14. Podsumowanie œ spojrzenie własne

14. Podsumowanie – spojrzenie własne
Jak mam iść do przodu, skoro nie wiem,
w którą stronę jestem zwrócony ?
John LENNON
I w ten sposób nasza podróż po zalecanych i mniej znanych, a efektywnych sposobach
pozyskiwania nowej wiedzy i umiejętności dobiega końca. Całość z tym związanych
problemów podzieliłem dość umownie, ale mam nadzieję iż mimo tego klarownie, na 13
zasadniczych zagadnień. Wpierw w rozdziale pierwszym przedstawiono najważniejsze
obszary aktywności człowieka twórczego, po to by na tle hierarchii potrzeb ludzkich
Maslow’a, pokazać kiedy człowiek i państwo zajmuje się badaniami, zwłaszcza naukowymi.
Wtedy można było wprowadzić potrzebę różnego typu badań, jak i pokazać istotę badań
awansowych, poprzez liczący się wkład w daną dyscyplinę. W kolejnym rozdziale trzecim
przedstawiono istotę metody i metodologii naukowej, indukcję jako odgadywanie praw
naukowych i dedukcję nowych związków i faktów z zaakceptowanych praw. Zwrócono tu
uwagę, iż te odgadywane prawa, w związku z rozwojem technologii badań, mogą się spotkać
z problemem ‘gęstego sita’ Feynmana, i trzeba je będzie modyfikować. Systemowe ujecie
badań przedstawione w rozdziale czwartym postawiło przed czytelnikiem problem
paradygmatu w nauce, zwłaszcza pozwoliło zakwestionować problem prawdy w nauce i
zastąpić go przybliżonym opisem i stałą koniecznością falsyfikacji praw i zasad.
Kolejny rozdział przedstawił różne rodzaje wiedzy i sposób jej pozyskiwania.
Zilustrowano to jako podróż po płaszczyźnie ignorancji dzięki diadzie: obserwacja – model, a
ostatnio wzajemnie sprzężonej triadzie: obserwacja – model – symulacja. Wiedza zawsze
zaczyna się od danych, które następnie odpowiednio zorganizowane i interpretowane tworzą
informację, wiedzę i mądrość, tak jak to pokazano w rozdziale szóstym. Posiadanie dobrego
modelu wiedzy, zwłaszcza analitycznego, daje możliwość symulacyjnego pozyskiwania
dalszej wiedzy, co dzięki współczesnemu rozwojowi technologii informatycznych święci
triumfy i daje liczące się przyspieszenie naukowe i gospodarcze.
Jeden z istotnych problemów badawczych to optymalizacja i optymalizacja decyzji
zwłaszcza decyzji z nieznanym ryzykiem, ten istotny i wciąż nie rozwiązany problem w
skrócie pokazano w rozdziale ósmym. Wreszcie, badania naukowe jak i badania innowacyjne
to problem twórczego znajdywania nowych zasad, nowych bytów materialnych i / lub
symbolicznych. Tak rozumiane twórcze myślenie, inne niż sokratejskie dowodzenie racji, i
jego algorytmiczne zasady, przedstawiono w rozdziale dziewiątym.
Technologie informatyczne zrewolucjonizowały sferę badań, zarówno lokalnie w
laboratorium, jak i globalnie, dając im coraz częściej wymiar wirtualny i sieciowy. To
pierwsze prowadzi do znacznych przyspieszeń i wielowymiarowych oszczędności w
badaniach, a to drugie stawia nas na granicy globalnego umysłu świata, nowego wytwórcy i
użytkownika wiedzy.
Wiedza, a zwłaszcza umiejętności nie zawsze są jawne, często nieujawnione tkwią w
ludziach i w organizacjach. Zdano sobie już z tego sprawę w Japonii, gdzie funkcjonują
metody organizacyjnego odkrywania wiedzy niejawnej, jej kodyfikacji i implementacji w
wyrobach i organizacjach. W wielkim skrócie opowiada o tym rozdział jedenasty. Znacznie
większy wymiar użytkowania i tworzenia wiedzy zjawia się we współczesnych
zaawansowanych społeczeństwach jako całości, jeśli przekroczyły one pewien krytyczny
wymiar sieciowości (liczby terminali Internetu). Wtedy użytkowanie i tworzenie wiedzy
może się praktycznie odbywać w każdym czasie i każdym miejscu.
Każda nowa wiedza, by stać się liczącym wkładem w postęp cywilizacyjny i
kulturowy musi być rozpowszechniona, czyli opublikowana. Traktuje o tym rozdział
dwunasty, przedstawiając w sposób zwarty typy publikacji, oraz dając definicję zasadniczej
publikacji naukowej, jako ‘bytu symbolicznego poddanego do weryfikacji i akceptacji
społeczności naukowej’. Tylko tak zaakceptowana wiedza może być dodana do dorobku
ludzkości, lecz zawsze będzie wystawiona na popperowską falsyfikację.
Tak w skrócie przedstawia się zarys tego co przekazałem twórczemu czytelnikowi, z
prośbą o próbę falsyfikacji.
Autor