dolina środkowej warty plb300002

DOLINA ŚRODKOWEJ WARTY
PLB300002
Warta w okolicach Uniejowa
Fot. Grzegorz Rąkowski
Obszar obejmuje dolinę Warty na odcinku ponad 120 km
pomiędzy miejscowościami Babin koło Uniejowa i Nowe Miasto
nad Wartą. Dolina rzeki na omawianym odcinku niemal w całości
mieści się w obrębie Pradoliny Warciańsko-Odrzańskiej i ma
szerokość od 500 m do 5 km, a w jej przebiegu zaznacza się kilka
przewężeń i rozszerzeń. Dolinę ograniczają krawędzie wysoczyzn
morenowych, a jej dno pokrywają mady, torfowiska i piaski,
tworzące miejscami wydmy. Obszar doliny jest użytkowany
rolniczo, zachował jednak charakter półnaturalny. Warta jest
jedynie częściowo obwałowana i uregulowana, a jej koryto jest
kręte. Część doliny jest okresowo zalewana podczas wezbrań rzeki,
której rytm hydrologiczny jest obecne regulowany w położonym
powyżej omawianego obszaru Zbiorniku Jeziorsko. Większą część
terenu zajmują łąki i pastwiska, są także pola uprawne oraz
zakrzaczenia i zadrzewienia. W obrębie doliny znajdują się liczne
starorzecza z zespołami szuwarów oraz podmokłe zagłębienia
z zespołami roślinności torfowiskowej. Wydmy w obrębie doliny
porastają bory sosnowe i murawy napiaskowe. W niektórych
miejscach, zwłaszcza w okolicach Pyzdr, znajdują się skupienia
słonorośli. W zachodniej części obszaru znajduje się porastający
oba brzegi Warty kompleks Lasów Żerkowsko-Czeszewskich
z przewagą cennych lasów grądowych i łęgowych natomiast
w bezpośrednim sąsiedztwie wschodniej części obszaru znajdują
się dwie odkrywkowe kopalnie węgla brunatnego.
W obrębie omawianego obszaru znajdują się: siedliskowy
obszar Natura 2000 Ostoja Nadwarciańska PLH300009 (26 653,1
ha), 2 rezerwaty przyrody: „Dwunastak” (9,12 ha) i „Czeszewski
Las” (222,62 ha), fragmenty parków krajobrazowych
Nadwarciańskiego i Żerkowsko-Czeszewskiego oraz fragmenty
obszarów chronionego krajobrazu: Pyzdrskiego, Uniejowskiego,
Goplańsko-Kujawskiego, Nadwarciańskiego, PowidzkoWieniszewskiego, „Szwajcaria Żerkowska” i Złotogórskiego.
Zachowaniu i utrzymaniu siedlisk cennych gatunków
ptaków w Dolinie Środkowej Warty sprzyja prowadzona przez
użytkowników terenu ekstensywna gospodarka łąkarska. Do
największych zagrożeń dla awifauny i jej siedlisk na omawianym
obszarze należą: gwałtowne zmiany poziomu wody w Warcie
w wyniku niewłaściwego reżimu wodnego zbiornika Jeziorsko,
melioracje, zamiana użytków zielonych w grunty orne,
bezpośrednie sąsiedztwo odkrywkowych kopalni węgla
brunatnego, presja ssaków drapieżnych oraz rozwój turystyki
i rekreacji.
Dolina Środkowej Warty jest jedną z najważniejszych
w środkowej Polsce ostoi ptaków wodno-błotnych związanych
z siedliskami doliny rzeki średniej wielkości, która częściowo
zachowała naturalny charakter, w szczególności rybitw, kaczek
i siewkowców. Jest to najważniejsza w kraju ostoja lęgowa dudka
Upupa epops (150–180 par lęgowych, ponad 1% ogólnokrajowej
populacji lęgowej) oraz jedna z głównych krajowych ostoi
lęgowych rybitwy białoskrzydłej Chlidonias leucopterus (do 130
par lęgowych, ponad 20% ogólnokrajowej populacji lęgowej),
rybitwy białowąsej Chlidonias hybrida (do 200 par lęgowych,
ponad 15% ogólnokrajowej populacji lęgowej), rybitwy czarnej
Chlidonias niger (120–250 par lęgowych, ok. 3% ogólnokrajowej
populacji lęgowej), gęgawy Anser anser (165–210 par lęgowych,
ponad 5% ogólnokrajowej populacji lęgowej), krakwy Anas (70–
75 par lęgowych, ponad 3% ogólnokrajowej populacji lęgowej),
płaskonosa Anas cypeata (55–80 par lęgowych, ponad 3%
ogólnokrajowej populacji lęgowej), kszyka Gallinago gallinago
(120–200 par lęgowych, ponad 1% ogólnokrajowej populacji
lęgowej), rycyka Limosa limosa (75–125 par lęgowych, blisko 2%
ogólnokrajowej populacji lęgowej), kulika wielkiego Numenius
arquata (10–14 par lęgowych, ponad 2% ogólnokrajowej populacji
lęgowej) i krwawodzioba Tringa totanus (100–170 par lęgowych,
ponad 5% ogólnokrajowej populacji lęgowej).
Znaczną liczebność osiągają tu również gniazdujące na
terenie obszaru populacje czapli siwej Ardea cinerea (210–300
par lęgowych, ponad 2% ogólnokrajowej populacji lęgowej),
bociana białego Ciconia ciconia (210–220 par lęgowych),
cyraneczki Anas crecca (14–23 par lęgowych, ponad 1%
ogólnokrajowej populacji lęgowej), cyranki Anas querquedula
(50–90 par lęgowych, ponad 2% ogólnokrajowej populacji
lęgowej), kropiatki Porzana porzana (25–50 odzywających się
samców, ponad 1% ogólnokrajowej populacji lęgowej), derkacza
Crex crex (130–150 odzywających się samców), dzięcioła
średniego Dendrocopos medius (185–220 par lęgowych, ponad
1% ogólnokrajowej populacji lęgowej) i podróżniczka Luscinia
svecica (12–25 par lęgowych, ponad 1% ogólnokrajowej populacji
lęgowej).
Powierzchnia: 57 104,36 ha
Rok zatwierdzenia: 2004
Regiony geograficzne: Nizina Południowowielkopolska,
Pojezierze Wielkopolskie, Pradolina Warciańsko-Odrzańska
Mezoregiony: Kotlina Kolska, Wysoczyzna Kłodawska,
Pojezierze Kujawskie, Dolina Konińska, Równina
Rychwalska, Kotlina Śremska
Położenie administracyjne: województwo łódzkie, powiat
poddębicki; województwo wielkopolskie, miasto Konin
oraz powiaty koniński, turecki, kolski, słupecki, wrzesiński,
jarociński i średzki
Dudek Fot. Grzegorz i Tomasz Kłosowscy
Sprawujący nadzór nad obszarem:
Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska
w Poznaniu
ul. 28 Czerwca 1956 r. 223/229
61-485 Poznań
tel: 61 831 11 77, fax: 61 831 11 99
e-mail: [email protected]
www.poznan.rdos.gov.pl
Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska
w Łodzi
ul. Traugutta 25
90-113 Łódź
tel: 42 665 03 70, fax: 42 665 03 71
e-mail: [email protected]
www.lodz.rdos.gov.pl
Dane Bazy Danych Ogólnogeograficznych, będące treścią niniejszego opracowania, są materiałem
państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego, prowadzonego przez Głównego Geodetę
Kraju na podstawie przepisów ustawy Prawo geodezyjne i kartograficzne. Osoby korzystające z
tych materiałów nie mają prawa do ich zwielokrotniania, sprzedawania, udostępniania lub w inny
sposób wprowadzania do obrotu lub rozpowszechniania ich treści w całości bądź we fragmentach,
w szczególności do ich przesyłania lub udostępniania w systemach i sieciach komputerowych lub
jakichkolwiek innych systemach teleinformatycznych.