Program profilaktyki

Szkoła Podstawowa z Oddziałami Integracyjnymi Nr 342
im. Jana Marcina Szancera
PROGRAM PROFILAKTYKI SZKOŁY
na lata 2015-2018
Warszawa
2015
1
Wstęp
Szkolny Program Profilaktyki jest nieodłącznym elementem działalności
edukacyjnej Szkoły. Pełni rolę uzupełniającą i kompensującą wobec Programu
Wychowawczego oraz programów nauczania. Adresatami Szkolnego Programu
Profilaktyki są uczniowie, ich rodzice oraz wszyscy nauczyciele.
Proces konstruowania i wdrażania SPP opiera się na wszechstronnej
diagnozie, uwzględniającej potrzeby i możliwości środowiska szkolnego oraz
identyfikację obszarów problemowych. Systemowe rozwiązania zawarte w niniejszym
Programie mają na celu wyposażenie jego odbiorców w wiedzę i umiejętności, które
pomogą im w odnalezieniu się we współczesnym świecie i stawieniu czoła
potencjalnym trudnościom i zagrożeniom.
1. Podstawa prawna:
 Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r.
 Europejska Konwencja o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności
z 4 listopada 1950 r.
 Powszechna Deklaracja Praw Człowieka z 10 grudnia 1948 r.
 Deklaracja Praw Dziecka z 1959 r.
 Konwencja Praw Dziecka Narodów Zjednoczonych z 20 listopada 1989r.
 art. 304 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks postępowania karnego.(Dz.
U. Nr 78, poz. 483, ze zm.)
 art. 572 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego,
(t .j. Dz. U. z 2014 r. poz. 101, ze zm.)
 Ustawa z dnia 26 października 1982r. o wychowaniu w trzeźwości
i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (t. j. - Dz. U. z 2015 r. poz. 1286)
 Ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii (t. j. Dz. U.
z 2012 r. poz. 124, ze zm.)
 Ustawa z dnia 26 października 1982 r. o postępowaniu w sprawach nieletnich
t. j. Dz. U. z 2014 r. poz. 382)
 Ustawa z dnia 9 listopada 1995 r. o ochronie zdrowia przed następstwami
używania tytoniu i wyrobów tytoniowych. (t. j. Dz. U. z 2015 r. poz. 298)
 Ustawa z dnia 7 września 1991r. o systemie oświaty (t. j. Dz. U. z 2004 r. Nr
256, poz. 2572, ze zm. ).
 Ustawa z dnia 29 lipca 2005 r o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie. (t. j.
Dz. U. z 2015 r. poz. 1390)
 Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 21 maja 2001 r.. w
sprawie ramowych statutów publicznego przedszkola oraz publicznych szkół.
(Dz. U. Nr 61, poz. 624, ze zm.)
 Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 27 sierpnia 2012 r..
w sprawie podstawy programowej
wychowania przedszkolnego oraz
kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz. U. Nr 61, poz. 624,
ze zm.)
 Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 30 kwietnia 2013 r.
w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno –
pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach (Dz. U.
2013 r. poz. 532)
2

Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 18 sierpnia 2015 r.
w sprawie zakresu i form prowadzenia w szkołach i placówkach systemu
oświaty
działalności
wychowawczej,
edukacyjnej,
informacyjnej
i profilaktycznej w celu przeciwdziałania narkomanii (Dz. U. poz. 1249)
Dokumenty wewnątrzszkolne:
 Statut SP 342
 załącznik do Statutu pn. „Szkolny Zestaw programów
przedszkolnego i Nauczania Ogólnego”
 załącznik do Statutu pn. „Program Wychowawczy”
 załącznik do Statutu pn. „Wewnątrzszkolny System Oceniania”
Wychowania
Programy krajowe:
 Rządowy Program „Bezpieczna i Przyjazna Szkoła” (2014-2016)
 Narodowy Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych
(2011 - 2016)
 Narodowy Program Zdrowia na lata 2016 – 2020
 Krajowy Program Przeciwdziałania Narkomanii (2011 - 2016)
 Krajowy Program Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie (2006 - 2016)
2. Założenia teoretyczne
Opracowując założenia programu uwzględniono:
 zasady nowoczesnej profilaktyki środowiskowej wg . Z. Gasia,
 Teorię Zachowań Problemowych autorstwa R. Jessor i S. Jessor,
 Poziomy działań profilaktycznych wg H. Mrazek i R. Hagerty.
Szkolny Program Profilaktyki wg Zbigniewa Gasia to projekt systemowych
rozwiązań w środowisku szkolnym, uzupełniających wychowanie i ukierunkowanych
na: wspomaganie ucznia w radzeniu sobie z trudnościami zagrażającymi
prawidłowemu rozwojowi i zdrowemu życiu poprzez ograniczanie i likwidowanie
czynników ryzyka (jednostkowych, rodzinnych, rówieśniczych, szkolnych,
środowiskowych), które zaburzają prawidłowy rozwój ucznia i dezorganizują jego
zdrowy styl życia oraz inicjowanie i wspomaganie czynników chroniących
(jednostkowych, rodzinnych, rówieśniczych, szkolnych, środowiskowych), które
sprzyjają prawidłowemu rozwojowi ucznia i jego zdrowemu życiu (za Z.B. Gaś,2004)
Na wszystkich poziomach profilaktyki stosuje się różne strategie:
 strategie informacyjne, których celem jest dostarczenie adekwatnych
informacji na temat skutków zachowań ryzykownych i tym samym
umożliwienie dokonania racjonalnego wyboru. Zdobyta wiedza ma służyć
zmianie postaw, w tym niepodejmowanie zachowań ryzykownych
(miniwykłady, filmy, rozmowy tematyczne, dyskusje, plansze, ulotki, naklejki,
gazetki tematyczne, artykuły psychoedukacyjne na stronie internetowej).
 strategie edukacyjne, których celem jest rozwijanie umiejętności
psychologicznych i społecznych: nawiązywanie kontaktów z ludźmi, radzenia
sobie ze stresem, rozwiązywanie konfliktów, opieranie się naciskom ze strony
otoczenia, itp. Umiejętności te chronią przed podejmowaniem zachowań
ryzykownych (realizowane przez bloki ćwiczeń i gier psychoedukacyjnych,
warsztaty, treningi).
3


strategie działań alternatywnych realizowanych przez szkołę i rodzinę,
których celem jest pomoc w zaspokojeniu ważnych potrzeb takich jak sukces,
przynależność oraz osiąganie satysfakcji przez możliwość zaangażowania się
w pozytywną działalność (artystyczną, sportową, społeczną itp.) Realizacja
tych potrzeb chroni przed podejmowaniem zachowań ryzykownych (zajęcia
dodatkowe, rozwijające zainteresowania, konkursy, działalność wolontariatu,
harcerstwo, zajęcia świetlicowe, biblioteczne, etc.).
strategie interwencyjne realizowane przez szkołę i rodzinę, których celem
jest pomoc osobom mającym trudności i będących w sytuacjach kryzysowych
(korzystanie z pomocy szkolnych specjalistów oraz kierowanie do placówek
specjalistycznych,
poradni psychologiczno-pedagogicznych,
ośrodków
pomocy społecznej, policji, sądów, kierowanie na mediacje, uruchomienie
procedury Niebieskiej Karty)
(za Z.B. Gaś, 2004r.; red. B. Kamińska- Buśko, J. Szymańska, 2005r.).
Odpowiednio do stopnia ryzyka, profilaktyka jest prowadzona na kilku poziomach:
 uniwersalnym – adresowanym do wszystkich uczniów bez względu na
stopień ryzyka wystąpienia zachowań problemowych, którego celem jest
opóźnienie inicjacji, przeciwdziałanie pierwszym próbom podejmowania
zachowań ryzykownych; na tym poziomie stosowane są strategie
informacyjne i edukacyjne.
 selektywnym – adresowanym do grupy zwiększonego ryzyka (ze względu
na sytuację rodzinną, społeczną), na którym stosowane są strategie
informacyjne, edukacyjne i działań alternatywnych.
 wskazującym adresowanym do grup wysokiego ryzyka, na którym
stosowane są strategie interwencyjne, informacyjne i edukacyjne (Dorota
Macander).
Według R. Jessor i S. Jessor zachowania problemowe, takie jak np.: używanie
substancji psychoaktywnych, przemoc i agresja, przedwczesny seks, przestępstwa,
kradzieże, kłamstwa, wagary, ucieczki z domu pozwalają dzieciom i młodzieży
realizować ważne zadania rozwojowe i zaspokajać potrzeby (np. autonomii,
niezależności od rodziców, przynależności do grupy), radzić sobie w trudnych
sytuacjach życiowych. Zachowania dysfunkcjonalne (problemowe) w potocznym
rozumieniu traktowane są wyłącznie jako naganne, zasługujące na piętnowanie
i kary. Konieczne jest jednak spojrzenie nie tylko na to, co uczeń robi, ale także na to,
po co on to robi (dlaczego podejmuje zachowania problemowe).
Zachowania dysfunkcjonalne ( problemowe) mogą odgrywać dla ucznia ważną rolę
jako:
 działania instrumentalne: realizowanie celu jest nieosiągalne (lub wydaje się
być nieosiągalne) przy innej formie działania,
 działania zmierzające do redukcji lęku, frustracji i obaw,
 sposoby manifestowania solidarności z rówieśnikami (przynależność do grupy,
identyfikacja z grupą rówieśniczą),
 działania zmierzające do zademonstrowania sobie i innym osobom
znaczącym ważnych atrybutów własnej tożsamości,
 działania pozwalające na pozorne osiągnięcie wyższego poziomu rozwoju,
4

działania
manifestujące
opozycję
i konwencjonalnego społeczeństwa.
wobec
autorytetu
dorosłych
3. Diagnoza środowiska szkolnego
3.1. Źródła diagnozy
Diagnozy środowiska szkolnego dokonano na podstawie:
 wyników ewaluacji wewnętrznej
 wyników ewaluacji zewnętrznej przeprowadzonej w roku 2013/2014
 obserwacji zachowania uczniów
 dokumentacji wychowawców klas
 informacji od specjalistów
 informacji uzyskanych podczas rozmów indywidualnych z uczniami
i rodzicami.
3.2. Wyniki diagnozy
Z wyników ewaluacji wewnętrznej wynika, że 46% uczniów czuje się bezpiecznie
w szkole, 7% nie czuje się bezpiecznie, a 47% trudno ocenić swoje poczucie
bezpieczeństwa. Z ewaluacji zewnętrznej wynika, że zdecydowana większość
uczniów czuje się w szkole bezpiecznie na lekcjach i podczas przerw, jednak więcej
niż co 10 uczeń wskazuje na brak poczucia bezpieczeństwa.
Na podstawie przeprowadzonych diagnoz wyodrębniono następujące zachowania
problemowe charakterystyczne dla naszych uczniów:
 agresja słowna (wulgaryzmy, przezywanie, wyśmiewanie, szantaż, plotka)
 agresja fizyczna (popychanie, bójki, plucie, zaczepianie)
 drobne kradzieże
 wymuszanie
 izolowanie
 dręczenie psychiczne i fizyczne
 niszczenie mienia szkolnego
 aroganckie zachowanie wobec pracowników szkoły
 lekceważenie nauczyciela
 nieprzestrzeganie zasad klasowych.
3.3. Rozpoznane czynniki ryzyka
3.3.1.Czynniki związane z jednostką:
 agresja słowna i fizyczna (wulgaryzmy, przezywanie, wyśmiewanie, szantaż,
popychanie, bójki, plucie, zaczepianie, aroganckie zachowania wobec
pracowników szkoły, cyberprzemoc)
 trudności z samokontrolą (sposób wyrażania emocji w sposób akceptowany
społecznie)
 podatność na wpływy rówieśników, nieumiejętność odmawiania
 nadmierne korzystanie z Internetu, gier komputerowych, telewizji
 zachowania ryzykowne – samookaleczenia.
3.3.2.Czynniki związane z rodziną:
5






migracja mieszkańców (duża rotacja uczniów)
duża liczba rodziców z wysokimi zobowiązaniami kredytowymi (problemy
z wygospodarowaniem czasu wolnego, konieczność podejmowania
dodatkowej pracy – generujące trudności w kontakcie z rodzicami)
samotne rodzicielstwo, słabe więzi rodzinne
brak wsparcia w środowisku lokalnym (nowe miejsce zamieszkania rodziny)
konflikty okołorozwodowe
niewystarczająca współpraca rodziców z nauczycielami.
3.3.3.Czynniki związane z lokalną społecznością:
 niewystarczające wspomaganie indywidualnego rozwoju uczniów
 wielkość szkoły, podział na 2 budynki, dwuzmianowość szkoły, anonimowość
– trudności w personalizacji uczniów
 duża rozbieżność w statusie materialnym rodziców
 trudności wynikające z komunikacji i różnic kulturowych w przypadku uczniów
cudzoziemskich
 sąsiedztwo gimnazjum (ekspozycja na zagrożenia wynikające z czynników
ryzyka charakterystycznych dla tej grupy wiekowej)
 duża liczba dzieci korzystających ze świetlic szkolnych, przeludnione sale
 duża liczba dzieci spędzających czas w szkole w godzinach 6.30-18.30
 dzieci zagrożone niedostosowaniem społecznym (dysfunkcje, zaniedbania
środowiskowe).
3.4. Rozpoznane czynniki chroniące
3.4.1.Czynniki związane z jednostką
 umiejętność regulacji emocji i zachowania
 sukcesy dziecka
 umiejętności społeczne: nawiązywanie i podtrzymywanie pozytywnych
kontaktów z rówieśnikami
3.4.2.Czynniki związane z rodziną
 stały rytm dnia i tygodnia, rytuały w rodzinie
 pozytywne interakcje między rodzicem a dzieckiem, bliskie relacje ze
zrównoważonym dorosłym, pozytywne i stabilne środowisko rodzinne
 rodzice współpracujący w zakresie profilaktyki.
3.4.3.Czynniki związane z lokalną społecznością
 współpraca z instytucjami: Poradnią Psychologiczno-Pedagogiczną,
Poradniami Specjalistycznymi, Policją, Strażą Miejską, Wydziałem Oświaty,
Wydziałem do Spraw Polityki Społecznej, Ośrodkiem Pomocy Społecznej,
Białołęckim Ośrodkiem Kultury, Białołęckim Ośrodkiem Sportu, bibliotekami
publicznymi, Multicentrum, Komitetem Praw Dziecka, Sądem Rodzinnym
i Opiekuńczym, kuratorami, placówkami doskonalenia nauczycieli, ZOZ
w zakresie realizacji programów zdrowotnych, z organizacjami pozarządowymi
m.in. Stowarzyszeniem dla Rodzin, Polską Akcją Humanitarną, świetlicą
Akwarium , placówką wsparcia dziennego
 dyrektor zainteresowany i sprzyjający działaniom profilaktycznym
6



















specjaliści: pedagodzy, psycholodzy, terapeuci pedagogiczni, pielęgniarki
szkolne, nauczyciele posiadający doświadczenia profilaktyczne
zajęcia specjalistyczne: wsparcie pedagoga i psychologa (indywidualne
i grupowe o charakterze socjoterapeutycznym)
uwzględnianie indywidualnych potrzeb uczniów: wsparcie dzieci szczególnie
uzdolnionych, dzieci cudzoziemskich, uczniów ze specjalnymi potrzebami
edukacyjnymi, zagrożonych niedostosowaniem społecznym
przygotowanie społeczności szkolnej do życia w wielokulturowym
i wielowymiarowym społeczeństwie
realizacja projektu „ARGOS- przeciwdziałanie wykluczeniu cyfrowemu dzieci
i młodzieży w Warszawie”
dbanie o wysokie wyniki dydaktyczne
realizacja programu profilaktyczno-wychowawczego „Spójrz Inaczej” podczas
dodatkowej godziny lekcyjnej w klasach I-VI
dodatkowa oferta edukacyjna: koła zainteresowań (plastyczne, muzyczne,
teatralno-wokalne, biblijne, j. angielskiego, treningu pamięci, gimnastyczne,
informatyczne, dziennikarskie) chór, zespół „3W”, zespół wokalnoinstrumentalny, harcerstwo, Uczniowski Klub Sportowy, konkursy, wolontariat,
gazetka szkolna
realizacja programów profilaktycznych: „Sieciaki”, „3…2…1…Internet”
organizacja czasu wolnego uczniów: akcja ,,Zima w mieście”, ,,Lato
w Mieście”
dyżury opiekuńczo-wychowawcze w dni wolne od zajęć dydaktycznych
zgłoszenie szkoły do programu ,,Chronimy dzieci ” w celu ochrony dzieci
przed przemocą
przeszkolona
kadra
w
zakresie
tworzenia
Szkolnego
Systemu
Bezpieczeństwa
wypracowanie procedur postępowania
realizacja procedury Niebieskiej Karty oraz procedur postępowania nauczycieli
w sytuacji zagrożenia, udział specjalistów w spotkaniach superwizyjnych
stwarzanie rodzicom przestrzeni do współpracy ze szkołą: zaangażowanie
w sprawy szkoły m.in. organizację imprez, wypracowanie dokumentów, pomoc
materialną, organizowanie żywienia dzieci, dofinansowania wycieczek
szkolnych
imprezy integrujące społeczność szkolną (coroczny Piknik Rodzinny i Bal
karnawałowy)
akcje przybliżające problemy dzieci niepełnosprawnych, akcje promujące
kulturę osobistą
dostęp do infrastruktury: place zabaw i skate park, obiekty sportowe, dobra
komunikacja miejska, osiedla chronione.
4. Cele Szkolnego Programu Profilaktyki
4.1. Cel główny:
Promowanie zdrowego stylu życia i modyfikowanie negatywnych postaw i zachowań.
7
4.2. Cele szczegółowe:
4.2.1 Wzmacnianie i inicjowanie czynników wspierających wszechstronny rozwój
dziecka w obszarze emocjonalnym, edukacyjnym, społecznym (czynniki
chroniące).
4.2.2 Ograniczanie i likwidowanie czynników zaburzających prawidłowy rozwój
dziecka (czynniki ryzyka).
5. Obszary działania
Na podstawie przeprowadzonej diagnozy sformułowano następujące obszary
działania:
1. Bezpieczeństwo
2. Rozwój indywidualny i społeczny
3. Zdrowy styl życia jako jedna z najważniejszych wartości.
6. Zadania i sposoby realizacji
Założone cele będą realizowane w trzech wymienionych wyżej obszarach poprzez
realizację zadań na 3 poziomach profilaktyki (uniwersalnej, selektywnej
i wskazującej) za pomocą strategii: informacyjnych, edukacyjnych, alternatywnych
i interwencyjnych.
6.1. Obszar: Bezpieczeństwo
L.p
.
Zadania
Sposób realizacji
Osoby
odpowiedzialne
Termin
1
Propagowanie wśród
uczniów, rodziców i
nauczycieli
znajomości
i przestrzegania
prawa, zasad
i procedur szkolnych
Zapoznanie uczniów, rodziców i nauczycieli
z dokumentami określającymi pracę szkoły: Statut,
Wewnątrzszkolny System Oceniania, Program
Wychowawczy, Program Profilaktyki, regulaminy,
procedury, Konwencja Praw Dziecka. Z wyżej
wymienionymi dokumentami uczniowie zapoznawani
są podczas godzin wychowawczych, rodzice
podczas
zebrań,
nauczyciele
w
ramach
przygotowania do pracy.
dyrektor,
wychowawcy,
nauczyciele,
asystenci,
rodzice
wrzesień,
systematycz
ne
przypomina
nie,
zapoznanie
nowych
uczniów i
rodziców
Zapoznanie uczniów z zasadami bezpieczeństwa
poza terenem szkoły (droga do szkoły, zasady ruchu
drogowego, kontakt z nieznajomym, wycieczki, czas
wolny).
wychowawcy,
nauczyciele,
rodzice, straż
miejska, policja
cały rok
szkolny
Wsparcie nowo zatrudnionych nauczycieli przez
opiekuna (nauczyciela o podobnej specjalizacji)
w celu konsultowania trudności wynikających ze
specyfiki szkoły.
Monitorowanie osób wchodzących i wychodzących
ze szkoły systemem kamer oraz wideo domofonów.
dyrektor
według
potrzeb
dyrektor,
pracownicy
obsługi
cały rok
Zainstalowanie systemu kontroli dostępu w obydwu
budynkach.
dyrektor
w miarę
możliwości
finansowych
Systematyczne przypominanie uczniom
o konieczności noszenia identyfikatorów
w widocznym miejscu i kontrola.
dyrektor,
wychowawcy,
nauczyciele,
1.
2.
2.
Ograniczanie
anonimowości osób
przebywających na 1.
terenie szkoły
8
cały rok
3.
Tworzenie
warunków
bezpieczeństwa
fizycznego w szkole
podczas
rodzice
dyrektor,
nauczyciele
Dyżury w miejscach zwiększonego ryzyka (szatnie,
boczne korytarze, schody, rejon toalet, sklepik).
dyrektor,
nauczyciele
cały rok
dyrektor,
pracownicy
obsługi
cały rok
Organizacja wsparcia dla dzieci z dysfunkcjami
ruchowymi.
dyrektor,
nauczyciele,
pracownicy
obsługi
cały rok
Organizowanie pomocy materialnej potrzebującym
rodzinom w formie bezpłatnych obiadów, stypendiów,
zasiłków.
dyrektor,
wychowawcy,
pedagodzy,
rodzice, rada
rodziców
cały rok
dyrektor,
wychowawcy,
nauczyciele,
rodzice,
pracownicy
obsługi
cały rok
Wyposażenie nauczycieli w wiedzę z zakresu
przeciwdziałania przemocy rówieśniczej, domowej,
seksualnej, cyberprzemocy, procedury Niebieskiej
Kartyszkolenia
kadry
pedagogicznej,
samokształcenie.
dyrektor,
nauczyciele
cały rok
Informowanie i edukowanie rodziców w ww. tematyce
podczas rozmów indywidualnych, klasowych spotkań
z rodzicami, szkoleń.
wychowawcy,
pedagodzy
szkolni,
psycholodzy
cały rok
Przekazywanie uczniom informacji na temat
przemocy, sposobów radzenia sobie oraz osób
i miejsc, w których mogą uzyskać pomoc (rozmowy
podczas
godzin
wychowawczych,
zajęć
profilaktyczno
–wychowawczych,
rozmów
indywidualnych).
wychowawcy,
nauczyciele,
pedagodzy
szkolni,
psycholodzy
cały rok
Udostępnianie w bibliotece szkolnej i na stronie
internetowej materiałów edukacyjnych z zakresu
przeciwdziałania przemocy.
pedagodzy
szkolni,
psycholodzy
cały rok
Udostępnianie rodzicom, nauczycielom, uczniom
danych kontaktowych placówek zapewniających
pomoc i opiekę w trudnych sytuacjach życiowych.
pedagodzy
szkolni,
psycholodzy,
nauczyciele
wychowawcy,
nauczyciele
cały rok
Organizacja
przerw.
Monitoring
dyżurów
w
nauczycielskich
budynkach szkoły i na posesji.
Konsultowanie z rodzicami decyzji dotyczących
działań na rzecz zwiększenia bezpieczeństwa
uczniów.
4.
5.
Informowanie i
edukowanie w
zakresie: pomocy
dzieciom w
sytuacjach
zagrożenia
i ochrony dzieci
przed krzywdzeniem
Podejmowanie
działań wobec
uczniów z grupy
Spotkania, rozmowy
z uczniami,
rodzicami,
nauczycielami w celu uzyskania wszechstronnych
informacji o funkcjonowaniu dziecka i ustalenie
9
cały rok
cały rok
zwiększonego
ryzyka we
współpracy
z nauczycielami i
rodzicami
indywidualnych form pomocy.
Wsparcie dziecka w procesie edukacyjnym poprzez
zajęcia indywidualne, grupowe: rewalidacja, zajęcia
dydaktyczno-wyrównawcze, zajęcia dla ucznia
zdolnego, cudzoziemskiego, zajęcia przygotowujące
do sprawdzianu na zakończenie szkoły podstawowej,
doraźna pomoc w klasach. Pomoc koleżeńska
udzielana przez wolontariuszy.
wychowawcy,
nauczyciele,
nauczyciele
realizujący
pomoc doraźną w
klasach,
opiekunowie
wolontariatu
cały rok
Organizacja zajęć o charakterze terapeutycznym:
terapia pedagogiczna, zajęcia logopedyczne, zajęcia
z pedagogiem szkolnym, psychologiem, zajęcia
o charakterze socjoterapeutycznym, gimnastyka
korekcyjna.
specjaliści
szkolni, rodzice
cały rok
Zapewnienie
oferty
zajęć
rozwijających
zainteresowania dziecka: koła zainteresowań, chór,
teatr, zajęcia sportowe, świetlicowe, harcerstwo,
zespół wokalno-instrumentalny, etc.
dyrektor,
nauczyciele,
wychowawcy
świetlicy, rodzice
cały rok
Tworzenie,
indywidualnych
motywacyjnych.
wychowawcy,
pedagodzy
szkolni,
psycholodzy
cały rok
Wewnątrzszkolne
spotkania
o
charakterze
mediacyjnym w celu budowania porozumienia
w sytuacjach konfliktowych (uczeń –nauczycielrodzic).
pedagodzy
szkolni,
psycholodzy
cały rok
Proponowanie rodzicom kontaktu z placówkami
specjalistycznymi.
wychowawcy,
pedagodzy
szkolni,
psycholodzy
cały rok
Realizacja procedury Niebieskiej Karty, udział
w grupach roboczych, superwizjach.
wychowawcy,
pedagodzy
szkolni,
psycholodzy
cały rok
dyrektor
cały rok
dyrektor,
nauczyciele
do końca XI
2015r.
zespół ds.SSB,
nauczyciele
do
końca
roku
szkolnego
2015/ 2016
Zespoły
nauczycieli klas IVI
dyrektor,
nauczyciele
do
końca
roku
szk.
2015/ 2016
od X 2015 r.
1.
2.
realizacja,
kontraktów
i
modyfikowanie
systemów
3.
4.
6.
Kierowanie
spraw
rodzinnych
do
instytucji
działających na rzecz dziecka: ośrodków pomocy
społecznej, policji, sądów.
Tworzenie
1. Przeszkolenie kadry pedagogicznej w zakresie
Szkolnego Systemu Szkolnego Systemu Bezpieczeństwa (SSB).
Bezpieczeństwa 2.
3. Wypracowanie i wdrożenie systemu zasad,
przywilejów
i
konsekwencji.
4.
5.
6. Wypracowanie i wdrożenie Szkolnego Kodeksu
Złości.
7.
Przystąpienie
do
1. Dostosowanie procedur szkolnych i utworzenie
programu „Chronimy nowych dotyczących interwencji w przypadku
10
dzieci”
realizowanego
w
ramach
programu
2.
„Bezpieczna
3.i
przyjazna szkoła”.
krzywdzenia dzieci, relacji dzieci z pracownikami
szkoły.
Ubieganie się o certyfikację programu „Chronimy
dzieci”.
dyrektor
od X 2015 r.
6.2. Obszar: Rozwój indywidualny i społeczny
1.
2.
Informowanie
i edukowanie
w zakresie rozwoju
dziecka
w
tym
rozwoju
emocjonalnego,
społecznego
Wspieranie
pozytywnego
postrzegania siebie,
budowanie poczucia
własnej
wartości,
rozpoznawanie
własnych
emocji,
zasobów,
ograniczeń, radzenie
sobie w sytuacjach
trudnych
Stosowanie wobec uczniów spójnych zasad
i konsekwencji we współpracy z rodzicami,
modelowanie przez osoby dorosłe pożądanych
zachowań.
dyrektor,
wychowawcy,
nauczyciele
cały rok
Wzbogacanie warsztatu nauczycieli z zakresu:
a)
rozwoju
dziecka,
w
tym
rozwoju
emocjonalnego, społecznego
b) zaburzeń zdrowia psychicznego
c) budowania podmiotowych relacji z uczniami
i rodzicami
d) warsztatowej pracy z grupą
(samokształcenie i szkolenia).
dyrektor,
nauczyciele
cały rok
Stwarzanie uczniom możliwości szczerego mówienia
o swoich uczuciach i aktywne słuchanie.
dyrektor,
nauczyciele,
rodzice
cały rok
Przekazywanie wiedzy rodzicom nt.:
a) etapów rozwojowych i potrzeb dzieci z nimi
związanych
b) roli rodzica we wspieraniu
c) weryfikacji oczekiwań rodziców związanych
z własnym dzieckiem
(materiały edukacyjne na stronie internetowej,
gazetki tematyczne, spotkania indywidualne,
udostępnianie rodzicom informacji na temat
miejsc organizujących treningi umiejętności
wychowawczych).
Weryfikacja oczekiwań w stosunku do dzieci
i dostosowanie wymagań z uwzględnieniem wieku
rozwojowego, indywidualnych możliwości oraz
sytuacji życiowej.
dyrektor,
wychowawcy,
pedagodzy szkolni,
psycholodzy
cały rok
nauczyciele
cały rok
Angażowanie uczniów w różne formy działalności
zgodnie z ich predyspozycjami.
nauczyciele,
wychowawcy,
pedagodzy szkolni,
psycholodzy,
rodzice
cały rok
Stworzenie dzieciom możliwości zaprezentowania
umiejętności, wiedzy, uzdolnień, zainteresowań
podczas wszystkich zajęć lekcyjnych
i pozalekcyjnych.
jw.
cały rok
Stwarzanie dzieciom warunków do odkrywania
swoich możliwości podczas zajęć lekcyjnych
i pozalekcyjnych.
jw.
cały rok
Wspieranie dzieci w pokonywaniu trudności poprzez
jw.
cały rok
11
dawanie
pozytywnych
informacji
zwrotnych,
pochwał, nagród, uznania, dostrzeganie włożonego
wysiłku dziecka, otoczenie atmosferą akceptacji,
życzliwości i poczucia bezpieczeństwa.
3.
1.
Budowanie
wspólnoty klasowej
i szkolnej opartej na
poczuciu
przynależności,
odpowiedzialności
oraz
przyjaznym
klimacie w szkole
Uczenie i wzmacnianie samodzielności dzieci
w różnorodnych aktywnościach.
Przedstawienie struktury i organizacji szkoły podczas
spotkań informacyjnych dla rodziców
dzieci
rozpoczynających naukę w kl. I.
jw.
cały rok
dyrektor,
nauczyciele,
kierownik świetlicy,
Rada
Rodziców,
specjaliści
II
semestr
roku
szkolnego
Integracja zespołów klasowych poprzez stwarzanie
warunków do wzajemnego poznania się i budowania
relacji rówieśniczych w formie zabaw, gier,
wycieczek, imprez, prac w grupach nad wspólnym
celem, przedstawień, konkursów i akcji szkolnych.
nauczyciele,
wychowawcy
cały rok
Aktywizowanie i wspieranie dzieci zagrożonych
wykluczeniem: z deficytami, z trudnościami
edukacyjnymi, cudzoziemskich, powracających
z zagranicy, z rodzin zaniedbanych środowiskowo
lub/i o niskim statusie materialnym.
nauczyciele,
rodzice, pedagodzy
i
psycholodzy
szkolni
cały rok
Budowanie prawidłowych relacji pomiędzy uczniami,
rodzicami i nauczycielami poprzez systematyczną
wymianę informacji (e-dziennik, zeszyt kontaktów,
zebrania, dni otwarte, dyżury nauczycielskie),
wychowawcy,
rodzice,
nauczyciele,
dyrektor
cały rok
Kształtowanie postaw tolerancji i otwartości wobec
odmienności językowej, kulturowej, religijnej, różnic
wynikających z deficytów, sytuacji życiowej poprzez
warsztaty,
rozmowy
przeciwdziałające
mechanizmom
stereotypizacji,
dyskryminacji
i postawom etnocentrycznym,
wychowawcy,
rodzice,
nauczyciele,
dyrektor, specjaliści
cały rok
Realizacja Systemu Funkcjonowania
Cudzoziemskiego w Szkole.
nauczyciele
cały rok
Udzielanie pomocy w sytuacjach konfliktowych
w relacjach: uczeń-nauczyciel-rodzic.
dyrektor, psycholog
i pedagog szkolny
cały rok
Wspieranie samorządu szkolnego i wolontariatu
poprzez stwarzanie warunków do działalności na
rzecz szkoły i środowiska lokalnego.
dyrektor,
opiekunowie
samorządu,
nauczyciele,
rodzice
cały rok
Tworzenie warunków do włączania rodziców
w realizację różnorodnych zadań m.in. organizację
imprez klasowych i szkolnych.
dyrektor,
wychowawcy,
nauczyciele
cały rok
wychowawcy,
rodzice,
nauczyciele,
pielęgniarka
cały rok
Dziecka
6.3. Obszar : Zdrowy styl życia jako jedna z najważniejszych wartości
Wdrażanie
do Rozwijanie wiedzy i umiejętności niezbędnych
przestrzegania
dzieciom do utrzymania higieny osobistej (zajęcia,
zasad higieny
pogadanki, gazetki, instrukcje i lekcje tematyczne).
12
1. Realizacja programów zdrowotnych w zakresie higieny
jamy ustnej, fluoryzacji, czystości skóry i głowy.
2.
3.
pielęgniarka,
wychowawcy
świetlicy,
nauczyciele
cały rok
nauczyciele,
rodzice
cały rok
rodzice,
nauczyciele
nauczyciele,
wychowawcy,
rodzice,
pielęgniarka, ajent
cały rok
dyrektor,
komisja
d.s. Żywienia, ajent
cały rok
dyrektor,
nauczyciele,
rodzice
cały rok
dyrektor,
nauczyciele,
rodzice
cały rok
nauczyciele,
wychowawcy
cały rok
5. Stworzenie uczniom możliwości pozostawiania
w szkole podręczników i przyborów szkolnych w celu
zmniejszenia ciężaru plecaków.
dyrektor,
nauczyciele,
cały rok
Przypominanie rodzicom i dzieciom o konieczności
monitorowania zawartości tornistrów.
nauczyciele,
rodzice
cały rok
dyrektor, rodzice,
nauczyciele,
specjaliści
cały rok
j.w.
cały rok
wychowawcy
cały rok
pedagodzy,
psycholodzy szkolni
w miarę
potrzeb
dyrektor,
pedagodzy,
psycholodzy
szkolni, nauczyciele
cały rok
2. Systematyczne przypominanie i pomaganie dzieciom
w utrzymaniu czystości i porządku wokół siebie.
3.
Zwracanie uwagi na właściwy ubiór dziecka
4. w zależności od panujących warunków pogodowych
Promowanie
1. Promowanie zasad zdrowego odżywiania i prawidłowej
zdrowego sposobu diety w celu zapobiegania otyłości (rozmowy na
odżywiania się
godzinie wychowawczej, dzień zdrowego żywienia,
realizacja programu zdrowotnego „Wiem, co jem”
2. w kl. I- VI).
3.
4. Zapewnienie zdrowych produktów w sklepiku szkolnym
oraz zbilansowanych energetycznie posiłków
5. w stołówce szkolnej.
Kształtowanie
1. Zachęcanie uczniów do korzystania z oferty zajęć
umiejętności
sportowych dostępnych w szkole.
organizowania
czasu wolnego 2.
z uwzględnieniem
3. Kształtowanie prawidłowej postawy i przeciwdziałanie
czynnego
wadom (zajęcia na basenie w kl. III w ramach lekcji
wypoczynku
wychowania fizycznego, gimnastyka korekcyjna
w oddziałach przedszkolnych, lekcje wychowania
fizycznego).
4. Wprowadzanie przerw śródlekcyjnych
ruchowych w klasach młodszych.
4.
i
zabaw
6. Prezentowanie i zachęcanie uczniów do różnorodnych
sposobów spędzania czasu wolnego podczas przerw,
pobytu w świetlicy szkolnej, w bibliotece.
7.
8. Zachęcanie
uczniów
do
modelowania
wśród
rówieśników postaw prozdrowotnych i prospołecznych.
Nauka
radzenia
1. Zapoznanie uczniów z zagadnieniem stresu i jego
sobie ze stresem wpływem na stan psychofizyczny.
oraz
z
jego
2.
skutkami
3. Organizowanie zajęć indywidualnych, warsztatów
dla uczniów nt. rozpoznawania symptomów stresu
realizowanych
w
wybranych
klasach
przez
specjalistów szkolnych i/lub z PPP21.
4.
5. Psychoedukacja i wsparcie kierowane do nauczycieli
w obszarze radzenia sobie ze stresem i zapobiegania
wypaleniu zawodowemu (konsultacje z psychologiem
i pedagogiem szkolnym, superwizje w PPP21,
szkolenia i konsultacje WCIES, szkolenia w ramach
Rady Pedagogicznej).
13
cały rok
5.
Ukazywanie
1.
destrukcyjnego 2.
wpływu
środków
psychoaktywnych
na zdrowie oraz
skutków
nadmiernego
korzystania
3.
z
telewizji,
4.
komputera
i telefonu
Udostępnianie rodzicom i nauczycielom informacji
w zakresie rozpoznawania wczesnych objawów
używania substancji psychoaktywnych, dopalaczy,
suplementów i leków oraz postępowania w tego typu
przypadkach (samokształcenie, linki na stronie
internetowej szkoły, szkolenia dla nauczycieli
i rodziców, udział w konferencjach).
dyrektor,
pedagodzy,
psycholodzy
szkolni,
nauczyciele,
rodzice
cały rok
Informowanie
o
obowiązujących
procedurach
postępowania
nauczycieli
oraz
o
metodach
współpracy szkół z Policją w sytuacjach zagrożenia
dzieci
przestępczością
i
demoralizacją,
w
szczególności
narkomanią,
alkoholizmem
i prostytucją.
dyrektor,
nauczyciele,
pedagodzy,
psycholodzy
szkolni, rodzice
wrzesie
ń
nauczyciele,
pedagodzy,
psycholodzy
szkolni,
cały rok
dyrektor,
nauczyciele,
pedagodzy,
psycholodzy szkolni
cały rok
wyznaczeni
nauczyciele
XII.2015
I-V 2018
dyrektor,
psycholodzy
i pedagodzy szkolni
IX-X
2015
nauczyciele
cały rok
dyrektor,
psycholodzy,
pedagodzy szkolni,
Policja
cały rok
nauczyciele
cały rok
dyrektor
cały rok
dyrektor,
pielęgniarka
szkolna
cały rok
5.
6. Udostępnianie informacji rodzicom o ofercie pomocy
specjalistycznej dla uczniów iich rodzin w przypadku
używania środków i substancji psychoaktywnych
w tym dopalaczy.
7.
8. Współpraca z rodzicami uczniów, u których
rozpoznano wczesne objawy używania środków
i substancji psychoaktywnych lub występowania
innych zachowań ryzykownych (przekierowanie do
pomocy
specjalistycznej,
wsparcie
psychologa/pedagoga na terenie szkoły, włączanie w
razie potrzeby działań profilaktycznych w Indywidualny
Program Edukacyjno- Terapeutyczny).
9.
Diagnoza
środowiska
szkolnego
pod
kątem
zagrożenia
uzależnieniem
od
środków
psychoaktywnych - badania ankietowe wśród uczniów.
10.
11. Analiza czynników chroniących i czynników ryzyka
w środowisku lokalnym
we współpracy z OPS,
Referatem Profilaktyki Uzależnień i Rozwiązywania
Problemów
Społecznych,
Wydziałem
Spraw
Społecznych i Zdrowia, Poradnią Psych.-Ped. Nr 21,
Policją.
12.
Realizowanie w klasach I-VI programu wychowawczoprofilaktycznego „Spójrz inaczej”.
13.
14. Zajęcia dot. uzależnień prowadzone przez Policję
(klasy VI).
6.
Realizacja
programów
prozdrowotnych
15. Realizacja programu „Sieciaki.pl” oraz „3..2..1…
Internet”.
16.
17. Zaplanowanie szkoleń przygotowujących nauczycieli
do realizacji celów profilaktycznych w ramach systemu
rekomendacji zawartych w Krajowym Programie
Przeciwdziałania Narkomanii.
Program polityki zdrowotnej w zakresie profilaktyki
i korekcji wad postawy dla uczniów klas IV.
14
Program Profilaktyczny Wczesnego Wykrywania Wad
Wzroku i Zeza dla uczniów klas II Szkół
Podstawowych m. st. Warszawy.
dyrektor,
pielęgniarka
szkolna
cały rok
Program
profilaktyczny
i bezpieczeństwo zdrowotne.
nauczyciele
cały rok
Pierwsza
pomoc
7. Spodziewane efekty realizacji Szkolnego Programu Profilaktyki
W wyniku realizacji treści zawartych w Programie mamy zamiar osiągnąć
następujące cele:






zwiększyć poziom integracji zespołów klasowych
nieustannie podnosić poziom bezpieczeństwa uczniów w szkole
na bieżąco rozwiązywać problemy edukacyjne i wychowawcze uczniów
promować zdrowy styl życia
zmniejszyć liczbę zachowań ryzykownych podejmowanych przez dzieci
zmniejszyć liczbę zachowań agresywnych.
1. Ewaluacja Programu
8.1. Ewaluacja bieżąca:
Ocena efektów realizacji Szkolnego Programu Profilaktyki dokonywana będzie na
bieżąco poprzez: kontrolę dokumentacji pedagogicznej, analizę wytworów pracy
uczniów, rozmowy z uczniami i ich rodzicami, obserwację uczniów w sytuacjach
zadaniowych, kontrole postępów ucznia w przezwyciężaniu trudności edukacyjnych
oraz w trakcie posiedzeń Rady Pedagogicznej- podsumowujących pracę
w pierwszym i drugim półroczu roku szkolnego.
8.2. Ewaluacja końcowa:
Odbędzie się w formie ewaluacji wewnętrznej po zakończeniu realizacji Programu
(trwającego trzy lata) z wykorzystaniem różnorodnych metod badawczych: analizy
dokumentacji (dok. Pedagogiczna, sprawozdania z realizacji planów, sprawozdania
statystyczne), obserwacje, wywiady, badania ankietowe.
2. BIBLIOGRAFIA:
1. Z. B. Gaś ,,Szkolny program profilaktyki: istota, konstruowanie, ewaluacja:
poradnik metodyczny” 2004r.;
2. red. B. Kamińska- Buśko, J. Szymańska ,,Profilaktyka w szkole. Poradnik dla
nauczycieli” 2005r. ;
3. Ośrodek Rozwoju Edukacji ,,E-poradnik profilaktyki w szkole” Dorota Macander;
4. Ośrodek Rozwoju Edukacji „Przeciwdziałanie agresji i przemocy w szkole.
Poradnik dla nauczycieli” A. Borkowska, J. Szymańska , M. Witkowska;
5. Ośrodek Rozwoju Edukacji,, Konstruowanie szkolnego programu profilaktyki
aktualnym zadaniem szkoły” M. Baryła-Matejczuk;
15
6. Regionalny Ośrodek Metodyczno-Edukacyjny Metis w Katowicach „Model
szkolnego programu profilaktyki-propozycja”;
7. Ośrodek Rozwoju Edukacji „Profilaktyka narkomanii w szkole. Materiał dla
dyrektorów szkół i placówek oraz nauczycieli”;
8. K. Ostaszewski. „Czynniki ryzyka i czynniki chroniące w zachowaniach
ryzykownych dzieci i młodzieży” w: „Czynniki chroniące młodzież 15-letnią przed
podejmowaniem zachowań ryzykownych”, Mazur J i wsp. Instytut Matki
i Dziecka, Zakład Ochrony i Promocji Zdrowia Dzieci i Młodzieży, Warszawa
2008.
16