zanikanie pozostałości ditiokarbaminianów stosowanych w sadach

Progress in Plant Protection/Postępy w Ochronie Roślin 51 (1) 2011
ZANIKANIE POZOSTAŁOŚCI DITIOKARBAMINIANÓW
STOSOWANYCH W SADACH JABŁONIOWYCH
PRZECIWKO CHOROBOM GRZYBOWYM
EWA SZPYRKA, KRYSTYNA ROGOZIŃSKA, JULIAN RUPAR,
MAGDALENA SŁOWIK-BOROWIEC, MAGDALENA GRZEGORZAK, ANNA KURDZIEL
Instytut Ochrony Roślin − Państwowy Instytut Badawczy
Terenowa Stacja Doświadczalna
Langiewicza 28, 35-101 Rzeszów
[email protected]
I. WSTĘP
Dithane Neo Tec 75 WG jest środkiem z grupy ditiokarbaminianów o działaniu kontaktowym, przeznaczonym do stosowania zapobiegawczego w ochronie jabłoni przed
parchem jabłoni (Venturia inaequalis Cooke/Aderh.) oraz drobną plamistością liści
jabłoni (Phyllosticta mali Prill. et Delacr.). Obecność pozostałości fungicydów z tej
grupy jest częstą przyczyną odrzucania surowców przez firmy produkujące odżywki dla
niemowląt i małych dzieci.
Celem badań przeprowadzonych w 2010 roku było określenie dynamiki zanikania
fungicydów ditiokarbaminianowych w jabłkach oraz określenie możliwości stosowania
fungicydów z tej grupy do ochrony surowców przeznaczonych do produkcji odżywek
dla niemowląt i małych dzieci.
II. MATERIAŁ I METODY
Badania nad zanikaniem pozostałości ditiokarbaminianów wykonano w sadzie znajdującym się w dzielnicy Rzeszowa – Budziwój. Do ochrony jabłoni odmiany Champion
zastosowano preparat Dithane Neo Tec 75 WG (substancja aktywna mankozeb) w dawce 4,5 kg/ha, w terminach 23.06.2010 i 30.07.2010. Wszystkie próbki owoców pobierano losowo w czterech powtórzeniach, bezpośrednio po zabiegu, a następnie w odstępach około 10-dniowych.
Pozostałości fungicydów ditiokarbaminianowych oznaczano metodą spektrofotometryczną (Chmiel 1979). Przebieg zanikania pozostałości fungicydu opisywano równaniami wykładniczymi, na podstawie których oszacowano okres ich połowicznego zaniku.
388
Progress in Plant Protection/Postępy w Ochronie Roślin 51 (1) 2011
III. WYNIKI I DYSKUSJA
Pozostałości ditiokarbaminianów bezpośrednio po zabiegach wyniosły odpowiednio: 4,09±0,91 mg/kg (zabieg I) i 2,41±0,96 mg/kg (zabieg II), a następnie zanikały
zgodnie z równaniami wykładniczymi P = 5,428e-0,0772t (R2 = 0,9729, zabieg I) (rys. 1)
i P = 2,4348e-0,0491t (R2 = 0,9668, zabieg II) (rys. 2). Czas połowicznego zanikania wyniósł 9 dni (zabieg I) oraz 14 dni (zabieg II). W momencie zbioru owoców, 7 tygodni po
drugim zabiegu, pozostałości ditiokarbaminianów znajdowały się na poziomie
0,26±0,06 mg/kg, a więc znacznie wyższym od dopuszczalnego 0,01 mg/kg (tab. 1).
Pozostałość – Residues [μg/cm2]
5,0
P = 5,428e-0,0772t
R2 = 0,9729
4,0
3,0
2,0
1,0
0,0
0
5
10
15
20
25
30
35
Dni po zabiegu – Days after treatmant
Rys. 1. Zanikanie pozostałości ditiokarbaminianów w jabłkach, zabieg I
Fig. 1. Decay of dithiocarbamate residues in apple fruits, treatment I
Tabela 1. Zanikanie pozostałości ditiokarbaminianów
Table 1. Decay of dithiocarbamate residues
Data pobrania próbki
Sampling date
Średnia masa 1 jabłka
Mean mass of single apple
[g]
Pozostałości w owocach
Residues in fruits
[mg/kg]
25.06.2010
19±2
4,09±0,91
06.07.2010
28±4
2,49±1,03
15.07.2010
46±1
0,97±0,28
23.07.2010
54±7
0,50±0,15
02.08.2010
64±5
2,41±0,96
12.08.2010
96±5
1,27±0,41
23.08.2010
96±13
0,57±0,14
06.09.2010
124±14
0,41±0,08
15.09.2010
126±10
0,26±0,06
Terminy zabiegów – Date of treatments: Dithane Neo Tec 75 WG – 23.06.2010, 30.07.2010
Zanikanie pozostałości ditiokarbaminianów...
389
Pozostałość – Residues [μg/cm2]
3,0
P = 2,4348e
2
R = 0,9668
2,5
-0,0491t
2,0
1,5
1,0
0,5
0,0
0
5
10
15
20
25
30
35
40
45
50
Dni po zabiegu – Days after treatmant
Rys. 2. Zanikanie pozostałości ditiokarbaminianów w jabłkach, zabieg II
Fig. 2. Decay of dithiocarbamate residues in apple fruits, treatment II
IV. WNIOSKI
Zastosowanie preparatu Dithane Neo Tec 75 WG dwa miesiące przed zbiorem jabłek powoduje występowanie pozostałości ditiokarbaminianów w owocach na poziomie
znacznie wyższym od 0,01 mg/kg.
V. LITERATURA
Chmiel Z. 1979. Spektrometryczne oznaczanie śladowych pozostałości dwutiokarbaminianów
w materiale roślinnym. Chemia Analityczna 24: 505–512.
EWA SZPYRKA, KRYSTYNA ROGOZIŃSKA, JULIAN RUPAR,
MAGDALENA SŁOWIK-BOROWIEC, MAGDALENA GRZEGORZAK, ANNA KURDZIEL
DECAY OF RESIDUES OF DITHIOCARBAMATES APPLIED
IN APPLE ORCHARDS AGAINST FUNGAL DISEASE AGENTS
SUMMARY
The aim of the studies was determination of dithiocarbamate residue decay in apple fruits of
Champion variety and determination of possibility of application of fungicide from that group in
protection of fruits destined for baby food production. The studies were carried out in apple orchard
situated in Budziwój – district of Rzeszów. Dithane Neo Tec 75 WG was applied twice. The initial
level of fungicide residue after the treatments amounted 4.09±0.91 mg/kg (I treatment) and
2.41±0.96 mg/kg (II treatment). Half-life period of the fungicide decay was 9 and 14 day: after the
first and the second treatment respectively. At harvest time, seven weeks after the second treatment,
the detected residue level 0.26±0.06 mg/kg was much higher than acceptable one 0.01 mg/kg.
Key words: decay, dithiocarbamate, apple