Stanisław Wyspiański

Stanisław Wyspiański
Materiały:
reprodukcja (fotografia) autoportretu Stanisław
Wyspiańskiego; karton wielkości powyższej fotografii; blok
rysunkowy; lusterka dla każdego dziecka; tłuste pastele;
rekwizyty, np.: nakrycia głowy, sztuczne kwiaty i inne; arkusze
drobnego papieru ściernego w ciemnym kolorze lub paski
szarego papieru pakowego o wymiarach ok. 50 cm x 15 cm;
kredki świecowe typu Bambino lub kolorowe grube pisaki;
kalka techniczna; kolorowe flamastry; czarne pisaki różnej
grubości; cienkopisy
Literatura:
albumy, np.: Stanisław Wyspiański, Kolekcja Muzeum Narodowego w Krakowie M. Romanowska, wydawnictwo BOSZ,
Olszanica 2009, Stanisław Wyspiański życie i twórczość,
Ł. Gaweł, wydawnictwo Kłuszczyński, Kraków 2007 lub
inne źródła fotograficzne przedstawiające autoportrety,
zdjęcia fresków, witraże itp. (przede wszystkim z motywami
roślinnymi)
Wprowadzenie dla nauczyciela:
Myślą przewodnią scenariusza jest przedstawienie dzieciom
postaci Stanisława Wyspiańskiego, malarza, dramatopisarza,
poety, reformatora teatru. Scenariusz obejmuje propozycje prac plastycznych, dwie dla dzieci młodszych i trzy dla
starszych. W zależności od organizacji dnia zajęcia mogą być
podzielone lub przeprowadzone w całości.
Przebieg:
1. Zagadka wzrokowa: Co się tu kryje?
Przygotuj zdjęcie autoportretu Stanisława Wyspiańskiego
zasłoniętego kartką pociętą na nieregularne części (4 - 9) w
zależności od wieku i umiejętności dzieci (pocięte kawałki
mogą być ponumerowane). Odsłaniaj kolejne fragmenty
obrazu, prosząc dzieci, by odgadły, kto się tu kryje? Kiedy
obraz będzie widoczny w całości, przedstaw im krótko postać
malarza.
Stanisław Wyspiański był malarzem, dramatopisarzem, poetą.
Żył w Krakowie ponad sto lat temu. Jako dziecko bardzo lubił
rysować i przez całe życie nie rozstawał się ze szkicownikiem
i pastelami. Obraz, który tu widzicie, to autoportret. Czy wiecie, co to jest autoportret?
Młodszym dzieciom pomóż zdefiniować to pojęcie. Wspólnie
z dziećmi określ, co powinno być narysowane, żeby pracę
można było nazwać portretem.
Pamiętaj, że arkusze papieru nie mogą być zbyt duże, gdyż
proponowana technika jest pracochłonna. Dobry efekt
uzyskamy przy dokładnym zamalowywaniu powierzchni. Dla
dzieci młodszych proponuję przygotowanie wąskich pasków
szarego papieru, pionowe przymocowanie ich na ścianie i
malowanie projektów kwiatów kolorowymi mazakami.
Uwaga dotycząca ekspozycji prac:
Prace powieś jedna obok drugiej, tak by jednolicie zapełniały
fragment ściany.
4. Praca plastyczna: Witraż. Propozycja dla dzieci
starszych.
Pokaż dzieciom fotografie witraży S. Wyspiańskiego.
Wykorzystaj zdjęcia fragmentów lub całego witraża
Błogosławiona Salomea, znajdującego się w prezbiterium
kościoła Franciszkanów w Krakowie (jest tam dużo motywów
kwiatowych).
Do zajęć potrzebne będą też arkusze kalki technicznej, kolorowe flamastry - cienkie i grube oraz różnej grubości czarne
pisaki. Przed przystąpieniem do pracy pozwól, żeby dzieci
sprawdziły materiał, na którym będą rysowały, to, że jest
półprzezroczysty, przepuszcza światło, jest śliski. Ponieważ
kalka techniczna często zwija się pod wpływem malowania,
dobrze jest jej brzegi przykleić taśmą klejącą. Pracę dzieci
rozpoczynają od narysowania konturów wymyślonych
motywów na całym arkuszu kalki. Następny etap to pokolorowanie niepomalowanych przestrzeni.
Uwaga dotycząca ekspozycji prac:
Prace eksponujemy na tle okna lub bezpośrednio na szybie,
oprawione w ramki z tektury albo usztywnione na górze i na
dole pracy listewkami modelarskimi.
Po zakończonych pracach plastycznych zachęć dzieci do
pomocy przy sprzątaniu.
3. Projekt wykonany kredkami świecowymi: Motywy
roślinne.
Wspólne z dziećmi obejrzyjcie zdjęcia przedstawiające
pastelowe projekty lub fragmenty polichromii w kościele
Franciszkanów w Krakowie autorstwa S. Wyspiańskiego,
przedstawiające motywy roślinne, np. róże, nasturcje, irysy
bratki lub inne. Zachęć dzieci do ozdobienia sali podobnymi
motywami. Starszym rozdaj papier ścierny i kredki świecowe.
www.kula.gov.pl
2. Rysunek tłustymi pastelami: Autoportret.
Przygotuj dzieciom materiały potrzebne do pracy: kartony,
pastele, lusterka. Starsi mogą przed wykonaniem autoportretu przyozdobić głowy w kapelusze, kwiaty, wstążki itp., i
dopiero potem narysować swój autoportret.