CIT - Taxonline.pl


FS Tax Monthly
Poland
Nr 1, styczeń 2011
CIT
Uchwała NSA w sprawie kosztów podwyższenia kapitału
W dniu 24 stycznia 2011 r. NSA w składzie siedmiu sędziów podjął uchwałę
(sygn. akt II FPS 6/10), iż „tylko wydatki związane z emisją nowych akcji, bez
których nie jest możliwe podwyższenie przez spółkę akcyjną kapitału
zakładowego, nie są kosztami uzyskania przychodów, stosownie do reguł
wyrażonych w treści art. 12 ust. 4 pkt 4 i art. 7 ust. 1 i 2 ustawy o CIT“.
NSA uznał, że skoro wkłady wniesione do spółki na podwyższenie kapitału
zakładowego nie stanowią jej przychodu, to nie budzi wątpliwości, iż wydatki
przez nią ponoszone w związku z podwyższeniem kapitału nie mogą stanowić
kosztów uzyskania przychodu. Jednakże, jak podkreślił sąd, dotyczy to tylko
wydatków, które warunkują podwyższenie kapitału zakładowego i są z nim
bezpośrednio związane.
Natomiast wydatki pośrednio związane z podwyższeniem kapitału zakładowego,
takie jak koszty prac analitycznych oraz koszty usług doradztwa finansowego i
prawnego, jako koszty ogólne funkcjonowania osoby prawnej mogą być przez
nią zaliczone do kosztów uzyskania przychodów.
Zagraniczne fundusze inwestycyjne zwolnione z CIT także przed
1 stycznia 2011 r.
W dniu 21 stycznia 2011 r. WSA w Warszawie wydał wyrok (sygn. akt III SA/Wa
907/10), w którym odniósł się do kwestii stosowania podmiotowego zwolnienia z
CIT do zagranicznych funduszy inwestycyjnych na podstawie brzmienia ustawy
o CIT obowiązującego przed 1 stycznia 2011 r.
Sąd uznał, że zagraniczne fundusze inwestycyjne z innych państw
członkowskich UE w zakresie opodatkowania CIT powinny być traktowane tak
samo, jak polskie podmioty tego typu, a zatem powinno mieć do nich
zastosowanie zwolnienie podmiotowe z opodatkowania CIT. Powyższa
konkluzja stanowi rezultat zastosowania przez WSA prowspólnotowej wykładni
art. 6 ust. 1 pkt 10 ustawy o CIT.
FS Tax Monthly
Polska
PwC  Nr 1, styczeń 2011
Strona 2
Przeniesienie własności akcji w zamian za umorzenie udziałów nie
powoduje powstania przychodu z odpłatnego zbycia
WSA we Wrocławiu wydał w dniu 25 stycznia 2011 r. wyrok (sygn. akt I SA/Wr
1294/10), którym uchylił niekorzystną dla podatnika interpretację indywidualną
dotyczącą skutków podatkowych przeniesienia własności akcji w zamian za
umorzenie udziałów.
Z wnioskiem o wydanie interpretacji zwróciła się do Ministra Finansów spółka z
ograniczoną odpowiedzialnością, która planuje objęcie akcji w spółce
komandytowo-akcyjnej. Objęte akcje spółka planuje następnie wydać jednemu
ze swoich udziałowców (osobie prawnej) jako wynagrodzenie z tytułu
dobrowolnego umorzenia udziałów w trybie art. 199 § 1 ksh. Spółka wniosła o
potwierdzenie jej stanowiska, iż zbycie akcji spółki komandytowo-akcyjnej w tym
trybie nie spowoduje powstania po jej stronie przychodu z odpłatnego zbycia
papierów wartościowych, ponieważ o odpłatnym zbyciu może być mowa jedynie
w przypadku zawarcia odpowiedniej umowy cywilnoprawnej (sprzedaż,
zamiana), a nie w przypadku dokonania jednostronnej czynności prawnej, jaką
jest uchwała wspólników o umorzeniu udziałów. Spółka podniosła również, że
wydanie akcji wspólnikowi nie będzie po jej stronie skutkować jakimkolwiek
przysporzeniem.
Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu w wydanej w dniu 12 lipca 2010 r.
interpretacji indywidualnej uznał jednak, że wypłata wynagrodzenia w formie
przeniesienia własności składników majątku stanowiących składnik aktywów
spółki spowoduje powstanie przychodu z odpłatnego zbycia praw majątkowych.
Argumentował, że podjęcie uchwały o wypłacie wynagrodzenia z tytułu
dobrowolnego umorzenia udziałów w formie niepieniężnej skutkować będzie
powstaniem zobowiązania do zaspokojenia roszczeń udziałowca o wypłatę
wynagrodzenia. Wykonanie zobowiązania w formie przeniesienia przez spółkę
własności składników majątkowych prowadzić będzie do zwolnienia się przez
spółkę z długu.
Spółka zaskarżyła powyższą interpretację do sądu administracyjnego.
Rozpatrując sprawę, sąd podzielił argumentację spółki i uznał, że w opisanym
stanie faktycznym nie ma mowy o umorzeniu należności. Sąd podkreślił przy
tym, że zaakceptowanie stanowiska organu prowadziłoby do podwójnego
opodatkowania tej samej czynności.
Wcześniej, dnia 3 grudnia 2010 r. podobne orzeczenie wydał także WSA w
Łodzi (sygn. akt I SA/Łd 935/10).
Odszkodowania, renty i inne świadczenia dla pracowników z tytułu
wypadków przy pracy zasądzone na podstawie kodeksu cywilnego
są kosztem podatkowym
W wyroku z 18 listopada 2010 r. (sygn. akt I SA/Ol 696/10) WSA w Olsztynie
orzekł, że ponoszone przez spółkę wydatki tytułem zwrotu kosztów leczenia,
wypłaty rent wyrównawczych i zadośćuczynienia, będące następstwem
wypadków przy pracy, które zostały zasądzone pracownikom przez sąd na
podstawie przepisów kodeksu cywilnego, stanowią koszty uzyskania
przychodów.
FS Tax Monthly
Polska
PwC  Nr 1, styczeń 2011
Strona 3
Zdaniem WSA wydatki takie pozostają w bezpośrednim związku z prowadzoną
przez spółkę działalnością, a ich poniesienie ma racjonalne i ekonomiczne
uzasadnienie. Wydatki te są bowiem konsekwencją zatrudnienia pracowników
("wydatki pracownicze"), dotyczą całokształtu działalności gospodarczej, a
obowiązek ich poniesienia wynika wprost z przepisów prawa (art. 444-446
kodeksu cywilnego).
Co prawda, w art. 16 ust. 1 pkt 16 ustawy o CIT ustawodawca wyłączył z
kosztów uzyskania przychodów „jednorazowe odszkodowania z tytułu
wypadków przy pracy i chorób zawodowych w wysokości określonej przez
właściwego ministra“, ale przepis ten odnosi się tylko do odszkodowań, o
których mowa w ustawie z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu
społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych. Zastosowanie
tego wyłączenia potwierdza, że ustawodawca dostrzegał co do zasady związek
między tego typu świadczeniami a przychodem podatkowym. W innym
przypadku wyłączenie zawarte w tym przepisie byłoby zbędne.
Nie można amortyzować znaku towarowego przed wydaniem
decyzji o przyznaniu prawa ochronnego
W orzeczeniu z 2 grudnia 2010 r. (sygn. akt I SA/Rz 696/10) WSA w Rzeszowie
uznał za niedopuszczalne dokonywanie przez spółkę odpisów amortyzacyjnych
od wniesionego do niej aportem znaku towarowego, co do którego nie została
wydana decyzja o przyznaniu prawa ochronnego przez urząd patentowy.
Sąd oparł wyrok na analizie przepisów ustawy Prawo o własności przemysłowej,
z których wynika, że prawo ochronne na znak towarowy powstaje w rezultacie
prawno kształtującej decyzji urzędu patentowego. Nie istnieje zatem przed
wydaniem takiej decyzji.
Skutki podatkowe spotkania z kontrahentem zależą od położenia
lokalu gastronomicznego
WSA w Warszawie w wyroku z 9 listopada 2010 r. (sygn. akt III SA/Wa 966/10)
wskazał, że kryterium decydującym o możliwości zaliczenia wydatków na
spotkanie z kontrahentem do kosztów podatkowych jest lokalizacja lokalu
gastronomicznego.
Zdaniem sądu, w przypadku, gdy spotkanie z kontrahentem odbywa się w lokalu
w miejscowości, w której spółka posiada swoje biuro wydatki z nim związane
stanowią koszty reprezentacyjne i nie podlegają zaliczeniu do kosztów
uzyskania przychodów. Natomiast, w przypadku, gdy spotkanie odbywa się w
lokalu położonym w miejscowości, w której spółka swojego biura nie posiada –
koszty jego organizacji nie stanowią wydatków reprezentacyjnych i mogą być
zaliczone do kosztów podatkowych.
FS Tax Monthly
Polska
PwC  Nr 1, styczeń 2011
Strona 4
Nieoprocentowane pożyczki generują przychód z nieodpłatnych
świadczeń
WSA w Gdańsku uznał w orzeczeniu z 13 grudnia 2010 r. (sygn. akt I SA/Gd
1135/10), że rezygnację wierzyciela z ustalenia odsetek od udzielonej pożyczki
należy zakwalifikować jako otrzymanie przez dłużnika nieodpłatnego
świadczenia w rozumieniu art. 12 ust. 1 pkt 2 ustawy o CIT, którego wartość
odpowiada wartości odsetek, które należałoby zapłacić pożyczkodawcy (art. 12
ust. 6 pkt 4 ww. ustawy).
Przychód z pochodnych instrumentów zerokosztowych powstaje
na zasadzie kasowej
W wyroku z 18 listopada 2010 r. (sygn. I SA/Wr 1081/10) WSA we Wrocławiu
orzekł, że dniem powstania przychodu lub dniem potrącenia kosztu (w
zależności od wyniku) z tytułu realizacji praw z zerokosztowych instrumentów
pochodnych jest dzień rozliczenia transakcji.
Wyrok ten zapadł w sprawie spółki górniczej, która zawierała transakcje na
instrumentach pochodnych w celu zabezpieczenia przed ryzykiem
niekorzystnych zmian kursowych. Transakcje te miały charakter nierzeczywisty,
a wynik był ustalany jako różnica między ceną wykonania określoną dla danego
instrumentu pochodnego, a ceną referencyjną instrumentu bazowego na dzień
wykonania. Do rozliczenia transakcji dochodziło jednak w ustalonej dacie
późniejszej (dzień rozliczenia). Wtedy też miały miejsce faktyczne przepływy
środków pieniężnych.
Spółka zwróciła się do organów podatkowych o potwierdzenie w drodze
interpretacji indywidualnej, że przychód z realizacji praw z instrumentów
pochodnych powstaje dopiero w dacie rozliczenia, tj. dniu faktycznego
otrzymania przez spółkę środków pieniężnych. Analogicznie, w wypadku
ujemnego wyniku na transakcji, spółka jest uprawniona do potrącenia kosztu w
dniu realizacji (lub w dniu rezygnacji z realizacji instrumentów albo ich
odpłatnego zbycia).
Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu w indywidualnej interpretacji z 18 czerwca
2010 r. nie zgodził się z argumentacją spółki. Jego zdaniem przychód należny z
realizacji prawa wynikającego z instrumentu pochodnego powstaje w dacie
wykonania, czyli w dniu, w którym następuje ustalenie wyniku na transakcji.
Zdania organu nie podzielił jednak WSA we Wrocławiu, do którego skargę
złożyła spółka. Według sądu, co do zasady, za datę powstania przychodu dla
potrzeb CIT uważa się "dzień wydania rzeczy, zbycia prawa majątkowego lub
wykonania usługi albo częściowego wykonania usługi, nie później niż dzień
wystawienia faktury albo uregulowania należności". Jednak w przypadku
uzyskiwania przychodów z realizacji pochodnych instrumentów finansowych
przez spółkę nie występuje element wydania towaru (są to transakcje o
charakterze nierzeczywistym) ani też zbycia prawa majątkowego. Nie występuje
również element wykonania usługi. W związku z tym, zasady ogólne określania
momentu powstania przychodu nie znajdą zastosowania. Zastosowanie
znajdzie więc wyjątek przewidziany w art. 12 ust. 3e ustawy o CIT, zgodnie z
którym za datę powstania przychodu uznaje się dzień otrzymania zapłaty.
FS Tax Monthly
Polska
PwC  Nr 1, styczeń 2011
Strona 5
W przypadku zaś ujemnego wyniku na transakcji, wynikające z niej koszty, jako
koszty pośrednie, są potrącalne w dacie ich poniesienia.
Tym samym, WSA we Wrocławiu podtrzymał swoje stanowisko przedstawione
po raz pierwszy w wyroku z 4 czerwca 2009 r. (sygn. akt I SA/Wr 327/09).
Po zmianie wierzyciela przepisy o tzw. niedostatecznej kapitalizacji
przestają mieć zastosowanie
WSA w Warszawie wydał w dniu 12 stycznia 2011 r. (sygn. akt III SA/Wa
1052/10) wyrok, którym uchylił niekorzystną dla podatników interpretację
Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie, w której organ uznał, że pożyczki
udzielone spółce przez jej wspólników posiadających ponad 25% udziałów
zawsze podlegają ograniczeniom związanym z przepisami o niedostatecznej
kapitalizacji, nawet jeśli pożyczkodawca dokona cesji wierzytelności na inny
podmiot, niepowiązany ze spółką.
WSA orzekł, że interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie jest
nieprawidłowa. Co prawda, w przepisie art. 16 ust. 1 pkt 60 ustawy o CIT
zaakcentowane zostało, że przepisowi temu podlegają pożyczki udzielone
spółce przez udziałowca, to jednak ten sam przepis nakazuje również badanie
na potrzeby niedostatecznej kapitalizacji stanu zadłużenia spółki u wspólników
w dniu spłaty odsetek. Zdaniem sądu, mając na względzie racjonalność
ustawodawcy, należy dojść do wniosku, że po zmianie wierzyciela na podmiot
inny niż wspólnik, przepisy o niedostatecznej kapitalizacji nie będą mieć do
danej pożyczki zastosowania.
Zobowiązania z tytułu dostaw towarów oraz świadczenia usług
wlicza się do zadłużenia ustalanego na podstawie przepisów o
tzw. niedostatecznej kapitalizacji
W wyroku z dnia 8 grudnia 2010 r. (sygn. akt I SA/Gd 931/10) WSA w Gdańsku
orzekł, że dla celu obliczenia wielkości zadłużenia wobec grupy kwalifikowanych
udziałowców, o którym mowa w art. 16 ust. 1 pkt 60 ustawy o CIT, należy
uwzględniać nie tylko zobowiązania z tytułu pożyczek i kredytów, ale również z
tytułu dostaw towarów i usług, kredytów kupieckich, obligacji, skryptów dłużnych
itp. Zdaniem sądu, ustawodawca w analizowanym przepisie wspomniał bowiem
ogólnie o zadłużeniu, bez wskazania tytułu prawnego tego zadłużenia.
Wcześniej, podobny wyrok wydał WSA w Warszawie w dniu 4 lutego 2010 r.
(sygn. akt III SA/Wa 944/09).
Skutki podatkowe wniesienia wierzytelności własnych banku do
spółki-córki
WSA we Wrocławiu wydał w dniu 10 grudnia 2010 r. (sygn. akt I SA/Wr 980/10)
wyrok, w którym odniósł się do skutków podatkowych wniesienia przez bank
aportem wierzytelności własnych do spółki.
FS Tax Monthly
Polska
PwC  Nr 1, styczeń 2011
Strona 6
Zdaniem sądu, bank wnosząc wierzytelności własne w zamian za objęcie
akcji/udziałów w spółce córce z jednej strony powinien rozpoznać przychód
podatkowy w wysokości nominalnej wartości obejmowanych udziałów (akcji) w
tej spółce, a z drugiej strony może rozpoznać koszt uzyskania tego przychodu w
wysokości wartości nominalnej wniesionych wierzytelności własnych, o ile nie
zostały one zaliczone do kosztów uzyskania przychodów.
W związku z powyższym, WSA uchylił interpretację indywidualną Dyrektora Izby
Skarbowej w Poznaniu, w której organ podatkowy stwierdził, że bank nie może
zaliczyć do kosztów podatkowych nominalnej wartości wierzytelności własnych.
VAT
Sprzedaż wierzytelności nieściągalnych nie odbiera prawa do ulgi
na złe długi w VAT
W wyroku z 3 listopada 2010 r. (sygn. akt III SA/Wa 444/10) WSA w Warszawie
odniósł się do kwestii skutków w podatku VAT związanych ze sprzedażą
wierzytelności nieściągalnych, wynikających z dostawy towarów lub świadczenia
usług, w stosunku do których podatnik skorzystał z prawa do korekty podatku
należnego na podstawie art. 89a ustawy o VAT.
Sąd orzekł, że zbycia takiej wierzytelności nie można utożsamiać z
uregulowaniem należności w rozumieniu art. 89a ust. 4 ustawy o VAT. Zatem,
podatnik nie będzie w takim wypadku zobowiązany do zwiększenia podatku
należnego skorygowanego uprzednio na podstawie przepisów o tzw. uldze na
złe długi.
Sąd orzekł również, że zmiany w ustawie o VAT, które weszły w życie 1 grudnia
2008 r. nie miały wpływu na przedmiotową kwestię.
Ustalanie podstawy opodatkowania przy obrocie walutami
Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie wydał w dniu 1 grudnia 2010 r.
interpretację indywidualną (sygn. IPPP3/443-929/10-2/MPe), w której uznał za
prawidłowe stanowisko banku, iż kwoty zrealizowanego wyniku (marży)
transakcji na obrocie walutami, ustalonego w danym miesiącu jako suma
dziennych dodatnich wyników, ustalanych w każdym dniu jako różnica między
uśrednionym kursem sprzedaży danej waluty a uśrednionym kursem zakupu tej
waluty w danym dniu, powinny być traktowane jako wynagrodzenie Banku z
tytułu dokonywania wskazanych transakcji.
Kwoty te powinny być zatem uwzględniane przez bank w wartości podstawy
opodatkowania ustalanej dla celów podatku VAT jako zwolnionej od podatku
VAT. Natomiast miesięczna suma ujemnych wyników dziennych dla celów VAT
powinna być pomijana.
FS Tax Monthly
Polska
PwC  Nr 1, styczeń 2011
Strona 7
Czynności wykonywane przez bank w związku z ubezpieczeniem
kredytu są zwolnione z VAT
Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy w interpretacji z 1 grudnia 2010 r. (sygn.
ITPP2/443-931/10/AP) potwierdził, że wykonywane przez bank na rzecz
ubezpieczyciela czynności związane z akwizycją i obsługą ubezpieczenia
kredytów są zwolnione z VAT.
Organ wydał powyższą interpretację na wniosek banku, który zawarł dwie
umowy grupowego ubezpieczenia z towarzystwem ubezpieczeniowym
posiadającym siedzibę na terytorium kraju. Ubezpieczeniami objęci zostali
klienci, którym bank udzielił kredytów hipotecznych.
W związku z tymi umowami, bank świadczy na rzecz ubezpieczyciela usługi,
które klasyfikuje w grupowaniu jako „pozostałe usługi wspomagające
ubezpieczenia i fundusze emerytalne, gdzie indziej nie sklasyfikowane”. Za
usługi te bank otrzymuje wynagrodzenie w postaci odsetka sumy składek
przekazanych ubezpieczycielowi.
Organ podatkowy, przyjmując klasyfikację usług dokonaną przez bank,
stwierdził że czynności te podlegały zwolnieniu z VAT na podstawie art. 43 ust.
1 pkt 1 ustawy o VAT.
Interpretacja została wydana na podstawie przepisów obowiązujących do 31
grudnia 2010 r.
Nie można naliczyć odsetek za zwłokę przy przedwczesnym
rozliczeniu VAT przez podatnika
NSA wydał w dniu 14 grudnia 2010 r. wyrok (sygn. akt I FSK 88/10), w którym
uznał za niedopuszczalne obciążenie odsetkami za zwłokę podatnika, który
przedwcześnie rozliczył podatek VAT za dany okres rozliczeniowy, wykazując
podatek należny z tytułu czynności, odnośnie których obowiązek podatkowy
powstał w następnych okresach rozliczeniowych.
Wyrok ten zapadł w sprawie spółki, która przez kilka kolejnych okresów
miesięcznych 2007 r. błędnie wykazywała i wpłacała do urzędu skarbowego
nadwyżkę VAT należnego nad naliczonym, podczas gdy obowiązek podatkowy
powstał dopiero w styczniu 2008 r. W dniu 31 lipca 2008 r. spółka skorygowała
deklaracje VAT i złożyła wniosek o stwierdzenie nadpłaty w rozliczeniach za
poszczególne miesiące 2007 r. i jednocześnie o zaliczenie tejże nadpłaty na
poczet zaległości, która powstała w styczniu 2008 r.
W odpowiedzi na wniosek spółki organ zaliczył nadpłatę podatku na poczet
zaległości. Jako datę zaliczenia nadpłaty przyjął jednak dzień złożenia przez
spółkę wniosku. W praktyce skutkowało to powstaniem po stronie spółki
zobowiązania z tytułu odsetek od zaległości podatkowej za okres od dnia
upływu terminu rozliczenia podatku za styczeń 2008 r. do dnia złożenia wniosku
o stwierdzenie nadpłaty.
Spółka zaskarżyła tę decyzję do sądu administracyjnego twierdząc, że nadpłata
powstała z dniem dokonania zapłaty podatku w zawyżonej wysokości, a nie
FS Tax Monthly
Polska
PwC  Nr 1, styczeń 2011
Strona 8
złożenia wniosku o jej zaliczenie. Sąd pierwszej instancji oddalił skargę spółki.
Jednak NSA wyrok ten uchylił. Zdaniem NSA, podatnik, który przedwcześnie
wpłacił podatek należny nie może być obciążany odsetkami od zaległości do
wysokości odsetek, które byłyby należne od kwoty nadpłaconej. Skoro Skarb
Państwa w momencie formalnego powstania zaległości dysponował już kwotą
należnego podatku, to odsetki przestają pełnić funkcję kompensacyjną –
argumentował NSA.
Opodatkowanie usługi faktoringu i prawo do odliczenia podatku
naliczonego
Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie uznał w interpretacji wydanej w dniu
2 grudnia 2010 r. (sygn. IPPP3-443-882/10-4/JF), że usługi faktoringowe
świadczone na rzecz spółki przez zagranicznego faktora powinny być uważane
za usługi finansowe podlegające opodatkowaniu podatkiem VAT w Polsce, zaś
spółka powinna być zobowiązana do rozliczenia podatku VAT w związku z
importem powyższych usług zgodnie z mechanizmem samonaliczania podatku.
Podstawą naliczenia podatku będzie wartość opłat faktoringowych. Spółka
będzie zatem zobowiązana i uprawniona do wykazania kwoty podatku
należnego oraz równej tej kwocie kwoty podatku naliczonego z tytułu nabycia
usług faktoringowych w tej samej deklaracji.
PCC
Opodatkowanie pożyczek od akcjonariusza w latach 2007-2008
nie naruszyło obowiązującej Polskę dyrektywy
W dniu 2 grudnia 2010 r. WSA w Łodzi wydał wyrok (sygn. akt I SA/Łd 1129/10),
w którym w zaskakujący sposób zinterpretował przepisy ustawy o PCC
dotyczące opodatkowania pożyczek od udziałowców obowiązujące w latach
2007-2008.
Wyrok zapadł w sprawie spółki, która zwróciła się do organów podatkowych o
zwrot nadpłaty PCC od pożyczek udzielonych jej przez akcjonariusza w latach
2007-2008. Argumentowała, że obowiązujące od 1 stycznia 2007 r. do końca
2008 r. przepisy, które zrównywały pożyczkę udzieloną spółce kapitałowej przez
jej akcjonariusza ze zmianą umowy spółki były niezgodne z obowiązującą
wówczas dyrektywą 69/335/EWG, a konkretnie z tzw. zasadą standstill (zakaz
rozszerzania zakresu podatku kapitałowego na transakcje, które zostały
uprzednio zwolnione z tego podatku).
Organy podatkowe odmówiły zwrotu nadpłaty, natomiast skargę spółki na tę
decyzję WSA w Łodzi oddalił. Zdaniem sądu, przed wejściem w życie nowej
dyrektywy kapitałowej (tj. 1 stycznia 2009 r.) Polska nie była zobowiązana do
zwalniania pożyczek udzielonych spółkom kapitałowym przez ich udziałowców /
akcjonariuszy. Według sądu, dyrektywa nakazywała obligatoryjnie zwolnić z
podatku jedynie te czynności, które w danym państwie były zwolnione z podatku
w dniu 1 lipca 1984 r. Tymczasem, obowiązujące wówczas w Polsce przepisy o
opłacie skarbowej przewidywały opodatkowanie takich pożyczek.
FS Tax Monthly
Polska
PwC  Nr 1, styczeń 2011
Strona 9
Sąd nie dopatrzył się również w działaniach polskiego ustawodawcy naruszenia
klauzuli standstill. Jego zdaniem, ponowne wprowadzenie od 1 stycznia 2007 r.
podatku kapitałowego na pożyczki od udziałowców / akcjonariuszy (zniesionego
z dniem przystąpienia do UE) nie było rozszerzeniem zakresu PCC, a jedynie
zmianą momentu powstania obowiązku podatkowego z momentu konwersji
pożyczki na kapitał zakładowy na moment udzielenia pożyczki.
Tym samym, WSA w Łodzi nie podzielił zdania WSA w Warszawie, który w
prawomocnym orzeczeniu z dnia 11 września 2009 r. (sygn. akt III SA/Wa
619/09) orzekł, że wprowadzając ponownie opodatkowanie przedmiotowych
pożyczek Polska naruszyła dyrektywę kapitałową. WSA w Łodzi odszedł zatem
od linii orzeczniczej, która zaczęła się kształtować po wyroku WSA w
Warszawie (np. orzeczenie WSA w Szczecinie z 28 lipca 2010 r., sygn. I SA/Sz
422/10, orzeczenie WSA w Bydgoszczy z 11 października 2010 r., sygn. I
SA/Bd 637/10).
Co więcej, WSA w Łodzi wydał wyrok, mimo iż w kwestii tej zostało wniesione
przez WSA w Gliwicach pytanie prejudycjalne do Trybunału Sprawiedliwości
Unii Europejskiej (sprawa C-212/10 Logstor ROR Polska).
Pożyczka rewolwingowa podlega opodatkowaniu PCC tylko raz
WSA w Warszawie orzekł w dniu 15 grudnia 2010 r. (sygn. akt III SA/Wa
2536/10), że umowa tzw. pożyczki rewolwingowej, uprawniająca
pożyczkobiorcę do zaciągnięcia dowolnych kwot przy założeniu, że
jednorazowo zadłużenie nie będzie wyższe niż przyznany kwotowo limit podlega
opodatkowaniu jednorazowo – od wysokości przyznanego limitu, a nie za
każdym razem, gdy pożyczkobiorca pobiera kolejne transze pożyczki.
Podatki międzynarodowe
Należności za użytkowanie programów komputerowych nie
podlegają opodatkowaniu podatkiem u źródła
NSA orzekł w wyroku z 14 stycznia 2011 r. (sygn. II FSK 1550/09),
że należności wypłacane z tytułu użytkowania programów komputerowych nie
są tożsame z należnościami licencyjnymi w rozumieniu umów o unikaniu
podwójnego opodatkowania zawartych przez Polskę m.in. z Finlandią,
Niemcami, USA, Wielką Brytanią, Japonią, Francją, Włochami, Holandią,
Czechami, Litwą, Izraelem, Szwecją, i Irlandią i w związku z tym nie podlegają
podatkowi u źródła.
Sąd podkreślił, że w żadnej z tych umów w definicji należności licencyjnych nie
wymieniono wprost należności za korzystanie z praw autorskich do programów
komputerowych obok wskazanych bezpośrednio płatności za użytkowanie lub
prawo do użytkowania prawa autorskiego do dzieła literackiego, artystycznego
lub naukowego. Sąd wskazał przy tym, że prawo autorskie wielu krajów traktuje
oprogramowanie jako dzieło literackie, artystyczne bądź naukowe. Skoro jednak
w polskim prawie autorskim wprost określa się oprogramowanie komputerowe
jako utwór innego rodzaju niż dzieła literackie, artystyczne lub naukowe, to
FS Tax Monthly
Polska
PwC  Nr 1, styczeń 2011
Strona 10
również w umowach o unikaniu podwójnego opodatkowania powinno ono być
wymienione odrębnie. NSA zwrócił przy tym uwagę na fakt, że należności za
użytkowanie oprogramowania komputerowego zostały wprost wymienione jako
podlegające podatkowi u źródła m.in. w umowie z Kazachstanem. Skoro w
pozostałych umowach należności te wymienione nie zostały, to nie mogą
podlegać podatkowi u źródła.
Cash pooling a stara umowa z Norwegią: brak podatku u źródła
W dniu 7 grudnia 2010 r. NSA wydał wyrok (sygn. akt II FSK 1277/09), w którym
uznał, że odsetki płacone w ramach cash poolingu na rzecz pool leadera
ulokowanego w Norwegii nie podlegały podatkowi u źródła w Polsce.
Zdaniem NSA, według art. 11 umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania
zawartej przez Polskę z Norwegią w 1977 r., odsetki, które powstawały w
Polsce i wypłacane były podmiotowi z siedzibą w Norwegii, mogły być
opodatkowane tylko w Norwegii.
NSA uznał, że w tym przypadku błędem było powoływanie się na tekst
Konwencji Modelowej OECD, ponieważ umowa zawarta z Norwegią w 1977 r.
nie zawierała klauzuli beneficial owner, czym różniła się od modelu OECD. Tym
samym, wskazówki wynikające z komentarza do Konwencji Modelowej OECD w
zakresie opodatkowania u źródła odsetek wypłacanych podmiotowi, który nie był
do nich uprawniony, nie mogły znaleźć zastosowania do wypłat dokonywanych
na rzecz podmiotu norweskiego.
Wyrok zapadł na podstawie stanu prawnego obowiązującego do 31 grudnia
2010 r. Od 1 stycznia 2011 r. zastosowanie ma nowa umowa z Norwegią
zawarta w 2009 r. Art. 11 nowej umowy zawiera klauzulę beneficial owner.
PIT
Pytanie prawne w sprawie pakietów medycznych przekazane do
rozstrzygnięcia Izbie Finansowej NSA
NSA nie podjął w dniu 24 stycznia 2011 r. uchwały w sprawie opodatkowania
podatkiem dochodowym od osób fizycznych wartości pakietów medycznych
wykupionych przez pracodawcę pracownikom.
NSA w składzie siedmiu sędziów zdecydował się przekazać to zagadnienie
prawne do rozstrzygnięcia pełnemu składowi Izby Finansowej NSA.
Uchwała Izby Finansowej NSA może uchylić skutki prawne uchwały NSA z 24
maja 2010 r. (sygn. akt II FPS 1/10), w której przyjęto, że sama możliwość
skorzystania z usługi medycznej stanowi dla pracownika przysporzenie,
stanowiące przychód z tytułu nieodpłatnego świadczenia.
FS Tax Monthly
Polska
PwC  Nr 1, styczeń 2011
Strona 11
Prace legislacyjne
Zmiany w ustawach podatkowych od 1 stycznia 2011 r.
Z dniem 1 stycznia 2011 r. weszły w życie zmiany w ustawie o CIT m.in. w
zakresie:

wprowadzenia zwolnień podmiotowych z CIT odnoszących się do
zagranicznych funduszy inwestycyjnych i emerytalnych,

uregulowania skutków podatkowych transakcji wymiany udziałów oraz
wniesienia aktywów w postaci zorganizowanej części przedsiębiorstwa,

uściślenia zasad zwolnienia dla wypłacanych dywidend i należności
licencyjnych,
 wyłączenia wynagrodzenia z tytułu sprzedaży spółce udziałów (akcji) w
celu ich umorzenia z kategorii przychodów z udziałów w zyskach osób
prawnych,
 uwzględnienia w przepisach o CIT nomenklatury oraz symboli
statystycznych PKWiU 2008 w miejsce dotychczasowego PKWiU 2004.
W tym samym dniu weszły również w życie zmiany w ustawie o PIT dotyczące
m.in.:

doprecyzowania przepisów dotyczących wysokości podatku u źródła
pobieranego od odsetek wypłacanych nierezydentom,

uznania dochodu uzyskanego ze zbycia udziałów (akcji) w celu
umorzenia za dochód ze zbycia udziałów (akcji), a nie za dochód z
tytułu udziału w zyskach osoby prawnej jak dotychczas.
Również 1 stycznia 2011 r. weszły w życie zmiany w ustawie o VAT dotyczące
m.in.:
 uchylenia dotychczasowego załącznika nr 4 do ustawy i wskazania
usług zwolnionych z podatku bezpośrednio w przepisach ustawy,
 uwzględnienia w przepisach o VAT nomenklatury oraz symboli
statystycznych PKWiU 2008 w miejsce dotychczasowego PKWiU 2004.
 podwyższenia podstawowej stawki VAT z 22% do 23% oraz
podwyższenia stawki obniżonej z 7% do 8%, a także wprowadzenia
nowej stawki 5%.
Kontakt z nami
Camiel van der Meij
(022) 523 4959
[email protected]
Tomasz Szczepanik
(022) 523 4896
[email protected]
Jakub Żak
(022) 523 4792
[email protected]
Robert Jurkiewicz
(022) 523 4653
[email protected]
Wiktor Szczypiński
(022) 523 4969
[email protected]