likopen - Cukrzyca a Zdrowie

COŚ O ZDROWIU
Pomidory czerwień swą zawdzięczają chemicznemu związkowi - likopenowi.
Są jego naturalnym, najbogatszym źródłem. Likopen należy do wielkiej rodziny
karetenoidów – niezwykle zróżnicowanej klasy związków fitochemicznych nadających
także żółtą i pomarańczową barwę licznym warzywom i owocom.
Organizm ludzki nie jest zdolny samodzielnie wytwarzać
karetenoidów, cząsteczki te muszą być pozyskiwane z warzyw i owoców obecnych w naszej diecie. Niektóre karetonoidy, takie jak beta karoten i beta-kryptoksantyna są prowitaminami witaminy A, o znaczeniu podstawowym dla wzrostu. Rola likopenu pozostaje na razie nie dokońca określona,
ale liczne obserwacje wykazują, że odgrywa on ze wszystkich karetonoidów największą rolę w profilaktyce raka.
Likopen wystepuje, oprócz pomidorów (85 proc.) także (ok. 15 proc.) w arbuzach, gujawach, papajach, rózowym
grejpfrucie. Zawartośc likopenu w pomidorach szklarniowych lub uprawnych jest znacznie niższa. Szczególnie bogate w likopen są potrawy z gotowanych lub suszonych pomidorów; co ważniejsze rozbijanie komórek pod wpływem
ciepła umożliwia lepszą ekstrakcję tego związku i powoduje zmiany jego budowy, dzięki czemu jest lepiej przyswajalny
przez organizm. Przyswajalność likopenu podnoszą także
tłuszcze (nie przetworzone), dlatego duszenie pomidorów w
oliwie z oliwek pozwala maksymalizować jego ilość
możliwą do przyswojenia. Chętnie spożywajmy
keczup, ma dużo zawartości likopenu, ale trzeba
uważać na obecność znacznej ilości cukru.
Badania potwierdzają istotną rolę likopenu
w profilaktyce przeciwmiażdżycowej, korzystnie
wpływa na gęstość mineralną kości, zmniejsza ryzyko rozwoju osteroporozy.
Istotne i ważne podkreślenia są przeciwnowotworowe właściwości likopenu. Pozytywne działanie widać w przypadkach raka prostaty, trzustki, piersi, szyjki
macicy i przewodu pokarmowego.
Naukowcy z uniwersytetów w Manchesterze i Newcastle dowiedli, że pomidory zwiększają zdolność skóry do ochrony przed światłem ultrafioletowym. Obecnie
próbują stwierdzić, czy spożywanie tych warzyw chroni
również przed groźniejszymi chorobami, takimi jak rak
skóry. Są również doniesienia, że pomidory, dzięki likopenowi chronią oczy przed degeneracją plamki żółtej. Likopen
pomidorów ponadto pomaga zachować dłużej aktywność
osobom starszym.
Wystarczą tylko dwa posiłki tygodniowo z dodatkiem
sosu pomidorowego, pomidorów pieczonych w oliwie,
aby ograniczyć ryzyko wystąpienia raka prostaty aż o
1/4. Zupę pomidorową starajcie się przyrządzać ze
świeżo wyciśniętych pomidorów a nie z koncentratu (w którym jest cukier).
44
Cukrzyca a Zdrowie
L
I K
O
P
E
N
COŚ O ZDROWIU
A co do pomidora - zawierają m.in.: sód, potas, magnez, wapń, mangan, żelazo, kobalt, miedź, cynk, fosfor, fluor, chlor, jod, karoten, witaminy: K, B1, B2, B6, C, PP; kwasy: pantotenowy, foliowy, szczawiowy; biotynę. Początkowo przez wielu Europejczyków pomidor był uważany
za roślinę trującą. Hodowano go w ogrodach w celach dekoracyjnych...
W 1893 r. Sąd Najwyższy Stanów Zjednoczonych - porządkując kwestię
zróżnicowania ceł na warzywa i owoce - dla celów podatkowych uznał
pomidor za warzywo (na podstawie jego zastosowań kulinarnych), nie
wyrokując jednak w kwestii jego klasyfikacji botanicznej. Z naukowego
punktu widzenia pomidor pozostaje owocem!
oprac. Zofia Zaremba
Nowe badania pokazują, że pomidory mogą być
używane w profilaktyce
raka płuc. Dwa składniki
pomidorów: kwas kumarynowy oraz kwas chlorogenowy najprawdopodobniej blokują skutki działania nitrozoamin, które są
produkowane przez nasz
organizm oraz są najsilniejszym czynnikiem rakotwórczym w dymie papierosowym. Poprzez blokowanie nitrozoamin pomidory redukują ryzyko zachorowania na raka płuc.
KOKTAJL
POMIDOROWO-MARCHEWKOWY
Składniki: czosnek, płatki owsiane, sok pomidorowy, sok z marchwi, natka pietruszki.
Zmiksować 3 łyżki płatków owsianych,
1/2 szklanki soku pomidorowego, 1/4 szklanki soku marchwiowego, pół pęczka natki pietruszki oraz ząbek czosnku.
WITAMINY
DOPRAWIONE PIEPRZEM
Składniki: 1/2 kg dojrzałych pomidorów,
mały seler korzeniowy (ok. 20 dag),
0,5 l przegotowanej wody,
posiekany koperek,
sól, pieprz
Warzywa umyć (seler obrać ze skórki), pokroić na małe kawałki i wycisnąć z nich sok w
sokowirówce. Przegotować wodę z solą i pieprzem, ostudzoną rozcieńczyć sok. Po schłodzeniu w lodówce podawać z dodatkiem posiekanego koperku.
Pomidory można nazwać dietetyczną gwiazdą wśród warzyw. Są one polecane wszystkim, a szczególnie osobom z cukrzycą. Pomidory dostarczają
bardzo mało kalorii. 100 g pomidorów to jedynie 15 kcal, czyli jeden średni
pomidor (ważący 150 g) wzbogaca naszą dietę tylko o 23 kcal, o 4 g węglowodanów przyswajalnych, czyli o 0,4 wymiennika węglowodanowego (WW).
Pomidory są więc wymarzonym warzywem dla osób z cukrzycą zwłaszcza
tych, którym lekarz zaleca zmniejszenie masy ciała.
Cukrzyca a Zdrowie
45