Sylabus - Katedra i Zakład Patologii Ogólnej i Doświadczalnej

Załącznik nr 2 do procedury opracowywania i okresowego przeglądu programów kształcenia
Sylabus
1.
Nazwa Wydziału:
Wydział Nauki o Zdrowiu
Program kształcenia (kierunek studiów,
poziom i profil kształcenia, forma studiów,
np. Zdrowie publiczne I stopnia profil
praktyczny, studia stacjonarne):
Dietetyka, studia pierwszego stopnia, profil zawodowy,
Rok akademicki:
2015/2016
Nazwa modułu/przedmiotu:
Podstawy Patofizjologii Klinicznej
studia stacjonarne
Kod przedmiotu (z systemu Pensum):
Jednostka/i prowadząca/e kształcenie:
Katedra i Zakład Patologii Ogólnej i Doświadczalnej
Kierownik jednostki/jednostek:
Dr hab. n. med. Dariusz Szukiewicz
Rok studiów (rok, na którym realizowany
jest przedmiot):
I rok
Semestr studiów (semestr, na którym
realizowany jest przedmiot):
II
Typ modułu/przedmiotu (podstawowy,
kierunkowy, fakultatywny):
Podstawowy
Prof. dr hab. Sławomir Maśliński, Prof. dr hab. Danuta Maślińska,
Dr hab. n. med. Dariusz Szukiewicz, Dr n. med. Katarzyna
Romanowska-Próchnicka, Dr n. med. Grzegorz Szewczyk, Dr n.
Osoby prowadzące (imiona, nazwiska
oraz stopnie naukowe wszystkich
wykładowców prowadzących przedmiot):
med. Aleksandra Stangret ,Dr n. med. Mateusz Wątroba, Dr n.
med. Grażyna Ciużyńska, , Dr n. med. Szymon Szczepanik, Dr n.
med. Michał Pyzlak, lek. Dariusz Górko mgr Marta Skoda, mgr
Przemysław Rzodkiewicz, lek. Weronika Zahorska, lek. Piotr
Wojdasiewicz,
Erasmus TAK/NIE (czy przedmiot
dostępny jest dla studentów w ramach
programu Erasmus):
TAK
Osoba odpowiedzialna za sylabus
(osoba, do której należy zgłaszać uwagi
dotyczące sylabusa):
Dr n. med. Katarzyna Romanowska-Próchnicka
Liczba punktów ECTS:
3
Strona 1 z 12
Załącznik nr 2 do procedury opracowywania i okresowego przeglądu programów kształcenia
2. Cele kształcenia
1. poznanie prawidłowego działania organizmu poprzez zapoznanie się z mechanizmami funkcjonowania
zdrowego i chorego organizmu człowieka w aspekcie komórkowym i narządowym,
2. poznanie mechanizmów integrującychorganizm jako całość,
3. nabycie umiejętności kojarzenia poszczególnych procesów patofizjologicznych z objawami klinicznymi, oraz
przedmiotowymi sposobami ich badania,
4. poznanie możliwości adaptacyjnych organizmu człowieka zdrowego i chorego, który potrafi się przystosować
do naturalnych obciążeń życia codziennego oraz do warunków ekstremalnych,
5. poznanie zmian i mechanizmów komórkowych i narządowych zachodzących w organizmie pod wpływem
czynników patologicznych i zrozumienie wywołujących je przyczyn,
6. zdobycie wiedzy w zakresie przeprowadzenia badania najważniejszych układów i narządów organizmu oraz
interpretacji podstawowych objawów chorobowych i wyników badań laboratoryjnych.
Strona 2 z 12
Załącznik nr 2 do procedury opracowywania i okresowego przeglądu programów kształcenia
3. Wymagania wstępne
1. Znajomość wiadomości z zakresu anatomii prawidłowej
2. Znajomość wiadomości z zakresu histologii
3. Znajomość wiadomości z zakresu biologii komórki
4. Przedmiotowe efekty kształcenia
Lista efektów kształcenia
Symbol
Treść efektu kształcenia
Odniesienie do efektu
kierunkowego (numer)
W1
zna czynność i mechanizmy regulacji wszystkich
narządów i układów organizmu człowieka, w tym
układu: krążenia, oddechowego, pokarmowego,
moczowego, i powłok skórnych oraz rozumie zależności
istniejące między nimi
K_W01, K_W02
W2
zna i rozumie pojęcia: rozpuszczalność, ciśnienie
osmotyczne, izotonia, roztwory koloidalne zna profile
metaboliczne podstawowych narządów i układów
K_W03, K_W07
W3
zna enzymy biorące udział w trawieniu, mechanizm
wytwarzania kwasu solnego w żołądku, rolę żółci,
przebieg wchłaniania produktów trawienia oraz
zaburzenia z nimi związane
K_W03, K_W07
W4
zna konsekwencje niewłaściwego odżywiania, w tym
długotrwałego głodowania, przyjmowania zbyt obfitych
posiłków oraz stosowania niezbilansowanej diety
K_W16, K_W20, K_W07
W5
zna konsekwencje niedoboru witamin lub minerałów
oraz ich nadmiaru w organizmie
K_W05; K_W16, K_W07
W6
zna mechanizm działania hormonów oraz konsekwencje
zaburzeń regulacji hormonalnej
K_W05; K_W07
W7
zna mechanizmy starzenia się organizmu
K_W13, K_W07
W8
zna związek między czynnikami zaburzającymi stan
równowagi procesów biologicznych a zmianami
fizjologicznymi i patofizjologicznymi
K_W03; K_W07
W9
W10
W11
opisuje gospodarkę wodno-elektrolitową w układach
biologicznych
opisuje równowagę kwasowo-zasadową oraz mechanizm
działania buforów i ich znaczenie w homeostazie ustrojowej
potrafi prześledzić procesy chorobowe, wymienić ich
objawy i patogenezę
U1
opisuje zmiany w funkcjonowaniu organizmu w sytuacji
zaburzenia homeostazy, w szczególności określa jego
zintegrowaną odpowiedź na wysiłek fizyczny,
ekspozycję na wysoką i niską temperaturę, utratę krwi
lub wody, nagłą pionizację, przejście od stanu snu do
stanu czuwania;
K1
rozumie potrzebę ciągłego dokształcania się
Strona 3 z 12
K_W05, K_W07
K_W05, K_W07
K_W07
K_W20; K_W07
K_K04
Załącznik nr 2 do procedury opracowywania i okresowego przeglądu programów kształcenia
K2
potrafi współpracować w zespole w zakresie
wykonywania badań, opracowywania wyników,
rozwiązywania problemów klinicznych podczas
wspólnego analizowania wyników badań,
przygotowywania referatów i ich krytycznej dyskusji
K_U19; K_U21
5. Formy prowadzonych zajęć
Forma
Liczba godzin
Liczba grup
Minimalna liczba osób
w grupie
Wykład
16
1
nieobowiązkowe
Seminarium
24
5
nieobowiązkowe
Ćwiczenia
0
0
nieobowiązkowe
6. Tematy zajęć i treści kształcenia
WYKŁADY
L1- Wykład 1-Pojęcie ogólne zdrowia- choroba: definicje, podstawowe pojęcia, obecne miejsce
patofizjologii w nauce i nauczaniu medycyny, Czucie. Ból fizjologiczny i patologiczny: Definicja
bólu i klasyfikacja. Receptory bólowe (nocyceptory), włókna czuciowe przewodzące bodźce bólowe
(ból szybki i wolny). transdukcja sygnału bólowego, drogi przewodzenia bólu, ośrodkowa regulacja
bólu, ból ostry, zapalny i neurogenny. Receptory opioidowe. Hamowanie bólu na poziomie
nocyceptorów. Hamowanie bólu na poziome rdzenia kręgowego (bramka rdzeniowa)W1,W7,W8,W11 – dr n. med. Stangret
L2- Wykład 2- Procesy starzenia się: czynniki sprzyjające starzeniu się- rodzaje stresu, teorie
termodynamiczne, teoria zaprogramowanego starzenia się, wybrane aspekty starzenia się narządów
-W1,W9,W10,W13-dr n. med Wątroba
L3- Wykład 3- Rodzaje Tkanki tłuszczowej i ich funkcje i rozmieszczenie w organizmie na różnych
etapach życia, modulowanie przebiegu chorób, metabolizm tkanki tłuszczowej, tkanka tłuszczowa
żółta i brunatna W3,W5, W8,W11- prof. zwycz. dr hab. n. med. D. Maślińska
L4- Wykład 4- Wpływ czynników środowiskowych na zdrowie człowieka Wpływ czynników
środowiskowych na zdrowie człowieka mgr I. Dudek. Podział czynników środowiskowych
wpływających na stan zdrowia człowieka, czynniki chemiczne, czynniki fizyczne, czynniki
atmosferyczne, czynniki biologiczne, sytuacje nadzwyczajne. Prawo Webera-Fechnera Zespół
bodźców fizycznych, bodźce radiacyjne (promieniowanie słoneczne, fotodermatozy
endoegzogenne, endogenne i idiopatyczne), bodźce chemiczne (zanieczyszczenie powietrza, gleby
i wody, ołowica, rtęcica, zatrucie tlenkiem węgla i siarki), bodźce akustyczne (hałas), bodźce
termiczno-wilgotnościowe (temperatura i wilgotność powietrza, udar cieplny, hipo i hipertermia),
bodźce mechaniczne (wiatr, ciśnienie atmosferyczne). Nadwrażliwość człowieka na zmiany
pogodowe, meteoropatia jako choroba cywilizacyjna, jednostki chorobowe których objawy nasilają
się pod wypływem zmian czynników atmosferycznych. Sezonowość wybranych chorób człowieka,
wrzody żołądka i dwunastnicy, awitaminoza witaminy D, krzywica, reumatoidalne zapalenie
stawów, niewydolność mięśnia sercowego, zaburzenia psychiczne, depresja. W1, W6, W7, W8,
W11 mgr I. Dudek
L5- Wykład 5- Zaburzenia ruchu. Wybrane aspekty z zakresu patofizjologii układu kostnego,
mięśniowego i nerwowego. Zapalenia stawów, chondromalacja,osteoartroza, reumatoidalne
Strona 4 z 12
Załącznik nr 2 do procedury opracowywania i okresowego przeglądu programów kształcenia
zapalenie stawów, zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa. Miopatie pierwotne i wtórne. Dr
n. med. A.Stangret
L6- Wykład 6- Osteoporoza: Regulacja hormonalna homeostazy ustrojowej wapnia, hormonalna
regulacja metabolizmu wapniowo-fosforanowego, Osteoporoza Definicja. Podział- pierwotna i
wtórna. Czynniki ryzyka. Patomechanizmy. Objawy. Metody badań-W1,W8,W10,W11- lek.
Wojdasiewicz
L7- Wykład 7- Zapalenie jako etap strategii obronnej organizmu. Rozpoznawanie patogenów i
powstawanie autopatogenów, cytokiny prozapalne, rola zapalenia w patomechanizmie chorób:
Neutrofile w warunkach normy fizjologicznej. Ogólny schemat zapalenia. Białka adhezyjne na
powierzchni komórek krążących we krwi i komórek wyściełających naczynia krwionośne.
Metabolity lipidowe błon komórek biorących udział w zapaleniu. Przewlekły proces zapalny. Proces
zapalny w niedotlenionej tkance.W1,W10,W13- dr n. med. Sz. Szczepanik
L8- Wykład 8- Patofizjologia układu nerwowego: Choroby związane z układem ruchu,
naczyniopochodne, neurodegenercyjne. Neuroprzekaźniki, układy neurotransmisyjne OUN, szlaki:
dopaminergiczny, serotoninergiczny, cholinergiczny, noradrenergiczny, GABA-ergiczny, i inne.
W1,W7,W8,W11,U1,K1- mgr Skoda
SEMINARIA
S1- Seminarium 1- Patofizjologia układu krwiotwórczego – budowa i funkcje tkanki. Białka osocza
– skład i funkcje. Krwiotworzenie – powstawanie, dojrzewanie i funkcja układu krwiotwórczego.
Erytrocyty – erytropoeza, wpływ erytropoetyny, budowa, morfologia, funkcje. Hemoglobina –
metabolizm żelaza; hemoglobina – typy, budowa, funkcje, krzywa dysocjacji hemoglobiny,
transport tlenu i dwutlenku węgla we krwi. Grupy krwi. Leukocyty – leukopoeza, wpływ cytokin,
klasyfikacja, morfologia i funkcje. Trombocyty – powstawanie i funkcja. Hemostaza - rola
śródbłonka, płytek i czynników krzepnięcia; układy zapobiegające spontanicznemu krzepnięciu;
fibrynoliza; kliniczne wskaźniki hemostazy - czas krwawienia, krzepnięcia, oraz protrombinowy.
Niedokrwistości – podział i charakterystyka ogólna. Niedokrwistości hipoproliferacyjne, z
zaburzeniem procesu hemopoezy oraz inne typy uszkodzenia szpiku. Niedokrwistości hemolityczne
– typy hemolizy, przyczyny wewnątrzkrwinkowe, przyczyny pozakrwinkowe, hemoglobinopatie.
Zaburzenia układu biało krwinkowego – podział i charakterystyka ogólna. Leukopenie.
Leukocytozy reaktywne. Nowotworowe rozrosty leukocytarne. Analiza przypadkówW1,W7,W10,U1,K1- dr n. med. Pyzlak
S2- Seminarium 2- Patofizjologia wybranych zagadnień z trzustki tarczycy, przysadki, podwzgórza,
kory nadnerczy, przytarczyc: Ogólny pogląd na zaburzenia czynnościowe układu dokrewnego.
Zaburzenia podstawowych procesów w układzie dokrewnym. Zaburzenia układów regulujących
gruczołów dokrewnych. Ekotopowe wydzielanie hormonów. Zespoły psychotyczne wynikające z
zaburzeń hormonalnych. Zależność czynnościowa układu nerwowego i dokrewnego. Tarczycaniedoczynność, nadczynność. Przytarczyce niedoczynność, nadczynność. Rdzeń nadnerczy
niedoczynność, nadczynność. Kora nadnerczy. Nadmiar i niedobór glikokortykosteroidów.
Nadmiar i niedobór mineralokortykosteroidów. Nadmiar i niedobór hormonów androgennych.
Uogólniona niedoczynność kory.- W1,W8,W10,W11,U1,K1- dr n. med. Wątroba
S3- Seminarium 3- Patofizjologia układu oddechowego: Zaburzenia mechaniki oddychania
(restrykcja,obturacja) Analiza przykładowych wyników spirometrycznych przy astmie, POCHP,
włóknieniu płuc. Hipoksja, hiperoksja, hipokapnia, hiperkapnia- definicja objawy kliniczne. Sinica
różnicowanie, podział. Duszność definicja, rodzaje. Charakterystyczne rodzaje duszności w POCHP
Niewydolność oddechowa ( definicja, patomechanizmy, przewlekła niewydolność oddechowa-
Strona 5 z 12
Załącznik nr 2 do procedury opracowywania i okresowego przeglądu programów kształcenia
definicja objawy, jednostki chorobowe, ostra niewydolność oddechowa- definicja, objawy,
jednostki chorobowe, Rodzaje wentylacji.
ARDS- definicja, kryteria rozpoznawania,
patomechanizmy, objawy. RDS- definicja, kryteria rozpoznawania, patomechanizmy, objawy.
Niedodma płuc: definicja, kryteria rozpoznawania, patomechanizmy, objawy. Zatorowość płucna:
definicja, kryteria rozpoznawania, patomechanizmy, objawy, czynniki ryzyka chorób zakrzepowozatorowych. Odma płuc- definicja, kryteria rozpoznawania, patomechanizmy, objawy. Odma
wentylowa- patomechanizm objawy, leczenie.-W1,W10,W11,U1,,K1- dr n. med. RomanowskaPróchnicka
S4- Seminarium 4- Niewydolność wątroby: Etiologia niewydolności wątroby, konsekwencje
niewydolności wątroby (zaburzenia przemiany barwników, metabolizm hormonów w czasie
niewydolności wątroby, wodobrzusze i wątrobowe obrzęki uogólnione, upośledzenie czynności
odtruwającej, zespół wątrobowo-nerkowy, zaburzenia gospodarki kwasowo-zasadowej i wodnoelekrolitowej w czasie niewydolności wątroby, zaburzenia hemostazy), nadciśnienie w układzie
wrotnym - definicja, przyczyny, konsekwencje. Żółtaczki. W1,W2,W3,W4,W7,W8,W10,W11, U1,
K1- dr n. med. Szczepanik
S5- Seminarium 5- Czynności wewnątrzwydzielnicze trzustki, cukrzyca: Cukrzyca Definicja.
Podział Patomechanizmy, Objawy kliniczne. Pomiar glukozy we krwi przy użyciu glukometru i
pasków ACCU check, interpretacja wyników badań amylazy we krwi i w moczu i lipazy we krwi
wybranych historiach chorób pacjentów z ostrym zapaleniem trzustki, ocena krzywej obciążenia
glukozą, interpretacja wyniku glikemii na czczo oraz po obciążeniu glukozy, rozpoznać cukrzycęW1,W7,W8,W10,U1,K1–mgr Skoda
S6- Seminarium 6- Kwasica, zasadowica: Wytwarzanie i usuwanie kwasów. Metaboliczne źródła
zasad. Stężenie jonów H+ w płynie zewnątrzkomórkowym. Równanie Hendersona –Hasselbacha.
Układy buforowe ustroju ( bufory krwi, bufory tkankowe), Rola układu oddechowego w regulacji
równowagi kwasowo-zasadowej, nerkowa regulacja równowagi kwasowo-zasadowej: reabsorpcja
wodorowęglanów, regeneracja wodorowęglanów ( kwasowość miareczkowa i amoniogeneza),
pierwotne i wtórne zaburzenia równowagi kwasowo-zasadowej ( kwasice, zasadowice, zaburzenia
metaboliczne, zaburzenia oddechowe),klinicznie użyteczne terminy dotyczące stanu równowagi
kwasowo-zasadowej ( nadmiar zasad, luka aminonowa), graficzne oszacowanie stanu równowagi
kwasowo-zasadowej za pomocą diagramu Davenporta, mechanizmy kompensacyjne w pierwotnych
zaburzeniach równowagi kwasowo-zasadowej, charakterystyka zaburzeń równowagi kwasowozasadowej: kwasica metaboliczna ( przyczyny, kompensacja, objawy),zasadowica metaboliczna
(przyczyny,
kompensacja,
objawy),kwasica
oddechowa
(przyczyny,
kompensacja,
objawy),zasadowica oddechowa (przyczyny, kompensacja, objawy),przykłady kwasic
uwarunkowane nadmiernym wytwarzaniem nielotnych kwasów (kwasica ketonowa, kwasica
mleczanowa),kwasica
w
przewlekłej niewydolności
nerek,
kwasice
kanalikoweW1,W2,W7,W10,W11,U1,K1- lek. Zahorska
S7- Seminarium 7- Patogeneza reakcji alergicznych: Alergia, atopia, definicja alergenów:
funkcjonalna i chemiczna , pojęcie alergii jako zaburzenia tolerancji immunologicznej w
odniesieniu do niektórych czynników pochodzenia środowiskowego, mechanizmy indukcji i
utrzymania tolerancji immunologicznej w odniesieniu do autoantygenów oraz w odniesieniu do
antygenów pochodzenia środowiskowego nie sygnalizujących obecności patogenu, rola komórek
dendrytycznych w grudkach chłonnych jelit jako komórek prezentujących antygen i indukujących
tolerancję immunologiczną, sytuacje sprzyjające zaburzeniu tolerancji immunologicznej
(zaburzenia składu mikroflory jelitowej,wrodzone defekty skuteczności działania mechanizmów
odpowiedzialnych za sprawną indukcję tolerancji immunologicznej, infekcje, ekspozycja na
alergen w niewłaściwym (nietolerogennym) miejscu organizmu (np. wdychanie drobin lateksu),
Strona 6 z 12
Załącznik nr 2 do procedury opracowywania i okresowego przeglądu programów kształcenia
ekspozycja na hapteny immunizujące (np. DNCB, chrom, nikiel, itp.), ekspozycja na
superantygeny. Reakcje nadwrażliwości (wg klasyfikacji Gell i Coombs), reakcje nadwrażliwości
typu I, patomechanizm nieimmunologicznej aktywacji degranulacji mastocytów, patomechanizm
tzw. astmy aspirynowej, patomechanizm niektórych alergii na leki (leki jako hapteny
immunizujące), patomechanizm alergicznego zapalenia pęcherzyków płucnych jako przykład
odczynu z przewagą reakcji nadwrażliwości typu III, patomechanizm kontaktowych zapaleń skóry
jako przykład odczynu z przewagą reakcji nadwrażliwości typu IV. Metody wygaszania odczynów
alergicznych poprzez modyfikacje diety (zmniejszenie ilości w diecie białek pochodzenia
zwierzęcego (jako potencjalnych superantygenów), restrykcja kaloryczna - jako generalny
inhibitor odczynów zapalnych, także tych indukowanych przez odczyny alergiczne (poprzez
aktywację AMPK -> indukcję SIRT1 + SIRT6 -> inaktywację NFKB)
Niewydolność nerek: Przyczyny niewydolności nerek ostrej i przewlekłej. Podział na niewydolność
przednerkową, nerkową i pozanerkową. Wyjaśnienie jak i dlaczego zaburzenie dowolnego
komponentu funkcji nerek prowadzi do zaburzenia czynności komponentów pozostałych i zwykle
do gwałtownego lub stopniowego ubytku czynnych nefronów. Powikłania ostrej i przewlekłej
niewydolności nerek. Przyczyny i powikłania ostrej i przewlekłej niewydolności nerek. Diagnostyka
różnicowa chorób nerek w oparciu o parametry takie jak RR, diureza dobowa, klirens kreatyniny
endogennej, stężenie białka w moczu, ciężar właściwy moczu. Przyczyny skąpomoczu i
wielomoczu. Patogeneza zaburzeń równowagi kłębuszkowo-kanalikowej. Izostenuria. Sygnalizacja
takich problemów jak patogeneza nadciśnienia nerkopochodnego (przy jedno- i obustronnym
zwężeniu tętnic nerkowych) i wyjaśnienie dlaczego ubytek czynnych nefronów po nefrektomii nie
powoduje dalszego ubytku czynnych nefronów - W1,W8,W10,W11,W11,U1,K1- dr n. med.
Wątroba
S8- Seminarium 8- Elektrolity ( K, Na, Ca,): Objętość i skład przestrzeni wodnych. Skład jonowy
oraz osmolarność płynów ustrojowych. Regulacja transportu substancji osmotycznie czynnych i
wody przez błony biologiczne. Mechanizmy regulujące wewnątrzustrojowe przemieszczanie wody
i elektrolitów. Mechanizmy regulujące objętość komórek. Bilans wodny, sodowy, potasowy,
wapniowo-fosforanowy. Mechanizmy regulujące bilans wodny i elektrolitowy. Rodzaje
odwodnienia i przewodnienia - mechanizmy oraz skutki. Zaburzenia gospodarki elektrolitowej
(hiper- hiponatremia, hiper- hipokalemia, hiper- hipokalcemia, hiper- hipormagnezemia)W1,W2,W4,W8,W10,W11,U1,K1- lek. Wojdasiewicz
S9- Seminarium 9- Patofizjologia układu krążenia: choroba wieńcowa a choroba niedokrwienna
serca, miażdżyca, podział choroby wieńcowej na stabilną chorobę wieńcową i ostre zespoły
wieńcowe, charakterystyka obu, patogeneza objawów, zawał serca z uniesieniem i bez uniesienia
odcinka ST, dławica Prinzmetala, kardiologiczny zespół X, zmiany w ekg 2. nadciśnienie tętnicze definicja, podział na pierwotne i wtórne, patogeneza, objawy 3. wady serca - stenoza aortalna,
patogeneza różnych objawów podmiotowych i przedmiotowych układu krążenia (obrzęki, sinica,
duszność, cwał, szmer skurczowy itp - W1,W7,W10,W13,U1,U4,K1- lek Górko
S10- Seminarium 10-Nadciśnienie pierwotne i wtórne. Podstawowe pojęcia hemodynamiczne pojemność minutowa serca, ciśnienie tętnicze - skurczowe, rozkurczowe, pulsacyjne, średnie,
całkowity opór obwodowy. Tętno tętnicze i żylne. Podatność aorty. Powrót żylny. Zależność
pomiędzy ciśnieniem w przedsionku, pojemnością minutową oraz powrotem żylnym. Unerwienie
naczyń tętniczych i żylnych. Wpływ układu autonomicznego na wielkość średnicy naczyń
tętniczych i żylnych- W1,W2,W7,W10,U1,K1- lek. Górko
S11- Seminarium 11- Obrzęk: mechanizmy powstawania obrzęków (obniżenie ciśnienia
hydrostatycznego, obrzęki limfatyczne, obrzęki onkotyczne, zwiększona przepuszczalność naczyń),
podział kliniczny obrzęków (obrzęki miejscowe vs uogólnione), patologie prowadzące do
Strona 7 z 12
Załącznik nr 2 do procedury opracowywania i okresowego przeglądu programów kształcenia
powstawania
obrzęków,
przykładowa
analiza
płynu
W1,W2,W3,W4,W5,W7,W8,W10,W11,W13,U1,U4,K1- mgr Rzodkiewicz
z
opłucnej-
S12- Seminarium 11- Fizjologia wysiłku fizycznego II: Metody oceny sprawności funkcjonalnej
mięśni. Zmęczenie. Przyczyny zmęczenia, metody oceny poziomu zmęczenia. Elektrokardiografia
wysiłkowa. Wartość diagnostyczna elektrokardiografii wysiłkowej w chorobie niedokrwiennej
serca, nadciśnieniu tętniczym i zaburzeniach rytmu serca. Wskazania i przeciwwskazania do
wykonania testu wysiłkowego. Tolerancja wysiłkowa osób po transplantacji serca. Zmiany
adaptacyjne w układzie oddechowym pod wpływem wysiłku fizycznego różnego typuW1,W7,W10,U1,K1-dr n. med. Stangret
S12- KOLOKWIUM -W1,W2,W7,W8,W10,U1
7. Sposoby weryfikacji efektów kształcenia
Symbol
przedmiotowego
efektu
kształcenia
Symbole form
prowadzonych zajęć
W1
L:1-8;
S:1-11;
W2
L:2, 7, 9,;
S:1, 2 ,3,4,7;
W3
L:2,7;
S: 3,4,5, 6;
W4
L:7;
S: 1,2,3,
W5
S: 2;
W6
L:2,6:
S:5
W7
L:2,3, 12, 15
S: 3,4,5,6,7;
W8
L:1-15
S:1-7
W9
L:9
W10
S:7
W11
L:1-15
S: 1-7
U1
S:1-11
Sposoby weryfikacji efektu
kształcenia
Kartkówka
Kolokwium
Egzamin
Kartkówka
Kolokwium
Egzamin
Kartkówka
Kolokwium
Egzamin
Kartkówka
Kolokwium
Egzamin
Kartkówka
Kolokwium
Egzamin
Kartkówka
Kolokwium
Egzamin
Kartkówka
Kolokwium
Egzamin
Kartkówka
Kolokwium
Egzamin
Kartkówka
Kolokwium
Egzamin
Kartkówka
Kolokwium
Egzamin
Kartkówka
Kolokwium
Egzamin
Udział w dyskusji na
seminarium oraz
ćwiczeniach
Kolokwium
Egzamin
Strona 8 z 12
Kryterium zaliczenia
Obecność na wszystkich zajęciach,
zaliczenie kolokwiów oraz
egzaminu.
Obecność na wszystkich zajęciach,
zaliczenie kolokwiów oraz
egzaminu.
Obecność na wszystkich zajęciach,
zaliczenie kolokwiów oraz
egzaminu.
Obecność na wszystkich zajęciach,
zaliczenie kolokwiów oraz
egzaminu.
Obecność na wszystkich zajęciach,
zaliczenie kolokwiów oraz
egzaminu.
Obecność na wszystkich zajęciach,
zaliczenie kolokwiów oraz
egzaminu.
Obecność na wszystkich zajęciach,
zaliczenie kolokwiów oraz
egzaminu.
Obecność na wszystkich zajęciach,
zaliczenie kolokwiów oraz
egzaminu.
Obecność na wszystkich zajęciach,
zaliczenie kolokwiów oraz
egzaminu.
Obecność na wszystkich zajęciach,
zaliczenie kolokwiów oraz
egzaminu.
Obecność na wszystkich zajęciach,
zaliczenie kolokwiów oraz
egzaminu.
Aktywność na ćwiczeniach oraz
seminariach
Zaliczenie kolokwiów oraz
egzaminu
Załącznik nr 2 do procedury opracowywania i okresowego przeglądu programów kształcenia
K1
K2
Przygotowanie do
seminarium i ćwiczeńkartkówka
Udział w dyskusji na
seminarium oraz w
ćwiczeniach
Praca w grupie na
ćwiczeniach
S:1-11
S: 1-11
Zaliczenie kartkówek
Aktywność na ćwiczeniach oraz
seminariach
Aktywność na ćwiczeniach
8. Kryteria oceniania
Forma zaliczenia przedmiotu: EGZAMIN
ocena
kryteria
2,0 (ndst)
Niespełnienie kryteriów zaliczenia lub nieuzyskanie
wyniku egzaminu wymaganego do zaliczenia.
3,0 (dost.)
Uzyskanie ponad połowy punktów na egzaminie
3,5 (ddb)
Na podstawie analizy rozkładu wyników egzaminu
(krzywa Gaussa)
4,0 (db)
Na podstawie analizy rozkładu wyników egzaminu
(krzywa Gaussa)
4,5 (pdb)
Na podstawie analizy rozkładu wyników egzaminu
(krzywa Gaussa)
5,0 (bdb)
Na podstawie analizy rozkładu wyników egzaminu
(krzywa Gaussa)
9. Literatura
Literatura obowiązkowa:
1. Traczyk W., Trzebski A. Fizjologia człowieka z elementami fizjologii stosowanej i klinicznej,
Wydawnictwo Lekarskie PZWL 2009
2. Maśliński S., Ryżewski J. Patofizjologia tom 1-2, Wydawnictwo Lekarskie PZWL 2012
Literatura uzupełniająca:
1. Konturek „Konturek Fizjologia człowieka. Podręcznik dla studentów medycyny” Wydawnictwo
Lekarskie Urban &Partner 2012
2. B. Zahorska-Markiewicz, E.Małecka-Tendera „ Patofizjologia kliniczna” Wydawnictwo Lekarskie
Urban &Partner 2009
3. J. Guzek : „ Patofizjologia w zarysie „ PZWL 2011
10. Kalkulacja punktów ECTS
Forma aktywności
Liczba godzin
Godziny kontaktowe z nauczycielem akademickim:
Wykład
16
Seminarium
24
Strona 9 z 12
Liczba punktów ECTS
Załącznik nr 2 do procedury opracowywania i okresowego przeglądu programów kształcenia
0
Ćwiczenia
Samodzielna praca studenta (przykładowe formy pracy):
Przygotowanie studenta do zajęć
10
Przygotowanie studenta do zaliczeń
5
Inne (jakie?)
55
Razem
3
11. Informacje dodatkowe
Koło naukowe prowadzi dr hab. n. med. Dariusz Szukiewicz
W zakładzie obowiązuje Regulamin Katedry i Zakładu Patologii Ogólnej i Doświadczalnej
1.Za całokształt procesu dydaktycznego odpowiada Kierownik Katedry oraz opiekun dydaktyczny.
2. Na początku roku akademickiego student ma obowiązek zapoznać się z regulaminem Katedry oraz planem zajęć
umieszczonym na stronie internetowej Katedry.
3. Zajęcia z fizjologii z elementami patofizjologii obejmują: wykłady i seminaria oraz kolokwia sprawdzające.
4. Obecność studenta na wykładach i seminariach, kolokwiach sprawdzających jest obowiązkowa.
a. Każda nieobecność powinna być usprawiedliwiona na piśmie lub w formie zwolnienia lekarskiego oraz odrobiona u
asystenta prowadzącego dane zajęcia ( wykłady, seminaria).
b. Formę zaliczenia obecności ustala indywidualnie asystent prowadzący dane zajęcia.
c. Maksymalna liczba usprawiedliwionych nieobecności to 3.
d. W przypadku większej liczby nieobecności ( większej niż 3) decyzję o zaliczeniu Kursu podejmuje Dziekan.
5.Warunkami przystąpienia do ćwiczeń i ich zaliczenia są:
a. punktualne stawienie się na zajęciach :
b. posiadanie odpowiedniego stroju zgodnego z wymogami BHP o ile charakter zajęć nie wymaga stroju specjalnego
(Informacje dotyczące stroju znajdują się na stronie Zakładu w planie zajęć.)
6.Warunkiem dopuszczenia do kolokwium sprawdzającego jest obecność na seminariach i wykładach .
7. Student nie zalicza seminarium, jeżeli w trakcie zajęć:
a. nie jest przygotowany do zajęć, co uniemożliwia mu czynny udział w tych zajęciach;
b. utrudnia lub uniemożliwia pracę innym;
c. nie przestrzega zasad BHP;
8. Kolokwium sprawdzające jest w formie pisemnej, pytań otwartych.
9. Studenci ze wszystkich grup dziekańskich zdają kolokwium w jednym dniu, w dwóch terminach ustalonych przez
opiekuna dydaktycznego na początku roku.
10. Obowiązujący do seminarium sprawdzającego zakres materiału obejmuje:
a. wiadomości przekazane na seminariach;
b. wiadomości z wykładów, tematycznie związanych z danym blokiem ćwiczeń;
c. wiadomości zawarte we wskazanym piśmiennictwie.
11. Jeśli występują rozbieżności pomiędzy treścią nauczania a materiałem zawartym w literaturze obowiązkowo należy
to skonsultować z osobą prowadzącą zajęcia. Tym niemniej należy pamiętać , że w wyżej wymienionym przypadku
wiedzę referencyjną stanowi materiał z ćwiczeń i wykładów nauczany podczas aktualnego kursu fizjologii z elementami
patofizjologii.
12. Student ma prawo do maksymalnie dwóch terminów poprawkowych niezaliczonego kolokwium sprawdzającego w
terminach ustalonych przez opiekuna dydaktycznego.
13. Niedopuszczenie do kolokwium sprawdzającego w pierwszym terminie z powodu niezaliczenia wszystkich
wejściówek jest równoznaczne z utratą pierwszego terminu.
14. Drugi termin kolokwium sprawdzającego ustalany jest indywidualnie przez opiekuna dydaktycznego.
15. Termin zaliczenia komisyjnego (III termin) ustalany jest przez opiekuna dydaktycznego po zakończeniu całego
kursu zajęć z fizjologii z elementami patofizjologii.
16. Warunkiem dopuszczenia do egzaminu jest zaliczenie kolokwium sprawdzających z oceną minimum 3.0.
17. Egzamin końcowy jest w formie testowej w terminie ustalonym przez Radzę Pedagogiczną.
Strona 10 z 12
Załącznik nr 2 do procedury opracowywania i okresowego przeglądu programów kształcenia
18. Próg zaliczenia egzaminu końcowego zostanie ustalony komisyjnie przez Kierownika Katedry i opiekuna
dydaktycznego po uzyskaniu wyników egzaminu.
Regulamin
Egzaminu Testowego przeprowadzanego przez Katedrę i Zakład Patologii Ogólnej i Doświadczalnej
Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego
Wprowadzenie wewnętrznych zasad dotyczących egzaminu testowego uwzględnia przepisy Regulaminu studiów Art
IV. Paragraf 19. Punkty 7 - 8.
1. Egzamin Testowy z Fizjologii z elementami patofizjologii (Egzamin) przeprowadzają wyznaczone przez Katedrę i
Zakład Patologii Ogólnej i Doświadczalnej Zespoły Egzaminujące.
2. Egzamin odbywa się w salach egzaminacyjnych wskazanych przez Katedrę i Zakład Patologii Ogólnej i
Doświadczalnej z wyprzedzeniem.
3. Studenci przystępujący do Egzaminu powinni zgłosić się na miejsce jego przeprowadzenia co najmniej 15 minut
przed wyznaczoną godziną jego rozpoczęcia.
4. Studenci przystępujący do Egzaminu są obowiązani podporządkować się poleceniom członków Zespołów
Egzaminujących.
5. Członkowie Zespołu Egzaminującego sprawdzają tożsamość Studentów przystępujących do Egzaminu na podstawie
dokumentu ze zdjęciem i przydzielają miejsce na sali egzaminacyjnej.
6. Studenci przystępujący do Egzaminu obowiązani są pozostawić wszelkie notatki, zeszyty, podręczniki, torby, teczki,
plecaki etc. w miejscu wskazanym przez członków Zespołu Egzaminującego.
7. W dniu Egzaminu każdy Zespół Egzaminujący otrzymuje książeczki testowe oraz karty odpowiedzi w liczbie
odpowiadającej planowanej liczbie zdających z zachowaniem odpowiedniej puli rezerwowej.
8. Wszystkie książeczki testowe znajdują się w zapieczętowanych opakowaniach, zabezpieczonych przed dostępem
osób nieuprawnionych.
9. Otwarcie opakowań, wydanie książeczek testowych i ujawnienie ich treści następuje w salach egzaminacyjnych, w
momencie rozpoczęcia Egzaminu.
10. Egzamin Testowy z Patofizjologii może być opracowany w wielu wersjach.
11. Czas rozpoczęcia Egzaminu wyznacza się w miarę możliwości o tej samej godzinie, z dopuszczalnym
kilkuminutowym przesunięciem w poszczególnych salach egzaminacyjnych.
12. Czas trwania Egzaminu podaje Kierownik Zespołu Egzaminującego.
13. W czasie trwania Egzaminu obowiązuje bezwzględny zakaz posiadania urządzeń służących do kopiowania lub
przekazywania informacji (w szczególności telefonów komórkowych). Złamanie tego zakazu będzie równoznaczne z
uzyskaniem oceny niedostatecznej z Egzaminu
14. W czasie trwania Egzaminu Studentów obowiązuje zakaz opuszczania sali bez zgody Kierownika Zespołu
Egzaminującego.
15. W czasie trwania Egzaminu na pulpicie przed Studentem mogą się znajdować jedynie materiały egzaminacyjne:
książeczka testowa, karta odpowiedzi, ołówek, gumka, długopis.
16. W czasie trwania Egzaminu zabrania się wynoszenia poza sale egzaminacyjne książeczek testowych lub kart
odpowiedzi.
17. Karta odpowiedzi jest jedynym dokumentem przeznaczonym do udzielania odpowiedzi i powinna być wypełniana
zgodnie z instrukcją, udostępnioną przez Katedrę i Zakład Patologii Ogólnej i Doświadczalnej.
18. Jakiekolwiek korzystanie z pomocy innych osób lub materiałów dydaktycznych w trakcie rozwiązywania testu
egzaminacyjnego jest zakazane. Złamanie tego zakazu będzie równoznaczne z uzyskaniem oceny niedostatecznej z
Egzaminu.
19. Książeczka testowa jako dokument egzaminacyjny powinna zostać czytelnie podpisana na pierwszej stronie.
20. W przypadku stwierdzenia w książeczce testowej błędów (merytorycznych, typograficznych etc.)
uniemożliwiających udzielenie prawidłowej odpowiedzi, Student ma prawo zgłosić ten fakt członkom Zespołu
Egzaminującego. Zgłoszenie musi mieć charakter pisemny i jest przekazywane na blankiecie dostarczonym przez
Zespół Egzaminacyjny. Wypełnione Zgłoszenie może być przekazane Zespołowi Egzaminującemu najpóźniej po
zakończeniu testu, ale przed opuszczeniem Sali egzaminacyjnej. Zgłoszenia przekazane w terminie późniejszym nie
będą rozpatrywane.
21. Po zakończeniu Egzaminu Studenci odkładają książeczki oraz karty odpowiedzi i pozostają na miejscach do
momentu zebrania wszystkich książeczek i kart odpowiedzi przez członków Zespołu Egzaminującego. Studenci, którzy
ukończą egzamin wcześniej przekazują książeczkę oraz kartę odpowiedzi członkom Zespołu Egzaminującego, a
następnie opuszczają salę egzaminacyjną bez możliwości powrotu przed zakończeniem Egzaminu.
22. Jakiekolwiek naruszenie zasad niniejszego Regulaminu, przez Studenta przystępującego do Egzaminu, może
stanowić podstawę dyskwalifikacji Studenta. Dyskwalifikacja jest równoznaczna z uzyskaniem oceny niedostatecznej
z Egzaminu. O dyskwalifikacji decyduje każdorazowo Kierownik Zespołu Egzaminującego, w porozumieniu z
członkami Zespołu Egzaminującego.
Strona 11 z 12
Załącznik nr 2 do procedury opracowywania i okresowego przeglądu programów kształcenia
23. Wszelkie zastrzeżenia lub nieprawidłowości w przebiegu Egzaminu, zaobserwowane przez zdających Studentów,
muszą być zgłoszone w formie pisemnej Zespołowi Egzaminującemu, lub Kierownikowi Katedry i Zakładu Patologii
Ogólnej i Doświadczalnej niezwłocznie, nie później niż w dniu roboczym następującym po dacie Egzaminu
24. Próg zaliczenia egzaminu końcowego zostanie ustalony komisyjnie przez Kierownika Katedry i Opiekuna
Dydaktycznego po uzyskaniu wyników egzaminu.
Podpis Kierownika Jednostki
Podpis osoby odpowiedzialnej za sylabus
Podpisy osób prowadzących zajęcia
Strona 12 z 12