Spis treści

Spis treści
PRZEDMOWA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7
ROZDZIAŁ 1
WPROWADZENIE DO EKONOMII . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9
1.1. Definicja i metoda ekonomii . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9
1.2. Mikro- i makroekonomia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11
1.3. Potrzeby ludzkie i środki ich zaspokajania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12
1.4. Wybór ekonomiczny – podstawowe problemy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15
1.5. Ekonomia pozytywna i normatywna. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18
1.6. Systemy gospodarcze . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19
1.7. Podmioty w gospodarce rynkowej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20
1.8. Główne zasady ekonomii . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 26
1.9. Zadania i ćwiczenia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 28
1.10. Odpowiedzi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 33
ROZDZIAŁ 2
RYNEK . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 37
2.1. Pojęcie i rodzaje rynku . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 37
2.2. Popyt i jego determinanty . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 38
2.3. Podaż i jej determinanty . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 42
2.4. Równowaga i nierównowaga rynkowa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 44
2.5. Cena maksymalna i minimalna . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 47
2.6. Podatki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 49
2.7. Zawodność mechanizmu rynkowego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 52
2.8. Zadania i ćwiczenia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 55
2.9. Odpowiedzi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 59
4
K. Sieradzka – Podstawy mikroekonomii
ROZDZIAŁ 3
ELASTYCZNOŚĆ POPYTU I PODAŻY . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 61
3.1. Elastyczność cenowa popytu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 61
3.2. Elastyczność mieszana popytu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 64
3.3. Elastyczność dochodowa popytu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 65
3.4. Elastyczność cenowa podaży . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 67
3.5. Przychód całkowity, przeciętny i marginalny . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 68
3.6. Elastyczność a przychody przedsiębiorstw . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 70
3.7. Zadania i ćwiczenia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 72
3.8. Odpowiedzi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 76
ROZDZIAŁ 4
PODSTAWY DECYZJI EKONOMICZNYCH KONSUMENTA . . . . . . . . . . 79
4.1. Wprowadzenie do teorii wyboru konsumenta . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 79
4.2. Pojęcie użyteczności . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 80
4.3. Krzywe obojętności . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 82
4.4. Linia budżetowa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 87
4.5. Równowaga konsumenta . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 88
4.6. Efekt substytucyjny i dochodowy zmian ceny. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 91
4.7. Zadania i ćwiczenia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 92
4.8. Odpowiedzi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 98
ROZDZIAŁ 5
TEORIA PRODUKCJI I KOSZTY . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 99
5.1. Przedsiębiorstwo w gospodarce rynkowej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 99
5.2. Wprowadzenie do teorii produkcji . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 105
5.3. Jednoczynnikowa funkcja produkcji . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 108
5.4. Dwuczynnikowa funkcja produkcji . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 110
5.5. Koszty produkcji – wprowadzenie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 113
5.6. Krótkookresowe koszty produkcji . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 115
5.7. Długookresowe koszty produkcji . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 119
5.8. Zysk przedsiębiorstwa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 122
5.9. Zadania i ćwiczenia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 124
5.9. Odpowiedzi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 130
Spis treĤci
5
ROZDZIAŁ 6
KONKURENCJA DOSKONAŁA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 133
6.1. Wprowadzenie do form rynku . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 133
6.2. Konkurencja doskonała – założenia modelu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 135
6.3. Krótko- i długookresowe decyzje produkcyjne przedsiębiorstwa . . . . . . . . . 136
6.4. Krótko- i długookresowa równowaga rynkowa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 140
6.5. Zadania i ćwiczenia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 142
6.6. Odpowiedzi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 147
ROZDZIAŁ 7
MONOPOL . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 149
7.1. Cechy monopolu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 149
7.2. Przychód i cena w warunkach monopolu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 150
7.3. Równowaga monopolu. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 151
7.4. Podaż monopolu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 152
7.5. Różnicowanie cen w warunkach monopolu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 153
7.6. Monopol naturalny . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 154
7.7. Porównanie monopolu i konkurencji doskonałej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 155
7.8. Zadania i ćwiczenia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 156
7.9. Odpowiedzi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 160
ROZDZIAŁ 8
KONKURENCJA MONOPOLISTYCZNA I OLIGOPOL . . . . . . . . . . . . . . 163
8.1. Konkurencja monopolistyczna – charakterystyka . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 163
8.2. Przedsiębiorstwo na rynku konkurencji monopolistycznej . . . . . . . . . . . . . . 164
8.3. Cechy oligopolu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 166
8.4. Bariery wejścia na rynek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 167
8.4.1. Koncepcja J. Baina . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 167
8.4.2. Koncepcja Sylosa-Labiniego i Modiglianiego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 169
8.4.3. Teoria rynków spornych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 170
8.5. Modele oligopolu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 171
8.6. Podstawy teorii gier . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 175
8.6.1. Strategia dominująca . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 176
8.6.2. Gry o stałej sumie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 177
8.6.3. Gry o sumie niezerowej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 179
6
K. Sieradzka – Podstawy mikroekonomii
8.7. Przywództwo cenowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 180
8.8. Oligopol – współpraca . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 180
8.9. Polityka antymonopolowa państwa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 182
8.10. Zadania i ćwiczenia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 183
8.11. Odpowiedzi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 188
ROZDZIAŁ 9
RYNEK CZYNNIKÓW PRODUKCJI . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 189
9.1. Rynek czynników produkcji – wprowadzenie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 189
9.2.
9.3.
9.4.
9.5.
9.6.
9.1.1. Popyt na czynniki produkcji w warunkach konkurencji doskonałej . . 189
9.1.2. Popyt na czynniki produkcji w warunkach konkurencji niedoskonałej . . 191
9.1.3. Podaż czynników produkcji . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 192
9.1.4. Zatrudnienie czynników produkcji w różnych formach rynku . . . . . . 193
9.1.5. Wynagrodzenie transferowe i renta ekonomiczna . . . . . . . . . . . . . . . . 195
Rynek pracy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 197
9.2.1. Rynek pracy w warunkach konkurencji doskonałej . . . . . . . . . . . . . . . 198
9.2.2. Rynek pracy w warunkach konkurencji niedoskonałej . . . . . . . . . . . . . 203
9.2.3. Rola związków zawodowych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 203
Rynek ziemi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 205
Rynek kapitału . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 206
Zadania i ćwiczenia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 209
Odpowiedzi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 214
BIBLIOGRAFIA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 217
WYKAZ OZNACZEŃ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 221