Rehabilitacja neuropsychologiczna

Krakowska Akademia
im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego
Karta przedmiotu
obowiązuje studentów, którzy rozpoczęli studia w roku akademickim 2015/2016
WydziałPsychologii i Nauk Humanistycznych
Kierunek studiów: Psychologia
Profil: Ogólnoakademicki
Forma studiów: Stacjonarne
Kod kierunku: Psych
Stopień studiów: Magisterskie, jednolite
Specjalności:
1
2
Psychologia kliniczno-sądowa
Psychologia kliniczna z neuropsychologią
Przedmiot
Nazwa przedmiotu
Rehabilitacja neuropsychologiczna
Kod przedmiotu
WPINH PsychAJednolite magisterskieS C22 15/16
Kategoria przedmiotu
Przedmioty specjalnościowe
Liczba punktów ECTS
3
Język wykładowy
polski
Forma zajęć, liczba godzin w planie studiów
Semestr
8
W
14
C
0
K
0
S
0
L
14
Legenda: W — WykładC — Ćwiczenia/językiK — KonwersatoriumS — SeminariumL — Laboratorium, WarsztatyI — Inne, Praktyki
I
0
Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego
3
Cele przedmiotu
Cel 1 Zaznajomienie studentów z podstawowymi pojęciami, modelami teoretycznymi oraz programami, technikami
i metodami rehabilitacji neuropsychologicznej. Przedstawione zostaną stosowane na całym świecie podejścia
diagnostyczne i terapeutyczne w rehabilitacji neuropsychologicznej. Zaprezentowane zostaną problemy diagnostyki różnicowej osób ze zróżnicowanymi uszkodzeniami mózgu (o różnej etiologii).
Cel 2 Omówione zostaną również najnowsze metody neuroterapii stosowane w rehabilitacji neuropsychologicznej
(neurofeedback, przezczaszkowa stymulacja).
4
Wymagania wstępne
1 Uzyskanie pozytywnej oceny z przedmiotu "Neuropsychologia".
2 Uzyskanie pozytywnej oceny z przedmiotu "Psychologia kliniczna".
5
Modułowe efekty kształcenia
MW1 Student, który zaliczył przedmiot zna podstawowe terminy z zakresu rehabilitacji neuropsychologicznej, modele funkcji mózgu oraz zasady rehabilitacji neuropsychologicznej. Posiada ugruntowaną wiedzę dotyczącą
klasyfikacji podstawowych jednostek klinicznych oraz procesu diagnostycznego i terapeutycznego w tych przypadkach. Wie jak należy ocenić wynik tego procesu.
MU2 Student, który zaliczył przedmiot potrafi wykorzystać wiedzę teoretyczną z zakresu rehabilitacji neuropsychologicznej do procesu diagnozy i terapii omawianych zaburzeń. Potrafi napisać program rehabilitacji w przypadku podstawowych klas zaburzeń (np. dla chorych z afazją, z zaburzeniami pamięci i uwagi, z zaburzeniami
emocjonalnymi i z zaburzeniami zachowania) oraz zasugerować wybór podstawowych strategii rehabilitacyjnych.
MK3 Student, który zaliczył przedmiot wyraża postawę, że dla efektywności podejmowanych działań konieczne jest
stałe pogłębianie oraz uaktualnianie swojej wiedzy z zakresu badań nad mózgiem oraz rehabilitacji neuropsychologicznej.
MK4 W relacji z osobami badanymi postępuje zgodnie z zasadami etyki zawodowej. Student jest także uwrażliwiony
na specyfikę relacji z pacjentami ze zróżnicowanymi uszkodzeniami mózgu.
6
Treści programowe
Lp
W1
W2
W3
W4
W5
W6
W7
W8
Wykład
Tematyka zajęć
Opis szczegółowy bloków tematycznych
1. Przedmiot i zakres terapii neuropsychologicznej 1.1. zasady rehabilitacji 1.2.
plastyczność mózgu.
2. Mózg a umysł: funkcja-proces, system-proces, układ funkcjonalny 2.1.
podstawowe terminy i pojęcia 2.2. podstawowe modele funkcji mózgu w relacji
do umysłu.
3. Jak rozwija się objaw [ujęcie mikrogenetyczne] 3.1. przedchorobowe zmienne
poznawcze i osobowościowe 3.2. parcelacja, heterochronia, neotenia.
4. Proces rehabilitacji neuropsychologicznej i jego wynik 4.1. założenia
teoretyczne i modele rehabilitacji neuropsychologicznej 4.2. cele rehabilitacji
neuropsychologicznej.
5. Model zaburzeń świadomości 5.1. metody terapii 5.2. ocena efektywności
terapii 5.3. studium przypadku pacjenta z anosognozją.
6. Model zaburzeń percepcji 6.1. metody terapii 6.2. ocena efektywności terapii
6.3. studium przypadku pacjenta z zaburzeniami percepcji.
7. Model zaburzeń uwagi 7.1. metody terapii 7.2. ocena efektywności terapii 7.3.
studium przypadku pacjenta z zaburzeniami uwagi.
8. Model zaburzeń pamięci 8.1. metody terapii 8.2. ocena efektywności terapii
8.3. studium przypadku pacjenta z zaburzeniami pamięci.
Strona 2/7
Liczba godzin
1
1
1
1
1
1
1
1
Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego
Lp
W9
W10
W11
W12
W13
W14
Lp
L1
Wykład
Tematyka zajęć
Opis szczegółowy bloków tematycznych
9. Model zaburzeń funkcji wykonawczych 9.1. metody terapii 9.2. ocena
efektywności terapii 9.3. studium przypadku pacjenta z zaburzeniami funkcji
wykonawczych.
10. Model zaburzeń emocji 10.1. metody terapii zaburzeń emocjonalnych
u osób ze zróżnicowanymi uszkodzeniami mózgu 10.2. ocena efektywności
terapii 10.3. studium przypadku pacjenta z pseudodepresją po urazie mózgu.
11. Specyfika rehabilitacji neuropsychologicznej w patologii lewej versus prawej
półkuli mózgu: 11.1. afazja, apraksja, agnozja 11.2. aprozodia i dyspragmatyka.
12. Specyfika zaburzeń neuropsychologicznych w uogólnionej patologii mózgowia
pochodzenia naczyniowego i neurodegeneracyjnego (w tym mitochondrialnego)
12.1. programy i metody rehabilitacji 12.2. ocena efektywności terapii.
13. Praca w zespołach terapeutycznych 13.1. współpraca z innymi członkami
zespołu terapeutycznego 13.2. opór pacjenta i jego rodziny.
14. Poznanie chorego 14.1. metody heurystyczne 14.2. studia przypadków 14.3.
neuropsychoterapia.
Razem
Laboratorium, Warsztaty
Tematyka zajęć
Opis szczegółowy bloków tematycznych
Treningi sensoryczne: 1.Wprowadzenie: definicja systemów sensorycznych.
2.Teledysk terapeutyczny: Multimodalne treningi sensoryczne. 3.Ćwiczenie
praktyczne: udział studentów w multimodalnych treningach sensorycznych
ukierunkowanych na (1) analizator wzrokowy, (2) analizator słuchowy, (3)
dostosowanie się do zmieniających się warunków. 4.Uwagi kliniczne: studium
przypadku pacjenta z zaburzeniami uwagi. 5.Film: Ocena zaburzeń
zmysłu węchu. 6. Krótki test: napisanie krytycznych uwag do zastosowanego
w gabinecie terapeutycznym zestawu nowoczesnych programów treningu
sensomotorycznego oraz propozycji diagnozy i terapii neuropsychologicznej dla
omawianego pacjenta. Treningi uwagi: 1.Wprowadzenie: definicja
systemów uwagi. 2.Teledysk terapeutyczny: Multimodalne treningi uwagi.
3.Ćwiczenie praktyczne: udział studentów w multimodalnych treningach uwagi
ukierunkowanych na (1) koncentrację, (2) selektywność uwagi, (3) analizator
somatosensoryczny według programu NeuroTrax. 4.Uwagi kliniczne: studium
przypadku pacjenta z zaburzeniami uwagi. 5.Testy: praktyczna ocena zaburzeń
uwagi [Bateria Badania Pamięci Wechslera - III, WMS-III: Testy badania
uwagi]. 6. Krótki test: napisanie krytycznych uwag do zastosowanego
w gabinecie terapeutycznym zestawu treningu uwagi.
Strona 3/7
Liczba godzin
1
1
1
1
1
1
14
Liczba godzin
4
Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego
Lp
L2
L3
Laboratorium, Warsztaty
Tematyka zajęć
Opis szczegółowy bloków tematycznych
Treningi pamięci: 1.Wprowadzenie: definicja systemu pamięci. 2.Teledysk
terapeutyczny: Multimodalne treningi pamięci. 3.Ćwiczenie praktyczne: udział
studentów w multimodalnych treningach pamięci ukierunkowanych na (1)
rozszerzanie bufora pamięci, (2) trening mnestyczny właściwy według programu
NeuroTrax. 4.Uwagi kliniczne: studium przypadku pacjenta z zaburzeniami
pamięci. 5.Testy: praktyczna ocena zaburzeń uwagi [Bateria Badania Pamięci
Wechslera-III, WMS-III: Testy badania dynamiki pamięci, pamięci twarzy,
pamięci logicznej i inne]. 6. Krótki test: napisanie krytycznych uwag do
zastosowanego w gabinecie terapeutycznym zestawu terapii pamięci. Treningi
funkcji wykonawczych: 1.Wprowadzenie: definicja systemu funkcji
wykonawczych. 2.Teledysk terapeutyczny: Multimodalne treningi funkcji
wykonawczych. 3.Ćwiczenie praktyczne: udział studentów w multimodalnych
treningach ukierunkowanych na (1) rozpoczynanie działania, (2) trening
właściwy z wykorzystaniem labiryntów oraz baterii NeuroTrax. 4.Uwagi
kliniczne: studium przypadku pacjenta z zaburzeniami funkcji wykonawczych.
5.Testy: praktyczna ocena zaburzeń funkcji wykonawczych [Test Sześciu
Elementów, Test Sortowania Kart Wisconsin, Kliniczny Test Funkcji
Wykonawczych, Testy oceny zaburzeń funkcji wykonawczych z Baterii
NeuroTrax]. 6. Krótki test: napisanie krytycznych uwag do zastosowanego
w gabinecie terapeutycznym zestawu treningu funkcji wykonawczych.
Treningi funkcji językowych: 1.Wprowadzenie: definicja zaburzeń mowy i języka.
2.Teledysk terapeutyczny: Multimodalne treningi funkcji językowych.
3.Ćwiczenie praktyczne: udział studentów w multimodalnych treningach
ukierunkowanych na (1) terapię zaburzeń nazywania, (2) trening właściwy
funkcji językowych ze szczególnym uwzględnieniem rozwiązywania problemów,
logiki oraz liczenia z baterii NeuroTrax. 4.Uwagi kliniczne: studium przypadku
pacjenta z afazją po urazie mózgu. 5.Testy: praktyczna ocena zaburzeń funkcji
językowych [Test Samooceny Percepcji Słuchowej, Test Samooceny Funkcji
Wzrokowych, Bostońska Bateria Diagnostyczna Afazji w autoryzowanej wersji
polskiej, Test Żetonów, Testy oceny funkcji językowych z Baterii NeuroTrax] 6.
Krótki test: napisanie krytycznych uwag do zastosowanego w gabinecie
terapeutycznym zestawu terapii zaburzeń nazywania. Treningi emocji:
1.Wprowadzenie: definicja systemu emocjonalnego. 2.Teledysk terapeutyczny:
Multimodalne treningi neuropsychologicznego modyfikowania emocji.
3.Ćwiczenie praktyczne: udział studentów w multimodalnych treningach
ukierunkowanych na (1) redukcję agresji, (2) redukcję lęku (3) redukcję
stanów apatii (4) redukcję objawów związanych z rozhamowaniem. 4.Uwagi
kliniczne: studium przypadku pacjenta z rozhamowaniem. 5.Testy : praktyczna
ocena zaburzeń funkcji emocjonalnych [Wzrokowe Analogowe Skale Badania
Emocji (VAS-E), IPIP vPL, Szpitalna Skala Lęku i Depresji, HAD Scale, Testy
Samooceny Depresji, FBInv] 6. Krótki test: napisanie krytycznych uwag do
zastosowanego w gabinecie terapeutycznym zestawu terapii lęku.
Razem
7
Metody dydaktyczne
M2.
M16.
M13.
M14.
M11.
Ćwiczenia laboratoryjne
Wykłady
Studium przypadku
Symulacja laboratoryjna
Projekty
Strona 4/7
Liczba godzin
5
5
14
Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego
8
Obciążenie pracą studenta
Średnia liczba
godzin na
zrealizowanie
aktywności
Forma aktywności
Godziny kontaktowe z nauczycielem akademickim, w tym:
Godziny wynikające z planu studiów
28
Konsultacje przedmiotowe
0
Egzaminy i zaliczenia w sesji
0
Godziny bez udziału nauczyciela akademickiego wynikające z nakładu pracy studenta, w tym:
Przygotowanie się do zajęć, w tym studiowanie zalecanej literatury
37
Opracowanie wyników
0
Przygotowanie raportu, projektu, prezentacji, dyskusji
10
Sumaryczna liczba godzin dla przedmiotu wynikająca z
75
całego nakładu pracy studenta
3
Sumaryczna liczba punktów ECTS dla przedmiotu
9
Metody oceny
Ocena podsumowująca
P7. Test jednokrotnego wyboru
P5. Referat
Warunki zaliczenia przedmiotu
1 Warunkiem zaliczenia przedmiotu jest obecność na wykładach, opracowanie referatu oraz pozytywna ocena
z egzaminu w formie testu.
Kryteria oceny
Na ocenę 3
Na ocenę 3.5
Na ocenę 4
Na ocenę 4.5
Na ocenę 5
10
Referat z opisem programu rehabilitacji neuropsychologicznej wybranego przez
siebie klinicznego przypadku. 65-70 % pozytywnych odpowiedzi w teście.
Referat z opisem programu rehabilitacji neuropsychologicznej wybranego przez
siebie klinicznego przypadku.71-75 % pozytywnych odpowiedzi w teście.
Referat z opisem programu rehabilitacji neuropsychologicznej wybranego przez
siebie klinicznego przypadku. 76-80 % pozytywnych odpowiedzi w teście.
Referat z opisem programu rehabilitacji neuropsychologicznej wybranego przez
siebie klinicznego przypadku. 81-85 % pozytywnych odpowiedzi w teście.
Referat z opisem programu rehabilitacji neuropsychologicznej wybranego przez
siebie klinicznego przypadku. 85-100 % pozytywnych odpowiedzi w teście.
Macierz realizacji przedmiotu
Modułowe
efekty
kształcenia dla
przedmiotu
Odniesienie do
efektów
kierunkowych
Treści programowe
Metody
dydaktyczne
Sposoby oceny
MW1
K_W04, K_W05,
K_W15
W1, W2, W3, W4,
W5, W6, W7, W8,
W9, W10, W11, W12,
W13, W14, L1, L2, L3
M2, M16, M13,
M14, M11
P7, P5
Strona 5/7
Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego
Modułowe
efekty
kształcenia dla
przedmiotu
Odniesienie do
efektów
kierunkowych
MU1
K_U05, K_U11,
K_U17
MK1
K_K01
MK2
K_K05, K_K10
11
Treści programowe
W1, W2, W3, W4,
W5, W6, W7, W8,
W9, W10, W11, W12,
W13, W14, L1, L2, L3
W1, W2, W3, W4,
W5, W6, W7, W8,
W9, W10, W11, W12,
W13, W14, L1, L2, L3
W1, W2, W3, W4,
W5, W6, W7, W8,
W9, W10, W11, W12,
W13, W14, L1, L2, L3
Metody
dydaktyczne
Sposoby oceny
M2, M16, M13,
M14, M11
P7, P5
M2, M16, M13,
M14, M11
P7, P5
M2, M16, M13,
M14, M11
P7, P5
Wykaz literatury
Literatura podstawowa:
Pąchalska M. — Rehabilitacja neuropsychologiczna, Lublin, 2008, UMCS
Pąchalska M. — Neuropsychologia kliniczna. Urazy mózgu, Warszawa, 2007, PWN
Prigatano G. — Rehabilitacja Neuropsychologiczna, Warszawa, 2009, PWN
Pąchalska M. — Afazjologia, Warszawa, 2011, PWN
Pąchalska M., Kaczmarek B.L.J., Kropotov J.D. — Neuropsychologia kliniczna. Od teorii do praktyki,
Warszawa, 2013, PWN [rozdz. 1; rozdz. 6; rozdz. 14]
[6] Kropotov J. D. — Quantitative EEG, Event-Related Potentials and Neurotherapy, Amsterdam, Boston,
Heidelberg, London, New York, Oxford, Paris, 2009, Academic Press
[1]
[2]
[3]
[4]
[5]
Literatura uzupełniająca:
[1] Nęcka W. — Trening twórczości, Gdańsk, 2005, GWP
[2] Maruszewski M. — Pamięć autobiograficzna, Gdańsk, 2005, GWP
[3] Kaczmarek B.L.J. — Misterne gry w komunikację, Lublin, 2005, UMCS
Publikacje/prace zbiorowe:
[1] Łojek E., Bolewska A — Wybrane zagadnienia rehabilitacji neuropsychologicznej (red.) , Warszawa,
2008 [Kądzielawa D. (2008). Rehabilitacja osób z uszkodzeniami lewostronnymi mózgu.]
[2] Pąchalska M., Mańko G., Chantsoulis M., Knapik H., Mirski A., Mirska N — The quality of life of
persons with TBI in the process of a Comprehensive Rehabilitation Program (red.) , New York,
2012 [Medical Science Monitor. 8(13) CR432-442.]
[3] Pąchalska M., Kropotov I.D., Mańko G., Lipowska M., Rasmus A, Łukaszewska B., Bogdanowicz M., Mirski A
— Evaluation of a neurotherapy program for a child with ADHD with Benign Partial Epilepsy
with Rolandic Spikes (BPERS) using event-related potentials (red.) , New York, 2012 [Medical
Science Monitor. 18(11) CS 94-104]
12
Informacje o nauczycielach akademickich
Oboba odpowiedzialna za kartę
prof. zw. dr hab. Maria Pąchalska (kontakt: [email protected])
Strona 6/7
Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego
Oboby prowadzące przedmiot
prof. zw. dr hab. Maria Pąchalska (kontakt: [email protected])
Jurii D. Kropotov (kontakt: [email protected])
dr Natalia Mirska-Tomasz (kontakt: [email protected])
Strona 7/7