zastosowanie tymczasowego zakotwienia

Nowiny Lekarskie 2009, 78, 5–6, 366–367
PRZEMYSŁAW KOPCZYŃSKI
ZASTOSOWANIE TYMCZASOWEGO ZAKOTWIENIA KORTYKALNEGO
W LECZENIU ZGRYZU OTWARTEGO – OPIS PRZYPADKU
THE USE OF TEMPORARY SKELETAL ANCHORAGE IN OPEN BITE TREATMENT – A CASE REPORT
Klinika Ortodoncji
Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu
Kierownik Kliniki: prof. dr hab. Teresa Matthews-Brzozowska
Streszczenie
W pracy przedstawiono opis leczenia pacjentki dorosłej z rozpoznanym zgryzem otwartym całkowitym leczonej aparatem stałym
z zastosowaniem jako zakotwienia mikroimplantów ortodontycznych w celu intruzji zębów bocznych w szczęce. Leczenie przeprowadzono przy użyciu cienkołukowego aparatu stałego, założonego na górny i dolny łuk zębowy oraz mikroimplantów ortodontycznych. Wykorzystano biomechanikę opartą o technikę segmentową i zakotwienie kortykalne. W tym celu łuk został przecięty pomiędzy zębami 14–13 i 23–24. Następnie od strony przedsionkowej osadzono dwie miniśruby ortodontyczne o długości 8 mm pomiędzy
zębami 16–15 i 26–25. Mikroimplanty połączono z segmentami bocznymi aparatu stałego łańcuszkami elastycznymi, które generowały pionową siłę intrudującą górne zęby trzonowe. Po 12 miesiącach leczenia uzyskano prawidłowe zwarcie.
SŁOWA KLUCZOWE: zgryz otwarty, mikroimplanty ortodontyczne, leczenie ortodontyczne.
Summary
This study describes the treatment of the adult patient with an open-bite who was treated with a fixed appliance using an orthodontic
microimplants to intrusion posterior teeth in the maxilla. The treatment was performed using a fixed appliance, founded on the upper
and lower dental arch and orthodontic microimplants. We used techniques based on biomechanics and segmental cortical anchoring.
For this purpose, the upper arch was cut between the teeth 14–13 and 23–24. Then, from the vestibular side, two orthodontic miniscrews with length of 8 mm between the teeth 16–15 and 26–25 were fixed. Microimplants were combined with lateral segments of
the fixed appliance connected with flexible chains which generated vertical force intruding upper molars. After 12 months of treatment the proper occlusion was obtained.
KEY WORDS: open bite, orthodontic mini-implants, orthodontic treatment.
Diagnostyka i skuteczne leczenie zgryzów otwartych
stanowi duże wyzwanie dla współczesnego ortodonty.
Chorzy z wadami pionowymi często wymagają leczenia
zespołowego, także w zakresie chirurgii ortognatycznej.
Jednak lęk przed rozległym zabiegiem w obrębie kości
części twarzowej czaszki jest często dla pacjentów barierą
nie do pokonania. W takich sytuacjach ważnym staje się
odpowiedni dobór biomechaniki w trakcie leczenia ortodontycznego. Jednym z trudniejszych aspektów biomechaniki jest wybór odpowiedniego zakotwiczenia. W ortodoncji zakotwiczenie definiowane jest jako opór wobec
niepożądanych ruchów zębów. W trudnych przypadkach
klinicznych najbardziej pożądane wydaje się być zakotwienie maksymalne śródkostne. Może być ono realizowane
poprzez wprowadzenie w odpowiedni obszar kości mikroimplantów ortodontycznych, które po zakończonym leczeniu są usuwane. Ten szczegółny rodzaj implantów dentystycznych cechuje możliwość usunięcia po zakończonym
leczeniu, mały wymiar, możliwość osadzenia w wielu obszarach narządu żucia, obciążenie zaraz po osadzeniu, brak
wpływu na estetykę twarzy, niski koszt oraz wymagana
minimalna współpraca ze strony pacjenta.
Celem pracy była prezentacja przebiegu leczenia pacjentki dorosłej, u której rozpoznano zgryz otwarty cał-
kowity, z wykorzystaniem do zakotwienia miniimplanty
ortodontyczne.
Opis przypadku
Pacjentka lat 28, zgłosiła się do poradni ortodontycznej
z powodu wady zgryzu, która utrudniała jej pracę zawodową i kontakty międzyludzkie. Podczas badania śródustnego,
po ocenie rysów i profilu twarzy pacjentki oraz analizie
zdjęć radiologicznych, rozpoznano zgryz otwarty całkowity
szkieletowy. Zaproponowano pacjentce leczenie ortodontyczno-chirurgiczne, jednak po konsultacji chirurgicznej
pacjentka nie wyraziła zgody na zabieg ortognatyczny.
Pacjentka zaakceptowała tylko protokół leczenia ortodontycznego oparty o biomechanikę segmentową, wykorzystującą tymczasowe zakotwienie kortykalne.
W tym celu założono stały aparat cienkołukowy na
górny i dolny łuk zębowy, przy czym w szczęce został on
podzielony na segmenty między zębami 14–13 i 23–24. Po
12 tygodniach w szczęce osadzono dwa miniimplanty ortodontyczne od strony przedsionkowej pomiędzy zębami 16–
15 i 25–26 o długości 8 mm. Zabieg wykonano w znieczuleniu nasiękowym, aplikując 1 ampułkę Xylonor 3%.
W miejscu planowanego osadzenia miniimplantu trepanem
dziąsłowym wycięto okienko w błonie śluzowej o średnicy
Zastosowanie tymczasowego zakotwienia kortykalnego w leczeniu zgryzu otwartego – opis przypadku
odpowiadającej średnicy miniśruby. Następnie wiertłem
pilotującym wykonano łoże pod implant w kości (w chłodzeniu zewnętrznym), a następnie pod kontrolą momentu
obrotowego wprowadzono miniśrubę na pełną długość.
Miniimplanty połączono z segmentami bocznymi aparatu
stałego łańcuszkami elastycznymi, które generowały pionową siłę intrudującą górne trzonowce. Po 12 miesiącach
leczenia zamknięto szparę niedogryzową i uzyskano prawidłowe zwarcie w zakresie zębów siecznych. Wynik leczenia
był satysfakcjonujący dla lekarza i pacjentki.
367
Omówienie
Jak podają autorzy intruzja zębów trzonowych jest często kluczowym elementem leczenia wad pionowych [1].
Odpowiednia pozycja zębów trzonowych u osób w okresie
wzrostu, jak i u dorosłych, w istotny sposób wpływa na
przebieg płaszczyzny zgryzu, głębokość nagryzu pionowego i profil twarzy [2, 3]. Intruzję zębów trzonowych można
uzyskać wieloma sposobami np.: płaszczyznami nagryzowymi, przerzutami podniebiennymi, lecz nie zawsze jest
ona osiągalna, nawet przy zastosowaniu do zakotwiczenia
wysokich wyciągów czaszkowych [4]. Jak udowodniono
u leczonej pacjentki skuteczną intruzję zębów trzonowych
uzyskać można dzięki wykorzystaniu miniśrub ortodontycznych. Terapia wykorzystująca ten typ zakotwienia jest
mało inwazyjna i nie wymaga dużej współpracy ze strony
pacjenta [5, 6, 7]. Uzyskany efekt końcowy leczenia u prezentowanej pacjentki pokazuje, że w nasilonych wadach
pionowych zastosowanie biomechaniki opartej o miniśruby
i zakotwienie kostne może stanowić alternatywę dla zespołowego leczenia ortodontyczno-chirurgicznego [8, 9].
W podsumowaniu należy stwierdzić, że leczenie nasilonych zgryzów otwartych z zastosowaniem miniimplantów ortodontycznych jest skuteczne i może stanowić
w niektórych przypadkach udany kompromis u pacjentów, którzy nie zaakceptują zabiegu ortognatycznego.
Piśmiennictwo
Rycina 1. Model gipsowy pacjentki przed leczeniem.
Figure 1. Patient’s model before the treatment.
Rycina 2. Model gipsowy pacjentki po leczeniu.
Figure 2. Patient’s model after the treatment.
1. Park Y.C., Lee H.A., Choi N.C., Kim D.H.: Open bite
correction by intrusion of posterior teeth with miniscrews.
Angle Orthod., 2008, 78, 4, 699-710.
2. Park H.S., Kwon T.G., Kwon O.W.: Treatment of open bite
with microscrew implant anchorage. AM. J. Orthod.
Dentofac. Orthop., 2004, 126, 627-636.
3. Melsen B., Verna C. : Miniscrew implants: the Aarhus
anchorage system. Semin. Orthod., 2005, 11, 24-31.
4. Choi N.C., Park Y.C., Lee H.A., Lee K.J.: Treatment of class
II protrusion with severe crowding using indirect miniscrew
anchorage. Angle Orthod., 2007, 77, 1109-1118.
5. Park H.S., Kwon O.W., Sung J.H.: Nonextraction treatment
of an open bite with microscrew implant anchorage. Am. J.
Orthod. Dentofacial Orthop., 2006, 130, 3, 391-402.
6. Park Y.C., Lee H.A., Choi N.C., Kim D.H.: Open bite
correction by intrusion of posterior teeth with miniscrews.
Angle Orthod., 2008, 78, 4, 699-710.
7. Antoszewska J., Kawala B., Sarul M.: Czynniki wpływające
na stabilność implantów ortodontycznych. Metoda wrocławska. Forum Ortodontyczne 2010, Tom 6, nr 1, 5-14.
8. Paik C.H., Woo Y.J., Boyd R.: Treatment of an adult patient
with vertical maxillary excess using miniscrew fixation.
J. Clin. Orthod., 2003, 37, 423-428.
9. Paik C.H., Nagasaka S., Hirashita A.: Class III onextraction
treatment with miniscrew anchorage. J. Clin. Orthod., 2006,
40, 480-484.
Adres do korespondencji:
dr n. med. Przemysław Kopczyński
ul. Bukowska 70
60-812 Poznań
e-mail: [email protected]
tel.: 602471666