Po tej i tamtej stronie wieków

przez niego: nie istnieje uprzywile-
SUDNW\F]Q\FK
Sá\Q F\FK
MRZDQ\ NRQWHNVW V WZDUGR ü
] OLEHUDOL]PX ER QDZHW MH OL QD QLH
*
*
SU]\VWDüWRPLOF] FR ]DáR RQR H V
IDNWyZ Z QDXFH WR DUWHIDNW E G F\
one godne ich realizacji. Ale chyba
QLH PR*QD VL
WX VSRG]LHZDü Z\Ma-
Z\WZRUHP JU\ M ]\NRZHM NWyUD QDV
pragmatysta nie
tQLHMH *DGHQ QDWXUDOQ\ SRU]GHN X]a-
]QLHZROLáD V QLHER5RUW\VG]L*HILOR]RILDPD
E\ü QDU]
G]LHP GHPRNUDFML OLEHUDlQHM L MHOL E
G]LH GR F]HJR SU]\GDtQD WR MHM UROD RJUDQLF]\ VL
GR WZoU]HQLD XU]HNDMF\FK XWRSLL NWyUH
QLF]\P PHWDIRU\ SRFLJQ ]D VRE
LQQ\FK D Sy(QLHM SU]HVWDQ MX* SHáQLü VZH UROH L ]PXV]HQL E
G]LHP\
RGZRáDüVL
GRQRZ\FKPHWDIRU
JáRVL WHRULL SUDZG\ V QLH LV
NRU]\ FL
*
VDGQLDM F\SU]HNRQDQLD DGHQ]JyU\
wyznaczony ogólny plan argumentacji (s. 287).
To tylko niektóre z problemów,
*NL Rorty’ego, dyskusyjny jest
WH* VDP FHO F]\OL ZVND]\ZDQLH
NWyUH Z\áDQLDM VL SU]\ F]\WDQLX
NVL
Izabela 5y*\FND
Po tej i tamtej stronie wieków
______________________________________________
Ih wlhc b ih lhc klhjhg_ \_dh\
Ä3U]HáRP\ZLHNyZ´
, praca zbiorowa (red. M. Szyszkowska),
%LDá\VWRNV
*ND 3U]HáRP\
.VL
ZLHNyZ
litej Polskiej Aleksandra
skiego.
uka-
]DáD VL Z PLQLRQ\P URNX
PoZVWDáD QD NDQZLH NRQIHUHQFML
o takim samym tytule, zorganizowanej w czerwcu 2000 roku przez Za-
.RQIHUHQFMD
NáDG +LVWRULL 3D VWZD L 3UDZD RUD]
onicznego W\G]LDáX3UDZDZ%LDá\m
VWRNX
,QLFMDWRUN w-
PLDáD
FKDUDNWHU
interdyscyplinarny (jej uczestnicy
WR MDN PR*QD VL
GRZLHG]LHü FKoFLD*E\ ] NRF]FHJR NVL*N
UHSRrWD*X Z\NáDGRZF\ DNDGHPLFF\ Si-
=DNáDG 3UDZD 5]\PVNLHJR L .DQ
E\áD SURI 0DULD
.ZD QLH
VDU]H
SU]HGVL Z]L FLD
L
SRHFL
DUW\ FL
DNWRU]\
G]LHQQLNDU]H L Z\GDZF\ SRVáRZLH
*
Szyszkowska, która
LGXFKRZQLNDWROLFF\ L WDNL WH FK
*
a-
MHVWWDN HUHGDNWRUHPRPDZLDQHJRWX
UDNWHU PDM ]HEUDQH Z WRPLH WHNVW\
*
u-
WRPX .RQIHUHQFMD RGE\áD VL SRG
6 RQH EDUG]R Uy QRURGQH SRU
patronatem prezydenta Rzeczypospo-
V]DM SUREOHP\ ] ]DNUHVX ILOR]RILL
190
prawa, filozofii politycznej, kierun-
RGVLHG]HQLH NDU\ Z ZL ]LHQLX ,G
NyZUR]ZRMXZVSyáF]HVQHMOLWHUDWXU\
DáHP ERZLHP E\áRE\ WUDNWRZDQLH
VWZD QLH
]DSUDZRQDVWDZLRQHZ\áF]QLHQD
D ]ZáDV]F]D SRH]ML UHOLJLR]QDZVWZD
KLVWRULL
L
LQ
*
*ND
.VL
F]áRQNyZ GDQHJR VSRáHF]H
ZSURZDG]D
MDNR
s]D So-
Z Uy QRURGQH Z WNL DNWXDOQ\FK G\
NXVML QDG NR FHP ZLHNX
V]F]HJyOQL
DXWRU]\
SRWHQFMDOQ\FK
SU]HVW SFyZ
karanie), ale jako ludzi odpowiedzialnych za swoje czyny i zdol-
UR]ZD*DM
UHSUH]HQWXM F\
ZLHOH G]LHG]LQ ZLHG]\
*
Q\FK WDN H GR GREUD =E\W F] VWR
]MDZLVNR MDNLP MHVW SU]HáRP VWXOHFL
e-
WUDNWXMH VL ERZLHP NDUDQLH L UHSU
URGNL
DQDZHWW\VL FOHFLZZLHOXDVSHNWDFK
VMRQRZDQLH MDNR MHG\QH
znej, etycznej, obyczajowej, kultural-
X]GURZLHQLD VSRáHF]H VWZD
niedoVWU]HJDQD ]D MHVW LQVW\WXFMD QDJUoG\ MDNR PR*OLZRü NUHRZDQLD So-
*
QHM 2GNU\ZDM WDN H NROHMQH VHQV\
i sposoby rozumienia szeroko poj
tego terminu SU]HáRP.
VWDZ PRUDOQLH SR
*ND ]RVWDáD SRG]LHORQD QD
F]
FL ] NWyU\FK ND*GD
SRUXV]D LQQ\ NUJ SUREOHPyZ L ]aJDGQLH 7\WXáRZH S\WDQLH SUDF\
.VL
'RN
*GDQ\FK 3URMHNW
A. L. Zachariasza jest zatem alWHUQDW\Z GOD ZVSyáF]HQLH RERZL
VLHGHP
Teresy Biedulskiej
GR
L QD ZLHOX SáDV]F]\]QDFK ILOR]RILF
e-
]XM FHJRV\VWHPXNDUQHJR
FL SLHUZV]HM ]QDOD]á\ VL
: F]
Banasiuka, Ste*
fana J. Karolaka, Bohdana Gumowskiego, Eugeniusza Kabatca i Stefana Króla.
WDN H SUDFH -HU]HJR
G LG]LHP\"
FLSLHUZV]HM1DWR
S\WDQLH RGSRZLDGDM NROHMQH WHNVW\
WHM F]
FL NVL*NL D ZáDFLZLH SUóEXM QDNUHOLü NLHUXQHN Z NWyU\P
OXG]NRü ]PLHU]D OXE ]PLHU]Dü SoZSURZDG]D Z WHPDW\N L SUREOHP\
SRUXV]DQHZF]
'UXJD
]
ü
NROHL
F]
SUDF\
o-
RPDZLD SUREOHP\ ]ZL ]DQH ] HNRO
URGRZLVND REURQ
SUDZ ]ZLHU]W $XWRU]\ NWyU\FK
teksty tu VL
]QDOD]á\ WR -DFHN AnJL winna. ,GHDá VSRáHF]HVWZD PRUDlnego Andrzeja L. Zachariasza staQRZL WHRUHW\F]Q SUyE
XIXQGRZaQLD QRZHJR ]GURZHJR VSRáHF]H-
RFKURQ drychiewicz, Monika Mitera i Zbigniew Hull.
Tematyka trzeciej i czwartej
QDMREV]HUQLHMV]\FK F]
FL SXEOLNa-
VWZD NWyUHJR JZDUDQWHP VSyMQR FL
rd-
E\áDE\ SáDV]F]\]QD PRUDOQD )R
FML RVF\OXMH ZRNyá NZHVWLL SU]HPLDQ
PXáRZDQD SU]H] DXWRUD HW\ND R
XVWURMRZ\FK L SUDZQ\FK MDNLH VWDá\
SRZLHG]LDOQR FL SRZLQQD ]DNUH ODü
*
WDN H
JUDQLFH
SUDZQ\FK
:
t-
VL XG]LDáHP NUDMyZ (XURS\ Z RVWD
*
QRUP
L
LQVW\WXFML
QLP VWXOHFLX SRUXV]D WH SUREOHP
WDN
SRM WHJR
ZVSyá]DOH QR FL SUDZD L PRUDOQR FL
P\ O
*
e
VW
SVWZD VSUDZFD F]\MHM NU]\ZG\
SRZLQLHQ E\ü PRUDOQLH ]RERZL]aQ\ GR ]DGRüXF]\QLHQLD RILHU]H GR
ILOR]RILL SUDZD NRQFHSFML SD VWZD
SUDZD F]áRZLHN GRNRQXM F\ SU]
prawa naturalnego, problemy jednoF]FHM VL
(XURS\ VWRVXQNyZ SRlsko-rosyjskich oraz rosyjskiej biuro-
wyrównania strat, ale nie poprzez
NUDFML E\ Z\PLHQLü W\ONR QLHNWyUH
191
Piotr Winczorek w pracy
omawia
3D VWZR
7DWLDQ\ 6LHGOHFNLHM L RPDZLDM F\
SU]HREUD HQLD L WUDQVIRUPDFMH MDNLH
zastosowanie paradygmatycznej koncepcji T. Kuhna do teorii filozoficznych (tekst K. J. .LOLDQD =QDMGXM
L SUDZR SR XSá\ZLH ZLHNX
*
GRNRQDá\ VL Z ]DNUHVLH W\FK GZyFK
*
G]LHG]LQ RG SRF] WNX ;; ZLHNX
VL WX WDN H SUDFH =ELJQLHZD
Autor analizuje stopniowy proces
i Jacka Breczki.
SRMDZLDQLD VL SD VWZ QDURGRZ\FK
7HPDWHP RUJDQL]XM F\P NROH
w Europie (Polski, Finlandii, Litwy,
àRWZ\
&]HFKRVáRZDFML
L
ZL
FKD
Q F]
ü
j-
MHVW V]WXND D ]ZáDV]F]D
literatura i przemiany oraz trans-
SD VWZ
NWyUH VL ] QLHM Z\áRQLá\ $OEDQLL
IRUPDFMH
%LDáRUXVL
tematem tekstów Remigiusza Grzeli,
-DQD 6W
SQLD 7RPDV]D .R]áRZVNLego, Stefana Jurkowskiego. Ostatni
z wymienionych tu autorów, Stefan -XUNRZVNL SUyEXMH QDNUHOLü
L
LQQ\FK
kontynentu, wreszcie fale demokratyzacji, które ostatecznie doprowaG]Lá\
GR
XMHGQROLFHQLD
MDNLP
RQD
SRGOHJDáD
L SRGOHJD REHFQLH %\áR WR
MHGQRF]HQLH
V\VWHPyZ
ustrojowych Europy. Wszystkie te
]MDZLVND RGG]LDáDá\ WH* QD SUDZodawstwo krajów europejskich, ob-
NLHUXQHN Z MDNLP ]PLHU]Dü E G]LH
*
VHUZXMHVL ERZLHP]GDQLHP DXWRUD
OLWHUDWXUD 2Wy SRH]M L ILOR]RIL procesy laicyzacji i liberalizacji prawa, jego internacjonalizacji, tendencje do ujednolicania, uzgadniania
MHJR ]GDQLHP G]LHOLü E G]LH FRUD]
ILOR]RIHP ÄREGDU]RQ\P V]F]HJyOQ
*
*
LOH ]D WH ZV]\VWNLH SU]HREUD HQLD
styNLHP
w strukturze Europy i prawodaw-
Z PR OLZR ü RVWDWHF]Q\FK UR]ZL
VWZLH
SRV]F]HJyOQ\FK
SD VWZ
*
V
]D
NWyU\
QLH
ZLHU]\
*
&]\ MHGQDN PR OLZH MHVW E\
QDMZD QLHMV]H S\WDQLH ILOR]RILL
kstu.
*
-
MX
*
NRU]\VWQH GOD VDPHJR F]áRZLHND" 7X
*
o-
ZUD OLZR FL ´ L WR ILOR]RIHP DJQ
SHZQ\FK UR]ZL ]D SUDZQ\FK 1D
PQLHM ]D SRHWD VWDQLH VL UDF]HM
py-
WDQLH R SUDZG VWDáR VL Z\á F]Q
MX RGV\áDPGRWH
FL
,QQH SUDFH ]DZDUWH Z WHM F]
ZáDVQR FL V]W
V DXWRUVWZD -HU]HJR .RZDOVNLHJR
uki?
*
*
o-
6 WX WDN H L UR]ZD DQLD KLVW
*
Modzelewskiej de Raad,
Piotra Fiedorczyka, Magdaleny Michalik, Ireneusza Grata, Anny KryQLHFNLHM $GDPD àRSDWNL 0LHF]yVáDZD Czerniawskiego
i Wiktora
Makarenko.
0DáJRU]DW\
U\F]QRDQDOLW\F]QH GR WDNLFK QDOH \
SUDFD:áDG\VáDZD7
Kuleszy. Autor
RVL VZHM SUDF\ XF]\QLá SRSXOL]P
*
GRNRQDá SU]HJO GX QDMZD QLHMV]\FK
sposobów jego pojmowania w ró*nych wiekach i kulturach.
üSLWDQLHVWDQRZLMX*WDNLHM
FL SRSU]HGQLH
]QDMGXMH VL
WX ERZLHP L WHNVW GRWyF]F\ SU]HáRPX MDNLP E\áR VSRWNDQLH
ü
&]
&]
VSyMQHM FDáR FL MDN F]
FKDUDNWHU
RVWDWQLD
QDWRPLDVW
SRGVXPRZXM F\
PD
0DULD
Szyszkowska, redaktorka tomu pisze
WX L* SU]HáRP\ ZLHNyZ MDN ZV]\Vt
filozofii greckiej z religiami Wschodu
w osobie Filona z Aleksandrii (tekst
NLH GDW\ JUDQLF]QH V ZSUDZG]LH
XPRZQH MHGQDN ZDUWR VL SU]\ LFK
192
:V]HONLH GDW\ V XPRZQH WR
RND]ML ]DVWDQRZLü QD LOH GRNRQXM FD
SUDZGD &]DV SU]HáRPX W\VL FOHFL
VL ZáD QLH ]PLDQD MHVW SRVW SHP
*
(
*
L MDN G]LVLDM EU]PLDáDE\ RGSRZLHG
WDN H -HGQDN V RQH WH RND]M GR
na pytanie Akademii w Dijon, na
NWyUHGZDZLHNLZF]HQLHM- - Rous-
QDP\VáX QDG GRW\FKF]DVRZ\P NL
VHDX
GDá
(
RGSRZLHG ea-
UXQNLHP UR]ZRMX ZLDWD L GRNRQDQL
*
PLF]áRZLHND,WDNLWH MDNV G] MHVW
SU]HF] F *ND
2 LOH ERZLHP SRVW S WHFKQLF]Q\
FHO RPDZLDQHM WX SXEOLNDFML .VL
cywilizacyjny jest niezaprzeczalny,
R W\OH QDP\VáX Z\PDJD UR]ZyM Poralny ludzi, stosunek do drugiego
MHVW W\P EDUG]LHM FHQQD L DXWRU]\
F]áRZLHND
&]\
QLH
MHVW
WDN
*
]DPLHV]F]RQ\FK WHNVWyZ UHSUH]HQWXM
*
Uy QH F] VWR EDUG]R RGOHJáH JDá ]LH
*
d-
ZLHG]\ ]D Z\GDQLH WDN Uy QRUR
MDN
*-
stwierdza w swym referacie B. Gu-
Q\FKWHPDW\F]QLHSUDFZMHGQHMNVL
*H ÄND*G\ NURN QDSU]yG WR
MHGQRF]HQLH NURN ZVWHF]´" 3\WDQLH
FH L SRG MHGQ\P ZVSyOQ\P W\WXáHP
PRZVNL
SR]ZDOD VSRMU]Hü QD SU]HáRP ZLHNyZ
] ZLHOX SHUVSHNW\Z 7\P EDUG]LHM
pozostaje otwarte.
W\WXáRZHÄSU]HáRP\´V SU]H]DXWRUyZ
*N
NRF]\ ]D wspomniaMX* SU]H]H PQLH QD SRF]WNX
.VL
Q\
5HSRUWD*
]
NRQIHUHQFML
*H
rozumiane nie tylko jako cezura cza*
*
VRZD DOH WH ZVND]XM ZD QH SXQNW\
Katarzyny
]ZURWQHZKLVWRULLOXG]NR FLWDNLHMDN
Szeloch.
*
h-
FKRFLD E\ Z\QDOH]LHQLH L XSRZV]HF
QLHQLH SLHQL G]D F]\ ORW F]áRZLHND
w kosmos.
193