9.Prawo i medycyna sądowa

PROGRAM NAUCZANIA PRZEDMIOTU OBOWIĄZKOWEGO
NA WYDZIALE LEKARSKIM I
ROK AKADEMICKI 2016/2017
PRZEWODNIK DYDAKTYCZNY dla STUDENTÓW VI ROKU STUDIÓW
1. NAZWA PRZEDMIOTU: Prawo i medycyna sądowa
2. NAZWA JEDNOSTKI (jednostek ) realizującej przedmiot:
Katedra i Zakład Medycyny Sądowej
3. Adres jednostki odpowiedzialnej za dydaktykę:

Adres: 60-781 Poznań ul. Święcickiego 6

Tel./Fax (61) 854-64-10 (11), 866-21-58,

Strona www.zms.ump.edu.pl

E-mail [email protected]
4. Kierownik jednostki:

Dr hab. n. med. Czesław Żaba
5. Osoba zaliczająca przedmiot w E-indeksie z dostępem do platformy WISUS

Dr hab. n. med. Czesław Żaba
6. Osoba odpowiedzialna za dydaktykę na Wydziale Lekarskim I z dostępem do
platformy WISUS ( listy studentów) ( koordynator przedmiotu) :

Nazwisko dr hab. n. med. Czesław Żaba

Tel. kontaktowy: (61) 854-64-10 (11)

Możliwość kontaktu - konsultacje (dni, godz., miejsce) w poniedziałki w
godz. 11.00-13.00, Poznań ul. Święcickiego 6

E-mail: [email protected]

Osoba zastępująca lek. med. Paweł Świderski

Kontakt (61) 854-64-10 (11)
7. Miejsce przedmiotu w programie studiów: Katedra i Zakład Medycyny Sądowej,
Poznań ul. Święcickiego 6.
Rok: VI
Semestr: zimowy i letni
8. Liczba godzin ogółem: 60
Jednostki uczestniczące w nauczaniu
przedmiotu
liczba pkt. ECTS: 4
Semestr zimowy/letni
liczba godzin
W
Ć
Ćwiczenia
kategoria
Katedra i Zakład Medycyny Sądowej
15
45
B
Razem:
15
45
S
9. Cel nauczania przedmiotu
Podstawy prawa karnego, cywilnego i rodzinnego, regulacje prawne dotyczące wykonywania
zawodu lekarza – odpowiedzialność karna, cywilna i zawodowa; orzecznictwo sądowolekarskie, tanatologia, toksykologia sądowo-lekarska, genetyka sądowa.
Efekt kształcenia – umiejętności i kompetencje:
Posługiwania się z zakresu prawa medycznego, posługiwania się przepisami regulującymi
prawo wykonywania zawodu w Polsce i Unii Europejskiej, interpretacji artykułów kodeksu
karnego dotyczących przestępstw przeciwko życiu i zdrowiu oraz zasad odpowiedzialności
karnej i cywilnej lekarza, stwierdzenia zgonu i prawidłowego wypełnienia karty zgonu,
przeprowadzenia oględzin zwłok w miejscu ich ujawnienia, ustalenia orientacyjnego czasu
zgonu oraz przypuszczalnej przyczyny śmierci, rozpoznawania i różnicowania rodzajów
śmierci, zabezpieczenia materiału biologicznego do badań histopatologicznych,
hemogenetycznych i toksykologicznych w czasie sekcji zwłok, przeprowadzania badania
poszkodowanego, sporządzania opinii sądowo-lekarskiej dla potrzeb orzecznictwa karnego i
cywilnego, przeprowadzania badania i oceny klinicznej osoby nietrzeźwej.
10. SYLABUS
zna praw pacjenta, podstaw wykonywania zawodu lekarza, funkcjonowania samorządu
lekarskiego, GW7,
zna obowiązki prawne lekarza w zakresie stwierdzenia zgonu, GW9,
zna regulacje dotyczące eksperymentu medycznego oraz prowadzenia innych badań
medycznych, GW10,
zna regulacje prawne dotyczące przeszczepów, sztucznej prokreacji, aborcji, zabiegów
estetycznych, leczenia paliatywnego, chorób psychicznych, GW11,
zna zasady prawa farmaceutycznego, GW12,
zna zasady tajemnicy lekarskiej, prowadzenia dokumentacji medycznej, odpowiedzialności
karnej, cywilnej i zawodowej lekarza, GW13,
identyfikuje sytuacje, w których dochodzi do konfliktów pomiędzy wartościami i zasadami
odnoszącymi się do wykonywania zawodu lekarza oraz udzielania świadczeń zdrowotnych,
oraz przedstawia uzasadnienie podejmowanych decyzji, GW15,
zna podstawy prawne i zasady przeprowadzania sądowo – lekarskiej sekcji zwłok,
stosowania w określonych przypadkach dodatkowych technik sekcyjnych. oraz
pośmiertnych badań obrazowych, GW16,
zna zadania i sposób postępowania lekarza podczas oględzin zwłok na miejscu ich
ujawnienia, GW17,
zna i rozumie zasady szacowania czasu zgonu na podstawie znamion śmierci, GW18,
zna i rozumie definicję śmierci gwałtownej oraz nagłego zgonu z przyczyn chorobowych
samoistnych, GW19,
zna definicję dzieciobójstwa i zasady przeprowadzania sekcji sądowo – lekarskich w takich
przypadkach, GW20,
zna zasady diagnostyki sądowo – lekarskiej i opiniowania w przypadkach dotyczących
rekonstrukcji okoliczności wypadku drogowego, GW21,
zna i rozumie różnicę pomiędzy pojęciami urazu a obrażenia, GW22,
zna podstawy prawne i medyczne opiniowania na temat skutku biologicznego dla potrzeb
postępowania karnego, GW23,
zna rolę dokumentacji klinicznej i zasady opiniowania sądowo – lekarskiego na temat
uszczerbku na zdrowiu dla potrzeb cywilnych i odszkodowawczych, GW24,
zna zasady opiniowania sądowo – lekarskiego na temat zdolności do udziału
w czynnościach procesowych, GW25,
zna pojęcie błędu medycznego i rozumie zasady opiniowania sądowo – lekarskiego w takich
przypadkach, GW26,
zna najczęstsze przyczyny błędów medycznych, GW27,
zna zasady pobierania materiału do badań toksykologicznych i hemogenetycznych, GW28,
Umiejętności absolwent:
potrafi odnaleźć odpowiednie akty prawne zawierające normy dotyczące udzielania
świadczeń zdrowotnych i wykonywania zawodu lekarza, GU4,
potrafi wyjaśnić osobom korzystającym ze świadczeń medycznych, ich podstawowe
uprawnienia oraz podstawy prawne udzielania tych świadczeń, GU5,
potrafi podczas udzielania nagłej pomocy podjąć starania o niezacieranie istotnych śladów
kryminalistycznych, nie kolidujące z podstawowym celem interwencji medycznej
(ratowane
życia i zdrowia), GU6,
potrafi podczas badania dziecka, rozpoznać zachowania i objawy wskazujące na możliwość
wystąpienia przemocy wobec dzieci, GU7,
uwzględnia we własnych działaniach klinicznych zachowania pozwalające na uniknięcie
popełnienia błędu medycznego, GU8,
przygotowuje zgodnie z zasadami miejsce pobrania krwi do badań toksykologicznych w
celach procesowych, GU9,
pobiera i dokonuje zabezpieczenia materiału do badania hemogenetycznego,
z uwzględnieniem
ochrony przed kontaminacją, GU10.
11. Tematyka poszczególnych wykładów, ćwiczeń i seminariów
Wykłady - Semestr zimowy
Imię i nazwisko osoby
prowadzącej zajęcia
Tematyka wykładów
Wykład 1.
Wprowadzenie. Nowoczesne techniki
obrazowania pośmiertnego w medycynie
sądowej.
dr hab. Czesław Żaba
Wykład 2.
Zagadnienia prawno-medyczne
dr Krzysztof Kordel
Zagadnienia
Wykład 3.
Wykład 4.
Wykład 5.
antropologii
i
odontologii
sądowej
Zagadnienia tanatologiczne
Zagadnienia prawno-medyczne
Zagadnienia toksykologiczne i problematyka
wypadków drogowych.
dr Dorota LorkiewiczMuszyńska
dr Janusz Kołowski
dr hab. Czesław Żaba
dr hab. Czesław Żaba
Ćwiczenia - Semestr zimowy/letni ( I część grupy)
Tematyka ćwiczeń
Osoba odpowiedzialna
SALA
Ćwiczenie 1.
zagadnienia z tanatologii
dr Janusz Kołowski
sala
sekcyjna
Ćwiczenie 2.
zagadnienia z tanatologii
dr Janusz Kołowski
sala
sekcyjna
Ćwiczenie 3.
zagadnienia z tanatologii
dr Janusz Kołowski
sala
sekcyjna
Ćwiczenie 4.
zagadnienia z tanatologii
dr Janusz Kołowski
sala
sekcyjna
Ćwiczenie 5.
zagadnienia z tanatologii
dr Janusz Kołowski
sala
sekcyjna
Ćwiczenia - Semestr zimowy/letni ( II część grupy)
Tematyka ćwiczeń
Osoba odpowiedzialna
SALA
Ćwiczenie 4.
zagadnienia antropologii
sądowej
dr Dorota LorkiewiczMuszyńska
Horoszkiewicza,
bibloteka ZMS
Ćwiczenie 5.
zagadnienia prawnomedyczne
dr Krzysztof Kordel
Horoszkiewicza,
bibloteka ZMS
Ćwiczenie 6.
orzecznictwo sądowolekarskie
dr Czesław Żaba
Horoszkiewicza
bibloteka ZMS
Ćwiczenie 4.
toksykologia sądowolekarska
dr Czesław Żaba
mgr Artur Teżyk
Horoszkiewicza
bibloteka ZMS
Ćwiczenie 5.
hemogenetyka sądowolekarska
dr Monika AbreuGłowacka
Horoszkiewicza
bibloteka ZMS
12. Organizacja zajęć:
Grupa studencka dzieli się (we własnym zakresie) na dwie podgrupy: jedna część grupy ma
zajęcia z tanatologii praktycznej (sekcja zwłok) od poniedziałku do piątku w godz. 8.30–12.00 z
30 min. przerwą, po uprzednim sprawdzianie wstępnym w poniedziałek (znajomość ogólnych
zasad techniki sekcyjnej i diagnostyki tanatologicznej); druga część grupy ma zajęcia od
poniedziałku do piątku w Sali Horoszkiewicza/bibloteka ZMS w godzinach: 8.30-12.45 z 30 min.
przerwą z następującym podziałem zajęć:
Poniedziałek: zagadnienia antropologii sądowej
Wtorek: zagadnienia prawno-medyczne
Środka: orzecznictwo sądowo-lekarskie (karne)
Czwartek: toksykologia sądowo-lekarska
Piątek: hemogenetyka sądowo-lekarka
13. Aktualny podział grupy studenckiej na stronie internetowej jednostki:
www.zms.ump.edu.pl
REGULAMIN ZAJĘĆ:
1. Zajęcia dydaktyczne są obowiązkowe i obejmują ćwiczenia.
2. Dopuszcza się jedynie jedną nieobecność usprawiedliwioną przez lekarza lub spowodowaną
ważnymi wydarzeniami losowymi. Nieobecność na zajęciach należy zaliczyć u asystenta
prowadzącego.
3. Zajęcia odbywają się wg harmonogramu i godzin ustalonych dla poszczególnych grup studentów
przez Dziekanat Wydziału Lekarskiego I. Plan zajęć dla każdej grupy studenckiej podany jest na
tablicy ogłoszeń Katedry i Zakładu i stronie internetowej Katedry i Zakładu.
4. Tematy zajęć obowiązkowych (ćwiczeń) podane są do informacji studentów na tablicy ogłoszeń
Katedry i Zakładu i stronie internetowej Katedry i Zakładu.
5. Warunkiem dopuszczenia do zaliczenia końcowego przedmiotu jest wcześniejsze uzyskanie
zaliczenia wszystkich zajęć.
6. Student ma prawo do dwukrotnego poprawiania końcowego zaliczenia. Dalsze zaliczenie
przedmiotu może odbywać się po uzyskaniu zgody kierownika Katedry i Zakładu.
7. Wszelkie sprawy dydaktyczne można wyjaśniać u osoby odpowiedzialnej za dydaktykę Wydziału
Lekarskiego I - dr hab. Czesław Żaba; e-mail: [email protected].
PROGRAM ZAJĘĆ:
Program nauczania przedmiotu medycyny sądowej
Tanatologia sądowo-lekarska
Tanatologia
ogólna
Śmierć
z przyczyn
naturalnych
Obrażenia
ciała i śmierć
wskutek urazu
mechaniczneg
o
Uduszenie
gwałtowne
1. Pojęcie śmierci.
2. Okoliczności, w jakich może dojść do śmierci – z punktu widzenia ustawy
karnej.
3. Śmierć kliniczna.
4. Śmierć pozorna.
5. Śmierć biologiczna.
6. Zjawisko śmierci a przeszczepianie narządów.
7. Znamiona śmierci biologicznej całego ustroju.
8. Późne zmiany pośmiertne.
9. Pojęcie śmierci.
10. Ogólny podział rodzajów śmierci.
11. Segregacja przyczyn śmierci.
12. Zbieg przyczyn śmierci.
13. Odczyny postwitalne (interletalne).
14. Określanie czasu śmierci.
15. Oględziny zwłok na miejscu ich znalezienia.
16. Sądowo-lekarskie oględziny i sekcja zwłok.
1. Niektóre trudności diagnostyczne.
2. Śmierć naturalna osób dorosłych.
3. Śmierć dzieci i młodzieży.
4. Ocena niespodziewanego zgonu nagłego z przyczyn naturalnych.
1. Obrażenia wywoływane narzędziami ostrymi.
2. Obrażenia spowodowane narzędziami tępymi.
3. Uszkodzenia narządów wewnętrznych w następstwie urazów
mechanicznych ze szczególnym uwzględnieniem aspektów wypadków
drogowych i z udziałem pojazdów szynowych. Rekonstrukcja przebiegu
wypadków drogowych.
1. Przebieg procesu duszenia się i jego objawy.
2. Obraz sekcyjny śmierci wskutek uduszenia.
3. Niektóre dane dotyczące wymiany gazowej w płucach.
4. Zatkanie otworów nosowych i jamy ustnej.
ćw
ćw
ćw
ćw
Zamknięcie krtani, tchawicy lub dużych oskrzeli przez ciało obce.
Unieruchomienie klatki piersiowej.
Utonięcie.
Śmierć w wodzie.
Zagardlenie:
 powieszenie
 zadzierzgnięcie
 zadławienie.
10. Śmierć w ciasnej przestrzeni.
11. Choroba kesonowa.
1. Znamię prądu elektrycznego. Patomechanizm zgonu.
5.
6.
7.
8.
9.
Rażenie
prądem
elektrycznym
lub piorunem
Postrzałowe
uszkodzenia
ciała
1.
2.
3.
4.
5.
6.
Broń palna.
Amunicja.
Rany i uszkodzenia postrzałowe.
Postrzały pociskiem odbitym.
Otwory wlotowe i wylotowe.
Ocena odległości strzału.
Orzecznictwo sądowo-lekarskie
Opiniowanie 1. Rola biegłego i zasady powoływania w świetle przepisów Kodeksu
Postępowania Karnego.
w sprawach
2. Przestępstwa przeciwko zdrowiu i życiu ze szczególnym uwzględnieniem:
karnych.
a. zabójstwa i pobicia ze skutkiem śmiertelnym
Karna
b. dzieciobójstwa
odpowiedzialc. eutanazji
ność zawodów
d. przerwania ciąży.
medycznych 3. Zasady opracowywania opinii sądowo-lekarskich dotyczących oceny
ćw
ćw
ćw
skutków i mechanizmu powstania obrażeń ciała.
4. Karna odpowiedzialność w związku z wykonywaniem zawodu w świetle
obowiązujących przepisów prawa. Błąd medyczny, niepowodzenie
lekarskie, powikłania. Działanie bez zgody pacjenta.
5. Przestępstwa przeciwko wolności i obyczajności ze szczególnym uwzględnieniem czynów nierządnych i lubieżnych. Zasady dotyczące przeprowadzania badania pokrzywdzonego i opiniowania sądowo-lekarskiego.
6. Dziecko jako ofiara przestępstw. Zespół dręczonego dziecka.
Opiniowanie
w sprawach
cywilnoodszkodowawczych.
Cywil-na
odpowiedzialność
zawodów
medycznych
1. Zdrowie jako dobro ogólne w rozumieniu Kodeksu Cywilnego.
2. Tajemnica zawodowa w przepisach Kodeksu Cywilnego.
3. Odpowiedzialność cywilna zakładów publicznej służby zdrowia.
Pracownicy służby zdrowia jako funkcjonariusze państwowi.
4. Prawa pacjenta oraz odpowiedzialność służby zdrowia za niewłaściwe
zachowanie w stosunku do pacjenta.
5. Zasady ustalania odpowiedzialności cywilnej i zawodowej w związku z
wykonywaniem zawodu - wina umyślna, błąd, wina bezimienna,
prawdopodobieństwo zawinienia.
6. Zasady opracowywania opinii sądowo - lekarskich dotyczących skutków
urazów, możliwości wykonywania pracy, rokowań, kosztów leczenia,
nawiązki za ból.
7. Cywilno-prawne aspekty działania prywatnych placówek leczniczych.
8. Ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej wykonywania zawodów
medycznych.
w
Opinie
sądowolekarskie
w Prawie
Pracy
Regulacje prawne zawodu
le-karza.
Odpowiedzialność
zawo-dowa
lekarzy.
Kodeks Etyki
Lekarskiej
Dokumentacja
medyczna w
świetle
obowiązujących przepisów prawa
1. Medyczny aspekt wypadku przy pracy w świetle obowiązujących
przepisów prawnych dotyczących odszkodowań.
2. Choroby zawodowe.
w
1. Legalność zabiegu medycznego
2. Prawo wykonywania zawodu.
3. Prawa i obowiązki lekarzy w świetle ustawy o zawodzie lekarza i ustawy
o Izbach lekarskich
4. Odpowiedzialność zawodowa. Zasady funkcjonowania Rzecznika
Odpowiedzialności Zawodowej i Sądu Lekarskiego.
w
1.
2.
3.
4.
w
Hemogenetyk
a sądowolekarska
1. Dochodzenie spornego ojcostwa:
a. podstawy prawne zaprzeczenia ojcostwa;
b. podstawy prawne ustalenia ojcostwa.
2. Badania serohematologiczne w dochodzeniu spornego ojcostwa:
a. teoretyczne zasady dziedziczenia cech serologicznych;
b. układy grupowe związane z antygenami krwinek czerwonych;
c. zróżnicowanie w obrębie białek surowicy krwi;
polimorfizm enzymów erytrocytarnych.
3. Badania genetyczne:
a. polimorfizm DNA
b. metodyka badań RFPL (rodzaje sond molekularnych i ich
znakowanie)
c. zastosowanie metody PCR w dochodzeniu ojcostwa.
1. Klasyczne metody zabezpieczania i badania śladów biologicznych:
a. ślady krwawe
b. plamy nasienia
c. plamy wydzielin
d. włosy i kości.
2. Zastosowanie genetycznej metody PCR do badania śladów:
a. izolacja DNA ze śladu
b. układu VNTR i STR
c. wykorzystanie układów multikompleksowych.
3. Interpretacja wyników w badaniu śladów biologicznych – materiał
porównawczy.
1. Zagadnienia prawne związane z przeszczepianiem narządów:
a) definicja i zasady stwierdzania śmierci obywatelskiej
b) prawne pojęcie dawcy (zwłoki i osoby żyjące). Transplantologia a
religie.
2. Zastosowanie układu HLA do celów transplantacji.
Wymogi formalne stawiane dokumentacji medycznej.
Rodzaje dokumentacji medycznej.
Zasady przechowywania i udostępniania dokumentacji medycznej.
Najczęściej występujące uchybienia w dokumentacji lekarskiej.
Hemogenetyka sądowo-lekarska
Badanie
śladów
biologicznych
w celach
dowodowych i
identyfikacyjn
ych
Przeszczepiani
e narządów
Toksykologia sądowo-lekarska
ćw
ćw
ćw
Toksykologia
ogólna
Toksykologia
szczegółowa
Alkohologia
sądowolekarska
1. Podstawowe terminy: trucizna, substancja szkodliwa, ksenobioty, zatrucie,
toksyczność, rodzaje zatruć.
2. Współzależność działania biologicznego i dawki, czynniki wpływające na
szybkość działania trucizny.
3. Podstawy biochemiczno - kinetyczne, dotyczące wchłaniania,
przemieszczania się i kumulacji trucizn w organizmie.
4. Biotransformacja ksenobiotyków, rodzaje interakcji oraz ogólne
systemowe mechanizmy działania toksycznego.
5. Sposób pobierania i zabezpieczania oraz przesyłania materiału
biologicznego oraz dowodów rzeczowych do badań toksykologicznosądowych (w przypadkach podejrzenia o zatrucie i podczas ekshumacji).
6. Ustawodawstwo toksykologiczne: ustawy i zarządzenia dotyczące
dystrybucji trucizn, środków odurzających, ochrony roślin oraz
używanych do dezynfekcji i deratyzacji.
1. Aktualna struktura zatruć – rozmiary i skutki przypadków intoksykacji w
kazuistyce Zakładu i w Polsce.
2. Toksykologia leków w aspekcie zatruć przestępczych, ostrych działań
niepożądanych, uzależnień lekowych, narkomanii, dopingu
farmakologicznego, a w szczególności ograniczeń zdolności
psychofizycznych kierowców.
3. Toksykologia związków nieorganicznych:
a. metale i ich sole (arsen, bar, kadm, ołów, rtęć, potas)
b. gazy trujące (tlenek węgla, siarkowodór, dwutlenek siarki,
cyjanowodór, tlenki azotu, fluorowce)
c. substacje żrące (kwasy i ługi).
4. Toksykologia związków organicznych:
a. alkohole: metylowy, etylowy; alkohole wyższe
b. glikole: etylenowy, dietylenowy, propylenowy
c. węglowodory aromatyczne i alifatyczne: benzen, toluen, ksylen
d. składniki benzyny i nafty
e. węglowodory halogenoalifatyczne: chloroform, czterochlorek węgla,
trichloroetylen.
5. Toksykologia środków ochrony roślin i stosowanych w rolnictwie
w rolnictwie.
6. Toksykologia innych niebezpiecznych ksenobiotyków:
a. pochodne kwasu fluorooctowego
b. trucizny naturalne: grzyby, jady gadów i owadów.
1. Rozmiary i skutki nadużywania alkoholu etylowego, zamienników
alkoholowych oraz interakcji alkoholu i leków w aspekcie patologii
społecznej (alkoholizm, pijaństwo, uzależnienie).
2. Teoretyczny i praktyczny model oddziaływań alkoholu etylowego na
organizm człowieka (metabolizm i farmakokinetyka alkoholu etylowego).
3. Ocena stanu trzeźwości osoby badanej- metody ilościowej analizy
alkoholu etylowego w płynach ustrojowych i interpretacja wyników.
4. Wartość dowodowa i interpretacja wyników obliczeń pro- i
retrospektywnych dla celów opiniodawczych stanów trzeźwości.
Antropologia sądowa
Badania
1. Metody wykorzystywane w ustaleniu:
a. płci;
antropologiczn
b. wieku;
e szkieletu
ćw
ćw
ćw
ćw
c. pomiarów kości długich i rekonstrukcji wzrostu;
Ustalanie
tożsamości
1. Ustalanie tożsamości zwłok nie objętych zmianami pośmiertnymi –
w oparciu o zdjęcia fotograficzne i zapis wideo.
ćw
zwłok i
szczątków
ludzkich
2. Metody identyfikacji w oparciu o cechy kośćca:
Ustalanie
tożsamości
osób żywych
1. Identyfikacja osób na podstawie zapisu wideo – nagrania VHS i w
technologii cyfrowej, z monitoringu.
a. rekonstrukcja przybliżonego wizerunku osoby zmarłej na podstawie
kości czaszki (metodą komputerową) z opracowaniem rysopisu osoby;
b. porównawcze badania metodą superprojekcji – w oparciu o badaną
czaszkę i z wykorzystaniem zdjęć fotograficznych osoby (zdjęcia
dowodowe, paszportowe, sygnalityczne, okazjonalne);
c. porównawcze badania odontologiczne - badania cech uzębienia
czaszki i badania porównawcze z wykorzystaniem dokumentacji
stomatologicznej (z leczenia zapobiegawczego, ortodontycznego,
protetycznego itp.);
d. porównawcze badania radiologiczne - badania z wykorzystaniem
zdjęć radiologicznych (czaszki, zębów, kości szkieletu
postkranialnego);
PROGRAM NAUCZANIA
Wymagania wstępne: znajomość anatomii, patologii i patofizjologii.
Przygotowanie do zajęć: znajomość ogólnych zagadnień dotyczących prawa, podstaw
tanatologii, genetyki i toksykologii.
Wymagania końcowe: znajomość tematów omawianych na wykładach i ćwiczeniach.
12. Kryteria zaliczenia przedmiotu: zaliczenie, egzamin teoretyczny i praktyczny
Zaliczenie – kryterium zaliczenia: po zakończeniu wykładów i po odrobieniu bloku
ćwiczeń – egzamin testowy (60 pytań wielokrotnego wyboru, czas trwania egzaminu 1
godz.) - będą przewidziane 3 terminy egzaminu w ciągu roku akademickiego i
dodatkowo w czerwcu oraz we wrześniu terminy poprawkowe. Terminy egzaminów
będą ustalone później w porozumieniu ze starostą roku.
Egzamin teoretyczny – kryterium zaliczenia: forma egzaminu ( ustny, pisemny,
testowy) egzamin testowy.
Egzamin praktyczny – kryterium zaliczenia: brak.
ćw
13. Literatura:
Zalecana literatura:
1. Żaba Cz.: Wybrane zagadnienia z medycyny sądowej. Wydawnictwo UMP, 2014.
2. Raszeja S., Nasiłowski W, Markiewicz J. Medycyna Sądowa - podręcznik dla
studentów. PZWL, Warszawa 1997.
3 Chróścielewski E., Raszeja S.: Sekcja zwłok; technika z uwzględnieniem metodyki
sądowo-lekarskiej i wskazówek diagnostycznych.
3. DiMaio V.J., DiMaio D. pod redakcją B. Światek i Z. Przybylskiego: Medycyna
Sądowa. Urban&Parnerzy Wrocław 2003r.
4. Jakliński A., Marek Z. Medycyna Sądowa dla prawników. Kantor wydawniczy
Zakamycze s.c Kraków, 1996r.
5. Seńczuk W. Toksykologia współczesna. PZWL Warszawa 2005 – rozdział 20 –
Roman Wachowiak – Toksykologia sądowa. –
- uzupełniająca
1. Nestorowicz M.: Prawo medyczne, TNOiK 2007.
2. Kubiak R.: Prawo medyczne. Warszawa 2008.
14. Studenckie koło naukowe

Opiekun koła: dr hab. med. Czesław Żaba

Tematyka: zagadnienia z medycyny sądowej i prawa medycznego.

Miejsce spotkań: Katedra i Zakład Medycyny Sądowej ul. Święcickiego 6.
Poznań
15. Podpis osoby odpowiedzialnej za nauczanie przedmiotu lub koordynatora
dr hab. med. Czesław Żaba
16. Podpisy osób współodpowiedzialnych za nauczanie przedmiotu (w przypadku
przedmiotów koordynowanych)