dr Paweł Klint Społeczny kontekst źródeł historycznych

dr Paweł Klint
Społeczny kontekst źródeł historycznych
Plan zajęć (literatura)
1. Zajęcia wprowadzające i organizacyjne
2. Źródło historyczne – definicje, klasyfikacje i krytyka
Jerzy Topolski, Wprowadzenie do historii, Poznań 1998, s. 33–56.
Andrzej Radomski, Czy jest możliwa historyczna interpretacja tekstów
źródłowych?, [w:] Tekst źródła: krytyka, interpretacja, pod red. Barbary
Trelińskiej, Warszawa 2005, s. 11–24.
3. Pamięć historyczna jako źródło
Krzysztof Pomian, Historia. Nauka wobec pamięci, Lublin 2006, s. 140–187.
Marta Kurowska, Archiwa pamięć – oral history, „Historyka” 28, 1998, s. 67–76.
4. Ideologia, obiektywizm i neutralność w tworzeniu i opracowywaniu źródeł
historycznych
Jerzy Topolski, Jak się pisze i rozumie historię. Tajemnice narracji historycznej,
Warszawa 1996, s. 366–374.
Frank Ankersmit, Pochwała subiektywności, [w:] Pamięć, etyka i historia. Angloamerykańska
teoria
historiografii
lat
dziewięćdziesiątych
(antologia
przekładów), pod red. Ewy Domańskiej, Poznań 2002, s. 55–83.
5. Źródło historyczne podstawą do analizy psychologicznej?
Maciej Dymkowski, Różne nurty psychologii jako źródła wiedzy przydatnej w
poznaniu historycznym, „Historyka” 37–38, 2007–2008, s. 19–36.
Piotr
Pacewicz,
O
dwóch
osobowościach
Piotra
Abelarda,
„Studia
Psychologiczne” 23, z. 1–2, s. 91–115.
Dariusz Andrzej Sikorski, Miejsce i rola źródeł w psychohistorii, [w:] Ad fontes. O
naturze źródła historycznego, pod red. Stanisława Rosika i Przemysława
Wiszewskiego, Wrocław 2004, s. 73–81.
6. Jeden dokument, wiele pytań – o właściwościach poznawczych pozornie
niewiele mówiących dokumentów
Robert Darnton, Wstęp i apendyks do książki „Wielka masakra kotów”,
maszynopis w tłumaczeniu E. Domańskiej, s. 2–37.
Marek Słoń, Refleksja nad jednym dokumentem. O jej walorach poznawczych na
przykładzie listu rajców wrocławskich w sprawie odpustu świętojańskiego z
1461 r., [w:] Ad fontes. O naturze źródła historycznego, pod red. Stanisława
Rosika i Przemysława Wiszewskiego, Wrocław 2004, s. 63–71.
Marcin Stabrowski, Człowiek czy osoba, czyli o przedmiocie historii kultury na
podstawie jednego akapitu z Pamiętników J.Ch. Paska, [w:] Hominem
querere. Człowiek w źródle historycznym, pod red. Stanisława Rosika i
Przemysława Wiszewskiego, Wrocław 2008, s. 61–65.
7. Dokumenty prywatne kształtujące podstawy materialne rodziny szlacheckiej
w XVI–XVIII wieku
Mariusz Lubczyński, Zawieranie małżeństw przez szlachtę w świetle intercyz
przedślubnych oblatowanych w krakowskich księgach grodzkich 1680–1730,
[w:] Wesela, chrzciny i pogrzeby w XVI–XVIII wieku. Kultura życia i śmierci,
pod red. Henryka Suchojada, Warszawa 2001, s. 137–155.
Elżbieta Balcerzak, Nie ciesz się przed czasem, czyli wątpliwa wartość spadków,
[w:] Nędza i dostatek na ziemiach polskich od średniowiecza po wiek XX.
Materiały sesji zorganizowanej przez IHKM PAN 20–22 maja 1991 r. w
Warszawie, pod red. Janusza Sztetyłły, Warszawa 1992, s. 85–92.
Jacek Pielas, „Divisio bonorum”. U podstaw majątkowego funkcjonowania
rodziny szlacheckiej w XVII w., [w:] Rodzina i gospodarstwo domowe na
ziemiach polskich w XV–XX wieku. Struktury demograficzne, społeczne i
gospodarcze, red. Cezary Kuklo, Warszawa 2008, s. 91–106.
Rękopiśmienne intercyzy i działy majątkowe szlachty wielkopolskiej z XVII
wieku.
8. Okazjonalne utwory rodzinne
Sławomir Baczewski, Propagandowa rola szlacheckiego pogrzebu x XVII wieku w
świetle kazań pogrzebowych, [w:] Wesela, chrzciny i pogrzeby w XVI–XVIII
wieku. Kultura życia i śmierci, pod red. Henryka Suchojada, Warszawa 2001,
s. 203–216.
Samuel Twardowski, Jaśnie wielmożnej parze Jego Mości Panu Jakubowi z
Rozdrażewa Rozdrażewskiemu etc. i Jej Mości Paniej Annie ze Bnina
Przyjemskiej, marszałkowej nadwornej koronnej, epitalamijum od Samuela ze
Skrzypny Twardowskiego zaśpiewane w Koźminie dnia 2 Octob[ris], roku
1644, [Leszno 1644].
Tomasz Młodzianowski, Kazanie na pogrzebie wielmożnej Jej Mości Pani
Ludowiki Opaleński(e)j starościny międzyrzecki(e)j, Poznań 1677.
9. Testament – źródło w kontekście społecznym
Katarzyna Zielińska, Więzi społeczne na Mazowszu w połowie XVII wieku w
świetle testamentów konsystorza pułtuskiego, „Przegląd Historyczny” 77, 1986,
z. 1, s. 45–57.
Bożena Popiołek, Woli mojej ostatniej testament ten… Testamenty staropolskie
jako źródło do historii mentalności XVII i XVIII wieku, Kraków 2009, s. 13–30,
62–75.
Rękopiśmienne testamenty szlachty i chłopów z Wielkopolski z XVII wieku.
10. Inskrypcje – społeczne oddziaływanie i walory poznawcze
Katarzyna Górecka, Pobożne matrony i cnotliwe panny. Epitafia mieszczanek i
szlachcianek z XVI i XVII wieku jako źródło wiedzy o kobiecie w epoce
nowożytnej, Warszawa 2006, s. 102–122.
Stanisław Grzybowski, Kultura polityczna i społeczna szlachty sandomierskiej w
świetle inskrypcji nagrobnych, „Odrodzenie i Reformacja w Polsce” 50, 2006,
s. 75–86.
Jacek Grębowiec, Inskrypcje w przestrzeni otwartej Wrocławia na tle jego
ikonosfery (do 1945 r.), Wrocław 2008, s. 150–162.
11. Szlachecki herb jako nośnik informacji
Paweł Stróżyk, O potrzebie i możliwościach badań nad herbami złożonymi. Uwagi
na przykładzie ikonograficznych źródeł heraldycznych z Wielkopolski, [w:] Ad
fontes. O naturze źródła historycznego, pod red. Stanisława Rosika i
Przemysława Wiszewskiego, Wrocław 2004, s. 201–225.
Alfred Znamierowski, Herbarz rodowy. Kompendium, Warszawa 2004, s. 17–31.
12. Humor płynący ze źródeł
Peter Burke, Świat na opak. Rozważania o kulturze ludowej, [w:] Europa i świat w
początkach epoki nowożytnej, cz. 1: Społeczeństwo, kultura, ekspansja, pod
red. Antoniego Mączaka, Warszawa 1991, s. 68–81.
Paweł Klint, „Świat na opak” w wielkopolskich księgach grodzkich XVII wieku. O
humorystycznej
twórczości
urzędników
kancelaryjnych,
„Roczniki
Historyczne” 71, 2005, s. 173–184.
Rękopiśmienne
i
publikowane
przykłady
polskiego
humoru
w
okresie
nowożytnym.
13. „Białogłowy do pióra!” – o źródłach tworzonych przez kobiety
Maria Bogucka, Gorsza płeć. Kobieta w dziejach Europy od antyku po wiek XXI,
Warszawa 2005, s. 207–242.
Anna Stanisławska, Transakcyja albo Opisanie całego życia jednej sieroty przez
żałosne treny od tejże samej pisane roku 1685. Fragmenty, Kraków 2003, s. 5–
37.
Iwona Kulesza-Woroniecka, Rozwody w rodzinach magnackich w Polsce XVI–
XVIII wieku, Poznań-Wrocław 2002 (= „Badania z Dziejów Społecznych i
Gospodarczych”, t. 62, pod red. Marka Górnego), s. 51–54.
14. Fałszerstwo źródeł historycznych
Marc Bloch, Pochwala historii, czyli o zawodzie historyka, przeł. Wanda Jedlicka,
Warszawa 1962, s. 116–136.
Janusz Tazbir, Fałszerstwa historyczno-literackie, [w:] tenże, Cudzym piórem…
Falsyfikaty historyczno-literackie, Poznań 2002, s. 7–23.
Małgorzata Borkowska OSB, Dekret w niebieskim ferowany parlamencie. Wybór
testamentów z XVII–XVIII wieku, Kraków 1984, s. 66–88.
15. Zajęcia podsumowujące – ocena pracy studentów