SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI

SZKOLNY PROGRAM
PROFILAKTYKI
GIMNAZJUM nr 16
im. FRYDERYKA CHOPINA
w LUBLINIE
Podstawa prawna:
 Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty ( tekst jednolity: Dz. U. z 2004 r. nr 256,
poz.2572 z późniejszymi zmianami).
 Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 27 sierpnia 2012 r. w sprawie podstawy
programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych
typach szkół (Dz. U. z dn. 30 sierpnia 2012 roku, poz. 977).
 Rozporządzenie MEN z dnia 30 kwietnia 2013 r. w sprawie zasad udzielania i organizacji
pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach
(Dz. U. z dn. 7 maja 2013 r., poz. 532).
1
WSTĘP
Szkolny program profilaktyki Gimnazjum nr 16 im. F. Chopina zawiera
diagnozę problemów i potrzeb szkoły, opisuje działania edukacyjne,
wychowawcze i profilaktyczne stosowane do rozpoznanych potrzeb odbiorców:
uczniów, rodziców i pracowników szkoły.
Głównym celem opisanych w programie działań jest, by szkoła,
przekazując rzetelną wiedzę i informacje zgodne z zasadami profilaktyki,
kształtowała u uczniów postawy sprzyjające ich dalszemu rozwojowi
indywidualnemu i społecznemu oraz satysfakcjonującemu życiu w przyszłości.
Obowiązkiem nauczyciela jest dobór treści oraz metod pracy z klasą,
stosownie do rozpoznanych obszarów problemów u uczniów, a także ich
rozwoju psychofizycznego i emocjonalnego.
Załącznikami do niniejszego programu są procedury reagowania zgodnie
z zaobserwowanymi trudnościami i zdiagnozowanymi potrzebami uczniów.
(Zał. 1 Procedury postępowania w sytuacjach zagrożenia uczniów oraz
trudnych sytuacjach wychowawczych.)
2
C E L G Ł Ó W N Y:
WSPIERANIE ZDROWIA I ZDROWEGO STYLU ŻYCIA
CELE SZCZEGÓŁOWE :
● kształtowanie postaw prozdrowotnych wśród młodzieży,
● rozwijanie umiejętności podejmowania decyzji obejmujących m.in. zdolność
do przyjmowania pozytywnych wzorców rówieśniczych,
● rozwijanie odpowiedzialności rozumianej jako właściwy styl życia oraz
właściwe postawy prospołeczne,
● kształtowanie wzorców zdrowego życia i spędzania wolnego czasu,
● wzmocnienie pozytywnego obrazu własnej osoby,
 rozwijanie umiejętności komunikowania się i budowania poprawnych relacji
z ludźmi,
 doskonalenie umiejętności radzenia sobie ze stresem, trudnymi sytuacjami,
 kształtowanie umiejętności związanych ze stawianiem celów życiowych
realizacją planów i zamierzeń,
 przekazanie wiedzy o konsekwencjach zachowań ryzykownych.
PRZEWIDYWANE EFEKTY PROGRAMU:
 przestrzeganie norm i zasad społecznych,
 zmniejszenie zjawisk agresji i przemocy w szkole,
 wzrost wiedzy wśród uczniów, rodziców i nauczycieli na temat przemocy,
uzależnień oraz przeciwdziałania im,
 właściwe zagospodarowanie i wykorzystanie czasu wolnego – uczniowie
znają i stosują zasady zdrowego stylu życia,
 wzrost liczby uczniów uczestniczących w zajęciach sportowych, kołach
zainteresowań oraz innych zajęciach pozalekcyjnych,
 zwiększenie świadomości znaczenia zdrowia i zdrowego stylu życia,
 wzrost
skuteczności
oddziaływań
wychowawczych
nauczycieli
i udoskonalenie warsztatu pracy wychowawczo-profilaktycznej.
3
I. ADRESACI PROGRAMU
Adresatami programu są trzy grupy odbiorców:
- uczniowie,
- rodzice,
- nauczyciele.
Etap gimnazjum jest dla nauczycieli najtrudniejszy w edukacji ze względu
na czas najintensywniejszego dojrzewania uczniów w obszarach:
 fizjologicznym,
 społecznym,
 emocjonalnym,
 duchowym.
By skutecznie realizować zadania - wychowania, profilaktyki,
przekazywania wiedzy i kształcenia umiejętności zastosowania tej wiedzy
w praktycznym działaniu, nauczyciele powinni stale podnosić swój poziom
kompetencji profesjonalnych oraz doskonalić warsztat umiejętności
wychowawczych.
Dorastanie związane jest ze szczególną odpowiedzialnością nauczyciela, który
powinien posiadać wiedzę psychologiczną na temat specyfiki okresu dorastania,
o przemianach społecznych zachodzących we współczesnym świecie;
standardach profilaktyki, czynnikach ryzyka, czynnikach chroniących oraz znać
metody pracy, której dotyczy program.
Adresatem programu są rodzice i opiekunowie naszych uczniów.
Czas dorastania dziecka jest dla rodziny okresem doświadczania zmian. Dziecko
ma coraz więcej kontaktów ze światem zewnętrznym. Zmieniają się jego relacje
z rodzicami. Zaczyna świadomie bądź nie, dokonywać wyborów i coraz częściej
bez konsultacji z rodzicami podejmuje decyzje. Wzrasta jego autonomia i zakres
odpowiedzialności. Zaczyna się u niego naturalny proces usamodzielniania się.
Zmiany te są związane z dużymi emocjami rodziców, którzy potrzebują
konkretnej wiedzy i umiejętności radzenia sobie z problemami dojrzewania
i zagrożeniach tego okresu. Rodzice zatem, powinni mieć duże umiejętności
rodzicielskie i otoczyć dziecko odpowiedzialną miłością, by wspomagać je
w zdrowym dorastaniu.
Głównym adresatem programu jest młodzież – uczniowie naszej
Szkoły.
Kryzys, bunt, poszukiwanie tożsamości – to określenia pojawiające się
najczęściej w tekstach dotyczących nastolatków. Młodzież jest w wieku, który
predystynuje ich do sprawdzania się w różnych nowych, często ryzykownych
sytuacjach.
Okres dojrzewania (adolescencji) każdy uczeń przeżywa indywidualnie
i inaczej pokazuje swoje trudności.
4
Charakterystyczne dla tego okresu jest osamotnienie związane z idealistycznym
myśleniem o rzeczywistości oraz buntem przeciw normom, postawom
i przekonaniom dorosłych. Bardzo krytyczni wobec dorosłych, dostrzegają ich
hipokryzję, zakłamanie.
Jest to okres, w którym rozpoczyna się proces utożsamiania się z płcią –
dziewczynka staje się kobietą, chłopiec – mężczyzną. Młodzież przeżywa silne
napięcie związane z rozwijającą się swoją kobiecością albo męskością.
Młodzi ludzie walczą o autonomię i suwerenność. Mają silną potrzebę
uwolnienia się od rodziny, w zachowaniu izolują się od rodziców, ale tak
naprawdę potrzebują ich bliskości i akceptacji.
Szczególnego znaczenia nabiera dla nich grupa rówieśnicza, w której
zaspokajają swoją ciekawość, sprawdzają siebie, swoją atrakcyjność, siłę.
W grupie przechodzą pierwszy trening dorosłych ról społecznych. Grupa
pomaga w znalezieniu własnej tożsamości, jest miejscem współpracy
i współzawodnictwa.
Akceptacja grupy wzmacnia ich poczucie własnej wartości i pewności siebie.
Dlatego ważne jest rozumienie przez dorosłych procesów zachodzących
w okresie dojrzewania i wspólny kierunek rodziców, nauczycieli i innych
ważnych dla nich dorosłych w działaniach profilaktyczno- wychowawczych
w stosunku do nich.
II. WYCHOWAWCZO-PROFILAKTYCZNE DZIAŁANIA SZKOŁY:
sytuacji wychowawczej - potrzeb uczniów, rodziców
i nauczycieli.
2. Wspieranie postaw prospołecznych uczniów poprzez:
● zapewnienie młodzieży warunków do aktywnego udziału w życiu
klasy, szkoły, środowiska;
● edukację o prawach człowieka;
● tworzenie i egzekwowanie zapisów regulaminów szkolnych,
●
podejmowanie
działań
interwencyjnych,
wspierających,
negocjacyjnych w indywidualnych spotkaniach
z uczniami,
wychowawcami i rodzicami.
3. Podejmowanie działań na rzecz zdrowia i bezpieczeństwa uczniów:
 wdrażanie procedur postępowania w sytuacjach zagrożenia uczniów
oraz w trudnych sytuacjach wychowawczych,
 kształcenie dbałości o zdrowie, zdrowy styl życia i kulturę fizyczną,
 współpraca z organizacjami i instytucjami wspierającymi rodzinę
i szkołę w działalności wychowawczej i profilaktycznej - takimi jak:
- poradnie psychologiczno-pedagogiczne oświatowe i służb zdrowia,
- specjalistyczne poradnie: psychoprofilaktyki i terapii rodzin,
socjoterapii, zawodowe, poradnie zdrowia psychicznego,
- ośrodki pomocy rodzinie,
1. Diagnoza
5
- instytucje: UM Lublin, Wydział Zdrowia i Spraw Społecznych, Sąd
Rejonowy, V Wydział Rodzinny i Nieletnich, Prokuratura,
kuratorzy Sądu Rejonowego, Policja, psycholodzy policyjni,
Centrum Interwencji Kryzysowej i inne.
4. Prowadzenie zajęć edukacyjnych dla rodziców dotyczących
realizowanego przez szkołę programu wychowawczego, szkolnego
programu profilaktyki, rozwiązywania trudności związanych
z problemami rozwojowymi okresu dorastania oraz aspektów prawnych
wychowania i opieki, a także przemocy wobec dzieci.
5. Realizacja zadań Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania
Problemów Alkoholowych oraz Przeciwdziałania Narkomanii.
6. Doskonalenie umiejętności oddziaływań edukacyjno-wychowawczych
i rozwiązywania trudności uczniów przez nauczycieli - poprzez
uczestniczenie w różnych formach szkoleń.
III. DIAGNOZA SYTUACJI WYCHOWAWCZEJ - POTRZEB UCZNIÓW,
RODZICÓW I NAUCZYCIELI
Sytuację wychowawczą w szkole opisano w oparciu o diagnozę
sporządzoną przez wychowawców klas, wnioski z nadzoru pedagogicznego,
obserwację zachowania uczniów, osiągnięcia szkolne uczniów, rozmowy
z rodzicami, analizę dokumentacji szkolnej, wnioski z ewaluacji
wewnętrznej pracy szkoły, ocenę sytuacji wychowawczej, konsultacje
z psychologami poradni psychologicznych i wiedzę o zagrożeniach okresu
dojrzewania i problemach współczesnego świata.
W oparciu o dane uzyskane z diagnozy wyodrębniono następujące
obszary problemów:
 specyficzne trudności edukacyjne uwarunkowane zaburzeniami
o charakterze dysleksji, dysortografii, dysgrafii, dyskalkulii,
zaburzeniami rozwoju niektórych funkcji intelektualnych;
 trudności adaptacyjne związane ze zmianą szkoły i środowiska
rówieśniczego;
 trudności w opanowaniu podstawy programowej uwarunkowane:
obniżoną motywacją do osiągnięć szkolnych, kryzysami okresu
dorastania, dysfunkcjonalnością rodziny;
 nieuzasadniona absencja;
 stosowanie agresji i przemocy rówieśniczej,
 trudności związane ze stanem zdrowia,
 używanie substancji uzależniających,
 cyberprzemoc i inne trudności związane z korzystaniem z mediów,
Internetu, gier komputerowych.
6
Lp ZADANIA PROGRAMU FORMY REALIZACJI REALIZATORZY
1
2
3.
Diagnoza środowiska ankieta,
kwestionariusz,
szkolnego
obserwacja
uczniów,
analiza
dokumentów
Realizacja planów
Kształtowanie
poczucia tożsamości, pracy wychowawcy
klasowego i
godności i własnej
wartości u uczniów przedmiotowych
planów
wychowawczych
Realizacja zajęć
doskonalących
umiejętności
dobrego kontaktu
ze sobą i innymi
ludźmi –
rozumienie uczuć i
emocji.
Ustalanie i
Kształtowanie
egzekwowanie
postaw
norm i zasad
prospołecznych u
zachowania.
uczniów
Integracja
środowisk
klasowych.
Realizowanie zdań
wychowawcy
klasowego w
oparciu o
rozpoznane
potrzeby uczniów.
Udział młodzieży
w pracy:
wolontariackiej,
Samorządu
Uczniowskiego,
przygotowaniu
uroczystości i
imprez szkolnych.
Wychowawcy,
Pedagodzy
szkolni
Wszyscy
nauczyciele
TERMIN
REALIZACJI
Raz w roku
Zgodnie z
planem
Wychowawcy,
Systematy
Dyrektor Szkoły cznie
pedagodzy
szkolni,
specjaliści
wspomagający
szkołę
7
4. Działania związane z Edukacja o
Pode
bezpieczeństwie.
zapewnieniem
bezpieczeństwa.
Realizowanie
projektów dot.
bezpieczeństwa,
procedur
postępowania w
sytuacjach
zagrożenia uczniów
oraz w trudnych
sytuacjach
wychowawczych.
5. Promowanie
Zapewnienie
zdrowego stylu życia, uczniom udziału w
zajęciach
racjonalnego
wykorzystania czasu dodatkowych i
pozalekcyjnych w
wolnego.
szkole i poza
szkołą.
Uczestniczenie
młodzieży w
projektach
edukacyjnych:
grupowych i
klasowych.
Prowadzenie zajęć
z wychowawcą nt
racjonalnego
wykorzystania
czasu.
6. Rozwiązywanie
Wczesne
problemów z agresją rozpoznawanie
zachowań z agresją
i przemocą.
i przemocą (w tym
dokuczaniem).
Podejmowanie
procedur
interwencji.
Realizacja zajęć z
wychowawcą oraz
programów
profilaktyki agresji
i przemocy, także
wychowawcy,
Systematy
Dyrektor Szkoły, cznie
pedagodzy
szkolni,
specjaliści
wspomagający
szkołę
nauczyciele
przedmiotów
edukacyjnych.
opiekunowie kół
zainteresowań,
realizatorzy
programów
wychowawczoprofilaktycznych
Systematy
cznie i w
zależności
od potrzeb
rodzice
wychowawcy
Dyrektor Szkoły
pedagodzy
szkolni,
realizatorzy
programów
profilaktycznych,
specjaliści
wspomagający
szkołę
Systematy
cznie, w
zależności
od potrzeb.
8
7.
8.
Przeciwdziałanie
nieuzasadnionej
absencji
przemocy w
rodzinie,
przemocy
seksualnej wobec
dzieci.
Edukacja o
szkolnych i
prawnych
konsekwencjach
zachowań
agresywnych.
Udział w
projektach na rzecz
bezpieczeństwa.
Organizowanie
zajęć z
pracownikami
Sądu, Prokuratury,
Policji.
Realizacja procedur
przeciwdziałania
nieuzasadnionej
absencji
rodzice,
wychowawcy
Dyrektor Szkoły
pedagodzy
szkolni
nauczyciele wwr,
Edukacja o radzeniu Doskonalenie
katecheci
sobie z zagrożeniami umiejętności
radzenia sobie ze
profesjonaliści
współczesności
stresem związanym wspomagający
z rozwojem
szkołę,
indywidualnym,
pedagodzy
wymaganiami
szkolni,
szkoły,
realizatorzy
utożsamianiem z
programów
grupą rówieśniczą, profilaktycznonaciskiem
wychowawczych
rówieśniczym.
wychowawcy
Uczestniczenie w
zajęciach
edukacyjnych
dotyczących
seksualności
człowieka.
Uczestniczenie w
Cały rok
Systematycznie
zgodnie z
rozpoznany
mi
potrzebami
9
9.
Edukacja rodziców
10. Doskonalenie
umiejętności
wychowawczych
nauczycieli
zajęciach
profilaktycznych
dotyczących
profilaktyki
zachowań
ryzykownych
młodzieży,
racjonalnego
korzystania z
Internetu, innych
źródeł informacji.
Realizowanie zadań
GPRiRPA oraz
Przeciwdziałania
Narkomanii.
Realizacja
programów
profilaktycznych.
Organizowanie
spotkań
indywidualnych i
grupowych dla
rodziców
odejmujących
problematykę
okresu dorastania,
profilaktyki
domowej,
podejmowania
interwencji.
Kierowanie
rodziców do
różnych form
pomocy
psychologicznej,
medycznej i
prawnej.
Szkolenie Rady
Pedagogicznej,
Uczestniczenie w
różnych formach
doskonalenia
zawodowego.
profesjonaliści
wspomagający
szkołę,
pedagodzy
szkolni,
Dyrektor Szkoły,
wychowawcy
Systematy
cznie,
zgodnie ze
zdiagonozo
wanymi
potrzebami
nauczyciele,
nauczyciele
doradcy,
specjaliści
wspomagający
szkołę
Systematy
cznie
10
EWALUACJA PROGRAMU
Podstawą do określenia trafności, skuteczności i efektów programu będą
odpowiedzi na następujące pytania:
► czy dokonano identyfikacji trudności i problemów?
► czy forma i treści programu są adekwatne do rozpoznanych potrzeb?
► czy uczniowie wykształcili właściwe postawy wobec zagrożeń
współczesności?
► czy struktura programu, terminy realizacji, kwalifikacje realizatorów
odpowiadały na rozpoznane potrzeby społeczności Szkoły?
► Ewaluacja będzie dokonywana zgodnie z kierunkami polityki
oświatowej Państwa oraz harmonogramem pracy Zespołu ds. ewaluacji
wewnętrznej.
Wprowadzenie zmian w programie:
Alicja Kubacka
Krystyna Mułenko
Mirosława Radowiecka
11
Rada Pedagogiczna na posiedzeniu w dniu ............................................
uchwala Szkolny Program Profilaktyki Gimnazjum nr 16 im. F. Chopina
w Lublinie.
Przewodniczący
Rady Pedagogicznej:
Rada Rodziców na posiedzeniu w dniu ............................................
uchwala Szkolny Program Profilaktyki Gimnazjum nr 16 im. F. Chopina
w Lublinie.
Przewodniczący
Rady Rodziców:
Samorząd Uczniowski pozytywnie opiniuje Szkolny Program
Profilaktyki Gimnazjum nr 16 im. F. Chopina w Lublinie.
Przewodnicząca
Samorządu Uczniowskiego :
Lublin, dnia …………………… .
12