Ochrona produktów regionalnych i tradycyjnych w Polsce

Ochrona produktów
regionalnych i tradycyjnych w
Polsce
Cele ochrony produktów regionalnych
i tradycyjnych:
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
Promocja wysokiej jakości żywności
Budowanie zaufania klienta
Eliminowanie anonimowych producentów
Przeciwdziałanie oszukańczym praktykom
Wzrost zainteresowania produktami regionalnymi
i tradycyjnymi
Znaczenie systemu nadzoru produktów regionalnych
tradycyjnych
Ochrona dziedzictwa kulturowego wsi oraz przyczynienie się do
wzrostu różnorodności
Rozwój obszarów wiejskich
Dodatkowe źródło zarobkowania dla rolników
Podkreślenie wyjątkowości i niepowtarzalności produktów
Ochrona produktów regionalnych
i tradycyjnych – podstawy prawne
l
l
l
l
Rozporządzenie Rady (WE) Nr 510/2006 z dnia 20 marca 2006 r.
w sprawie ochrony oznaczeń geograficznych i oznaczeń
pochodzenia produktów rolnych i artykułow żywnościowych
Rozporządzenie Rady (WE) Nr 509/2006 z dnia 20 marca 2006 r.
w sprawie produktów rolnych i środków spożywczych
będących gwarantowanymi tradycyjnymi specjalnościami
Ustawa a dnia 17 grudnia 2004 r. o rejestracji i ochronie nazw
i oznaczeń produktów rolnych i środków spożywczych oraz
o produktach tradycyjnych
Ustawa z dnia 21 grudnia 2000 o jakości handlowej artykułów
rolno - spożywczych
Organy i jednostki organizacyjne właściwe w sprawach
kontroli certyfikacji
l
l
l
l
Minister właściwy do spraw rynków
rolnych
Główny Inspektor Jakości Handlowych
Artykułów Rolno – Spożywczych
Upoważnione jednostki certyfikujące, np.
PNG Sp. z o.o. w Zajączkowie
Polskie Centrum badań i Certyfikacji S.A.
w Warszawie
Zadania IJHARS
l
l
Ustawa o rejestracji i ochronie nazw i oznaczeń
produktów rolnych i środków spożywczych
Kontrola zgodności procesu produkcji ze
specyfikacją
Nadzór nad upoważnionymi przez Ministra
Rolnictwa
i Rozwoju wsi jednostkami certyfikującymi
Ustawa o jakości handlowej artykułów rolno –
spożywczych
Kontrola jakości handlowej
Kontrola zgodności procesu produkcji
ze specyfikacją obejmuje:
l
l
l
Czynności kontrolne
Czynności pokontrolne
Decyzje administracyjne
Czynności kontrolne:
l
l
l
l
l
l
W siedzibie jednostki kontrolowanej
Obejmują etapy procesu produkcji, z których
wynika:
Szczególny charakter oraz szczególne
właściwości (produkty tradycyjne)
Związek z regionem (produkty regionalne)
Badania laboratoryjne (uwzględnione w
specyfikacji)
Kontrola zgodności procesu produkcji
ze specyfikacją
Czynności pokontrolne:
l
l
l
l
l
l
Pobranie opłat za:
czynności kontrolne
badania laboratoryjne
Przekazanie dokumentacji oraz sprawozdania
z kontroli do głównego Inspektora IJHARS
Stwierdzenie nieprawidłowości – wyznaczenie
terminu usunięcia uchybień
Nieusunięcie nieprawidłowości – decyzja
administracyjna
Decyzje administracyjne
l
l
l
Zakazanie używania symbolu lun nazwy
ChNP, ChOG, lub TSG
Zakazanie wprowadzania do obrotu
Nakaz wycofania z obrotu
Urzędowa kontrola żywności
ma charakter obligatoryjny
lUstawa
o jakości handlowej artykułow rolno
– spożywczych
lOchrona
–
–
zarejestrowanych nazw przed:
zawłaszczeniem, imitacją lub aluzja
wszelkimi innymi praktykami mogącymi
wprowadzić w błąd konsumentów co do
prawdziwego pochodzenia produktów
Urzędowa kontrola żywności
Sankcje karne
l
Kara pozbawienia wolności
l
Grzywna w drodze mandatu (gdy nie
spełnione warunki zawarte w specyfikacji –
nie niższa niż
4 000 zł
l
Decyzja administracyjna
Tymczasowa ochrona prawna
l
Następuje po wydaniu decyzji stwierdzającej
spełnienie wymagań określonych w odpowiednich
przepisach
l
Odnosi się do Chronionych Nazw Pochodzenia oraz
Chronionych Oznaczeń geograficznych
l
Tymczasowa ochrona prawna wygasa:
– z dniem wpisu do rejestru lub
– z dniem odmowy dokonania wpisu do rejestru
Gwarantowana Tradycyjna Specjalność oznacza
tradycyjny produkt rolny lub środek spożywczy
uznany przez Wspólnotę ze względu na jego
specyficzny charakter poprzez jego rejestrację
zgodnie z rozporządzeniem Rady (WE) nr
509/2006 z dnia 20 marca 2006 r. w sprawie
produktów rolnych i środków spożywczych
będących gwarantowanymi tradycyjnymi
specjalnościami.
Chroniona Nazwa Pochodzenia (ang. Protected
Designation of Origin – PDO) oznacza nazwę regionu,
określonego miejsca lub, w wyjątkowych przypadkach,
kraju, która służy do oznaczenia produktu rolnego lub
środka spożywczego:
- pochodzącego z tego regionu, określonego miejsca lub
kraju, oraz
- którego określona jakość, renoma lub inna cecha
charakterystyczna może być przypisana temu
pochodzeniu geograficznemu, oraz
- którego produkcja lub przetwarzanie lub
przygotowywanie mają miejsce na określonym obszarze
geograficznym.
Chronione Oznaczenie Geograficzne (ang. Protected
Geographical Indications – PGI) oznacza nazwę regionu
albo konkretnego miejsca albo w wyjątkowych
przypadkach nazwę kraju używaną do opisu produktu
rolnego lub środka spożywczego pochodzącego z
regionu, konkretnego miejsca albo kraju. Produkt
posiada szczególną jakość, reputację lub inne cechy
przypisywane jego pochodzeniu geograficznemu.
Produkcja lub przetwórstwo lub przygotowanie produktu
odbywa się na ściśle określonym obszarze
geograficznym. „Środowisko geograficzne” jest
rozumiane poprzez środowisko naturalne i czynniki
ludzkie, m.in. klimat, woda, jakość gleby lub lokalne
know-how.
Zgodnie z przepisami zarejestrowane
nazwy są chronione przed:
• wszelkim bezpośrednim lub pośrednim wykorzystywaniem w
celach komercyjnych zarejestrowanej nazwy dla produktów nie
objętych rejestracją, o ile produkty te są porównywalne do
produktów zarejestrowanych pod tą nazwą lub jeśli stosowanie
nazwy narusza prestiż chronionej nazwy;
• każdym niezgodnym z prawem zawłaszczeniem, imitacją lub
aluzją, jeśli nawet prawdziwe pochodzenie produktu jest
zaznaczone lub chroniona nazwa została przetłumaczona, lub
towarzyszy jej wyrażenie „w stylu”, „rodzaju”, „przy użyciu
metody”, „tak jak produkowane w”, „imitacja” lub „podobne”;
• wszelkimi innymi fałszywymi lub mylącymi danymi
odnoszącymi się do miejsca pochodzenia, właściwości lub
podstawowych cech produktu na opakowaniu wewnętrznym
lub zewnętrznym, w materiale reklamowym lub dokumentach
odnoszących się do danego produktu lub na opakowaniu
produktu w pojemniku, mogącym stworzyć fałszywe wrażenie
co do jego pochodzenia;
• wszelkimi innymi praktykami mogącymi wprowadzić w błąd
zainteresowanych co do prawdziwego pochodzenia produktu.
Lista Produktów Tradycyjnych
l
Nazwa nie podlega ochronie wynikającej
z ustawy o rejestracji i ochronie nazw i
oznaczeń produktów rolnych i środków
spożywczych oraz o produktach
regionalnych
l
Podstawa wpisu:
– jakość lub wyjątkowe cechy i
właściwości wynikające ze stosowania
tradycyjnych metod produkcji
– co najmniej 25-letnia tradycja
wytwarzania produktu
Produkty, które mogą zostać
wpisane na Listę Produktów Tradycyjnych zostały
podzielone na dziesięć kategorii
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
1. Sery i inne produkty mleczne
2. Mięso świeże oraz produkty mięsne
3. Produkty rybołówstwa, w tym ryby
4. Orzechy, nasiona, zboża, warzywa i owoce (przetworzone i
nie)
5. Wyroby piekarnicze i cukiernicze
6. Oleje i tłuszcze (masło, margaryna itp.)
7. Miody
8. Gotowe dania i potrawy
9. Napoje (alkoholowe i bezalkoholowe)
10.Inne produkty