wyrok uzasadnienie - Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Elblągu

WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 19 czerwca 2013 r.
Sąd Okręgowy w Elblągu I Wydział Cywilny
w składzie następującym:
Przewodniczący: SSO Ewa Pietraszewska /spr./
Sędziowie: SO Krzysztof Nowaczyński
SR del. do SO Joanna Dąbrowska – Żegalska
Protokolant: st. sekr. sąd. Danuta Gołębiewska
po rozpoznaniu w dniu 19 czerwca 2013 r. w Elblągu
na rozprawie
sprawy z powództwa S. P. - (...) w W.
przeciwko Gminie P.
o zapłatę
na skutek apelacji pozwanej
od wyroku Sądu Rejonowego w Elblągu
z dnia 12 lutego 2013 r., sygn. akt IX C 2472/12
1. oddala apelację;
2. zasądza od pozwanej Gminy P. na rzecz powoda (...) w W. kwotę 600 zł (sześćset złotych) tytułem zwrotu kosztów
procesu za drugą instancję.
Sygn. akt I Ca 115/13
UZASADNIENIE
Powód (...) w W. domagał się zasądzenia od pozwanej Gminy P. kwoty 5.169,18 zł wraz z ustawowymi odsetkami od
dnia 19 czerwca 2012r. do dnia zapłaty.
W uzasadnieniu pozwu powód wskazał, że dochodzona kwota stanowiła koszt dostawy energii elektrycznej do
punktów świetlnych zlokalizowanych w ciągu drogi krajowej (...) na węźle P. Północ za okres od dnia 18 lutego
2012r. do dnia 25 kwietnia 2012r. Zasadności swego roszczenia powód upatrywał w art. 405 k.c. Pozwana miała się
bezpodstawnie wzbogacić jego kosztem, gdyż zaoszczędziła wydatek na realizację obowiązku w postaci oświetlenia
węzła, który to obowiązek nakładała na nią ustawa, tj. art. 18 ust. 1 pkt. 3 Prawa energetycznego. Jednocześnie miało
dojść do zubożenia po stronie powoda, gdyż to on dokonał wydatku, który powinna była ponieść pozwana gmina.
Wzbogacenie pozwanej miało nastąpić bez podstawy prawnej, ponieważ żaden przepis prawa nie nakładał na zarządcę
drogi krajowej obowiązku finansowania kosztów dostawy energii elektrycznej do punktów świetlnych.
W sprzeciwie od nakazu zapłaty z 26 października 2012r. pozwana wniosła o oddalenie powództwa. Zarzuciła, że brak
było podstaw do przyjęcia, iż w jakiejkolwiek formie i czasie przejęła od powoda obowiązki zarządu, czy utrzymania
drogi ekspresowej (...). Zadania własne gminy polegają na zaspokajaniu zbiorowych potrzeb mieszkańców, a nie
sposób było takiego charakteru przypisać drodze ekspresowej (...), ponieważ było to zadanie infrastrukturalne, o
znaczeniu i skali dla całego kraju, niesłużące mieszkańcom gminy. Dlatego względy celowościowe miały wskazywać
na to, że finansowanie oświetlenia winno być wyłączone z jej obowiązków. Zdaniem pozwanej, takie wyłączenia
zawarte zostało wprost w art. 18 ust. 3 ustawy Prawo energetyczne w zw. z art. 4 pkt. 10 i art. 3 pkt. 2 ustawy
o drogach publicznych i art. 1 ust. 4 ustawy o autostradach płatnych oraz o Krajowym Funduszu Drogowym.
Finansowanie przedmiotowego oświetlenia drogi ( zjazdów ) było zadaniem jego zarządcy, a nie zadaniem własnym
gminy. Oświetlenie to nie miało charakteru wyłącznie „oświetlenia ulicznego”, ale stanowiło element infrastruktury
technicznej drogowej. Na drogach typu S istniał obowiązek oświetlenia zjazdów, przez co element ten stanowił część
obowiązków zarządcy mieszczących się w zakresie utrzymania drogi. W tym przypadku przepis art. 20 ust. 4 ustawy o
drogach publicznych stanowić miał lex specialis w stosunku do art. 10 Prawa energetycznego, ponieważ przedmiotowe
oświetlenie stanowiło element obowiązującej infrastruktury technicznej na zjazdach dróg typu S. Według pozwanej,
jedynie z zaniechania powoda wynikało, że przedmiotowa droga nie stanowiła odcinka drogi ekspresowej płatnej w
rozumieniu przepisów o autostradach płatnych i nie podlegała wyłączeniu przewidzianemu w art. 18 ust. 3 Prawa
energetycznego. Przedmiotowa droga mogłaby i powinna być formalnie zaliczona do takiej kategorii - poprzez
uwzględnienie jej w rozporządzeniu wydanym na podstawie delegacji ustawowej zawartej w art. 1 ust. 4 ustawy o
autostradach płatnych. Stąd bezzasadne i niezgodne z zasadami współżycia społecznego było obciążanie pozwanej
gminy obowiązkiem świadczenia, które nie należy do jej zadań własnych, a ewentualnie wynikało tylko i wyłącznie
z zaniedbań powoda w nieobjęciu przedmiotowej drogi wskazanym rozporządzeniem. Na koniec pozwana wskazała,
że nieuzasadniona była teza pozwu, że odmawiając zapłaty za oświetlenie węzła (...) i doprowadzając do jego
sfinansowania przez powoda, gmina zaoszczędziła wydatek, a tym samym bezpodstawnie się wzbogaciła kosztem
powoda.
Na rozprawie w dniu 12 lutego 2013r. pozwana zgłosiła zarzut nieważności umowy zawartej przez powoda z (...) SA na
dostawę energii elektrycznej do wskazanego węzła P. Północ, jako sprzecznej z art. 139 ust. 1 Prawa o zamówieniach
publicznych. Powołała się na art. 411 pkt. 1 k.c. twierdząc, że powód nie mógł żądać zwrotu świadczenia, bo wiedział,
że nie był do niego zobowiązany. Zarzuciła, że roszczenie powoda powinno zostać rozpoznane na podstawie przepisów
regulujących prowadzenie cudzych spraw bez zlecenia. W szczególności zastosowanie powinien znaleźć art. 754 k.c.
Pozwana podniosła również zarzut naruszenia art. 5 k.c.
Zaskarżonym wyrokiem z dnia 12 lutego 2013r. Sąd Rejonowy w E.zasądził od pozwanej Gminy P. na rzecz powoda (...)
w W. kwotę 5169,18 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 19 czerwca 2012r. do dnia zapłaty, zasądził od pozwanej
na rzecz powoda kwotę 1200 zł tytułem zwrotu kosztów procesu oraz nakazał ściągnąć od pozwanej Gminy P. na rzecz
Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w (...) kwotę 259 zł tytułem nieuiszczonych kosztów sądowych.
Rozstrzygnięcie było wynikiem następujących ustaleń faktycznych i wynikających z nich wniosków:
Sąd Rejonowy ustalił, że droga ekspresowa (...) pozostawała w zarządzie (...) w W.. Na odcinku tej drogi – tj. w węźle
drogowym P. Północ, położonym na terenie Gminy P., umiejscowiono infrastrukturę oświetleniową w postaci stacji
transformatorowej i słupów oświetleniowych.
Nie było kwestionowane, że w dniach 25 maja 2011r. i 29 listopada 2011r. zarządca drogi (...) zawarł z (...) Spółką
Akcyjną w G. umowę na dostawę energii elektrycznej dla oświetlenia drogowego usytuowanego na węźle drogowym
P. Północ. W jej wykonaniu, w dniu 27 kwietnia 2012r. (...) SA wystawiła fakturę na kwotę 5.169,18 zł z tytułu dostawy
energii elektrycznej na potrzeby oświetlenia węzła drogowego P. Północ za okres od dnia 18 lutego 2012r. do dnia
25 kwietnia 2012r., a (...) w W. uiściła tę należność w dniu 14 maja 2012r. Następnie, pismem doręczonym w dniu 4
czerwca 2012r. powodowy (...) w W. wezwał Gminę P. do uiszczenia w terminie 14 dni kwoty 5.169,18 zł.
Sąd Rejonowy w motywach zaskarżonego rozstrzygnięcia wskazał, że powyższy stan faktyczny był bezsporny między
stronami. Kluczowe dla rozstrzygnięcia sprawy pozostawało stwierdzenie, czy roszczenia powoda znajdowało oparcie
w treści art. 405 k.c. Przesądzenie tej kwestii – jak wskazano - uzależnione było od oceny, czy na gruncie art. 18 ust.
1 pkt. 3 Ustawy z dnia 10 kwietnia 1997r. Prawo energetyczne ( tekst jednolity z Dz. U. z 2006r. Nr 89, poz. 625 ), na
Gminie P. spoczywał obowiązek zaopatrzenia przedmiotowego węzła drogowego w energię elektryczną.
Sąd I instancji podkreślił, że wskazany przepis Prawa energetycznego przewiduje, iż do zadań własnych gminy w
zakresie zaopatrzenia w energię elektryczną, ciepło i paliwa gazowe należy między innymi finansowanie oświetlenia
ulic, placów i dróg publicznych znajdujących się na terenie gminy. Przepis ten nie ma zastosowania do autostrad i dróg
ekspresowych w rozumieniu przepisów o autostradach płatnych. Przez finansowanie oświetlenia, ustawa rozumie –
„finansowanie kosztów energii elektrycznej pobranej przez punkty świetlne oraz koszty ich budowy i utrzymania” ( art.
3 ust. 22 Prawa energetycznego ).
Sąd Rejonowy podzielił wykładnię, zaprezentowaną przez Sąd Okręgowy w E. w sprawie I Ca (...)( wyrok z dnia
23 listopada 2011r., opublikowany w Systemie Informacji Prawnej Lex numer 1129995 ), zgodnie z którą „art. 18
Prawa energetycznego wyłącza obowiązek finansowania oświetlenia dróg publicznych znajdujących się na terenie
gminy odnośnie dróg ekspresowych eksploatowanych jako płatne na podstawie rozporządzenia Rady Ministrów
wydanego w wykonaniu art. 1 ust. 4 ustawy z dnia 27 października 1994r. o autostradach płatnych oraz o Krajowym
Funduszu Drogowym ( tj. Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2571 )”. Podkreślono, że pomimo skąpej regulacji przepisów
ogólnych ustawy o autostradach płatnych można na ich podstawie wskazać, że bez wątpienia drogami ekspresowymi
płatnymi są te drogi, których eksploatacja jest płatna ( choć zrozumienie, że dotyczy to "płatności" dokonywanych
przez użytkowników, wymaga nawiązania do art. 37a i 63 tej ustawy ), a wyliczenie dróg ekspresowych "w rozumieniu
przepisów o autostradach płatnych" znajdujemy w rozporządzeniu Rady Ministrów wydanym na podstawie art. 1 ust.
4 ustawy o autostradach płatnych, zawierającym zamkniętą listę takich dróg. W rozporządzeniu Rady Ministrów z
dnia 16 lipca 2002r. ( Dz. U. Nr 121, poz. 1034 ) nie wymienia się żadnej drogi ekspresowej płatnej.
Sąd Rejonowy wskazał, że węzeł drogowy P. Północ stanowił fragment drogi ekspresowej (...) i wyposażony został
w urządzenia zapewniające oświetlenie, zgodne z wymaganiami określonymi w § 109 Rozporządzenia Ministra
Transportu i Gospodarki Morskiej z 2 marca 1999r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać
drogi publiczne i ich usytuowanie ( Dz. U. Nr 43 poz. 430 ). Droga ekspresowa (...) nie była drogą ekspresową płatną w
rozumieniu wskazanego rozporządzenia. Tym samym, zdaniem Sądu pierwszej instancji, na gruncie art. 18 ust. 1 pkt.
3 Prawa energetycznego pozwana gmina, jako zadanie własne, obowiązana była finansować koszt energii elektrycznej
pobranej przez punkty świetlne na terenie węzła drogowego P. Północ. Koszty te, w zakresie dochodzonym pozwem,
poniósł powód, a zatem zasadnie domagał się on zapłaty. Doszło bowiem do bezpodstawnego wzbogacenia pozwanej
gminy w postaci zaoszczędzenia jej wydatków, które ją obciążały z mocy ustawy, zubażając powoda w zakresie kwoty
uiszczonej na rzecz dostawcy energii elektrycznej.
Zdaniem Sądu pierwszej instancji, bez znaczenia dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy pozostawała kwestia ważności
umowy zawartej przez powoda z (...) SA na dostawę energii elektrycznej do wskazanego węzła. Jeżeli nawet umowa
ta byłaby nieważna i powód nie był zobowiązany do świadczenia wobec zakładu energetycznego, to i tak poniósł
wydatek, który z mocy art. 18 ust. 1 pkt. 3 Prawa energetycznego obciążał pozwaną. To sam fakt dokonania zapłaty,
z jednej strony – zaoszczędził pozwanej wydatku, a z drugiej – zubożył powoda i to niezależnie od tego, czy nastąpił
w wykonaniu ważnej umowy łączącej powoda z osobą trzecią.
Sąd Rejonowy wskazał nadto, że przepis art. 411 pkt. 1 k.c. przewiduje, iż nie można żądać zwrotu świadczenia,
jeżeli spełniający świadczenie wiedział, że nie był do świadczenia zobowiązany, chyba że spełnienie świadczenia
nastąpiło z zastrzeżeniem zwrotu albo w celu uniknięcia przymusu lub w wykonaniu nieważnej czynności prawnej.
Wyjaśnił jednocześnie, że w tym przepisie mowa jest o świadczeniu nienależnym w rozumieniu art. 410 § 2 k.c.
W przedmiotowej sprawie natomiast powód nie dochodził od pozwanej zwrotu nienależnego świadczenia - tylko
zwrotu korzyści majątkowej, którą ta uzyskała jego kosztem. Do wzbogacenia pozwanej nie doszło bowiem w wyniku
świadczenia powoda na rzecz zakładu energetycznego, a w wyniku zaoszczędzenia jej wydatku, do poniesienia którego
zobowiązywały ją przepisy ustawy. Skoro zatem w sprawie nie chodziło o zwrot nienależnego świadczenia, przepis art.
411 k.c. nie mógł znaleźć zastosowania.
W ocenie Sądu Rejonowego, w przedmiotowej sprawie nie mogły również znaleźć zastosowania przepisy o
prowadzeniu cudzych spraw bez zlecenia. W tym zakresie przywołano uzasadnienie wyroku Sądu Najwyższego z 30
czerwca 2005r. w sprawie IV CK 784/04, zgodnie z którym „przepisy o prowadzeniu cudzych spraw bez zlecenia
znajdują zastosowanie wtedy, gdy prowadzącego nic nie upoważnia, ani nic nie zobowiązuje, do działania na rzecz
osoby zainteresowanej. Konsekwentnie, nie może być mowy o prowadzeniu cudzych spraw bez zlecenia w sytuacji,
gdy istnieje jakikolwiek obowiązek prawny do podjęcia określonych czynności” ( opublikowane w Systemie Informacji
Prawnej Lex nr 183613 ). Sąd Rejonowy wskazał, że oczywistym w sprawie było, że wyposażenie węzła drogowego
P. Północ w urządzenia zapewniające oświetlenie i zapewnienie im dostawy energii elektrycznej poprzez zawarcie
stosownych umów było obowiązkiem powoda na gruncie obowiązujących przepisów, w tym § 109 powołanego
rozporządzenia Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej w sprawie warunków technicznych, jakim powinny
odpowiadać drogi publiczne i ich usytuowanie. W związku z tym nie można było uznać, że powód, zawierając wskazane
umowy na dostawę energii i uiszczając wynikającą z nich należność, prowadził sprawę pozwanej bez zlecenia.
Na koniec Sąd pierwszej instancji wskazał, że pozwana – podnosząc zarzut naruszenia art. 5 k.c. – nie sprecyzowała,
jakie okoliczności miałyby przemawiać za tym, że powód, dochodząc zwrotu bezpodstawnego wzbogacenia, czynił ze
swego prawa użytek, który byłby sprzeczny ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem tego prawa lub z zasadami
współżycia społecznego.
Mając na uwadze powyższe rozważania, Sąd Rejonowy na podstawie art. 405 k.c. powództwo w całości uwzględnił. O
ustawowych odsetkach orzeczono na podstawie art. 455 k.c. w zw. z art. 481 § 1 i 2 k.c.
O kosztach procesu orzeczono na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c. w zw. z § 6 ust. 4 Rozporządzenia Ministra
Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez
Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu ( Dz. U. z 2002r.
Nr 163. poz. 1349 ). Na podstawie art. 113 ust. 1 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych ( tekst jednolity
Dz. U. z 2010r. Nr 90, poz. 594 ) rozstrzygnięto o kosztach sądowych, od obowiązku uiszczenia których zwolniony był
powód, tj. o opłacie od pozwu.
Z wyrokiem tym nie zgodziła się pozwana Gmina P., zaskarżając go w całości.
Zaskarżonemu orzeczeniu zarzuciła:
I. naruszenie prawa materialnego - przez błędną jego wykładnię oraz niewłaściwe zastosowanie, a w szczególności
art. 166 Konstytucji RP, jak też art. 1 k.c. - poprzez wydanie orzeczenia w sprawie nienależącej do właściwości sądu
cywilnego;
II. naruszeniu prawa procesowego, a w szczególności art. 1 i 2 § 1 k.p.c. oraz art. 1 pkt. 3 k.p.a. - polegające na
niezbadaniu właściwości rzeczowej sądu do rozpoznania przedmiotu sporu.
Wskazując na powyższe - pozwana Gmina P. wniosła o ,,unieważnienie postępowania.”
Motywując swe stanowisko apelantka wskazała, że Sąd Rejonowy nie uwzględnił kwestii zasadniczej, a mianowicie
– nie rozważył dopuszczalności drogi sądowej w niniejszej sprawie. Argumentowano, że powód jest organem
administracji rządowej i jako taki - działa w oparciu o przepisy prawa administracyjnego, a w przypadku niniejszego
postępowania wykonuje on swoje uprawnienia zarządcy drogi poprzez wydawanie decyzji administracyjnych,
w oparciu o ustawę o drogach publicznych, w trybie kodeksu postępowania administracyjnego. Pozwaną jest
jednostką samorządu terytorialnego, której zakres działania obejmuje wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu
lokalnym, nie zastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów. Zadaniem własnym gminy, a jednocześnie jej
uprawnieniem, w myśl przepisów art. 18 Prawa energetycznego, jest między innymi: planowanie oświetlenia miejsc
publicznych i dróg znajdujących się na terenie gminy oraz finansowanie oświetlenia ulic, placów i dróg publicznych
znajdujących się na terenie gminy. Skarżąca podkreśliła, że treść art. 18 Prawa energetycznego nie zawiera zapisów
dopuszczających możliwość wykonywania tego uprawnienia przez inny podmiot, bądź możliwość żądania zapłaty.
Zdaniem skarżącej, zaskarżony wyrok, jest „nakazem" przeniesienia środków z budżetu gminy do budżetu Państwa,
ponieważ rozstrzygnięcie to nie wynika z przepisów prawa administracyjnego, a z nieistniejącego w tej sprawie
stosunku cywilnego. Podkreślono, że powód żądaniem pozwu wkroczył w kompetencje gminy, czym naruszył
dyspozycje art. 149 § 1 Konstytucji RP, art. 6 i 19 kodeksu postępowania administracyjnego i doprowadził do
sporu kompetencyjnego pomiędzy stronami. Sąd zaskarżonym wyrokiem– zdaniem pozwanej - rozstrzygnął wbrew
obowiązującemu prawu spór kompetencyjny pomiędzy organem samorządu terytorialnego i organem administracji
rządowej, czym naruszył postanowienia art. 166 ust. 3 Konstytucji RP. Argumenty przytoczone powyżej potwierdzają,
zdaniem pozwanej, że sprawa będąca przedmiotem niniejszego postępowania nie należy do sfery stosunków cywilnoprawnych, tak w rozumieniu przepisu art. 1 k.c., jak też w rozumieniu przepisów art. 1 i 2 § 1 k.p.c., bowiem kryterium
rozgraniczającym postępowanie cywilne i postępowanie administracyjne jest cywilny lub administracyjny charakter
tych postępowań.
W odpowiedzi (...) w W. wniosła o oddalenie apelacji i zasądzenie kosztów procesu za drugą instancję.
Sąd Okręgowy zważył, co następuje:
Apelacja pozwanej Gminy P. nie zasługiwała na uwzględnienie.
Wbrew bowiem stawianym zarzutom, Sąd pierwszej instancji nie dopuścił się naruszenia przepisów prawa
materialnego i procesowego oraz poczynił w sprawie trafne ustalenia faktyczne. Dokonane przez Sąd a quo ustalenia
faktyczne i wyprowadzone na ich podstawie wnioski są trafne, wobec czego należało przyjąć je za własne, bez potrzeby
procesowej ponownego ich przedstawiania w niniejszym uzasadnieniu. Odnieść natomiast należało się jedynie do tych
ustaleń i ocen, które zostały zakwestionowane w apelacji.
Ustosunkowując się w pierwszym rzędzie do zarzutu apelacyjnego wskazującego na nieistnienie żadnego stosunku
prawnego między stronami zauważyć należy, że w niniejszym postępowaniu powodem nie był (...), a był nim
(...) w W.. Rozważania pozwanej Gminy P., uczynione w uzasadnieniu apelacji, a dotyczące kwestii tego, że
minister jest centralnym organem administracji rządowej, a gmina – jednostką samorządu terytorialnego, chociaż
merytorycznie trafne, w niniejszej sprawie nie więc mają żadnego znaczenia i należało je pominąć. W konsekwencji,
za niezasadne należało także uznać stanowisko pozwanej wskazującej, że przedmiotem niniejszego sporu jest spór o
zakres kompetencji i uprawnień stron, będących konstytucyjnymi organami Państwa i sposobu ich wykonywania, a
szczegółowo określonych w ustawach z zakresu prawa administracyjnego, tj. ustawie o drogach publicznych, w prawie
energetycznym, ustawie o samorządzie gminnym, ustawie o finansach publicznych, czy statucie (...) w W.. Spór, który
został poddany pod ocenę Sądu Okręgowego w wyniku wniesienia apelacji przez pozwaną, dotyczył bowiem roszczenia
o zapłatę, którego konstrukcja prawna zasadza się na treści przepisu art. 405 kodeksu cywilnego i w żaden sposób
nie dotyczy oceny przez sąd powszechny zakresu kompetencji, czy obowiązków Gminy P. w kontekście przepisu art.
166 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 02 kwietnia 1997r., a jedynie spory kompetencyjne między organami
samorządu terytorialnego i administracji rządowej rozstrzygają sądy administracyjne ( ust. 3 ).
Skoro więc Sąd Rejonowy nie zajmował się sporem kompetencyjnym między (...), a pozwaną Gminą P., tylko
roszczeniem o zapłatę, skierowanym przeciwko tej pozwanej przez (...)w W., to – w ocenie Sądu Okręgowego chybiony jest także zarzut naruszenia w sprawie art. 1 k.c. oraz art. 1 k.p.c. i art. 1 pkt 3 k.p.a.
Zgodnie z art. 1 k.c., kodeks cywilny reguluje stosunki cywilnoprawne między osobami fizycznymi i osobami
prawnymi.
W myśl art. 33 k.c. osobami prawnymi są zaś Skarb Państwa i jednostki organizacyjne, którym przepisy szczególne
przyznają osobowość prawną, a Skarb Państwa jest w stosunkach cywilnoprawnych podmiotem praw i obowiązków,
które dotyczą mienia państwowego nie należącego do innych państwowych osób prawnych ( art. 34 ). Zgodnie zaś z
art. 2 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 08 marca 2013r. o samorządzie gminnym, Gmina wykonuje zadania publiczne w imieniu
własnym i na własną odpowiedzialność i posiada osobowość prawną.
Mając na uwadze powyższe, w tym zakresie, za powodem, który sformułował swoje stanowisko co do zasadności
apelacji w odpowiedzi z dnia 24.04.2013r. ( k. 93 – 94 ) stwierdzić należy, że zarówno powód, jak i pozwana są osobami
prawnymi w rozumieniu art. 1 k.c. Przedmiotowe roszczenie powoda o zapłatę, jako wywodzone z bezpodstawnego
wzbogacenia, wynika zaś z pewnością ze stosunków cywilnoprawnych między osobami prawnymi, wskazanymi
jako strony w pozwie. Skoro tak, to rozpoznanie niniejszej sprawy należało do sądu powszechnego, a nie do sądu
administracyjnego, gdyż zgodnie z art. 1 k.p.c., kodeks postępowania cywilnego normuje postępowanie sądowe m.in.
w sprawach ze stosunków z zakresu prawa cywilnego ( … ), zaś kodeks postępowania administracyjnego normuje –
zgodnie z art. 1 – postępowanie: przed organami administracji publicznej w należących do właściwości tych organów
sprawach indywidualnych rozstrzyganych w drodze decyzji administracyjnych ( ust. 1 ); przed innymi organami
państwowymi oraz przed innymi podmiotami, gdy są one powołane z mocy prawa lub na podstawie porozumień do
załatwiania spraw określonych w pkt 1 ( ust. 2 ); w sprawach rozstrzygania sporów o właściwość między organami
jednostek samorządu terytorialnego i organami administracji rządowej oraz między organami i podmiotami, o których
mowa w pkt 2 ( ust. 3 ) oraz w sprawach wydawania zaświadczeń ( ust. 4 ). Sprawa o zapłatę z tytułu bezpodstawnego
wzbogacenia nie jest więc sprawą administracyjną. Nie należy też do kategorii spraw rozpoznawanych przez sądy
administracyjne, gdyż zgodnie z art. 1 § 1 ustawy z dnia 25 lipca 2002r. Prawo o ustroju sądów administracyjnych,
sądy administracyjne sprawują jedynie wymiar sprawiedliwości przez kontrolę działalności administracji publicznej
oraz rozstrzyganie sporów kompetencyjnych i o właściwość między organami jednostek samorządu terytorialnego,
samorządowymi kolegiami odwoławczymi i między tymi organami a organami administracji rządowej.
Nadto uzupełniająco, za powodem, wskazać należy, że strony w niniejszym postępowaniu są równorzędnymi
partnerami, a powód nie działa w stosunku do pozwanej z mocy swej władzy zwierzchniej. Żaden też organ
nie prowadzi postępowania administracyjnego w indywidualnej sprawie z zakresu administracji publicznej, która
mogłaby stanowić podstawę zaistnienia sporu o właściwość między stronami, a powód w niniejszej sprawie – (...)działa nie jako podmiot reprezentujący interesy w sferze imperium Państwa, a w sferze dominium, co czego także jest
uprawniony, a niekiedy - zobowiązany.
W konsekwencji, wbrew zarzutom apelacji, w ocenie Sądu II instancji słuszne było przyjęcie przez Sąd I instancji,
że był on właściwy do rozpoznania niniejszej sprawy, gdyż była to sprawa cywilna o zapłatę kwoty będącej kosztem
dostawy energii elektrycznej do punktów świetlnych zlokalizowanych w ciągu drogi krajowej (...), na węźle P. Północ,
do której to rozpoznania – zgodnie z art. 1 k.c. i art. 1 k.p.c. – jako sprawy cywilnej, właściwy jest sąd powszechny,
a nie administracyjny.
Także prawidłowe jest ustalenie przez Sąd pierwszej instancji, że to na Gminie P. spoczywa obowiązek finansowania
oświetlenia węzła P. Północ w ciągu drogi krajowej (...). Argumentację prawną, wspierającą to stanowisko Sądu
orzekającego, Sądu II instancji w pełni bowiem podziela, bez konieczności jej powtarzania. Koszty oświetlenia węzła
drogowego, w zakresie dochodzonym pozwem, tj. za okres od dnia 18 lutego do dnia 25 kwietnia 2012r. niewątpliwie
poniósł za zobowiązaną Gminę P. powód, a zatem zasadnie domaga się on zapłaty. Doszło bowiem do bezpodstawnego
wzbogacenia pozwanej Gminy w postaci zaoszczędzenia jej wydatków, które ją obciążały z mocy ustawy, tj. art. 18 ust. 1
pkt. 3 Prawa energetycznego, zubażające powoda w zakresie opłaty uiszczonej na rzecz dostawcy energii elektrycznej .
W tym stanie rzeczy, na mocy art. 385 k.p.c., apelację pozwanej Gminy P. oddalono w pkt I.
O kosztach procesu za drugą instancję Sąd Okręgowy postanowił zgodnie z zasadą odpowiedzialności za jego wynik, to
jest zasądził od pozwanej na rzecz powoda kwotę 600 zł, znajdującą uzasadnienie w art. 98 § 1 i 3 k.p.c. w związku z art.
99 k.p.c., stosowanych z mocy art. 391 § 1 k.p.c. oraz w § 6 pkt. 4 w związku z § 12 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra
Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez
Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu ( DZ. U. nr 163,
poz. 1349 ze zmianami ) .