Muza historii i filozofii Grecka „musaka”

Biskupiński kącik kulinarny
Grecka „musaka”
Muza historii
i filozofii
Ta pyszna zapiekanka znad Morza Śródziemnego ma
wiele odmian. Wersja z mięsa i warzyw nie jest zbyt
Głosząca sławę, zajmuje się historią
kaloryczna, poza tym łatwo ją zrobić.
i ma zwój pergaminu.
Produkty niezbędne do
przygotowania musaki: 1,5 kg
bakłażanów, 60 dag mielonej
jagnięciny lub mięsa wołowo-wieprzowego, 2 duże cebule, 2-3 ząbki czosnku, 5-6
dojrzałych pomidorów, 1-2
łyżki koncentratu pomidorowego, po łyżeczce oregano
i bazylii, pół szklanki oliwy,
pieprz i sól do smaku.
Bakłażany solimy i odstawiamy na kilkanaście minut, aby puściły sok. Następnie osuszamy je i smażymy
na złoto na oliwie, po czym
osączamy z nadmiaru tłuszczu. Trzy pomidory parzymy i obieramy ze skórki,
po czym kroimy na cząstki
i lekko ściskając usuwamy
nasiona, a miąższ wrzucamy
do miski. Cebule kroimy
w kostkę, siekamy czosnek
i podsmażamy na pozostałej oliwie. Gdy cebula nabierze złotej barwy, wrzucamy
mięso i smażymy pilnując,
by nie utworzyły się grudki. Po usmażeniu mięsa dodajemy pomidory i koncentrat, a następnie solimy. Tak
zrobiony farsz do dusimy
pod przykryciem przez około dwadzieścia minut na małym ogniu. Pięć minut przed
zdjęciem z ognia doprawiamy
ziołami i pieprzem.
Następnie przygotowujemy beszamelowy sos do musaki, do którego przygotowania potrzebne nam będą: cztery łyżki masła i cztery łyżki mąki, trzy szklanki mleka, dwa-trzy żółtka oraz trzy
łyżki startego twardego sera
(np. mazdamera lub cheddara). W rondlu rozpuszczamy masło, wsypujemy mąkę
i po minucie smażenia zdejmujemy z ognia. Następnie
rozprowadzamy wlewanym
powoli zimnym mlekiem,
cały czas energicznie roz-
trzepując. Ponownie stawiamy garnek na ogniu i gotujemy powoli, aż sos zgęstnieje.
Dodajemy połowę startego
sera, doprawiamy solą i pieprzem, mieszamy i odstawiamy, żeby trochę ostygł. Na
koniec mieszamy roztrzepane żółtka z niewielką ilością gorącego sosu i przelewamy je po trochu do rondla,
cały czas intensywnie mieszając. Piekarnik ustawiamy na
190°C. Do naczynia żaroodpornego układamy warstwami: kolejno bakłażany, mięso, znowu bakłażany, mięso,
bakłażany, a na końcu pokrojone w plasterki, obrane ze
skóry pozostałe pomidory.
Polewamy wszystko sosem.
Pieczemy musakę i po około dwudziestu minutach posypujemy zapiekankę resztą sera. Powinna się piec, aż
ładnie się zrumieni.
MARTYNA MICHALIK
Biskupin na łamach dawnej prasy
Rok 1936
31 marca gazeta Pałuczanin (nr 39) w artykule redakcyjnym „Biskupin otrzyma
schronisko dla gości i uczonych” donosiła:
„Ponieważ w bieżącym
roku przewidziany jest liczniejszy napływ gości, wycieczek i uczonych, aniżeli w latach poprzednich, projektuje
się pobudowanie w Biskupinie
odpowiedniego schroniska.
Poświęcenia nowego
schroniska oraz pobłogosławienia robót przy odkopywaniu osady dokona J. Em.
ks. kardynał Hlond w asyście
dostojników kościelnych. Ponadto spodziewany jest przyjazd na uroczystości biskupińskie prezydenta R.P. prof.
Mościckiego oraz członków
Rządu.”
Muzą, która dziś dogląda
i pilnuje festynu, jest Klio.
To kolejna muza z orszaku
Apollina, córka Zeusa i tytanidy Mnemosyne. Wraz ze
swoimi siostrami uświetniała śpiewem między innymi
zaślubiny Tetydy i Peleusa,
a także Harmonii i Kadmosa. Niektóre źródła podają,
że miała synów Hiacynta (z
Pierosem) i Hymena.
Atrybut Klio to zwój,
a w sztuce przedstawiana jest
jako kobieta ze zwojem papirusu lub pergaminu.
Być może na zwojach pergaminu umieści kilka słów
o biskupińskim festynie.
ANNA WIŚNIEWSKA
Minisłownik grecki
Grecka
kurtuazja
Dzisiaj prezentujemy kilka zwrotów, które pozwolą nam się dowiedzieć o samopoczuciu greckiego przyjaciela.
która jest godzina? - τι
ώρα είναι? [ti ora ine?]
jak się czujesz (jak ci leci,
co u ciebie)? - τι κάνεις? [ti
kanis?]
jak się nazywasz? - πως
ονομάζεσαι? [pos onomazese?]
nazywam się...- ονομάζομαι... [onomazome...]
dały dotychczas pomyślne wyniki. Prace te można było wykonać jedynie przy pomocy
pompy parowej, którą otrzymała ekspedycja od zarządu
drogowego w Bydgoszczy,
dzięki naczelnikowi Wydziału
Wojewódzkiego inż. Zakrzewskiemu. Odsłonięto najlepiej
zachowane dolne części 3 chat,
ulicę okrężną, mur obronny
i falo- chron. Prace trwają
w dal- szym ciągu. (...)”
W Ilustracji
Polskiej (nr 28) z 12
lipca
zamieszczono artykuł prof.
Józefa Kostrzewskiego „Fundusz Pracy i prehistoria”,
w którym autor informował
nie tylko o pracach wykopaliskowych prowadzonych
w Biskupinie:
„Już trzy miesiące wre wytężona praca na półwyspie jeziora biskupińskiego. Tam,
gdzie zimą i wczesną wiosną
tylko wiatr szumiał w suchej
trzcinie od połowy kwietnia
zaczął się rozlegać stuk siekier
i zgrzyt piły w związku z budową Obozu Ekspedycji Wykopaliskowej U.P. Obecnie półwysep rozbrzmiewa odgłosami
pracy 90 robotników oraz kilkunastu sił naukowych i technicznych, zajętych rozkopywaniem dalszych części prasłowiańskiej osady bagiennej
z wczesnej epoki żelaza odkrytej przed 3 laty".
cdn.
12 czerwca w piśmie co- źle, choć powierzchownie niedziennym Polska Zbrojna co, w tych wykopaliskach,
(nr 160), organie poświęco- które są prawdziwą sensacją
nym sprawom obrony pań- dla archeologów, a dużą atrakstwa wydawanym w War- cją dla każdego laika.”
2 lipca żniński Pałuczaszawie, ukazał się artykuł
„Przodkowie nasi z przed nin (nr 79), żywo interesu25-ciu wieków. Prace wy- jący się postępami badań,
kopaliskowe w Biskupinie”, przekazywał swoim Czytelnikom najświeższe wiadomotwierdzący m.in., iż:
„Nie ma chyba dzisiaj ści z Biskupina:
„Trwające od kilku dni
człowieka w Polsce, przynajmniej wśród tych, którzy prace nad odsłonięciem częczytają gazety, który by nie ści osady będącej pod wodą,
wiedział czegoś o wykopaliskach biskupińskich. Ze sporej garści krótkich wiadomości i z paru obszernych artykułów i reportaży, umieszczonych we wszystkich niemal pismach, z ładnych fotografii, tu i ówdzie odbitych,
zorientował się przeciętny Pompa parowa udostępniona Ekspedycji Biskupińskiej w 1936 r.
pożeracz gazet, zupełnie nie- przez Zarząd Dróg z Bydgoszczy.
fot. Ze zbiorów PMA
MARTYNA MICHALIK
DANUTA
PIOTROWSKA