obliczania wartości bieżącej netto powinna być oparta o zasady
zaprezentowane w rozdziale. 4.1 co jest zgodne z podejściem zaprezentowanym w [Z.27
str. 37].
30/62
Krajowa Izba Gospodarcza Elektroniki i Telekomunikacji
Sposób wyliczenia wartości bieżącej netto dla danej grupy środków trwałych powinien być
uzależniony od przyjętej metody wyliczenia wartości bieżącej (odtworzeniowej) brutto,
czyli z przyjętej metody przeszacowania danej grupy środków trwałych. Wzór i definicja
metody wyliczenia wartości bieżącej netto, stosowana przez TP zakłada, że wszystkie
grupy środków trwałych są przeszacowywane metodą bezpośrednią.
4.2.3 Uzasadnienie
Duże błędy kalkulacji wartości bieżącej netto i w konsekwencji kosztu kapitału na
podstawie danych historycznych z ksiąg występują szczególnie gdy:
• aktywa mają długi okres użytkowania i wartość księgowa brutto takich samych
aktywów jest drastycznie różna;
• aktywa były nabywane/budowane w różnych okresach i ich stopień umorzenia jest
istotnie różny (łącznie z przypadkiem opisanym powyżej);
• następują stosunkowo niewielkie do całej wartości ulepszenia środka trwałego,
który w księgach jest wykazywany w niskim koszcie historycznym. Jego stopień
umorzenia może nagle drastycznie się obniżyć, gdyż niewielka rozbudowa w
cenach bieżących podnosi o znacząco księgową wartość środka trwałego.
Powyższe przypadki dotycząca najczęściej takich środków trwałych jak: budynki,
kanalizacja, linie miedziane i światłowodowe.
Można przytoczyć przykład zafałszowania kosztu amortyzacji w przypadku dwóch
aktywów należących do tej samej kategorii środków trwałych o długim okresie
użytkowania i diametralnie różnej wartości księgowej brutto, podobnie ja to zrobiono w
rozdz. 4.1 niniejszego dokumentu.
Należy zwrócić uwagę, że różnica wynikająca ze stosowania metody obliczania wartości
bieżącej netto jaką stosuje TP w porównaniu do rzeczywistej (dokładnej) kalkulacji, jest
tym większa im większa jest zmiana ceny środka trwałego [Z.27 str 38].
2% roczny wzrost ceny
5% roczny wzrost ceny
10% roczny wzrost ceny
Okres
amortyzacji
10 lat
3%
7%
14%
Okres
amortyzacji
25 lat
3%
7%
14%
2% roczny spadek ceny
5% roczny spadek ceny
-3%
-8%
-3%
-8%
10% roczny spadek ceny
-16%
-16%
Poniższa tabela pokazuje przykład zafałszowania kosztu amortyzacji w przypadku kiedy
następują stosunkowo niewielkie do całej wartości ulepszenia środka trwałego, który w
księgach jest wykazywany w niskim koszcie historycznym.
Przykład
środek trwały:
rok budowy:
budynek
1950
31/62
Krajowa Izba Gospodarcza Elektroniki i Telekomunikacji
Wartość księgowa brutto
Wartość księgowa netto
Wartość bieżąca brutto
Niewielki remont budynku
(koszty bieżące)
Wartość księgowa brutto (po remoncie)
Wartość księgowa netto (po remoncie)
Wartość bieżąca brutto (po remoncie)
100 000
5 000
1 000 000
(bardzo niewielka w stosunku do faktycznej wartości)
(prawie całkowicie umorzony)
100 000
200 000
105 000
1 100 000
Kalkulacja wartości bieżącej netto wg stanu faktycznego
WKN/WKB (przed remontem)
Wartość bieżąca netto (przed remontem)
Wartość bieżąca netto (po remoncie)
5%
50 000
150 000
Kalkulacja wartości bieżącej netto wg propozycji TP
WKN/WKB (po remoncie)
Wartość bieżąca netto (po remoncie)
53%
577 500
Zawyżenie wartości bieżącej netto
427 500
285%
5
Metoda kalkulacji kosztów
Ryzyka
Na podstawie obowiązków regulacyjnych nałożonych na TP S.A. powinna ona
przeprowadzać :
• kalkulację uzasadnionych kosztów świadczenia dostępu telekomunikacyjnego,
według metody zorientowanych przyszłościowo długookresowych kosztów
przyrostowych, zgodnie z zatwierdzonym przez Prezesa UKE opisem kalkulacji
kosztów i zgodnie z przepisami odpowiednich aktów wykonawczych; oraz
• stosowaniu opłat z tytułu dostępu telekomunikacyjnego, uwzględniających zwrot
uzasadnionych kosztów operatora.
Według §. 16 ust. 1 pkt 4 Rozporządzenia kosztowego: „po przypisaniu kosztów
przyrostowych, o których mowa w pkt 3, przypisuje uzasadnione koszty wspólne do
elementów sieci lub procesów w sposób określony w § 4 ust, 2 pkt 2 lit. c".
Dokumentacja TP S.A. zawiera niejasny opis modelu kosztowego, prawdopodobnie będący
kompilacją różnych dokumentów dotyczących rachunkowości regulacyjnej prowadzonej w
TP. W dokumentacji nie ma definicji czy też określenia przekonujących zasad dotyczących
klasyfikacji kosztów jako uzasadnionych w przypadku kalkulacji kosztów świadczenia
usług dostępu telekomunikacyjnego w zakresie połączenia sieci. Dodatkowo brak opisu
wzajemnych zależności modeli kalkulacji kosztów usług z interkonektowych z innymi
modelami kalkulacyjnymi budzi wątpliwości, czy niektóre grupy kosztów nie są rozliczane
w całości także I w innych modelach kalkulacyjnych powodując w rezultacie powiększenie
różnych kosztów usług.
32/62
Krajowa Izba Gospodarcza Elektroniki i Telekomunikacji
Zdaniem KIGEiT ogólność dokumentacji w tym względzie może powodować
powiększanie bazy kosztów w modelu, co z kolei podwyższa w sposób nieuzasadniony
wyliczone z modelu koszty jednostkowe usług interkonektowych.
Istotność: Wysoka
Z opisu dostarczonego przez TP wynika, że w modelu tworzone są kolejne realokacja
kosztów o charakterze wspólnym oraz ogólnym z procesów/elementów pomocniczych
modelu na elementy sieciowe. Dodatkowo dokumentacja przedstawiona przez TP,
koncentruje się na wybiórczym opisie elementów modelu bezpośrednio powiązanych z
usługami interkonektowymi. Opis w odniesieniu do sposobów alokacji kosztów wspólnych
i ogólnych w odniesieniu do pozostałej działalności i usług jest na tyle ogólny, że możemy
mieć w rzeczywistości do czynienia z bezkrytyczna, pełną, i poza kontrolą alokacją nie
tylko niezasadnych kosztów sieciowych, kosztów związanych z działalnością detaliczną,
ale wręcz wszystkich kosztów ogólnych – w praktyce oznacza to FDC, a nie LRIC. Brak
możliwości weryfikacji pomiędzy poszczególnymi modelami rozliczeniowymi np. poprzez
upewnienie się, że podział np. central na część ruchową i dostępową jest spójny w każdym
z modeli, daje duże możliwości różnych interpretacji umożliwiają alokację większych
kosztów na ruch i zawyżenie stawek.
5.1
Schemat metodologii LRIC oraz zasadność uwzględnienia kosztów w kalkulacji
5.1.1 Definicja problemu i referencje
D.1, str. 27 oraz str. 30 – Schematy metodologii LRIC. Schematy są niejasne i ich definicje
nakładają się na siebie. Schematy ze str. 27 pokazują również fragment większej całości be
omówienia ich wzajemnych zależności. Nie są one w żaden sposób w miejscu ich
umieszczenia skomentowane, nie jest również wyjaśnione koszty jakich składowych i
komponentów (w szczególności wspólnych) nie są finalnie rozliczane na w tym
konkretnym przypadku dla usług interkonektowych.
Na podstawie D.1, str. 34 – pkt 5.3.1 Komponenty. Odnosi się wrażenie, że w modelu
rozliczane są wszystkie koszty procesów, które poprzez realokacje lub też narzuty trafiają
w końcu na elementy sieci będące składowymi kosztów usług telekomunikacyjnych
rozliczanych w modelu. Uwzględnienie niektórych komponentów w rozliczeniu kosztów
procesów na usługi dostępu do sieci wydaje się być nieuzasadnione ponieważ nie mają
związku z prowadzoną działalnością hurtową na przedmiotowym rynku
telekomunikacyjnym.
Zgodnie z D.1, str. 70 – Alokacja kosztów wspólnych na modelowe elementy sieci
„Kalkulacja kosztów usług międzyoperatorskich metodą LRIC dopuszcza alokację kosztów
wspólnych proporcjonalnie do ich kosztów przyrostowych w celu umożliwienia odzyskania
kosztów wspólnych ponoszonych przez operatora nie tylko w świadczonych przez niego
usługach detalicznych, ale również w rozliczeniach międzyoperatorskich.” Z brzmienia
definicji w wyżej wymienionych rozdziale nie ma pewności, że alokacja ta jest robiona
prawidłowo, a w szczególności czy zawiera koszty uzasadnione. Istotna jest kwestia
wskazania konieczności limitowania kosztów mających charakter narzutów (mark-up).
Ponadto nie jest na podstawie przedstawionych opisów jasne, czy koszty nie są rozliczane
ponownie dla różnych rynków/zakresów usług i w efekcie powielane.
33/62
Krajowa Izba Gospodarcza Elektroniki i Telekomunikacji
D.3, zawiera wyłącznie odniesienia do modelu FDC, a informacja zawarta w dokumencie
D.1 jest sformułowana na tyle ogólnie i bez korespondencji z D.3, że może wskazywać iż w
modelu LRIC rozliczany jest komplet kosztów na usługi interkonektowe całość kosztów, co
jest nieprawidłowe.
5.1.2 Sugerowane zmiany
Model, dokumentacja, informacja uzupełniająca (w tym dodatkowe zastawienia, raporty)
powinien zapewnić prezentację kosztów podzielonych na odpowiednio szczegółowe
kategorie (i/lub) dodatkowo atrybutowanych tak, żeby zapewnić możliwość odpowiedniej
analizy potwierdzającej, że są one alokowane do poprawnej części sieci oraz poprawnej
grupy usług, z możliwością uzgodnienia do kosztów wchodzących w skład kalkulacji
innych usług objętych wymaganiami rachunkowości regulacyjnej bądź nie.
Zdaniem KIGEiT nie wszystkie koszty są uzasadnione w przypadku kalkulacji LRIC dla
kosztów świadczenia dostępu telekomunikacyjnego w zakresie połączenia sieci i powinno
to być uwzględnione w przedmiotowym modelu kalkulacji. Oczywiste jest, że w takim
przypadku nie można do tych kosztów zaliczać kosztów związanych z działalnością na
rynku detalicznym marketingu, billingu abonenckiego, systemów obsługi klienta, kosztów
sprzedaży detalicznej itp.
Natomiast koszty o charakterze kosztów wspólnych i ogólnych, należy z punktu widzenia
regulatora, kontrolować w sposób szczególny, aby uzyskać pewność odnośnie
prawidłowości ich alokacji (także pomiędzy różnymi grupami usług regulowanych i
nieregulowanych).
KIGEiT pragnie zwrócić uwagę, że kalkulacja LRIC jest modelem ekonomicznym, o ile TP
przyjęła metodologię kalkulacji Top-down, gdzie punktem wyjścia są dane finansowe
spółki, to nie oznacza to bynajmniej, że wszystkie te wartości mają być uwzględnione i
rozliczone na usługi interkonektowe.
W trakcie kalkulacji, koszty które nie wiążą się z długookresowym przyrostowym kosztem
efektywnie funkcjonującego operatora telekomunikacyjnego, powinny zostać oddzielnie
zidentyfikowane i pogrupowane w wydzielone kategorie kosztowe. Kategorie te nie
powinny brać udziału w finalnej alokacji na usługi dostępu związanego z połączeniem
sieci, za pomocą żadnej z metod - w szczególności jako narzuty kosztów wspólnych i
ogólnych.
Zdaniem KIGEiT dotyczy to następujących zagadnień, których koszty nie powinny być
rozliczane na usługi interkonektowe:
• nieściągalne należności– inne niż dotyczące działalności hurtowej np. wynikające z
działań na rynku detalicznym lub dotyczące innych działalności prowadzonych
przez operatora;
• odprawy pracownicze i inne koszty - wynikające z działań restrukturyzacyjnych
spółki;
• koszty zapadłe –straty wynikające ze sprzedaży środków trwałych, koszty środków
trwałych które na skutek zużycia technologicznego warte są na rynku mniej niż to
wynika z wyceny bilansowej, pomimo, że nie zostały w pełni zamortyzowane;
• w pełni zamortyzowane środki trwałe – ponieważ nastąpiło odzyskanie nakładów na
nie poniesionych i w związku z tym nie powinny być "liczone podwójnie" [Z.6 str
21; Z.9 str. 82; Z.19 str. 6];
• badania i rozwój – nakłady wiążące się z nowymi usługami i rozwojem
funkcjonalności obecnych usługami nie powinny być włączone do przyrostowego
kosztu usług istniejących;
34/62
Krajowa Izba Gospodarcza Elektroniki i Telekomunikacji
•
•
•
•
•
•
•
•
koszty innych usług - detalicznych, przesyłu danych itp. - narzuty kosztów
systemów, funkcji pomocniczych i ogólnego zarządu, które związane są z innymi
rynkami i usługami. Koszty te powinny być zgrupowane w odrębne komponenty by
można było dokonać uzgodnienia z kosztami zarejestrowanymi w księgach oraz
odnośnie prawidłowości rozliczenia kosztów wspólnych. Model i dokumentacja
powinna identyfikować je i przedstawić uzasadnienie, że alokacje te oparte są na
prawidłowych i weryfikowalnych danych. Jeśli elementy sieci współdzielą zasoby i
związane z nimi koszty (np. powierzchnie techniczna, zasilanie, klimatyzację) to
koszty te powinny być alokowane na podobnych zasadach tak, aby można było
uzgodnić je dla wszystkich przyrostów lub rynków.
koszty rynku detalicznego oraz innych rynków – sprzedaż, marketing i koszty
dystrybucji, które nie są związane działaniami na rynku usług hurtowych
goodwill, rezerwy, koszty nadzwyczajne – ponieważ nie mają zwykle charakteru
wynikającego z prowadzenia operacyjnej działalności na rynku hurtowym, a
wynikają raczej z przepisów finansowo-księgowych. W niektórych przypadkach
włączenie rezerw może być uzasadnione. TP powinna przedstawić powody i
uzasadnienie ich włączenia do kalkulacji. Jeśli rezerwy dotyczą rozliczeń
międzyokresowych związanych z kilkoma latami, powinny one być przeliczone w
postaci opowiadającej odpisowi rocznemu;
podatki dochodowe, VAT – ponieważ nie są związane z definicją kosztów
sieciowych;
koszty działalności operatora w innych krajach;
przychody i koszty finansowe – nie są związane z działalnością sieciową tylko
finansową;
koszty wynikające z rozliczenia ruchu międzyoperatorskiego - opłaty ponoszone
przez TP rozliczeń międzyoperatorskich na rzecz innych operatorów, nie są
związane z ruchem w ramach własnej sieci TP.
koszty wynikające z przeszacowań środków trwałych z wyrażonych w wartościach
historycznych (występujące zwykle jednorazowo w momencie przeszacowania),
ponieważ zastosowania metodologii FCM, zapewnia prawidłowe ujęcie tego
zagadnienia.
Ze względu na obszerność ww. katalogu kosztów nie wszystkie z nich można
zidentyfikować na poziomie zasobów modelu, niektóre z nich mogą być zdefiniowane
dopiero na poziomie procesów czy elementów sieci. Tym niemniej struktura modelu I
zestawień z niego przygotowywanych powinna pozwalać na jednoznaczne upewnienie się,
że ww. koszty nie są rozliczane na usługi interkonektowe.
KIGEiT pragnie zwrócić uwagę, że w świetle powyższych wywodów dokument D.3, który
został przez nas analizowany nie spełnia wymogów kompletności ponieważ znajdują się w
nim wyłącznie odniesienia wyłącznie do FDC, a informacja zawarta w dokumencie D.1 jest
naszym zdaniem niewystarczająca i zbyt ogólna, aby można było zrozumień w jaki sposób
konkretne koszty i przychody są traktowane w modelu LRIC, a w szczególności, które z
nich w końcowym efekcie nie są rozliczane na usługi połączenia sieci. Oba ww. dokumenty
powinny być ze sobą uzgodnione i uzupełnione.
Odrębnym zagadnieniem jest o fakt, że na usługi nie powinny być rozliczanie koszty
wynikające z braku efektywności. Koszty te powinny zostać oddzielnie zidentyfikowane i
zgrupowane w odrębne kategorie wyjaśniające przyczyny nieefektywności ( patrz rozdział
7 i 8 niniejszego dokumentu).
35/62
Krajowa Izba Gospodarcza Elektroniki i Telekomunikacji
Zdaniem KIGEiT omówione zwykle kwestie powinny znaleźć explicite odzwierciedlenie w
dokumentacji TP oraz zawartej w niej schematach i definicjach elementów modelu.
Omawiane w niniejszym rozdziale tematy zostały dodatkowo uzupełnione w rozdziale 9.1
Uwagi ogólne odnośnie modelu i dokumentacji.
5.1.3 Uzasadnienie
Patrz uzasadnienie na zakończenie niniejszego rozdziału.
5.2
Matryce alokacji i dokumentacja pomocnicza
5.2.1 Definicja problemu i referencje
Matryce alokacji stanowiące de facto szczegółowy opis modelu alokacji wspomagające
jego zrozumienie – D.5 i D.6
Różne skróty, albo stosowanie w jednych miejscach opisu skrótów, a w innych nazw przy
opisach kolumn i wierszy modelu powoduje, że matryce są nieczytelne.
Matryce przypisań są prezentowane w sposób utrudniający zrozumienie modelu
kalkulacyjnego.
Nazwy z instrukcji kosztowej są często uogólnieniem tego co znajduje się w matrycach,
definicje nie są na tyle precyzyjne, aby można je było odnieść jednoznacznie odnieść do
matryc.
5.2.2 Sugerowane zmiany
KIGEiT postuluje, aby D.1 został uzupełniony o dodatkowy rozdział zawierający spis
dokumentacji pomocniczej przygotowywanej łącznie z wynikami kalkulacji.
TP po wykonaniu kalkulacji przy wykorzystaniu opisanych dalej raportów kontrybucji
weryfikuje, że struktura modelu, przypisania wykonane w modelu zgodnie z matrycami
alokacji, oraz wprowadzone dane dają w wyniku poprawne rozliczenie kosztów, które nie
zawiera kosztów nieuzasadnionych, a koszty modelu po uwzględnieniu kosztów
nieefektywności i kosztów nieuzasadnionych uzgadniają się do kosztów bazowych i w
związku z tym model kalkulacji jest prawidłowy. Jeśli w wyniku analizy raportów
kontrybucji wykryte zostaną błędy w lokacji kosztów to TP musi wprowadzić zmiany
korygujące ewidentne błędy i uaktualnić odpowiednio załączone w instrukcji matryce
alokacji oraz definicje nośników/CVR. Raporty kontrybucji powinny być obowiązkowo
przygotowywane przez TP jako załącznik do wyników kalkulacji modelu.
Poniżej przedstawiono definicje wymagań zawartości tego rozdziału i związanych z nim
załączników:
• Uzupełniającej definicje modelu;
• Definiującej nośniki oraz źródła danych;
• Zawierającej matryce przypisań na poszczególnych poziomach modelu– wraz z
opisem ich formatu i znaczenia;
• Tabele wyników kalkulacji – wraz z opisem;
• Raporty kontrybucji wraz z opisem – patrz wyjaśnienie poniżej
• Inne informacje dodatkowe i wyjaśnienia – patrz 9.1 Uwagi ogólne dotyczące
metodologii i dokumentacji.
36/62
Krajowa Izba Gospodarcza Elektroniki i Telekomunikacji
Ponadto wzorując się na inny praktykach regulacyjnych KIGEiT proponuje, aby uzupełnić
wyniki kalkulacji modelu o następujące zestawienia, które wnoszą dodatkowe informacje
pozwalające uzupełnić często stricte finansowo-księgowy charakter o wymiar związany z
działalnością operacyjną operatora:
• Rynki hurtowe – podsumowanie i kluczowe zmiany wg [Z.17 str. 22];
•
Rynki hurtowe –zmiany w średnim kapitale zaangażowanym wg [Z.17 str. 26];
•
Sprawozdanie sieciowe wg formatów zaproponowanych w [Z.20 str. 15 decyzja 3.8
oraz Aneks V i VI];
•
lista informacji dodatkowej zawartej w [Z.5 str. 44 p. 10.3], w szczególności
uzasadnienie przyjętych założeń, cen, poziomów efektywności.
Poniżej zawierają, zdaniem KIGEiT definicje wymagań zawartości tego rozdziału i
związanych z nim załączników.
Nazwy, symbole, definicje zawarte w dokumentacji – muszą dokładnie odpowiadać
określeniom stosowanym w matrycach oraz instrukcjach opisowych.
Matryce przypisań oprócz „X” powinny zawierać obok nazwy i symbolu komponentu
stanowiącego źródło kosztu, także nazwy nośników stosowanych do rozliczenia kosztów na
komponenty docelowe kosztu (również z podaniem nazwy i symbolu), wg przykładu
poniżej.
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
Tranzyt poza Otr
X
X
X
X
X
Tranzyt w Otr
X
X
X
X
X
Tranzyt strefowy
Zakonczenie w Otr
X
X
X
X
X
Zakonczenie poza Otr
Nazwa
Rozpoczecie w Otr
Ref.
Zakortczenie strefowe
Nazwa
Rozpoczecie strefowe
Ref.
X
X
X
X
X
X
X
X
X
Nazwa Nośnika/CVR
Obiekt wynieslony - ruch
(Concentrator lokalny - ruch
Centrala lokaina - ruch
Centrala koricowo-tranzytowa - ruch
Centrala tranzytowa - ruch
Matryca nośników, powinna zawierać nazwy i definicje nośników zgodne i jednoznaczne z
tymi podanymi w matrycach przypisań i zgodne z dokumentacją (instrukcją).
Wszystkie tabele, matryce i zestawienia powinny być wydrukowane tak, aby wygodna była
ich analiza, wraz z nagłówkami kolumn i wierszy powtórzonymi na każdej stronie
wydruku.
Zdaniem KIGEiT wyniki kalkulacji powinny zostać uzupełnione o raporty kontrybucji
(„raporty udziałów” - ujęte jako tabela wzorcowa w instrukcji. Zestawienia te o
poszerzonym zakresie w stosunku do obecnie załączonych wzorów tabel z wynikami
kalkulacji, powinny pokazywać dla poszczególnych poziomów modelu jakie składowe
kosztów źródłowych i w jakiej proporcji są alokowane do elementów sieciowych.
Matryce alokacji naszym pełnią jedynie rolę techniczna i nie powinny podlegać
zatwierdzeniu jako dokumentacja modelu.
37/62
Krajowa Izba Gospodarcza Elektroniki i Telekomunikacji
Celem tych raportów jest umożliwienie prześledzenia ścieżki alokacji kosztów. Pełniłyby
rolę pomocniczą zarówno dla TP w celu potwierdzenia prawidłowości kalkulacji, oraz jak i
w ramach uzgodnień z UKE i audytu regulacyjnego.
W szczególności ułatwią kontrolę sumy puli kosztów na poszczególnych poziomach
alokacji
modelu
oraz
udział
poszczególnych
grup
kosztów,
pionów
funkcjonalnych/procesów itp. w kosztach usług wyznaczanych w modelu.
Podstawowe raporty udziału dotyczyłyby:
• Koszty elementów sieciowych w rozbiciu na składowe HCC wraz z pokazaniem
realokacji (czyli przypisań wzajemnych); oraz
•
Koszty elementów sieciowych w rozbiciu na zasoby, z możliwością prześledzenia
źródeł kosztów na poziomie pionów organizacyjnych TP – zestawienie to jest
zdaniem KIGEiT pomocne w celu sprawdzenia czy zostały zachowane zasady
wyodrębniania i przypisań aktywów, pasywów, przychodów i kosztów i czy nie
mamy doczynienia z sytuacją, że np. koszt zaksięgowany w jednostce zajmującej
się działalnością detaliczną jest alokowany na usługi hurtowe. [Z21. str. 28]
Dla każdego z ww. raportów kontrybucji powinna istnieć możliwość rozbicia kosztu
kontrybującego na dodatkowe składowe analityczne:
b.
koszty operacyjne LRIC, amortyzacja LRIC, narzuty kosztów (koszty i
amortyzacja), koszty kapitału zaangażowanego.
b.
koszty nieuzasadnione dla danej kalkulacji – przykładowe definicje patrz
rozdział 5.1 niniejszego dokumentu
b.
korekty przeszacowania środków trwałych – wynikające z aktualizacji wyceny
środków trwałych i zastosowania MEA;
b.
koszty nadwyżkowej pojemności sieci – patrz rozdział 7.2 niniejszego
dokumentu; oraz
b.
koszty nieefektywności operatora - patrz rozdział 8 niniejszego dokumentu.
W szczególności pozwoli regulatorowi i audytorowi kontrolować sumę puli kosztów oraz
udział poszczególnych grup kosztów, pionów funkcjonalnych/procesów itp. w kosztach
usług wyznaczanych w modelu.
KIGEiT proponuje, aby tabele wynikowe kalkulacji, w powiązaniu z raportami kontrybucji
umożliwiały uzgodnienie kosztów rozliczonych na elementy sieci/usługi do poziomu
kosztów wejściowych tzn. powinny być uzupełnione w odpowiednich poziomach wierszy
(pkt. a,b ) lub kolumn (pkt. c-e).
5.2.3 Uzasadnienie
Patrz uzasadnienie na zakończenie niniejszego rozdziału.
5.3
Specyficzne koszty rozliczeń międzyoperatorskich i pozostałe koszty
5.3.1 Definicja problemu i referencje
D.1, str. 19 – Specyficzne koszty rozliczeń międzyoperatorskich.
38/62
Krajowa Izba Gospodarcza Elektroniki i Telekomunikacji
Z dokumentacji nie wynika jasno czy te koszty obciążają też stawki na usługi wewnątrz TP
czy tylko świadczone innym operatorom oraz w jakiej proporcji są rozliczane
D.1, str. 19 – Pozostałe koszty.
Wyżej wymienione przykłady stanowią konkretny przykład braku precyzji i ogólności
zapisów instrukcji. Definicja te są bardzo ogólne, z dokumentacji nie wynika jakie
kategorie wchodzą w skład kosztów pozostałych oraz wg jakich proporcji są rozliczane na
usługi objęte przedmiotową kalkulacją oraz usługi pozostałe.
5.3.2 Sugerowane zmiany
Zdaniem KIGEiT należy uściślić zapisy instrukcji tak, aby w każdym przypadku instrukcja
zawierała, tabele określające jakie nośniki są stosowane do rozliczania komponentów na
danym poziomie modelu rozliczeniowego. Temat wymagań jakie powinien zdaniem
KIGEiT spełniać model i jego dokumentacji został przedstawiony w rozdziale „Pozostałe
uwagi”.
Należy również zwrócić uwagę, że w przypadku grupy kosztów „Specyficzne koszty
rozliczeń międzyoperatorskich” powinny one tylko częściowo obciążyć usługi
interkonektowe, ponieważ dział ten pracuje również na rzecz rozliczania niektórych usług o
charakterze detalicznym (np. rozliczanie kosztów zakończeń TP u innych operatorów) i w
związku z tym nie powinny obciążać kosztów dostępu do sieci dla innych operatorów.
W wielu miejscach dokumentacji TP pojawia się określenie „pozostałe”. Zasadą
wynikającej z dobrej praktyki powinno być, że na każdym z poziomów modelu, czy dla
każdej z grup jego komponentów powinno sprawdzać się udział kosztów „pozostałych”.
Jeśli jest większy niż 5%, a dotyczą one usług będących przedmiotem kalkulacji to
powinien zostać rozbity na mniejsze jasno zdefiniowane i identyfikowalne składowe. Jeśli
nie można ich zdefiniować to narzut tych kosztów powinien być minimalny lub całkowicie
pominięty w rozliczeniu, gdyż daje pole do nadużyć.
5.3.3 Uzasadnienie
Dokumentacja modelu wraz z matrycami alokacji definiują szczegółowo jak działa model
kalkulacji kosztów (jego strukturę i przepływy).
Model kosztowy jest bardzo skomplikowany, a o finalnych wynikach rozliczeń decyduje w
równym stopniu jego:
• struktura (poziomy, grupowania, komponenty),
• przypisania i nośniki; oraz
• dane wartościowe i ilościowe.
Stawia to UKE w bardzo trudnej sytuacji, gdyż akceptacja instrukcji oznacza akceptację
matryc, czyli niejako całości modelu.
W obecnej postaci zdaniem KIGEiT dokumentacja zawiera wiele uogólnień i nieścisłości,
ponadto w wielu fragmentach jest ona nieczytelna i niewygodna do analizy, niespójna
wewnętrznie np. matryce stanowią raczej produkt sam w sobie niż pełnią rolę uzupełniającą
i informującą.
KIGEiT jest przekonany, że wdrożenie zaproponowanych w niniejszym rozdziale
rozwiązań przyczyni się do zwiększenia przejrzystości dokumentacji modelu oraz ułatwi
zainteresowanym stronom (TP, UKE, audytorom) ustalenia zasad potwierdzających
prawidłowość prowadzonej kalkulacji i w rezultacie ułatwi proces potwierdzani orientacji
kosztowej stawek interkonektowych.
39/62
Krajowa Izba Gospodarcza Elektroniki i Telekomunikacji
6
Definicje i koszty usług interkonektowych
Ryzyka
Opis ostatnich etapów kalkulacji kosztów usług umieszczony w dokumentacji modelu TP
jest bardzo ogólny, brak jest możliwości weryfikacji jakie elementy sieciowe i w jakich
proporcjach są składowymi danej usługi.
Niektóre z usług wyliczanych przez TP z modelu „top-down” są usługami, których
wyliczenie na tej podstawie ze względu na ich specyfikę i jednostkowy charakter może
znacząco zawyżyć ich koszty.
Kluczowe dla finalnego wyznaczenia kosztów usług w D.1 rozdziały 8.5, a w szczególności
8.6 sformułowane są w sposób bardzo ogólnikowy, a to one tak naprawdę decydują o
wynikach kalkulacji. Proporcje opisu powinny być wręcz odwrócone. Poprzez ogólność
opisu i brak publicznie dostępnej informacji dodatkowej określającej jakie są udziały
elementów sieciowych w poszczególnych usługach operatorzy kupujący od TP usługi
interkonektowe de facto nie wiedzą dlaczego i za co i dlaczego tyle płacą.
Istotność: Wysoka
Zgodnie z charakterystyką sieciowych modeli kosztów, najistotniejsze z punktu widzenia
finalnego wyniku kalkulacji są ostatnie etapy alokacji kosztów: na modelowe elementy
sieciowe, wyliczenie kosztów jednostkowych elementów sieciowych i wreszcie kalkulacja
kosztów usług na podstawie zaangażowania przez nie wspomnianych elementów
sieciowych.
Ogólnikowość opisu i brak dodatkowych informacji w tym zakresie to zdaniem KIGEiT
jedna z najistotniejszych ryzyk związanych z przedstawioną przez TP dokumentacją,
mający zasadniczy wpływ na finalne wyniki kalkulacji kosztów usług.
6.1
Definicje usług międzyoperatorskich
6.1.1 Definicja problemu i referencje
D.1, str. 59-63 – pkt 8.1 Definicje usług międzyoperatorskich., są bardzo ogólne, nie
zawierając wyszczególnienia jakie elementy sieciowe są niezbędne do świadczenia każdej z
usług.
Nie jest jasne jak kalkulowane są koszty usług zdefiniowanych w D.1 w podrozdziałach
8.1.4 oraz 8.1.5, a opisanych w podrozdziale 8.8 Obliczenie kosztów usług i udogodnień
towarzyszących związanych z połączeniem sieci.
Ogólnikowy opis przygotowany przez TP rodzi szereg wątpliwości.
Czy jest Top-down LRIC, jest to ten sam model co dla pozostałych usług interkonektowych
czy inny i dlaczego?
Czy procesy niezbędne do wykonania tych usług są traktowane jako efektywne? Czy jeśli
modele są różne i modelowe elementy sieci są zdefiniowane inaczej to czy nie mamy do
czynienia z powielaniem kosztów – dwukrotnym rozliczaniem tym samych kosztów w obu
modelach? Jakie są powiązania pomiędzy oboma modelami, w jaki sposób odbywa się
kontrola, że koszty wspólne nie są liczone podwójnie w obu modelach? Czy jeżeli
kalkulacja ta jest dokonywana jest to poza modelem top-down to czy koszty te zostały
wyłączone z modelu, aby nie zostały powielone np. w stawkach za minutę
rozpoczęcia/zakończenia?
40/62
Krajowa Izba Gospodarcza Elektroniki i Telekomunikacji
6.1.2 Sugerowane zmiany
W ramach opisów modeli muszą być zawarte precyzyjne definicje usług, zawierające
również informacje jakie elementy sieciowe wchodzą w ich skład.
Z dokumentacji przedstawionej przez TP nie jest jasne w jaki sposób kalkulowane są
koszty przedstawionych w D.1 w podrozdziałach 8.1.4 oraz 8.1.5, a opisanych w
podrozdziale 8.8 .
Zdaniem KIGEiT koszty tych usług, może z wyjątkiem abonamentów zdefiniowanych w
podrozdziałach 8.1.4.2 oraz 8.1.4.3, nie powinny być wyliczane na podstawie obecnego
modelu LRIC Top-down.
KIGEiT postuluje, aby dla ww. usług nie brać pod uwagę wyników kalkulacji Top-down.
Ze względu na ich specyfikę i jednostkowy charakter powinny one być kalkulowane w
odrębnych modelach opartych o metodologię Bottom-up LRIC, czyli należałoby oprzeć je
na normatywach ekonomiczno-inżynierskich.
Usługi te powinny pozostać w modelu Top-down, ale być traktowane wyłącznie jako pula
kosztów zapewniająca, prawidłowość alokacji kosztów także na inne usługi (ich usunięcie
zwiększyłoby w sposób nieuzasadniony koszty pozostałych usług interkonektowych.
6.1.3 Uzasadnienie
Wyliczanie ich w modelu TP na skutek uśrednień kosztów i wartości nośników,
oczywistych nieefektywności w działaniu TP dla tak specyficznych usług powoduje ich
znaczące przeszacowanie w górę. Natomiast w modelu kosztowym TP należy zachować tą
kategorie usług, w celu prawidłowego rozliczenia kosztów na pozostałe usługi.
6.2
Kalkulacja kosztów usług
6.2.1 Definicja problemu i referencje
TP wg D.1 podrozdział 8.6 na str 76 „Wykorzystuje ...dane o topologii sieci opracowane w
oparciu o informacje dotyczące kierowania połączeń interkonektowych dostarczone przez
służby inżynierii ruchu TP. Dane te odzwierciedlają stan na dzień 31.12.2007 dla kalkulacji
na rok 2008 i 2009.” Powoduje to brak wypełnienia kryterium optymalności i efektywności
kosztów i amortyzacji sieci telekomunikacyjnej, niedostosowania routingu do planowanych
na 2008,2009 wolumenów usług interkonetowych. i w efekcie zaangażowania elementów
sieciowych dla usług interkonektowych może być zawyżane.
Sposób wyznaczania średnich koszt ów połączeń międzyoperatorskich w znacznym stopniu
w oparciu o wewnętrzne decyzje TP dotyczące zakładanego kierowania ruchu, nie
skorygowane o efektywność tego podejścia to jeden z najprostszych sposobów
potencjalnego zawyżenia stawek.
Na tej samej stronie TP pisze „...kalkuluje się poszczególne stawki rozliczeniowe określone
na podstawie definicji zawartych w Rozdziale 8 z uwzględnieniem koncepcji efektywnego
operatora.” – jest to zapis jak najbardziej słuszny ale niewiele mówiący.
W dokumentacji TP ww. zagadnienie dotyczące finalnej kalkulacji jednostkowego kosztu
usługi połączenia międzysieciowego opisane jest bardzo ogólnie. Zdaniem KIGEiT
rozdział 8.6 instrukcji kosztowej jest kluczowym z punktu widzenia wyznaczenia kosztów
w.w usług i jest jednym z tych miejsc metodologii kosztowej TP, które maja największy
wpływ na wyniki kalkulacji. Ogólność zawartych tam zapisów powoduje, że istniejąca w
tym zakresie duża dowolność daje TP możliwość manipulacji danymi lub dobierania takich
zestawów danych, które powodują zawyżenie kosztów jednostkowych usług.
41/62
Krajowa Izba Gospodarcza Elektroniki i Telekomunikacji
Brak jest także w dokumentacji TP wzmianki o dodatkowych materiałach załączanych do
modelu, które pozwalałyby stwierdzić czy wyliczony w ten sposób routing i wagi jest
efektywny tzn. optymalizuje drogę połączenia tak, aby charakteryzowało się ono
najmniejszym kosztem.
6.2.2 Sugerowane zmiany
Zdaniem KIGEiT dalej TP powinna rozwinąć także w jaki sposób, konkretnie (przez jakie
operacje, dane , elementy kalkulacji jest w tym wypadku realizowana koncepcja
efektywnego operatora”
Postulujemy, aby składowe próbki różnych wariantów zaangażowania dla każdej z usług
interkonektowych powinny być przedstawione w sposób tabelaryczny pokazując w jakiej
proporcji poszczególne elementy sieciowe wchodzą w skład danej usługi interkonektowej i
wskazując wybór drogi optymalnej. Zestawienie to powinno być standardowo
przygotowywane przez TP łącznie z wynikami kalkulacji, co pozwoli potwierdzić UKE i
audytorom „optymalność” wybranego przez TP do kalkulacji zestawu danych o
zaangażowaniu elementów sieciowych.
KIGEiT uważa, że TP powinno szczegółowo w instrukcji wyjaśnić jak „kalkuluje się
poszczególne stawki rozliczeniowe określone na podstawie definicji zawartych w Rozdziale
8 z uwzględnieniem koncepcji efektywnego operatora.”
KIGEiT postuluje, aby w celu dostosowania do poprzednich rekomendacji ww. fragment w
rozdziale 8.6 „Wykorzystuje się dane o topologii sieci opracowane w oparciu o informacje
dotyczące kierowania do końca tego akapitu został zastąpiony przez tekst.
„Wyliczenie jednostkowego kosztu usługi połączenia międzysieciowego sprowadza się do
zsumowania jednostkowych kosztów elementów sieci w takiej ilości w jakiej jednostka
danego połączenia je wykorzystuje zgodnie ze swoją optymalną drogą połączeniową i
optymalną drogą teletransmisyjną ważoną ruchem.
Dane o optymalnej drodze
połączeniowej i optymalnej drodze teletransmisyjnej poszczególnych usług związanych z
rozliczeniami międzyoperatorskimi oblicza się na podstawie definicji usług
interkonektowych oraz pomiarów statystycznych wykonanych nie później niż kwartał przed
momentem kalkulacji kosztów usług. Wykorzystuje się dane o topologii sieci opracowane w
oparciu o informacje dotyczące kierowania połączeń interkonektowych dostarczone przez
służby inżynierii ruchu TP również dotyczące tego samego okresu co pomiary statystyczne.
Dane o optymalnej drodze kierowania ruchu określa się uwzględniając następujące zasady:
1.
Ww. dane te są analizowane i korygowane tak, aby przy kalkulacji kosztów
poszczególnych usług uwzględnić wpływ korekt efektywności na topologię
sieci i drogi kierowania ruchu (np. redukcja liczby central wynikająca z
MEA). Poza tym w przypadkach, gdy faktyczne drogi kierowania ruchu
interkonektowego zakładane przez służby inżynierii ruchu TP nie
odzwierciedlają zasady efektywnego operatora (połączenia nie są
realizowane w najkrótszy i najtańszy z możliwych sposobów) dla potrzeb
kalkulacji przyjmowane są efektywne drogi kierowania ruchu.
2.
Dla potrzeb kalkulacji zakłada się, że każda z usług interkonektowych może
być realizowana w jeden ze sposobów przedstawionych na schematach
realizacji połączeń zamieszczonych w Załączniku Nr XXX.
3.
Kalkulacja średnich dróg połączeniowych i teletransmisyjnych dla
poszczególnych rodzajów usług interkonkektowych następuje w oparciu o
najaktualniejsze próbki statystyczne, o których mowa w rozdziale 8.5 oraz
drogi kierowania ruchu opracowane zgodnie z zasadami opisanymi w pkt. 1
42/62
Krajowa Izba Gospodarcza Elektroniki i Telekomunikacji
0.
0.
i 2 powyżej. W ten sposób określone zostaje, w jakich proporcjach
poszczególne schematy realizacji usługi (patrz pkt. 2) są wykorzystywane do
świadczenia poszczególnych usług interkonektowych.
Obliczenie średniego zaangażowania poszczególnych elementów sieci w
realizację danej usługi interkonektowej następuje poprzez obliczenie
średniej ważonej przy wykorzystaniu zaangażowania poszczególnych
elementów sieci w dany sposób realizacji usługi (dany schemat zgodnie z
pkt. 2) oraz wagę/proporcję w jakiej ta usługa jest realizowana w ten
konkretny sposób. Suma wag poszczególnych sposobów realizacji usługi
interkonektowej równa jest zawsze 100%.
Koszt połączenia międzysieciowego jest sumą iloczynów kosztów
poszczególnych elementów sieci (patrz Rozdz. 8.5) i średniego
zaangażowania tych elementów sieci w realizacje danej usługi (patrz. pkt 4).
Wykorzystując średnie koszty jednostkowe poszczególnych elementów sieci oraz optymalne
drogi połączeniowe i teletransmisyjne kalkuluje się poszczególne stawki rozliczeniowe
określone na podstawie definicji zawartych w Rozdziale 8 z uwzględnieniem koncepcji
efektywnego operatora.”
Ponadto KIGEiT uważa, że powinny zostać upublicznione dane będące złożeniem matrycy
routingu i próbkowania (zaangażowanie elementów sieciowych) dla każdej z usług.
Zdaniem KIGEiT ich upublicznienie nie ujawni, żadnej strategicznej z punktu widzenia TP
informacji, natomiast przyczyni się do utwierdzenia rynku odnośnie przejrzystości definicji
usług i wyników kalkulacji. Tego typu podejście było stosowane w Irlandii [Z.20 str 15].
Poniżej przedstawiono również fragmenty dokumentu „HISTORICAL COST
SEPARATED ACCOUNTS FOR THE YEAR ENDED 31 MARCH 2004, REVISED
STATEMENT OF COSTS OF CORE NETWORK SERVICES, eircom” ponieważ
uważamy, że prezentowany tam “Statement of Costs of Core Network Services” stanowi
wzorcowy przykład informacji, która powinna zdaniem KIGEiT stanowić na równi z
obecnymi tabelami wyników kalkulacji stanowić łącznie z opinią audytora publicznie
dostępny wynik kalkulacji kosztów LRIC przez TP.
43/62
Krajowa Izba Gospodarcza Elektroniki i Telekomunikacji
Routing
44/62
Krajowa Izba Gospodarcza Elektroniki i Telekomunikacji
Średnie koszty jednostkowe
6.2.3 Uzasadnienie
KIGEiT uważa, że zapisy rozdziału 8.6 są zbyt ogólne, a mają one kluczowe znaczenie dla
finalnego wyliczenia kosztów usług interkonektowych. Obecnie proponowana przez TP
metodologia wyliczania kosztów opierająca się na pomiarach statystycznych nie gwarantuje
Że w ramach próbkowanie, nie zajdą się połączenia interkonektowe kierowane z
wykorzystaniem dróg angażujących więcej niż to by wynikało z efektywnego podejścia
elementów sieci. Próbki powinny być zestawione z droga optymalną (pod względem
ekonomicznymi dającą minimalny koszt) i takie zaangażowanie powinno być
wykorzystywane w kalkulacji. Stosowanie próbkowania utrwala tylko status quo, a
stosowane zapisy w dokumentacji TP i brak możliwości analizy danych nie pozwalają na
odpowiedź na pytanie czy routing w TP spełnia warunki efektywnie działającego
operatora?
W obecnej postaci zdaniem KIGEiT dokumentacja TP zawiera zbyt wiele uogólnień.
KIGEiT jest przekonany, że wdrożenie zaproponowanych w niniejszym rozdziale
rozwiązań przyczyni się do zwiększenia przejrzystości dokumentacji modelu oraz ułatwi
zainteresowanym stronom (TP, UKE, audytorom) ustalenia zasad potwierdzających
prawidłowość prowadzonej kalkulacji i w rezultacie ułatwi proces potwierdzani orientacji
kosztowej stawek interkonektowych.
Upublicznienie informacji dotyczącej udziału elementów sieciowych w usługach
interkonektowych nie jest naszym zdaniem uwarunkowane tajemnicą przedsiębiorstwa, a
pozwoli na uzyskanie większego zaufania odnośnie prawidłowości metodologii stosowanej
przez TP do obliczania kosztów jednostkowych, ponieważ istotne jest aby inni operatorzy
45/62
Krajowa Izba Gospodarcza Elektroniki i Telekomunikacji
wiedzieli za co tak naprawdę płacą i mieli przekonanie, że usługa ta jest świadczona w
sposób optymalny z punktu widzenia jej jakości i kosztów.
Zaproponowane przez KIGEiT rozwiązania przyczynią się do zwiększenia przejrzystości
procesu opierania stawek rozliczeniowych za usługi interkonektowe. Przejrzyste definicje
usług będących przedmiotem kalkulacji są podstawą prawidłowego procesu zmierzającego
do oparcie stawek rozliczeniowych o koszty.
6.3
Metoda rozśredniania stawek
6.3.1 Definicja problemu i referencje
D.1, str. 77-78 – pkt 8.7 Obliczanie kosztów zależnych od okresu taryfikacji.
Zawierają ogólne wytyczne dotyczące rozśredniania stawek (pkt. 8.7) umożliwiają łatwe
ich zawyżenie, jeżeli struktura ruchu w okresach taryfikacyjnych zostanie tak
przygotowana, że będzie go więcej poza godzinami szczytu niż to ma miejsce w
rzeczywistości. Wytyczne są ogólne i dają szerokie pole do interpretacji.
6.3.2 Sugerowane zmiany
KIGEiT proponuje, aby w ramach kalkulacji zrezygnować z rozśredniania stawek dla usług
interkonektowych zależnych od ruchu.
W związku z tym w D.1 str 77 należy usunąć cały rozdział - 8.7 Obliczenie kosztów
zależnych od okresu taryfikacji.
6.3.3 Uzasadnienie
Zdaniem KIGEiT zaproponowana przez TP metodologia dotyczy polityki cenowej
dotyczącej ustalania stawek rozliczeniowych, a nie wyliczenia kosztów.
Koszt średni jest lepszą informacją do wnioskowania o orientacji kosztowej stawek
rozliczeniowych, ponieważ:
• jest uwolniony od założeń rozśredniających; oraz
• dla każdego przypadku rzeczywistego wolumenu ruchu i stosowanych do niego
stawek rozliczeniowych można w łatwy sposób wyliczyć dla nich średnią ważoną i
porównać z wynikami modelu.
7
Korekty efektywności wykorzystania elementów sieciowych
Ryzyka
W związku z nie stosowaniem metody MEA do wyceny środków trwałych ilość
wprowadzanych korekt efektywności została znacznie ograniczona. Korekty opisane są
nieprecyzyjnie co powoduje duże trudności w ocenie, do których elementów sieci w
rzeczywistości zostaną zastosowane i w jakiej skali.
Brak precyzyjnych definicji i audytowalnych danych dotyczących stopnia wykorzystania
elementów sieciowych przy planowanym ruchu (a nie rzeczywistym) powoduje, że koszty
jednostkowe mogą być zawyżone. Przy kalkulacji kosztu bieżącego sieci należy
wyeliminować nie tylko koszty pojemności nadwyżkowej, ale też koszt nadwyżki
pojemności wynikającej z nieefektywnego planowania sieci i wykorzystania jej zasobów
przez TP (rezerwę sprzedażową).
46/62
Krajowa Izba Gospodarcza Elektroniki i Telekomunikacji
Istotność: Wysoka
Koszty sieci mają decydujący wpływ na wyniki kalkulacji, zgodnie z obowiązującym
prawem powinny zawierać uzasadnione składniki kosztów tzn. jedynie efektywnie
wykorzystywaną sieć.
7.1
Korekta wartości bieżącej z tytułu optymalizacji struktury sieci
7.1.1 Definicja problemu i referencje
Korekta wartości bieżącej z tytułu optymalizacji struktury sieci została opisana w
dokumentacji TP w następującym miejscu:
• D.1, str. 44-46 – pkt 5.4.2 Korekty, 3) Korekta kosztów z tytułu efektywnej sieci
telekomunikacyjnej.
KIGEiT stoi na stanowisku, że:
• korekta z tytułu optymalizacji struktury sieci stosowana przez TP koncentruje się na
elementach sieci komutacyjnej i może wpłynąć na wycenę, amortyzację, koszt
kapitału oraz zysk/stratę z przeszacowania od wartości bieżącej jedynie w
odniesieniu do systemów komutacyjnych.
• w odniesieniu do sieci transmisyjnej korekta ta nie wpływa na koszty traktów i
urządzeń transmisyjnych a jedynie na routing ruchu w sieci.
• wartość korekty jest wyznaczana jako proporcja kosztu bieżącego sieci optymalnej
do kosztu bieżącego sieci obecnej. Nie jest natomiast nigdzie opisana metoda
wyliczania kosztów bieżących systemów komutacji na potrzeby kalkulacji korekty.
Czy są stosowane te same metody co dla wyliczenia wartości bieżącej na potrzeby
amortyzacji (wycena bezpośrednia)?
• nie jest jasne w jaki sposób wyniki zastosowania optymalnej struktury sieci
komutacyjnej wpływają na wyliczenie pozostałych korekt – jak ograniczenie liczby
central przekłada się na korekty kosztów operacyjnych bezpośrednio związanych z
systemami komutacji (korekty kosztów wynagrodzeń, kosztów powierzchni
technicznej, kosztów energii).
• Nie jest jasne w jaki sposób wyniki tej korekty przekładają się na kalkulację korekty
optymalizacji nadwyżkowej pojemności dla sieci i urządzeń transmisyjnych. Nie
jest to bynajmniej uwzględnione we wzorze korekty optymalizacji nadwyżkowej
pojemności.
7.1.2 Sugerowane zmiany
W związku z wątpliwościami przedstawionymi powyżej KIGEiT postuluje:
• uzupełnić dokumentację TP (dokument D.1, w podrozdziale 5.4.2, pkt 3) o opis
wpływu korekty z tytułu optymalizacji struktury sieci na korektę optymalizacji
nadwyżkowej pojemności w szczególności dla komutacji i transmisji.
• uzupełnić dokumentację TP (dokument D.1, w podrozdziale 5.4.2, pkt 3) o opis
wpływu korekty z tytułu optymalizacji struktury sieci na wycenę sieci transmisyjnej
i urządzeń transmisyjnych (a nie tylko na jej zaangażowanie), co w konsekwencji
wpływa na wysokość amortyzacji i kosztu kapitału związanych z tymi elementami
sieci.
• uzupełnić dokumentację TP (dokument D.1, w podrozdziale 5.4.2, pkt 3) o opis
metody wyliczania wartości bieżącej systemów komutacji na potrzeby kalkulacji
47/62
Krajowa Izba Gospodarcza Elektroniki i Telekomunikacji
korekty z tytułu optymalizacji struktury sieci. Wycena ta musi być tożsama z
wyceną dokonaną na potrzeby kalkulacji kosztu amortyzacji i kosztu kapitału.
7.1.3 Uzasadnienie
Rekomendowane zmiany mają na celu doprecyzowanie i wyjaśnienie definicji korekty
opisanej przez TP w sposób zbyt ogólnikowy.
7.2
Korekta wartości bieżącej sieci z tytułu optymalizacji nadwyżkowej pojemności
7.2.1 Definicja problemu i referencje
Korekta wartości bieżącej z tytułu optymalizacji nadwyżkowej pojemności sieci została
opisana w dokumentacji TP w następującym miejscu:
• D.1, str. 44-46 – pkt 5.4.2 Korekty, 3) Korekta kosztów z tytułu efektywnej sieci
telekomunikacyjnej.
Kalkulacja korekty wynikającej z optymalizacji nadwyżkowej pojemności wyrażona jest
wzorami:
KIGEiT stoi na stanowisku, że:
• w dokumentacji przedstawionej przez TP nie jest jasno opisane w jaki sposób
wyliczona nadwyżkowa pojemność wpływa na kalkulację kosztu bieżącego danego
elementu sieci – brak jest wzoru wskaźnika samej korekty.
• brak jest w dokumencie wskazania, których HCC sieciowych ta korekta dotyczy.
Powinna dotyczyć wszystkich z pojedynczymi wyjątkami – również infrastruktury
wspomagającej, np. systemy zasilania i instalacje energetyczne. Wszystkie wyjątki
od stosowania tej korekty powinny być uzasadnione i opisane.
• brakuje w opisie korekty definicji zajętości systemu. Czy jest to zajętość efektywna
uwzględniająca np. wynik korekty optymalizacji sieci?
• brakuje zasad wyznaczania wysokości rezerwy technicznej.
• wolna pojemność jest zdefiniowana powyższymi wzorami jako suma rezerwy
technicznej od pojemności zajętej, rezerwy sprzedażowej i rezerwy technicznej od
48/62
Krajowa Izba Gospodarcza Elektroniki i Telekomunikacji
•
rezerwy sprzedażowej. Uwzględnienie rezerwy sprzedażowej w odniesieniu do
modelu kosztów usług IC wydaje się być nieuzasadnione i wpływa na zmniejszenie
efektu korygującego.
brakuje informacji, czy do wyliczenia wartości poszczególnych składników korekty
brane są wartości bieżące, czy planowane?
7.2.2 Sugerowane zmiany
W związku z wątpliwościami przedstawionymi powyżej KIGEiT proponuje:
• dodać do dokumentacji TP (dokument D.1, pkt 5.4.2 Korekty) listę HCC sieci, dla
których została zastosowana korekta z tytułu optymalizacji nadwyżkowej
pojemności sieci. Z założenia nadwyżkowa pojemność może dotyczyć każdej
kategorii środków trwałych, dlatego wszystkie przypadki nie zastosowania tej
korekty dla danej kategorii elementów sieci powinny zostać uzasadnione w
dokumentacji modelu.
• dodać do dokumentacji (dokument D.1, pkt 5.4.2 Korekty) następującą definicję
zajętości systemu (efektywnej):
„Zajętość systemu jest to zajętość efektywna, tzn. taka jaka istniałaby w systemie
efektywnego operatora zarządzającego swoimi systemami w sposób minimalizujący ich
obciążenie przy zachowaniu właściwej jakości usług. Zajętość efektywna musi być
uzasadniona bieżącymi potrzebami technicznymi. Sposób wyliczenia zajętości systemu
oraz dane wykorzystane w wyliczeniach są udokumentowane w sposób nie budzący
wątpliwości”
• dodać do dokumentacji (dokument D.1, pkt 5.4.2 Korekty) opis zasady wyznaczania
i uzasadnienie wysokości rezerwy technicznej dla każdej kategorii elementów sieci,
dla których stosowana jest niniejsza korekta. Definicja korekty technicznej może
brzmieć następująco:
„Poziom rezerwy technicznej jest ustalany indywidualnie dla każdej z kategorii
elementów sieci przy założeniu, że jest to poziom efektywny, tzn. taki jaki byłby
stosowany przez efektywnego operatora zarządzającego swoimi systemami w sposób
minimalizujący ich obciążenie przy zachowaniu właściwej jakości usług. Zajętość
efektywna musi być uzasadniona bieżącymi potrzebami technicznymi. Sposób
wyliczenia rezerwy technicznej oraz dane wykorzystane w wyliczeniach są
udokumentowane w sposób nie budzący wątpliwości”
• zmienić definicję pojemności nadwyżkowej na:
„N = P - Z x (1 + rt)”
Rezerwa sprzedażowa dotyczy głównie pojemności systemu związanej ze sprzedażą
usług detalicznych a nie interconnectowych, wiec nie powinna być brana pod uwagę.
• dodać do dokumentacji (dokument D.1, pkt 5.4.2 Korekty) brakujący wzór
wskaźnika korekty.
• do wyliczenia wartości poszczególnych składników korekty powinny byś
wykorzystane wartości bieżące a nie planowane.
7.2.3 Uzasadnienie
Korekta powinna wyeliminować nie tylko koszty pojemności nadwyżkowej
(niewykorzystanej), ale także nadwyżkę pojemności wynikającą z nieefektywnego
planowania sieci przez TP i nieefektywnego wykorzystania jej zasobów. Zajętość systemu
w związku z tym powinna być zdefiniowana jako efektywna a nie stanowić odwzorowanie
49/62
Krajowa Izba Gospodarcza Elektroniki i Telekomunikacji
stanu faktycznego w TP. Obecna definicja zajętości przerzuca na innych operatorów koszty
nieefektywnego zarządzania zasobami sieciowymi w TP.
Powyższa uwaga dotyczy także definicji rezerwy technicznej. Obecnie stosowana przez TP
definicja tej rezerwy pozwala na nieuzasadnione jej zawyżanie oraz brak możliwości
weryfikacji wyliczenia jej wysokości. Pozwala to w łatwy sposób zawyżać wartość
odtworzeniową sieci TP.
Rezerwa sprzedażowa nie powinna być stosowana do wyliczenia kosztów usług dostępu
telekomunikacyjnego gdyż specyfika tych usług oraz dynamika rynku nie dają racjonalnych
powodów do rezerwacji dodatkowych pojemności systemów pod przyszłe potrzeby.
Rezerwa sprzedażowa może mieć uzasadnione zastosowanie jedynie w przypadku
kalkulacji kosztów usług detalicznych a nie międzyoperatorskich. Poza tym usługi
międzyoperatorskie są to usługi głosowe, które nie charakteryzują się o wzrastającymi
wolumenami minut.
„Każdy operator o znaczącej pozycji rynkowej powinien zaprezentować poziomy
wykorzystania poszczególnych elementów sieci (zastosowane w modelu kosztowym), w
tym w szczególności central, urządzeń transmisyjnych i światłowodów oraz uzasadnić,
dlaczego są to poziomy efektywne” - LRAIC Model Reference Paper, guidelines for the
top-down cost analysis, 6 kwiecień 2001 [Z.27], Telestylersen, regulator duński.
Inny przykład dotyczy sytuacji, gdzie Regulator Jamaiki na podstawie wykonanych badań i
testów infrastruktury operatora dominującego określił uśredniony poziom rezerwy
technicznej na maksymalnie 15% pojemności systemu - Principles and Methods of Asset
Valuation for Regulatory Purposes Determination Notice, Document No.TEL: 2003/06 July
31, 2003, Office of Utilities Regulation, Jamaica [Z.25].
7.3
Korekta wartości bieżącej budynków wynikająca z utrzymywania powierzchni
niewykorzystanej
7.3.1 Definicja problemu i referencje
Korekta wartości bieżącej budynków wynikająca z utrzymywania powierzchni
niewykorzystanej została opisana w dokumentacji TP w następującym miejscu:
• D.1, str. 43-44 – pkt 5.4.2 Korekty, 1) Korekta kosztów budynków.
Wskaźnik korekty kosztów budynków z tytułu niewykorzystanej powierzchni określa
stosunek planowanej powierzchni wykorzystanej i planowanej powierzchni całkowitej w
podziale na powierzchnie techniczną, biurową i magazynową.
Wskaźnik korekty przedstawia wzór:
KIGEiT stoi na stanowisku, że:
50/62
Krajowa Izba Gospodarcza Elektroniki i Telekomunikacji
•
•
•
zamieszczona w dokumencie TP (D.1, str. 43-44 – pkt 5.4.2 Korekty, 1) Korekta
kosztów budynków) definicja korekty nie gwarantuje, że rzeczywista
nieefektywność wykorzystania powierzchni została ujęta w modelu kosztowym
przez co koszty usług mogą zostać zawyżone.
brakuje w dokumencie TP (D.1, str. 43-44 – pkt 5.4.2 Korekty, 1) Korekta kosztów
budynków) definicji powierzchni wykorzystanej w podziale na powierzchnie
techniczną, biurową i magazynową, zasad jej wyliczenia i źródeł danych. Czy
powierzchnia wykorzystana oznacza zajmowaną efektywnie? Czy stosowane są
jakieś normy wykorzystania powierzchni? Tak zdefiniowana korekta nie odnosi się
wcale do efektywności zarządzania nieruchomościami w TP.
brakuje w dokumencie TP (D.1, str. 43-44 – pkt 5.4.2 Korekty, 1) Korekta kosztów
budynków) zasad tworzenia planów powierzchni wykorzystanej i całkowitej na lata
przyszłe. Jakich wskaźników i jakich założeń użyto do tych oszacowań?
7.3.2 Sugerowane zmiany
W związku z wątpliwościami przedstawionymi powyżej KIGEiT proponuje wprowadzić
następujące zmiany w dokumencie D.1, str. 43-44 – pkt 5.4.2 Korekty, 1) Korekta kosztów
budynków:
• zmienić definicję korekty wartości bieżącej budynków z tytułu utrzymywania
powierzchni niewykorzystanej – wolumen i wartość powierzchni wykorzystanej i
bazowej, w podziale na powierzchnie techniczną, biurową i magazynową, powinien
być wyliczany w oparciu o wartości bieżące a nie planowane.
• uzupełnić definicję powierzchni wykorzystanej, w podziale na powierzchnie
techniczną, biurową i magazynową, która musi zapewniać, że jest to powierzchnia
wykorzystywana efektywnie Definicja ta powinna zawierać zasady wyznaczania
powierzchni wykorzystanej i ich uzasadnienie odrębnie dla powierzchni biurowej,
technicznej i magazynowej. Powierzchnia wykorzystana powinna być wyliczana w
oparciu o normatywy, a nie subiektywne definicje „powierzchni wykorzystanej”.
Normatywy te powinny być ustalane odrębnie dla:
• powierzchni technicznej – wynikającej z zapotrzebowania na powierzchnię dla
elementów sieci (przy uwzględnieniu MEA). Powierzchnia techniczna
wykorzystana powinna być wyliczana z pomnożenia normatywu na bazie
specyfikacji technicznej dla urządzenia przez ilość urządzeń.
• powierzchni biurowej – wynikającej z zatrudnienia (po wcześniejszym
uwzględnieniu korekt nadmiarowego zatrudnienia). Powierzchnia biurowa
wykorzystana powinna być wyliczana z pomnożenia normatywu na bazie przepisów
BHP z uwzględnieniem udziałów powierzchni wspólnej przez liczbę zatrudnionych.
• magazynowej – wynikającej wyłącznie z zapotrzebowania na działalność sieciową.
Powierzchnia powinna być wyliczana na podstawie analizy, zapasów np. składowe
zalegające w magazynie n lat można uznać za nieefektywne i powierzchnie
składową z nimi związaną za nieefektywną.
Przy wyliczeniu technicznej powierzchni wykorzystanej powinny zostać uwzględnione
korekty wynikające z faktu mniejszego jednostkowego zapotrzebowania na powierzchnię
przez nowoczesny sprzęt komutacyjny.
51/62
Krajowa Izba Gospodarcza Elektroniki i Telekomunikacji
7.3.3 Uzasadnienie
Korekta powinna wyeliminować nie tylko koszty powierzchni nadwyżkowej
(niewykorzystanej), ale także nadwyżkę powierzchni wynikającą z nieefektywnego
planowania sieci przez TP i nieefektywnego wykorzystania jej zasobów.
„Każdy operator o znaczącej pozycji rynkowej powinien zaprezentować poziomy
wykorzystania poszczególnych elementów sieci (zastosowane w modelu kosztowym), w
tym w szczególności central, urządzeń transmisyjnych i światłowodów oraz uzasadnić,
dlaczego są to poziomy efektywne” - LRAIC Model Reference Paper, guidelines for the
top-down cost analysis, 6 kwiecień 2001, Telestylersen, regulator duński.
7.4
Korekta wartości bieżącej z tytułu dodatkowych funkcjonalności wynikających z
MEA
7.4.1 Definicja problemu i referencje
Korekta wartości bieżącej z tytułu dodatkowych funkcjonalności wynikających z MEA
została opisana w dokumentacji TP w następującym miejscu:
• D.1, str. 44 – pkt 5.4.2 Korekty, 2) Korekta kosztów z tytułu dodatkowych
funkcjonalności wynikających z MEA.
Wskaźnik korekty przedstawia wzór:
Korekta ta w praktyce obecnego modelu TP stosowana może być w bardzo ograniczonym
zakresie, gdyż dotyczy tylko niewielkiej części HCC sieciowych, których wartość bieżąca
do amortyzacji wyliczana jest w oparciu o MEA. Są to jedynie: systemy dostępowe, kable
sieci transmisyjnej, urządzenia HDSL i urządzenia SDH w warstwie PDH. Pozostałych
elementów sieci korekta ta nie dotyczy, a wynika to z przyjętych metod przeszacowań.
KIGEiT stoi na stanowisku, że:
• brakuje w dokumencie TP jednoznacznej definicji, dla których HCC korekta ta
została zastosowana. Możemy się tylko domyślać, że dla tych kategorii
wspomnianych powyżej ale ich metoda wyceny jest każdorazowo zdefiniowana
jako ‘wycena bezpośrednia i/lub MEA’, co w praktyce może oznaczać, że ta korekta
w ogóle może nie mieć zastosowania.
• dodatkowo korekta ta jest zawężana dla urządzeń, dla których uda się wyodrębnić
dodatkową funkcjonalność. Brakuje w dokumencie listy kategorii urządzeń, których
to dotyczy.
• brakuje w dokumencie TP zasad wyliczania wartości planowanych i bazowych
urządzeń przed i po wyodrębnieniu dodatkowej funkcjonalności.
52/62
Krajowa Izba Gospodarcza Elektroniki i Telekomunikacji
7.4.2 Sugerowane zmiany
W związku z wątpliwościami przedstawionymi powyżej KIGEiT rekomenduje wprowadzić
następujące zmiany w dokumencie D.1, str. 44 – pkt 5.4.2 Korekty, 2) Korekta kosztów z
tytułu dodatkowych funkcjonalności wynikających z MEA:
• dodać listę HCC sieci, dla których ta korekta została zastosowana.
• dodać listę elementów sieci wycenianych na zasadzie MEA, dla których nie udało
się wyodrębnić dodatkowej funkcjonalności i w konsekwencji ta korekta nie została
zastosowana.
7.4.3 Uzasadnienie
Rekomendowane zmiany mają na celu doprecyzowanie i wyjaśnienie definicji korekty
opisanej przez TP w sposób zbyt ogólnikowy.
8
Korekty efektywności kosztów operacyjnych
Ryzyka
W ustawodawstwie określa się, że koszty podlegające rozliczeniu w modelu regulacyjnym
dotyczą efektywnie działającego operatora. W wielu miejscach w dokumentacji modelu TP
jest używane określenie „efektywność”, jednak w obecnym kształcie dokumentacji TP
wynika, że korekt takich w odniesieniu do kosztów operacyjnych praktycznie nie ma. Brak
korekt dotyczących efektywności procesów operacyjnych i związanych z nimi kosztów
powoduje, że wszelkie nieefektywności zawyżą koszty jednostkowe kalkulowanych usług.
W rezultacie TP S.A. będzie próbowała obciążyć nimi operatorów i w rezultacie także
konsumentów.
Istotność: Duża
Pozostawienie dowolności w zapisach dotyczących zasad wprowadzanie korekt
efektywności działania TP i brak odniesień do danych porównawczych dla innych
operatorów powoduje sankcjonowanie nieefektywności w działalności TP.
Z analizy dostarczonej dokumentacji TP wynika brak zastosowania korekt efektywności na
poziomie zasobów Natomiast korekty na poziomie procesów rzeczywistych (pkt. 5.3.2)
wynikają w praktyce tylko z MEA (stosowanych wybiórczo). TP zakłada, że jest
efektywnie działającym operatorem i nie ma np. przerostu zatrudnienia ani nadmiernie
rozbudowanych funkcji wspomagających.
Zdaniem KIGEiT w metodologii zaproponowanej przez TP praktycznie brak jakichkolwiek
korekt efektywności kosztów operacyjnych – TP stosuje wyłącznie „przeszacowania” nie
mające nic wspólnego z efektywnym operatorem, w rezultacie „korekta efektywności”
dokonywana jest w sposób niewłaściwy utrwalając obecną niefektywność TP co powoduje
zawyżenie bazy kosztowej, przez co w rezultacie zawyża stawki.
Koszty nieuzasadnione czyli, te które z definicji nie powinny zostać rozliczone na usługi w
danym modelu, oraz koszty nieefektywności powinny być w jasny sposób zdefiniowane i
wydzielone w modelu i zestawieniach przygotowywanych z niego.
53/62
Krajowa Izba Gospodarcza Elektroniki i Telekomunikacji
8.1
Korekty i przeszacowania kosztów utrzymania sieci
8.1.1 Definicja problemu i referencje
Jak to już wspominano wcześniej w niniejszym dokumencie z dokumentacji TP wynika, że
nie stosowane są korekty efektywności na poziome procesów i zasobów. Stosowane są tak
naprawdę jedynie korekty kosztów (co stanowi pole do nadużyć podlegających na
powiększaniu bazy kosztowej modelu regulacyjnego.
Jedynym miejscem w dokumentacji TP, gdzie opisane są tego typu korekty są
przeszacowania kosztów operacyjnych wynikające z zastosowanie MEA D.1, str. 36 w
odniesieniu do energii elektrycznej.
-oraz
.
Niestety opisy zasad na jaki się to stosuje są bardzo mało konkretne, a co gorsza zapisy
dotyczące zasad stosowania MEA (w rzeczywistości bardzo ograniczone), prowadzą do
wniosku, że w rezultacie procedury są tak zdefiniowane, aby tego typu korekt nie
wprowadzać.
8.1.2 Sugerowane zmiany
Zdaniem KIGEiT o czym pisano wczesnej w niniejszym dokumencie zastosowanie MEA
powinno być poszerzone (zastosowane do większej liczby kategorii środków trwałych), o
ile daje to mniejszy koszt urządzeń i związane z nimi koszty operacyjne. Koszty obsługi i
utrzymania powinny być skorygowane choćby ze względu na takie czynniki jak: mniejsza
awaryjność, konieczność rzadszych przeglądów planowych, możliwość wykorzystania
nowych metod zdalnego diagnozowania. Powinno to wpłynąć na takie kategorie kosztowe
związane z elementami sieci jak:
• koszty osobowe utrzymania sieci – KPI: koszy osobowe utrzymania sieci/linię
dostępową;
54/62
Krajowa Izba Gospodarcza Elektroniki i Telekomunikacji
•
koszty transportu – KPI: koszty transportu utrzymania sieci/ linię dostępową; liczba
samochodów/pracownika utrzymania sieci;
• materiały eksploatacyjne i serwis urządzeń sieciowych – KPI - koszty materiałów i
usług obcych utrzymania sieci/ linię dostępową ;
• koszty energii elektrycznej – KPI koszty energii/linię dostępową; oraz
• zapotrzebowanie na powierzchnię techniczną – m2 wykorzystywane do potrzeb
sieciowych.
Zdaniem KIGEiT wyżej wymienione koszty bez względu na zastosowanie MEA powinny
być przedmiotem uwagi i analizy ze strony regulatora i audytora.
TP w informacjach dodatkowych załączanych do kalkulacji powinna udowodnić na
podstawie porównania wskaźników bieżących (2007) i po zastosowaniu korekt, że
następuje polepszenie efektywności działania w zakresie utrzymania sieci w w.w.
kategoriach.
W podobny sposób można dokonać korekt związanych z innymi procesami o charakterze
wspomagającym, który to koszty są alokowane na elementy sieciowe i w rezultacie usługi
telekomunikacyjne. Dotyczy to np. działalności związane z:
• logistyką i zakupami;
• obsługa i wsparciem informatycznym;
• ogólnie rozumianą administracją;
• finansami i obsługą księgową,
• obsługą kadrową i płacową.
Proponujemy UKE zdefiniować szereg wskaźników efektywności (np. – KPI
koszty/pracownika, ilość etatów obsługi/pracownika), których wartości w odniesieniu do
wymiaru sieci TP, ponoszonych kosztów, czy tez uzyskiwanych przychodów stanowiłoby
dobrą podstawę do porównywania efektywności operacyjnej TP stosowanej przy kalkulacji
kosztów z operatorami niezależnymi.
Natomiast KIGEiT zdaje sobie sprawę, że wdrożenie tego typu podejścia wymaga czasu,
dlatego uważamy, że tymczasowo powinno się koncentrować na monitorowaniu
wybranych wskaźników efektywności TP i kładzeniu nacisku na polepszenie efektywności
działania i ewentualnych subiektywnych korektach przy braku przedstawienia prze TP
przekonujących wyjaśnień i dokumentacji odnośnie przyczyn i szybkości zmian trendów
efektywności. Ewentualnym tymczasowym rozwiązaniem, może być zbieranie tych
wskaźników wg struktury regionalnej TP i przyjmowanie w modelu dla całej TP
wskaźników, które obrazują najlepszą efektywność na poziomie regionalnym. Podejście
takie również pozwoliłoby wyznaczyć w jasny sposób koszty nieefektywności.
8.1.3 Uzasadnienie
Patrz uzasadnienie na końcu niniejszego rozdziału.
8.2
Korekty i przeszacowania kosztów zarządzania nieruchomościami
8.2.1 Definicja problemu i referencje
D.1, str. 43– pkt 5.4.2 Korekty” Wskaźniki korekt obliczane są dla procesów grupujących
koszty powierzchni technicznej, biurowej i magazynowej jako stosunek wielkości
powierzchni pomniejszonej o powierzchnię nieużywaną do wielkości powierzchni
całkowitej.” Należy zwrócić uwagę, że na podstawie przedstawionej dokumentacji nie
55/62
Krajowa Izba Gospodarcza Elektroniki i Telekomunikacji
można wywnioskować nic na temat optymalności i efektywności tak wyliczonej
powierzchni – ponieważ pojęcia używana i nieużywana nie są dla każdej z tych grup
powierzchni zdefiniowane, ani nie są oparte o żadne normatywy czy tez wskaźniki
umożliwiające porównanie z praktyka rynkową, czy też innymi normami i określenie
ciągłości stosowanych założeń. Ze względu na wartość nieruchomości będących w
posiadaniu TP oraz związane z nimi koszty zarządzania i administracji KIGEiT uważa tą
kwestię za bardzo istotną.
8.2.2 Sugerowane zmiany
TP w informacjach dodatkowych załączanych do kalkulacji powinna udowodnić na
podstawie porównania wskaźników bieżących (2007) i po zastosowaniu korekt, że
następuje polepszenie efektywności działania. Powierzchnia niewykorzystana powinna być
wyliczana w oparciu o normatywy, a nie subiektywne definicje „powierzchni
wykorzystanej”. Normatywy te powinny być ustalane odrębnie dla:
• powierzchni technicznej – wynikającej z zapotrzebowania na powierzchnię dla
elementów sieci (przy uwzględnieniu MEA). Powierzchnia powinna być wyliczana
z pomnożenia normatywu na bazie specyfikacji technicznej dla urządzenia przez
ilość urządzeń. Koszty wynikające z różnicy powierzchni wynikającej z normatywu
i powierzchni rzeczywistej (zarówno w zakresie amortyzacji, kosztów
operacyjnych, kosztów kapitału) powinny być przypisywane do kategorii „Koszty
nieefektywnej powierzchni technicznej” i dalej nierozliczone na usługi będące
przedmiotem kalkulacji;
• powierzchni biurowej – wynikającej z zatrudnienia (po wcześniejszym
uwzględnieniu korekt nadmiarowego zatrudnienia). Powierzchnia powinna być
wyliczana z pomnożenia normatywu powierzchni biurowej (np. na bazie przepisów
BHP z uwzględnieniem udziałów powierzchni wspólnej przez liczbę zatrudnionych
pracowników biurowych. Koszty wynikające z różnicy powierzchni wynikającej z
normatywu i powierzchni rzeczywistej (zarówno w zakresie amortyzacji, kosztów
operacyjnych, kosztów kapitału) powinny być przypisywane do kategorii „Koszty
nieefektywnej powierzchni biurowej” i dalej nierozliczone na usługi będące
przedmiotem kalkulacji;
• magazynowej – wynikającej wyłącznie z zapotrzebowania na działalność sieciową.
Powierzchnia powinna być wyliczana na podstawie analizy, zapasów np. składowe
zalegające w magazynie n lat można uznać za nieefektywne i powierzchnie
składową z nimi związaną za nieefektywną. Koszty wynikające z różnicy
powierzchni wynikającej z normatywu i powierzchni rzeczywistej (zarówno w
zakresie amortyzacji, kosztów operacyjnych, kosztów kapitału) powinny być
przypisywane do kategorii „Koszty nieefektywnej powierzchni magazynowej” i
dalej nierozliczone na usługi będące przedmiotem kalkulacji.
Zdaniem KIGEiT powstaje również kwestia wyjaśnienie komercyjnego wynajmu
powierzchni przez TP S.A. Na podstawie zapisów dokumentacji przedstawionej przez TP
nie ma najmniejszej pewności, czy nie mamy do czynienia z sytuacjami, gdzie do celów
kalkulacji kosztów przyjmowane są całkowite koszty nieruchomości, które:
• nie są powiązane w całości z działalnością sieciową lub powiązaną z nią; oraz
• TP dodatkowo czerpie korzyści z komercyjnego wynajmu powierzchni innym
podmiotom.
56/62
Krajowa Izba Gospodarcza Elektroniki i Telekomunikacji
W takiej sytuacji zdaniem KIGEiT należy w kalkulacji uwzględniać koszty netto po
uwzględnieniu przychodów.
TP w informacjach dodatkowych załączanych do kalkulacji powinna udowodnić na
podstawie porównania wskaźników bieżących (2007) i po zastosowaniu korekt, że
następuje polepszenie efektywności działania. Proponujemy UKE zdefiniować szereg
wskaźników (KPI), których wartości byłyby co roku zbierane wśród operatorów,
stanowiłoby to dobrą podstawę do porównywania efektywności TP stosowanej przy
kalkulacji kosztów i operatorami niezależnymi.
Kolejną metodą proponowaną przez KIGEiT, być może dużo szybszą do wdrożenia z
punktu widzenia UKE, jest benchmarking wewnętrzny w ramach TP. Chodzi o zebranie
przez TP KPI na poziomie regionalnym – wskaźniki najlepsze znalazłyby zastosowanie do
wyliczenia korekt efektywności dla całości TP.
8.2.3 Uzasadnienie
Patrz uzasadnienie na końcu niniejszego rozdziału.
8.3
Kapitał pracujący
8.3.1 Definicja problemu i referencje
Zgodnie z D.1, str. 51– pkt 5.4.7 Obliczanie kosztu kapitału od bieżącej wartości kapitału
pracującego „Kapitał pracujący jest różnica pomiędzy aktywami obrotowymi a rezerwami i
zobowiązaniami krótkoterminowymi”. Definicja ta jest zdaniem KIGEiT zbyt ogólna,
ponadto zapisy dokumentacji nie gwarantują, że poziom kapitału pracującego
wprowadzony do modelu TP jest poziomem kapitału efektywnie działającego operatora.
8.3.2 Sugerowane zmiany
Zgodnie z [Z.24 str. 27] KIGEiT sugeruje, aby kapitał pracujący był wyznaczany na
podstawie średniej geometrycznej kilku zestawów danych w ciągu roku (np. kwartalnie),
tak aby wyeliminować specyficzne zniekształcenia danych wynikające z zamknięcia roku
obrotowego.
W dokumentacji TP powinno być jasno sformułowane, że w modelu LRIC rozliczana jest
wartość kapitału pracującego dla efektywnego operatora telekomunikacyjnego, dotycząca
wyłącznie działalności sieciowej na rynku hurtowym. Kapitał pracujący związany z
dłużnikami i wierzycielami w odniesieniu do pozostałych działalności powinien być
wykluczony z rozliczenia na usługi interkonektowe.
Ponieważ dane księgowe, niekoniecznie mogą zawierać wartość odpowiadającą
operatorowi efektywnemu, dlatego w celu doprowadzenia do stanu efektywnego TP
powinna pokazać:
• uwzględnienie korekt kosztów operacyjnych (efektywnych) wpływa na korektę
kapitału pracującego,
• w spółce ma miejsce efektywny proces zarządzania dłużnikami i wierzycielami oraz
pozostałymi składnikami wchodzącymi w skład kapitału pracującego.
Dodatkowe zagadnienia związane z tym tematem są zawarte w [Z.2 str. 85,86; Z.5 str. 36;
Z.6 str. 22].
57/62
Krajowa Izba Gospodarcza Elektroniki i Telekomunikacji
8.3.3 Uzasadnienie
Koszt usługi nie powinien zawierać kosztów wynikających z nieefektywnej struktury
zasobów oraz z nieefektywnego wykorzystania zasobów przez operatora sieci publicznej.
Oczywiście najistotniejszym zagadnieniem jest tutaj postulat efektywności w odniesieniu
do struktury i operacji sieci telekomunikacyjnej, ale zdaniem KIGEiT nie należy pomijać
również efektywności pozostałych procesów operacyjnych (nie tylko sieciowych).
Model typu Top-down, a z takim mamy doczynienia w przypadku TP, w toku stosowanych
alokacji i korekt, powinien eliminować z bazy kosztowej koszty nieuzasadnione oraz
wynikające z nieefektywności. Dokumentacja modelu powinna dostarczyć dowodu, że
koszty operacyjne rozliczane na usługi
oparte są na skutecznych i efektywnie
przebiegających procesach. W tym celu mogą zostać wykorzystane modele teoretyczne (np.
oparte o normatywy) lub dane porównawcze.
Jednym ze sposobów oceny efektywności operatora jest wykonanie badania
porównawczego w celu przeanalizowania ewentualnego wymaganego poziomu redukcji
kosztów dla osiągnięcia poprawy efektywności. Jako przykład można podać Wielką
Brytanię [Z.10], Holandię i Irlandię jako kraje, w których takie analizy zostały wykonane.
Wymagania odnośnie uzasadnienia i przedstawienia przez TP dodatkowych informacji
potwierdzających efektywność i zasadność kosztową stosowanych rozwiązań wynikają
wprost z tzw. „Dyrektywy Dostępowej” (Dyrektywa 2002/19/WE Parlamentu
Europejskiego i Rady z dnia 7 marca 2002 r) Art.13 p.3.
Zdaniem KIGEiT jedynie kalkulacja przeprowadzona z uwzględnieniem szeroko
rozumianych korekt efektywności operacyjnej zapewnią wypełnienie postulatów
Dyrektywy Dostępowej (jw. Art. 13 p.2) zmierzającej „do promowania wydajności oraz
zrównoważonej konkurencji i maksymalizacji korzyści konsumenta.”
9 Pozostałe uwagi
W niniejszym rozdziale zostały umieszczone prze KIGEiT uwagi o nieco ogólniejszym
charakterze niż opisane wcześniej. Cześć z zawartych tutaj uwag była już wymieniana tym
niemniej, ze względu na istotność dla ustalenia wagi zostały tutaj powtórzone lub
rozszerzone.
9.1 Uwagi ogólne dotyczące metodologii i dokumentacji
Dokumentacja analizowana w niniejszym dokumencie dotyczyła kalkulacji kosztów
świadczenia dostępu telekomunikacyjnego w zakresie połączenia sieci. Zdaniem KIGEiT
dokumentacja dostarczona przez TP jest w wielu miejscach nieprzejrzysta:
W instrukcji powinien znajdować się poszerzony opis wyjaśniający wyżej wymienione
kwestie. Opisane powinny być wszystkie poziomy alokacji kosztów, podczas gdy
instrukcja obecnie koncentruje się na alokacjach elementów sieci i usług, skądinąd
najważniejszych w całym procesie, tym niemniej zdaniem KIGEiT równie istotna jest
informacja, która pozwoli zrozumieć skąd wzięły się i w jaki sposób alokowano koszty na
elementy sieciowe.
Istotne zagadnienia wymienione poniżej, są praktycznie pozbawione szerszego opisu i
wyjaśnień w części głównej instrukcji, który powinien być uzupełniony i rozszerzony:
1. zasady agregacji kosztów w zasobach w stosunku do danych księgowych;
2. sposoby i kierunki alokacji kosztów do poziomu procesów modelowych; oraz
3. definicje nośników , CVR oraz źródeł ich danych.
58/62
Krajowa Izba Gospodarcza Elektroniki i Telekomunikacji
Pozwoli to w połączeniu z proponowanymi dalej raportami kontrybucji, wypełnić
wymagania, które zdefiniowane są w zaleceniach ERG [Z.21 str. 28] rozdz. 6.6 Audit trail.
Zdaniem KIGEiT nie można stwierdzić, że dokumentacja modelu dla całości ścieżki
alokacji kosztów od poziomu zasobów do poziomu usług i wyliczonych kosztów
jednostkowych jest zgodnie z Dyrektywą Dostępową art. 13 p.4, która mówi aby „został
udostępniony publicznie opis danego systemu księgowania kosztów, zawierający co
najmniej wskazanie kategorii, do jakich zostały zaliczone odpowiednie koszty, oraz reguł
stosowanych w zakresie rozdziału kosztów.”
Kolejnym mankamentem dokumentacji jest, zdaniem KIGEiT nieprecyzyjny opis powiązań
i traktowania kosztów w różnych modelach kalkulacyjnych, które są stosowane przez TP.
Zagadnienie to zostało poruszone w [Z.11 str. 32] „Dodatkowo należy zwrócić uwagę na
fakt, że w chwili obecnej Operator zbudował osobne modele kalkulacji kosztów dla
poszczególnych usług wskazanych w odpowiednich przepisach dotyczących wymogu
kalkulacji kosztów usług telekomunikacyjnych. Podejście takie jest często spotykane w
innych krajach, docelowo konieczne jest jednak upewnienie się, że dane pozycje kosztowe
nie są stosowane wielokrotnie w różnych modelach.”
KIGEiT nie twierdzi, że TP prowadzi kalkulację nie zachowując tych reguł, tylko zwraca
uwagę, że schematy i proces kalkulacji opisany w D.1 nie definiują precyzyjne oraz nie
omawiają tych powiązań np. przedstawionych schematycznie w D.1 Rysunek 1 Schemat
ideowy modelu oraz Rysunek 2 Alokacje na grupy procesów na poszczególnych etapach.
KIGEiT uważa, że wszelkie zasoby, czy też procesy wykorzystywane w kalkulacjach
powinny być przypisane do wymiarów analitycznych zaprezentowanych w [Z.9 str. 62 rys.
9], wraz z ogólnymi definicjami zawartymi wcześniej [Z.9 str. 59-62].
Ponieważ TP stosuje podejście Top-down, dlatego zdaniem KIGEiT istotne jest również,
uzupełnienie komponentów modelu, na każdym z poziomów o elementy pozwalające
analizować w jaki sposób dokonywane są kolejne korekty wynikające z tej metodologii i
jaki jest ich wpływ (udział) na poszczególne procesy i elementy sieci.
Wydaje się, że można zastosować podejście zaproponowane w [Z.35 str. 19 rys. 3.2]. Na tej
podstawie KIGEiT proponuje uzupełnić komponenty modelu o składowe wynikające z
korekt dla metodologii Top-down (wymiar analityczny korekt):
a) koszty nieuzasadnione dla danej kalkulacji – przykładowe definicje patrz rozdział
5.1 niniejszego dokumentu
b) korekty przeszacowania środków trwałych – wynikające z aktualizacji wyceny
środków trwałych i zastosowania MEA;
c) koszty nadwyżkowej pojemności sieci – patrz rozdział 7.2 niniejszego dokumentu;
oraz
d) koszty nieefektywności operatora - patrz rozdział 8 niniejszego dokumentu.
Inaczej mówiąc kalkulacja powinna być tak przeprowadzona, aby na każdym poziomie
kalkulacji LRIC (do poziomu usług) suma kosztów komponentów modelu była taka sama i
równa kosztom wejściowym odpowiadającym danym finansowo-księgowym spółki, przy
czym na każdym z poziomów koszty wg. ww. podziału (a-d) miałyby ewentualnie
poszerzoną analitykę uszczegółowiającą, powody dla których koszt jest nieuwzględniany w
wyliczeniu końcowego kosztu elementu sieciowego i dalej usługi.
59/62
Krajowa Izba Gospodarcza Elektroniki i Telekomunikacji
9.2 Inne uwagi
Niniejszy rozdział zawiera uwagi o charakterze ogólnym i porządkującym.
•
Należy uspójnić oznaczenia i nazwy i symbole stosowane w dokumentacji i
załącznikach, w szczególności dotyczy to komponentów modelu i nośników;
•
Dokumentacja i załączniki powinny być dostępne dla UKE również w postaci
elektronicznej plików pdf. W przypadku szczególnie istotnych informacji TP
mogłoby stosować dodatkowe zabezpieczenia uzgodnione z UKE.
•
Należy uspójnić prezentację wzorów w dokumentacji, np. dla wyrażenia iloczynu
stosowane są różne oznaczenia: x, *.
10 Bibliografia
W rozdziale niniejszym zebrane zostało wybrane piśmiennictwo, które odnosi się do
zagadnień poruszanych w niniejszym dokumencie. Poniższa lista obejmuje zarówno
dokumenty bezpośrednio cytowane, wymieniane w tekście i wykorzystane podczas
opracowywania niniejszego stanowiska KIGEiT.
Materiały te zostały pozyskane z ogólnie dostępnych źródeł, w większości, ze stron
internetowych regulatorów lub też innych organizacji zajmujących się tematyka
regulacyjną.
ref.
Z.1
Z.2
Z.3
Z.4
Z.5
Z.6
Z.7
Z.8
Tytuł
Interconnection in the telecommunications industry: a technoeconomic introduction
March 2001
M.A. Poel, MA (TNO-STB)
Prof. Dr. P. Verhoest (SMIT & TNO-STB)
STUDY ON THE PREPARATION OF AN ADAPTABLE BOTTOMUP COSTING MODEL FOR INTERCONNECTION AND ACCESS
PRICING IN EUROPEAN UNION COUNTRIES
A Final Report for Information Society Directorate-Generalof the
European Commission by Europe Economics
April 2000
Final Report to the Australian Communications Authority
Cost of Capital for Delivering Universal Service Obligations
Estimates for 2000/01 to 2002/03
16 June 2000
Model kalkulacji kosztów świadczenia usługi połączenia sieci w
trybie kolokacji, łącza dedykowanego i połączenia liniowego dokument konsultacyjny
LRIC Model Guidelines
April 18, 2007 Saudi Arabia
PTS Draft Model Reference Paper – Guidelines for the LRIC
bottom-up and top-down models
Response of BT Ignite
23 August, 2002
BT Primary Accounting
Documents
2 September 2005
A REPORT ON A PUBLIC INQUIRY
Access Pricing
60/62
Plik z dokumentem
STB-01-13_incl_voorblad(1).pdf
lricmain.pdf
usocost_estimate2000 - australiawacc.pdf
2940.pdf
LRICModelGuidelinesApril_17.pdf
BT Ignite.pdf
PrimaryAccountingDocument2005.
pdf
PIReportAccessPricing-MCMCFinal.pdf
Krajowa Izba Gospodarcza Elektroniki i Telekomunikacji
ref.
Z.9
Z.10
Z.11
Z.12
Z.13
Z.14
Z.15
Z.16
Z.17
Tytuł
30 November 2005, Malaysia
Ekspertyza i wytyczne dla rachunkowości regulacyjnej i kalkulacji
kosztów
Nowe ramy regulacyjne dla komunikacji elektronicznej rachunkowość regulacyjna i zbieranie danych Phare 2002/000605.02.02.04 Ref: 2004/s 175-150208
KPMG
11 March 2005
The Comparative of BT in 2003
A Report for Ofcom Efficiency
11 March 2005
Raport w ramach pracy „Wykonanie analizy i oceny instrukcji oraz
opisu kalkulacji kosztów operatora”
ETAP IV
Analiza uzupełnionych Projektów przedstawionych przez
Operatora w dniu 23 grudnia 2004 r. wraz z ostateczną
rekomendacją
Regulatory Accounting in Practice
A Report prepared by the IRG Regulatory Accounting Working
Group, April 2006
A ERG Report
Regulatory Accounting in Practice 2007
Regulatory Accounting Project Team
April 2007
IRG – Regulatory Accounting Principles of Implementation and
Best Practice for WACC calculation
February 2007
Ofcom’s approach to risk in the assessment of the cost of capital
DECYZJA Nr DRTH-WKO-6042-1/06(62) 27 grudnia 2006
BT Regulatory Financial Report 2006
Z.18 Final Report
Comparative Study on Economic Regulation in Certain EU
Member States
Prepared for FICORA by Europe Economics
Z.19 ASSESSMENT PRINCIPLES FOR THE PRICING OF FIXED
NETWORK INTERCONNECTION
Z.20 Accounting Separation and Publication of Financial Information for
Telecommunications Operators
Z.21 Annex to ERG (04) 15rev1 - “ERG Opinion on the proposed Rev
Z.22 Current Cost Accounting Methodologies for the Electronic
Communications Sector Consultative Paper on Proposed
Decision
July 2005
Z.23 CURRENT COST ACCOUNTING: A REFERENCE GUIDE FOR
THE IMPLEMENTATION OF METHODOLOGY
8 Jan 2003
Z.24 ERG COMMON POSITION:
Guidelines for implementing the Commission Recommendation C
(2005) 3480 on Accounting Separation & Cost Accounting
Systems under the regulatory framework for electronic
communications
Z.25 Principles and Methods of Asset Valuation for Regulatory
Purposes
Determination Notice
Document No.TEL: 2003/06 July 31, 2003
61/62
Plik z dokumentem
podzadanie_1_2_ekspertyza_i_wyt
yczne_odnosnie_rachunkowosci_re
gulacyjnej.pdf
nera.pdf
686.pdf
erg_06_23_regulatory_accounting_
in_practice.pdf
erg_07_22_regulat_account_practi
ce_rep.pdf
ergwacc_07_05_pib_s_on_wacc.p
df
ofcom_costofcapitalfinal.pdf
wacc_to_uke_3393.pdf
BTRegulatoryFinancialReport2006.
pdf
EuropeEconomics.pdf
KiinteanVerkonArviointiperiaatemui
stioEN.pdf
odtr9935.pdf
annex_erg0415rev1.pdf
currentcostaccountingCPJULY05.p
df
d_399_02_CONS_all_A.pdf
erg_05_29_erg_cp_rec_as_and_ca
s_final.pdf
principlesandmethodsC&WJ.pdf
Krajowa Izba Gospodarcza Elektroniki i Telekomunikacji
ref.
Tytuł
Plik z dokumentem
Office of Utilities Regulation, Jamaica
Z.26 LRAIC MODEL REFERENCE PAPER
wimpblob td buv.doc
COMMON GUIDELINES FOR THE TOP-DOWN AND BOTTOMUP COST ANALYSES
Z.27 LRAIC MODEL REFERENCE PAPER
GUIDELINES FOR THE TOP-DOWN COST ANALYSIS
Z.28 Public Consultation on Forward-Looking Long-Run Incremental
Costing (FLLRIC)
Z.29 IRG – Regulatory Accounting Principles of Implementation and
Best Practice for WACC calculation
February 2007
Z.30 Telecom New Zealand Limited
The Cost of Capital to be Applied in Calculating the Cost
of the Telecommunication Service Obligation
22 August 2002
Z.31 TenneT TSO
Comparison study of the WACC
Final Report
May 8, 2006
Z.32 WACC under the FANOC Undertaking
Henry ERGAS
Jeremy HORNBY
6 AUGUST 2007
Z.33 WACC FOR THE FIXED TELECOMMUNICATIONS
NET IN SWEDEN
26 OCTOBER 2007
Z.34 Telekom-Control
Austrian Telecommunications Regulatory Authority
Forward Looking Long Run Incremental Costs for the calculation
of interconnection fees
Z.35 A Model for Calculating Interconnection Costs
inTelecommunications World Bank
wimpblob t-d.doc
FLLRIC Consultative Process.pdf
erg_07_05_pib_s_on_wacc.pdf
tso_14attachment5_cost_capital_ts
o.pdf
Comparison study of the WACCMei 2006_tcm7-87013.pdf
47D._Telstra__CRAI_WACC_Report.PDF
Fixed_net_WACC_Cph_Economics
_071026.pdf
FL-LRAIC_en.pdf
World Bank - A Model for
Calculating Interconnection Costs
in Telecommunications.pdf
AFORST-annexe-WACC.pdf
Z.36 Determination of Appropriate Cost of Capital Rates for the
Regulated Fixed Services of France Telecom
A report commissioned by AFORST,
Association Française des Opérateurs de Réseaux etServices de
Télécommunications
Djibril Diakité
31 October 2005
Z.37 HISTORICAL COST SEPARATED ACCOUNTS FOR THE YEAR 2004_HCA_SCCNS.pdf
ENDED 31 MARCH 2004, REVISED STATEMENT OF COSTS
OF CORE NETWORK SERVICES, eircom
62/62

Podobne dokumenty