zajęcia socjoterapeutyczne

zajęcia
socjoterapeutyczne
2
P
S
dla uczniów
Szkoły Podstawowej nr 2
w Chojnie
• Podstawa prawna
• Istota socjoterapii
• Program zajęć socjoterapeutycznych
Podstawa prawna
ROZPORZĄDZENIE
MINISTRA EDUKACJI NARODOWEJ
z dnia 30 kwietnia 2013 r.
w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologicznopedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i
placówkach,
(Dz. U. z dnia 7 maja 2013 r.)
Na podstawie art. 22 ust. 2
pkt 11 ustawy
z dnia 7 września 1991 r.
o systemie oświaty
(Dz. U. z 2004 r. Nr 256,
poz. 2572, z późn. zm.2))
zarządza się, co następuje:
Podstawa prawna
§ 3. 1. Pomoc psychologiczno-pedagogiczna udzielana uczniowi w przedszkolu, szkole i
placówce polega na rozpoznawaniu i zaspokajaniu indywidualnych potrzeb rozwojowych
i edukacyjnych ucznia oraz rozpoznawaniu indywidualnych możliwości
psychofizycznych ucznia, wynikających w szczególności:
1) z niepełnosprawności;
2) z niedostosowania społecznego;
3) z zagrożenia niedostosowaniem społecznym;
4) ze szczególnych uzdolnień;
5) ze specyficznych trudności w uczeniu się;
6) z zaburzeń komunikacji językowej;
7) z choroby przewlekłej;
8) z sytuacji kryzysowych lub traumatycznych;
9) z niepowodzeń edukacyjnych;
10) z zaniedbań środowiskowych związanych z sytuacją bytową ucznia i jego rodziny,
sposobem spędzania czasu wolnego, kontaktami środowiskowymi;
11) z trudności adaptacyjnych związanych z różnicami kulturowymi lub ze zmianą środowiska
edukacyjnego, w tym związanych z wcześniejszym kształceniem za granicą.
•
§ 4. Korzystanie z pomocy psychologiczno-pedagogicznej w przedszkolu, szkole
i placówce jest dobrowolne i nieodpłatne
§ 5. 1. Pomoc psychologiczno-pedagogiczną organizuje dyrektor przedszkola,
szkoły i placówki.
2. Pomocy psychologiczno-pedagogicznej w przedszkolu, szkole i placówce
udzielają uczniom nauczyciele, wychowawcy grup wychowawczych oraz
specjaliści wykonujący w przedszkolu, szkole i placówce zadania z zakresu
pomocy psychologiczno-pedagogicznej, w szczególności psycholodzy,
pedagodzy, logopedzi i doradcy zawodowi i terapeuci pedagogiczni zwani dalej
"specjalistami".
3. Pomoc psychologiczno-pedagogiczna jest organizowana i udzielana we
współpracy z:
1) rodzicami uczniów;
2) poradniami psychologiczno-pedagogicznymi, w tym poradniami
specjalistycznymi;
3) placówkami doskonalenia nauczycieli;
4) innymi przedszkolami, szkołami i placówkami;
5) organizacjami pozarządowymi oraz innymi instytucjami działającymi na rzecz
rodziny, dzieci i młodzieży.
§ 7. 1. W szkole pomoc psychologiczno-pedagogiczna jest udzielana uczniom w formie:
1) klas terapeutycznych;
2) zajęć rozwijających uzdolnienia;
3) zajęć dydaktyczno-wyrównawczych;
4) zajęć specjalistycznych: korekcyjno-kompensacyjnych, logopedycznych,
socjoterapeutycznych oraz innych zajęć o charakterze terapeutycznym;
5) warsztatów,
6) Porad i konsultacji.
§ 13. Zajęcia socjoterapeutyczne oraz inne zajęcia o charakterze terapeutycznym
organizuje się dla uczniów z dysfunkcjami i zaburzeniami utrudniającymi funkcjonowanie
społeczne. Liczba uczestników zajęć wynosi do 10.
Istota socjoterapii
•
Socjoterapia to zbiór metod socjotechnicznych polegających na różnorodnych zabiegach
korektywnych w stosunku do grupy. Socjoterapia zajmuje się przede wszystkim grupą”
• (Mała encyklopedia medycyny)
•
„Socjoterapia polega na celowym stworzeniu dzieciom warunków (doświadczeń społecznych)
umożliwiających zajście procesu socjoterapeutycznego (zmiany sądów
o rzeczywistości, sposobów zachowań i odreagowanie emocjonalne)…
Socjoterapię określa cel zajęć: Jeżeli głównym celem pracy z uczniami jest stwarzanie im
doświadczeń korygujących zaburzenia (…) to są to zajęcia socjoterapeutyczne.”
• (J. Strzemieczny 1998r.)
•
•
Socjoterapię można więc traktować jako formę pomocy psychologicznej adresowaną do
dzieci i młodzieży, pośrednią między psychoterapią a psychoedukacją i treningiem
interpersonalnym.
• (Sawicka 1993 r.)
Program zajęć
socjoterapeutycznych
1. Program zajęć opracowano z myślą o uczniach naszej szkoły, którzy przejawiają
trudności adaptacyjne do warunków szkolnych, problemy w nawiązaniu
i utrzymaniu prawidłowych kontaktów z rówieśnikami ( wycofanie z kontaktów,
nieśmiałość, nieufność, wrogość, agresja).
2. Ma on charakter zajęć socjoterapeutycznych skoncentrowanych na wykorzystaniu
naturalnej potrzeby działania, systematycznym powtarzaniu prawidłowych
rozwiązań, nagradzaniu zachowań pozytywnych społecznie oraz stosowaniu
wzmocnień realizowanych w atmosferze akceptacji i życzliwości.
3.
•
•
•
Głównym celem procesu socjoterapeutycznego są trzy elementy:
1. zmiana sądów o rzeczywistości,
2. zmiana wzorców zachowań,
3. Odreagowanie emocjonalne.
1. Struktura zajęć socjoterapeutycznych
• Zajęcia mają charakter
strukturalizowanych spotkań grupowych,
na które składają się odpowiednio dobrane
gry, zabawy, ćwiczenia,
• Każde spotkania mają swój cel
szczegółowy, podporządkowany celowi
ogólnemu,
• Cały cykl spotkań jak i każde spotkanie
tworzą pewną dynamiczną całość, na którą
składają się określone etapy pracy
z grupą
I etap to okres powstawania grupy – służy on poznaniu się uczestników
spotkań, wspólnego określania celów, zainstalowaniu norm grupowych,
powstanie reguł, rytuałów, budowaniu atmosfery grupowej opartej na
poczuciu bezpieczeństwa
i wzajemnego zaufania
II etap to właściwy etap pracy z grupą polegający na realizacji
zaplanowanych celów terapeutycznych, edukacyjnych i rozwojowych
stanowiących istotę programu socjoterapeutycznego, opracowanego pod
kątem potrzeb danej grupy
III etap pracy z grupą jest przygotowaniem do zakończenia jej
funkcjonowania
Kończący się cykl zajęć powinien przynieść uczestnikom wzmocnienie
pozytywnych uczuć, podsumowanie nabytych umiejętności ze wskazaniem
na możliwość ich wykorzystania w codziennym życiu poza grupą
socjoterapeutyczną
Cele terapeutyczne:
•
•
•
Cele programu
tworzenie możliwości odreagowania emocji i napięć powstających na skutek wzrastania
w urazowym otoczeniu, a także na skutek niepowodzeń szkolnych i społecznych,
zwiększenie poczucia własnej wartości,
nabywanie odpowiedzialności za swoje zachowanie w kontaktach z innymi do panowania nad
tymi zachowaniami.
Cele edukacyjne:
•
•
•
korygowanie sądów o rzeczywistości, wyniesionych przez dziecko z przeżyć mających
charakter urazu,
kształtowanie umiejętności rozpoznawanie własnych i cudzych uczuć oraz ich prawidłowego
wyrażania, bezpiecznego odreagowania,
nabywanie umiejętności skutecznego porozumiewanie się, wypracowanie sposobów radzenia
sobie z trudnymi sytuacjami i konfliktami.
Cele rozwojowe:
•
•
•
•
poznanie własnej podatności na wpływy innych osób,
rozwijanie koncentracji uwagi i twórczego myślenia,
zgodne działanie w zespole i współdzielenie innymi,
odczuwanie radości z wykonanego zadania.
Tematyka zajęć
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Poznajmy się
Tworzymy grupę
Budujemy zaufanie
Poznajemy i nazywamy uczucia
Wyrażamy uczucia swoje i szanujemy uczucia innych
Doświadczanie trudnych i miłych emocji
Wzmacniamy poczucie własnej wartości
Znamy swoje mocne strony
Umiemy poskromić złość
Radzimy sobie z agresją
Potrafimy rozwiązywać problemy
Komunikacja interpersonalna
Asertywność
Dbam o swoje bezpieczeństwo
Zamykamy grupę
ię
s
y
m
i
w
Ba
Uczymy się
I
Razem!
R
śniemy
....
Metody i techniki pracy:
W programach terapeutycznych wykorzystuje się różne metody pracy z grupą.
Podstawą jest praca w kręgu i rundki jako technika dzielenia się z innymi
swoim doświadczeniem
•
•
•
PRACA W KRĘGU – sprzyja nawiązywaniu bliskiego kontaktu wzrokowego i osobistego. Ułatwia rozmowę i autoprezentację.
ROZMOWA I DYSKUSJA – stwarza możliwość wymiany informacji i poglądów. Sprzyja wzajemnemu poznaniu.
SCENKI / DRAMY – sprzyjają bezpiecznemu przeżywaniu różnych sytuacji, które w realnym życiu stanowią źródła napięcia, niepokoju
i oporu. Dają możliwość przełamania utrwalonych nawyków reagowania i postępowania. Rozwija zdolność rozumienia uczuć innych i poznania
różnych wzorców zachowań.
•
•
RYSUNKI – pozwalają na swobodne i bezpieczne wyrażanie siebie, swoich uczuć, przeżyć i doświadczeń.
BURZA MÓZGÓW – zbieranie wszystkich pomysłów i propozycji przy rozwiązywanie problemu, zapewnia każdemu z uczestników
możliwość wyrażania swojego zdania.
•
PRACA W MAŁYCH GRUPACH – pomocna w poruszaniu problemów emocjonalnych i trudnych tematów. Ponosi poczucie
bezpieczeństwa i bliskości.
•
GRY I ZABAWY – zmniejszają napięcie emocjonalne i opór uczestników. Ułatwiają im nabywanie nowych doświadczeń
interpersonalnych, wiedzy o sobie i swoich reakcjach. Integrują grupę i pomagają realizować różne cele terapeutyczne.
•
OPOWIADANIA TERAPEUTYCZNE – ułatwiają przekazywanie trudnych treści, umożliwiają bezpieczny sposób
modelowanie postaw i zachowań.
•
ZADANIA NIEDOKOŃCZONE – ułatwiają samodzielną wypowiedź i porozumiewanie się uczniów, dają możliwość
rozpoznawania opinii drugiej osoby.
•
•
ŁAŃCUCH SKOJARZEŃ – pomaga zrozumieć samego siebie, daje też możliwość poznania i zrozumienia przeżyć innych.
METODA SYTUACYJNA – analizowanie przez uczestników konkretnych sytuacji wziętych z życia i odpowiadających
zainteresowaniom grupy, pozwala dostrzec ewentualne błędy rozwiązywania, odkryć różne możliwości rozwiązań korzystnych oraz wyciągnąć
wnioski dla własnego postępowania.
Ewaluacja:
Ewaluacja programu zajęć socjoterapeutycznych przebiegać będzie w formie:
•
Ustnej lub graficznej w trakcie rundek kończących każde zajęcia: informacje
zwrotne, zadania niedokończone, termometr uczuć, kartki od kolegi obserwującego
pozytywne zachowania wylosowanej osoby z grupy,
•
Ankiety ewakuacyjnej, która zostanie przeprowadzona na zakończenie programu
wśród uczniów i ich rodziców.
Opracowały J.Łosowska
E. Mróz
Dziękujemy