zanikanie pozostałości folpetu, triadimenolu i tetrakonazolu w jabłkach

Progress in Plant Protection/Postępy w Ochronie Roślin 51 (1) 2011
ZANIKANIE POZOSTAŁOŚCI FOLPETU, TRIADIMENOLU
I TETRAKONAZOLU W JABŁKACH
ANNA KURDZIEL, EWA SZPYRKA, MAGDALENA SŁOWIK-BOROWIEC,
MAGDALENA GRZEGORZAK
Instytut Ochrony Roślin − Państwowy Instytut Badawczy
Terenowa Stacja Doświadczalna
Langiewicza 28, 35-101 Rzeszów
[email protected]
I. WSTĘP
Jabłka obok marchwi, stanowią jeden z głównych surowców stosowanych do produkcji odżywek dla niemowląt i małych dzieci.
Według Rozporządzenia Ministra Zdrowia najwyższe dopuszczalne poziomy pozostałości (NDP) pestycydów w środkach spożywczych przeznaczonych dla niemowląt
i małych dzieci nie mogą przekraczać poziomu 0,01 mg/kg. Wyjątek stanowią substancje, dla których NDP w produktach przeznaczonych do tego celu ustalone są na poziomie 0,004–0,008 mg/kg oraz substancje, których stosowanie jest całkowicie zabronione
(Rozporządzenie 2008). Fakt ten stwarza duże problemy w pozyskiwaniu surowców do
produkcji tej specjalnej żywności.
Celem badań było wyznaczenie przebiegu zanikania substancji aktywnych (s.a.)
środków ochrony roślin (ś.o.r.) zawartych w preparatach: Shawit 72 WG i Domark
100 EC, przeznaczonych do stosowania zapobiegawczego, interwencyjnego i leczniczego w ochronie jabłoni przed parchem jabłoni (Venturia inaequalis Cooke/Aderh.)
i mączniakiem jabłoni (którego sprawcą jest grzyb Podosphaera leucotricha Ell et
Ev./Salm), a tym samym wskazanie terminów ich stosowania, tak aby pozostałości
zawierały się poniżej dopuszczalnego poziomu 0,01 mg/kg.
II. MATERIAŁ I METODY
Badania nad zanikaniem fungicydów wykonano w sadzie znajdującym się w dzielnicy Rzeszowa – Budziwój. Łącznie wykonano 3 testy.
Ś.o.r. stosowane były zgodnie z zaleceniami Instytutu Ochrony Roślin − Państwowego Instytutu Badawczego w Poznaniu.
W teście 1. do ochrony jabłoni odmiany Champion zastosowano preparaty: Shavit
72 WG (substancja aktywna – s.a. 70% folpetu i 2% triadimenolu, dawka 2 kg/ha)
380
Progress in Plant Protection/Postępy w Ochronie Roślin 51 (1) 2011
– w terminie 05.07.2010 i Domark 100 EC (s.a. tetrakonazol, dawka 0,4 l/ha) – w terminie 21.07.2010.
W teście 2. w celu zapewnienia ochrony jabłkom odmiany Gala zastosowano preparat Shavit 72 WG (dawka 2 kg/ha) – w terminie 05.07.2010.
W teście 3. do ochrony jabłoni odmiany Golden Delicious zastosowano preparat
Domark 100 EC (w dawce 0,4 l/ha) – w terminie 21.07.2010.
Wszystkie próbki owoców pobierano losowo w czterech powtórzeniach, bezpośrednio po zabiegach, a następnie w odstępach około 10-dniowych. Każda z próbek, składała się z 8 owoców pobieranych z losowo wybranych drzew rosnących w jednym rzędzie. Po przewiezieniu do laboratorium z pobranych próbek wydzielano próbki analityczne. Pozostałości fungicydów ekstrahowano za pomocą dichlorometanu, a uzyskane
ekstrakty oczyszczano na kolumnie florisilowej (Valverde-Garcia i wsp. 1993; Sadło
i Szpyrka 2001). Pozostałości ś.o.r. oznaczano przy pomocy chromatografu gazowego
Agilent 6890 wyposażonego w detektory NP i µEC.
III. WYNIKI I DYSKUSJA
W teście 1. (tab. 1) pozostałości folpetu i triadimenolu bezpośrednio po zabiegu wyniosły odpowiednio: 1,221±0,608 i 0,065±0,022 mg/kg. Pozostałości triadimenolu znajdowały się poniżej dopuszczalnego poziomu po 1 miesiącu po zabiegu, natomiast pozostałości folpetu po 2 miesiącach po zabiegu. W momencie zbioru, owoce nie zawierały
pozostałości tych substancji powyżej 0,01 mg/kg. Pozostałości tetrakonazolu bezpośrednio po zabiegu wyniosły 0,067±0,023 mg/kg, a następnie zanikały powoli
i w efekcie, dopiero 2 miesiące po zabiegu, pozostałości tego fungicydu w owocach
znajdowały się na poziomie poniżej 0,01 mg/kg.
Tabela 1. Zanikanie pozostałości fungicydów, test 1
Table 1. Decay of fungicide residues, test 1
Pozostałości w owocach
Residues in fruits
[mg/kg]
Średnia masa
1 jabłka
Mean weight
of single apple
[g]
folpet
triadimenol
tetraconazole
06.07.2010
28±4
1,221±0,608
0,065±0,022
–
15.07.2010
46±1
0,290±0,142
0,020±0,004
–
Data pobrania
próbki
Sampling date
23.07.2010
54±7
0,182±0,044
0,018±0,006
0,067±0,023
02.08.2010
64±5
0,117±0,091
< LOQ
0,028±0,015
12.08.2010
96±5
0,056±0,022
0,012±0,002
23.08.2010
96±13
0,029±0,024
0,011±0,005
06.09.2010
124±14
0,004±0,002
0,011±0,000
15.09.2010
126±10
0,003±0,002
< LOQ
LOQ – granica oznaczalności – limit of quantification
Zanikanie pozostałości folpetu, triadimenolu i tetrakonazolu
381
W teście 2. (tab. 2) pozostałości folpetu i triadimenolu bezpośrednio po zabiegu wyniosły odpowiednio: 1,671±0,430 i 0,082±0,012 mg/kg. Pozostałości triadimenolu,
podobnie jak w teście 1. znajdowały się poniżej dopuszczalnego poziomu po 1 miesiącu
po zabiegu, natomiast pozostałości folpetu po 2 miesiącach po zabiegu.
Tabela 2. Zanikanie pozostałości fungicydów, test 2
Table 2. Decay of fungicide residues, test 2
Pozostałości w owocach
Residues in fruits
[mg/kg]
Średnia masa 1 jabłka
Mean weight
of single apple
[g]
folpet
triadimenol
06.07.2010
28±2
1,671±0,430
0,082±0,012
15.07.2010
47±4
0,706±0,447
0,034±0,022
23.07.2010
59±8
0,278±0,140
0,020±0,007
02.08.2010
75±3
0,101±0,030
0,008±0,004
12.08.2010
93±18
0,060±0,022
< LOQ
23.08.2010
118±12
0,048±0,023
06.09.2010
126±18
0,013±0,010
15.09.2010
157±8
0,004±0,001
Data pobrania
próbki
Sampling date
LOQ – granica oznaczalności – limit of quantification
W teście 3. (tab. 3) pozostałości tetrakonazolu bezpośrednio po zabiegu wyniosły
0,034±0,007 mg/kg, a następnie zanikały powoli i w efekcie dopiero 2 miesiące po
zabiegu, pozostałości tego fungicydu w owocach znajdowały się na poziomie poniżej
0,01 mg/kg.
Tabela 3. Zanikanie pozostałości tetrakonazolu, test 3
Table 3. Decay of tetraconazole residues, test 3
Data pobrania
próbki
Sampling date
Średnia masa 1 jabłka
Mean weight of single apple
[g]
Pozostałości w owocach
Residues in fruits
[mg/kg]
tetraconazole
23.07.2010
59±8
0,034±0,007
02.08.2010
75±3
0,022±0,012
12.08.2010
93±18
0,010±0,003
23.08.2010
118±12
0,007±0,004
06.09.2010
126±18
0,005±0,004
15.09.2010
141±11
< LOQ
LOQ – granica oznaczalności – limit of quantification
382
Progress in Plant Protection/Postępy w Ochronie Roślin 51 (1) 2011
IV. WNIOSKI
Wyznaczone przebiegi zanikania fungicydów sugerują, że w przypadku jabłek przeznaczonych do produkcji odżywek dla niemowląt i małych dzieci, preparaty Shavit
72 WG oraz Domark 100 EC powinny być stosowane najpóźniej 2 miesiące przed
zbiorem.
V. LITERATURA
Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 14 listopada 2008 r. zmieniające rozporządzenie
w sprawie środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego. Dziennik Ustaw
z roku 2008, Nr 208, poz. 1313.
Sadło S., Szpyrka E. 2001. Behaviour of pyrimethanil residues on tomato plants. J. Plant
Protection Res. 41 (3): 302–308.
Valverde-Garcia A., Gonzalez-Pradas E., Aguilera-des Real A. 1993. Analysis of buprofezin
residues in vegetables. Application to the degradation study on eggplant grown in
a greenhouse. J. Agric. Food Chem. 41 (12): 2319–2323.
ANNA KURDZIEL, EWA SZPYRKA, MAGDALENA SŁOWIK-BOROWIEC,
MAGDALENA GRZEGORZAK
DECAY OF FOLPET, TRIADIMENOL AND TETRACONAZOLE
RESIDUES IN APPLE FRUITS
SUMMARY
Studies on the decay of folpet, triadimenol and tetraconazole residues in apple fruits after
their application against diseases were carried out.
The studies were carried out in apple orchard situated in Budziwój the district of Rzeszów.
According to test 1 the level of detected residues of folpet, triadimenol and tetraconazole directly after the treatments were respectively: 1.22±0.608; 0.065±0.22 and 0.067±0.023 mg/kg.
The results of test 2 revealed that the folpet and triadimenol residues amounted to
1.671±0.430 and 0.082±0.012 mg/kg.
In test 3 the detected level of tetraconazole was 0.034±0.007 mg/kg.
On the basic of obtained results concerning the period of fungicide residue decay, it can be
stated that fungicides containing folpet, triadimenol and tetraconazole used in apple orchards to
protect apple fruits (intended for baby food production) against fungal diseases should be applied
not later than 2 months before harvest.
Key words: residues, folpet, triadimenol, tetraconazole, apple