Blok 7

Makroekonomia blok VII
Inflacja
Definicja inflacji
INFLACJA – proces wzrostu ogólnego (średniego)
poziomu cen
Obliczanie inflacji – konstruowany jest wskaźnik cen
stanowiący procentową miarę zmian wydatków
związanych z zakupem ustalonego zestawu dóbr
(tzw. Koszyka) w określonym czasie
Wskaźnik cen dóbr i usług konsumpcyjnych
Wskaźnik cen hurtowych i detalicznych
Wskaźnik cen wszystkich dóbr i usług wchodzących
do PKB (tzw. deflator PKB)
Wskaźnik cen - przykład
Wskaźnik stopy inflacji
WSI – określa procentowy wzrost poziomu cen
w ciągu roku
Sposoby liczenia WSI:
1. Porównanie ogólnego poziomu cen z roku t1
z analogicznym poziomem cen z roku t2 (wg
wskaźników przeciętnych dla 12 m-cy)
2. Porównanie ogólnego poziomu cen z grudnia
roku t1 z grudniem t2
Odmiany inflacji (wg stopnia nasilenia)
Inflacja pełzająca – nie przekracza 5% rocznie
Inflacja umiarkowana – między 5 – 10%
Inflacja galopująca – między 10 – 150%
Hiperinflacja – powyżej 150%
Ekonomiczno-społeczne skutki inflacji
POZYTYWNE:
- Obniżenie realnych stóp %
- Obniżenie płac realnych
NEGATYWNE:
- Zniekształcenie informacyjnej funkcji cen
- „Ucieczka od pieniądza”
- Redystrybucja dochodów
- Wzrost niepewności i osłabienie aktywności gosp.
- Niekorzystne zmiany w bilansie płatniczym
- Wzrost kosztów obsługi działalności gosp.
Główne teorie inflacji- Monetarna (Neoilościowa)
Poziom cen towarów i usług zależy od ilości pieniądza w
obiegu (I. Fisher) – sfera realna i pieniężna gosp. są
dychotomiczne. Podaż pieniądza nie wpływa na DN
M*V=P*Y
M=P
M – ilość pieniądza w obiegu
V – szybkość obiegu pieniądza (ilość transakcji w jakimś czasie)
P – poziom cen towarów
Y – realny DN
Monetaryści (M. Friedmann)
M * V = (P * Y)
Zmiany podaży pieniądza w krótkim okresie wywołują
zmiany realnego DN. W długim okresie nie.
Inflacja jest powodem błędnej polityki BC
Popytowa teoria inflacji J.M. Keynesa
Przyczyny inflacji – tkwią w ustaleniu się
agregatowego popytu na poziomie przewyższającym
możliwości jego zaspokojenia
Luka inflacyjna – różnica między wielkością
agregatowego popytu na towary, a wielkością DN
przy pełnym wykorzystaniu zdolności wytwórczych
Przyczyny wzrostu popytu - ?
Luka inflacyjna (J.M Keynes)
Luka inflacyjna a wzrost cen – W warunkach swobodnego
kształtowania się cen rynkowych, pojawienie się luki
inflacyjnej wywoła inflację
(Nadwyżka popytu konfrontuje się z nieelastyczną podażą)
Kosztowa teoria inflacji
Przyczyna inflacji – wzrost kosztów produkcji niezależny od
agregatowego popytu
Przedsiębiorstwa przerzucają wzrost kosztów produkcji
na nabywców poprzez wzrost cen
Typy inflacji kosztowej:
- Inflacja płacowa (wzrost płac niezależny od popytu na
pracę),
- Inflacja wywołana przez zyski,
- Inflacja wywołana przez wzrost cen dóbr importowanych
- Inflacja wywołana przez podatki
Inflacja kosztowa
J.K. Galbraith – w rozwiniętej gosp. Występują dwa
wielkie ugrupowania monopolistyczne:
pracodawcy i związki zawodowe
kontrolują one
ceny towarów
płace
SPIRALA CENOWO – PŁACOWA
Polityka antyinflacyjna – zmniejszenie tempa wzrostu
kosztów (polityka antymonopolowa) i zmniejszenie
wzrostu płac (osłabienie pozycji związków zawodowych)
Inflacja kosztowa
Inflacja a bezrobocie. Krzywa A.W. Philipsa
Odwrotna zależność pomiędzy inflacją a
bezrobociem
Bezrobocie rośnie –
inflacja maleje
Bezrobocie maleje –
inflacja rośnie
Zmodyfikowana krzywa Philipsa wg P.A. Samuelsona i R.M.
Solowa – „zależność stopy bezrobocia i stopy inflacji”
WYMIENNOŚĆ INFLACJI i BEZROBOCIA
Kryzys teorii
• Stagflacja
• Slumpflacja
• Powrót do teorii „naturalnej stopy bezrobocia”
(M. Friedmana i E.S. Phelpsa) – wymienność
inflacji i bezrobocia ma krótkotrwały charakter.
W długim okresie efektem ekspansywnej
poltyki gosp. Jest tylko wyższe tempo inflacji
Teoria naturalnej stopy bezrobocia
Długookresowa krzywa Philipsa ma postać
„pionowej prostej” wg
hipotezy racjonalnych oczekiwań