O znaczeniu i pożytku z właściwego kształcenia młodzieży
Transkrypt
O znaczeniu i pożytku z właściwego kształcenia młodzieży
historia Na Trakcie o znaczeniu i pożytku z właściwego kształcenia młodzieży Poznańskie kolegium jezuitów było kolejnym, po przeżywającej ówcześnie kryzys Akademii Lubrańskiego, znakomitym gimnazjum humanistycznym w Poznaniu. Ufundował je biskup Adam Konarski, którego staraniem jezuici – znani ze skuteczności w zwalczaniu reformacji – osiedli w Poznaniu. Pierwszym rektorem kolegium został ks. Jakub Wujek (1541-1597), erudyta, świetny filolog i teolog, autor przekładu Biblii. …zgromadziwszy kilka tysięcy z zastawionych sreber, jakie ofiarował im (…) fundator, wkrótce kładli fundamenty nowego kolegium… Pochodzący z Wągrowca Jakub Wujek studiował na Akademii Krakowskiej (minęła mu tam fascynacja reformacją, z którą zetknął się w czasie nauki prawdopodobnie we Wrocławiu), potem grekę, teologię i filozofię w Wiedniu oraz teologię w Rzymie. Do Poznania przybył w 1571 r. – zajął się organizowaniem kolegium, głosił kazania w kościele pw. św. Marii Magdaleny i pracował nad Postyllą (zbiorem kazań na cały rok). ... pokazaliśmy widzom sztukę, która ze względu na rozważania o śmierci (...) pozbawiła niektórych nieuzasadnionej i niestosownej wesołości... Uro czy ście otwar te w czerw cu 1573 r. kolegium jezuickie oferowało dobre wykształcenie humanistyczne, ze znajomością łaciny i lite ra tu ry sta ro żyt nej. Mia ło znakomitych nauczycieli, wspaniałą bibliotekę, a od 1677 r. – własną drukarnię. Ważną rolę wychowawczą (i propagandową) pełnił teatr szkolny. W czasach świetno- Biblia w tłumaczeniu Jakuba Wujka, ze zbiorów Biblioteki Uniwersyteckiej w Poznaniu ści uczęszczało do kolegium półtora tysiąca uczniów, głównie synów szlach ty wiel ko pol skiej, ale też „częściowo z mieszczan, częściowo z biedoty”. Kilkakrotnie (od XVI w. po cząw szy) je zu ici po dej mo wa li próby przekształcenia poznańskiej szkoły w uniwersytet, skutecznie jednak blokowane przez Akademię Krakowską i Wileńską. Ks. Wujek był rektorem kolegium do 1578 r. W 1584 r. rozpoczął pracę nad dziełem życia – tłumaczeniem Biblii na język polski (częściowo powstało ono w Poznaniu w latach 1594-95 r.). Tłumacząc z Wulgaty, Wujek sięgał do tekstu greckiego i hebrajskiego oraz Biblii dysydenckich. Nie doczekał druku swojego dzieła – komisja cenzorska, któ ra mia ła zwe ry fi ko wać wier ność prze kła du, pra co wa ła długo i ze szkodą dla pracy tłumacza, dla którego ważniejsza była jasność tekstu niż wierność oryginałowi. Jeden z cenzorów, Stanisław Grodzicki – rektor w Poznaniu w latach 1594-98, był zresztą od początku przeciwny, by tłumacze nie po wie rzać ks. Wuj ko wi. Pierwsze wydanie całości ukazało się w 1599 r. Tzw. Biblia Wujka wywarła duży wpływ m.in. na literaturę romantyczną. Szwedzi (…) najpiękniejsze dolne sale [kolegium] zamienili w stajnie... Innym wybitnym rektorem kolegium był w latach 1644-47 i 1657-62 o. Kaspar Drużbicki, postać niezwykłego formatu – znakomity zarządca, a jednocześnie asceta, mistyk, twórca pierwszego polskiego systemu teologii mistycznej. Za jego czasów odbudowano kolegium ze zniszczeń po potopie szwedzkim. Drużbicki zmarł w 1662 r. w opinii świętości. Portret jezuity znajduje się w poznańskiej farze, jego trumna – w odnowionej krypcie kościoła. Daina Kolbuszewska Cytaty pochodzą z Kroniki Jezuitów poznańskich. W tym miesiącu na Trakcie n 14.05. bezpłatne wycieczki w ramach Nocy Muzeów n 28.05. impreza z cyklu Tropem Historii na Trakcie Królewsko-Cesarskim z okazji 780. rocznicy lokacji Śródki na prawie magdeburskim n rozpoczynamy cykl bezpłatnych wycieczek pod hasłem Przechadzki Traktem Królewsko-Cesarskim więcej informacji w dziale Centra Kultury, Varia oraz na www.poznan.pl/trakt 89