pobierz plik

2011
Joanna Podgórska
Zastępca Dyrektora
Departament Rozwoju Przedsiębiorczości i Innowacyjności
Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości
Jak wspierać potencjał kreatywny
jednostek?
Rekomendacje z badania PARP „Wspieranie postaw
proinnowacyjnych przez wzmacnianie kreatywności
jednostki” (2010 r.)
Warszawa, 1 lutego 2011 r.
Warszawa, 1 lutego 2011 r.
Zacznijmy od początku…
Kreatywność - zdolność twórczego myślenia, szeroko pojęta pomysłowość
i elastyczność adaptacyjna, umiejętność odnajdowania twórczych, oryginalnych
rozwiązań, wykraczających poza przyjęte schematy.
Innowacyjność jednostki - zestaw wewnętrznych oraz nabytych predyspozycji
dotyczących kreowania i wdrażania przez jednostkę zmian, prowadzących do
podniesienia efektywności jej działalności - m. in. umiejętność uczenia się,
zdolność i chęć wprowadzania zmian, zdolność do tworzenia, implementowania
i adaptacji innowacji.
Postawa proinnowacyjna:
jako cecha indywidualna - otwartość na nowe rozwiązania, przejawiająca się
min. umiejętnością uczenia się, gotowością do podejmowania ryzyka,
krytycyzmem wobec zastanych schematów i standardów postępowania;
jako cecha organizacji: otwartość na innowacje, konsekwentne łączenie własnej
strategii rozwojowej z wchłanianiem bądź opracowywaniem innowacji (min.
tworzeniem sprzyjającej atmosfery dla myślenia innowacyjnego i tworzeniem
systemowych, strukturalnych warunków zachęcających do innowacji (kultura
korporacyjna).
Warszawa, 1 lutego 2011 r.
Kreatywność a skłonność do innowacyjności



Kreatywność postrzegana jest jako warunek konieczny
innowacyjności, ale nie wystarczający – nie zawsze kreatywne
myślenie, czy kreatywne działanie przynosi rezultaty w postaci
innowacji.
Kreatywność jawi się jako umiejętność postawienia pytania, jak
można coś zrobić inaczej, lepiej połączona z umiejętnością
projektowania szeroko rozumianych zmian. Innowacyjność określić
można mianem urzeczywistnionej (w procesach organizacyjnych,
w produktach, w technologiach itp.) kreatywności.
Swoistym łącznikiem pomiędzy kreatywnością a innowacyjnością jest
postawa
proinnowacyjna,
czyli
żywotne
zainteresowanie
urzeczywistnieniem kreatywnych pomysłów czy idei, połączone
z gotowością do wzięcia na siebie całości lub części
odpowiedzialności za operacjonalizację projektu i jego wdrożenie.
Warszawa, 1 lutego 2011 r.
Otoczenie kreatywnej jednostki – zestaw
uwarunkowań wewnętrznych i zewnętrznych
Kreatywność stanowi
wypadkową interakcji
kompetencji
intelektualnych, uzdolnień
twórczych oraz cech
osobowości, jak i szeroko
rozumianego otoczenia
społeczno-kulturowego
i gospodarczego
Warszawa, 1 lutego 2011 r.
Co charakteryzuje jednostki kreatywne?
Otwartość umysłu, czyli tolerancja na informacje niepewne, sprzeczne,
dziwne, która nie polega na bezkrytycznej ich akceptacji lecz na uważnym
ich rozpatrywaniu;
Silna motywacja wewnętrzna charakteryzująca się wytrwałością i uporem
w rozwiązywaniu problemów; głównym motywem pracy twórców jest
ciekawość poznawcza i zadowolenie związane z rozwiązywaniem
problemów, natomiast mniejsze znaczenie ma gratyfikacja materialna;
Niezależność w myśleniu i działaniu - ludzie twórczy są nonkonformistami,
postępują zgodnie z własnymi przekonaniami, tym samym trudniej ulegają
naciskowi grupy, w której funkcjonują;
Pozytywny stosunek do siebie oraz poczucie własnej wartości i godności;
Preferencja umiarkowanego ryzyka;
Umiarkowany krytycyzm, czyli umiejętność dokonania krytycznej oceny stanu
wiedzy naukowej, duża ostrożność w przyjmowaniu nowych hipotez i teorii,
nie uleganie presji mody i reklamy;
Szerokie zainteresowania innymi dziedzinami wiedzy, niż zawodowe, np.
wybitni fizycy interesują się sztuką lub filozofią.
Warszawa, 1 lutego 2011 r.
Społeczno - kulturowe wyznaczniki kreatywności
- środowisko rodzinne
Warunki rozwoju i wychowania w rodzinie nie tylko należą do najistotniejszych
czynników kształtujących zdolność i aktywność twórczą dziecka, ale są również
tymi czynnikami, które mogą stać się przyczyną i niezbędnym warunkiem
dalszego ich rozwoju albo też stagnacji czy zahamowania.







stymulacja rodziców, z której powinna wynikać indywidualizacja, ciekawość,
zróżnicowanie, zainteresowanie i chęć podejmowania wyzwań;
wsparcie rodziców, ciepła emocjonalna akceptacja, której wynikiem jest
pewność siebie, wewnętrzna harmonia i chęć współdziałania, wytrwałość
i rozwijanie umiejętności;
tworzenie dobrej atmosfery rodzinnej, okazywanie pozytywnych uczuć
dziecku;
ocenianie osiągnięć dziecka i pozytywne motywowanie do dalszej pracy;
interesowanie się nauką dziecka i utrzymywanie kontaktu ze szkołą;
pomoc dziecku w rozwiązywaniu napotykanych trudności;
rozsądna tolerancja dla zainteresowań dziecka.
Warszawa, 1 lutego 2011 r.
Społeczno - kulturowe wyznaczniki kreatywności
- system edukacji szkolnej
ma potencjalne możliwości kształtowania pro twórczego myślenia i działania poprzez odpowiednie zaplecze (np. biblioteki czy pracownie), kreowanie
atmosfery, czy klimatu; jako miejsca konfrontacji różnych pomysłów, koncepcji
czy stylów myślenia, miejsca inspiracji chociażby poprzez sam fakt obecności
licznej i wykształconej w różnych dziedzinach kadry pedagogicznej
Panujący w szkole klimat w dużej mierze może wpływać, bądź wyzwalać
postawy kreatywne:
swoboda i podmiotowość - wiąże się z postrzeganiem szkoły jako przyjaznej,
gdzie zadania rozwiązuje się bez presji czasowej, zdanie każdego ucznia
jest wysłuchiwane i brane pod uwagę, (należy uczyć nauczycieli
odpowiednich stylów przywództwa angażującego uczniów i pokazującego im
nowe możliwości i sens podejmowania własnych działań),
zaufanie i niekonfliktowość - to czynnik charakteryzujący miejsce, gdzie
uczniowie mają dobry kontakt z kolegami, ufają im i dobrze czują się w ich
towarzystwie, co współtworzy z kolei dobry klimat klasy.
Warszawa, 1 lutego 2011 r.
Kultura organizacji a kreatywność jednostki
Warszawa, 1 lutego 2011 r.
Klimat organizacyjny a kreatywność jednostki
Pro twórczy i wspomagający kreatywność klimat organizacji wyznaczają:
misja, strategia, struktura i rozmiar organizacji, kultura organizacji, zasoby,
praktyki zarządzania, indywidualne zdolności członków grupy, indywidualne
potrzeby i motywy działania.
Ważnym czynnikiem rozwoju przedsiębiorstwa/organizacji jest nie tylko
wdrażanie innowacji. To także:
 przyjęcie innowacji, jako wartości przedsiębiorstwa,
 sprzyjanie innowacjom poprzez otwartość na pomysły pracowników,
 przyjazne i partnerskie traktowanie osób generujących pomysły,
 wspieranie niezależności pracowników, w tym ich niezależnego myślenia,
 twórcza organizacja oparta na dostępie do wiedzy wszystkich pracowników,
 chęć dzielenia się nową informacją i pomysłami oraz zaangażowanie się
i współuczestniczenie pracowników w realizacji strategii organizacji,
 styl przywództwa nastawiony na rozwój i zmiany (dynamizm, humor
i zabawowość, debata, podejmowanie ryzyka),
Warszawa, 1 lutego 2011 r.
Podstawowe kroki rozwoju kreatywności
i innowacyjności pracowników
Warszawa, 1 lutego 2011 r.
Rekomendacje kierunkowe: przedsiębiorcy

budować kulturę organizacyjną opartą na relatywnie dużej
elastyczności proceduralnej, akceptującej prawo do popełniania błędów,
nagradzającej próby wykraczania poza schematyzm/rutynę działania,
opartej na tolerancji dla myślenia wyłamującego się z konformizmu
organizacyjnego, dążącej do funkcjonalizacji wewnętrznych konfliktów
i napięć;

przed przystąpieniem do rozpoczęcia procesu przeobrażania organizacji,
rzetelnie autodiagnozować bariery innowacyjności;

po zdiagnozowaniu barier blokujących postawy proinnowacyjne, tworzyć
programy działań mające na celu ich stopniowe, sukcesywne usuwanie;

odchodzić od modelu silosów komunikacyjnych, co może oznaczać
zarówno dążenie do tworzenia nowych forów wymiany informacji jak
i re-aranżacji przestrzeni tak, by bardziej sprzyjała ona nieformalnym
kontaktom;
Warszawa, 1 lutego 2011 r.
Rekomendacje kierunkowe: przedsiębiorcy, cd.

tworzyć dokumenty o znamionach strategii, średnio- i długookresowych
planów rozwojowych, które sprzyjają porzuceniu myślenia koncentrującego
się wyłącznie na „tu i teraz”;

przed przystąpieniem do wdrażania konkretnych innowacji, przeprowadzać
każdorazowo studia ich wykonalności;

zarządzać innowacyjnością za pomocą podziału ról w procesie
innowacyjnym, kreatywni pomysłodawcy nie muszą być równie dobrymi
promotorami nowych rozwiązań, nie muszą też posiadać kompetencji
koniecznych do ich wdrożenia;

dawać czas pracownikom na opracowywanie projektów zmian,
usprawnień i innowacji, dawać czas na własne działania, projekty, związane
z funkcjonowaniem organizacji.
Warszawa, 1 lutego 2011 r.
Dziękuję za uwagę
[email protected]
Zastępca Dyrektora
Departament Rozwoju Przedsiębiorczości i Innowacyjności
Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości
ul. Pańska 81/83
00-834 Warszawa
Telefony Informatorium
22 432 89 91, 22 432 89 92, 22 432 89 93
0 801 33 22 02
www.parp.gov.pl www.pi.gov.pl