RYNEK DROBIU I JAJ

Transkrypt

RYNEK DROBIU I JAJ

DRÓB i JAJA_10_37_okladka_A3_zewn:Layout 1 10-06-09 10:03 Strona 1
INSTYTUT EKONOMIKI ROLNICTWA
i GOSPODARKI ŻYWNOŚCIOWEJ
– PAŃSTWOWY INSTYTUT BADAWCZY
NR
37
AGENCJA
RYNKU ROLNEGO
MINISTERSTWO ROLNICTWA i ROZWOJU WSI
RYNEK
DROBIU I JAJ
stan i perspektywy
ISSN 1231-255X
AA NN AA LL II ZZ YY
RR YY NN KK OO W
W EE
Prenumerata Analizy (2 zeszyty) w 2010 roku wynosi 40 zł.
Zamówienia z podaniem tytułu i ilości egzemplarzy prosimy kierować do Działu Wydawnictw
Instytutu Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej – Państwowego Instytutu Badawczego,
ul. Świętokrzyska 20, skr. poczt. 984, 00-950 Warszawa. Tel.: (0-22) 505-46-85, faks: 50-54-636
e-mail: [email protected] http://www.ierigz.waw.pl
MAJ 2010
DRÓB i JAJA_10_37_okladka_A3_wewn:Layout 1 10-06-09 09:50 Strona 1
Analizy są finansowane przez
AGENCJĘ RYNKU ROLNEGO
oraz
INSTYTUT EKONOMIKI ROLNICTWA i GOSPODARKI ŻYWNOŚCIOWEJ
Spis treści
REASUMPCJA
I. Uwarunkowania makroekonomiczne – Tadeusz Chrościcki
II. Mięso drobiowe
1. Podaż – G. Dybowski
2. Przetwórstwo – M. Kobuszyńska
3. Handel zagraniczny – D. Rycombel
4. Popyt – K. Świetlik
III. Jaja spożywcze
Przy publikowaniu fragmentów analizy oraz informacji i danych liczbowych
prosimy o podanie źródła.
Analizę przygotowano w Zakładzie Badań Rynkowych IERiGŻ-PIB
Świętokrzyska 20, 00-950 Warszawa
Kierownik Zakładu – doc. dr hab. Jadwwiga Seremak-Bulge, tel.: (0-22) 505-46-66
AUTORZY:
dr Grzegorz Dybowski
• Zakład Badań Rynkowych IERiGŻ-PIB • Warszawa
Tel.: (0-22) 505-47-43
mgr Mira Kobuszyńska
Tel.: (0-22) 505-46-30
mgr inż. Danuta Rycombel
Tel.: (0-22) 505-46-16
dr Krystyna Świetlik
Tel.: (0-22) 505-47-07
Analizę zrecenzowała i zatwierdziła w dniu 25.05.2010 r. Rada Rolniczych Analiz Ekonomicznych w składzie:
Zdzisław Adamczyk, Tadeusz Chrościcki, Bogumiła Kasperowicz, Jan Małkowski, Jadwiga Seremak-Bulge, Iwona Szczepaniak,
Stanisław Stańko (wiceprzewodniczący), Zdzisława Wiśniowska-Antonik, Maria Zwolińska (przewodnicząca).
Kolejna analiza wydana będzie we wrześniu 2010 r.
SKŁAD I DRUK: Dział Wydawnictw IERiGŻ-PIB
NAKŁAD: 1170 egz.
W serii Analizy Rynkowe w najbliższym czasie ukażą się:
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
Rynek rzepaku (37) • czerwiec 2010,
Rynek owoców i warzyw (36) • czerwiec 2010,
Rynek cukru (37) • czerwiec 2010,
Rynek pasz (28) • wrzesień 2010,
Rynek mięsa (39) • wrzesień 2010,
Rynek drobiu i jaj (38) • październik 2010,
Rynek mleka (39) • październik 2010,
Rynek zbóż (39) • październik 2010,
Rynek ziemniaka (37) • październik 2010,
Rynek rzepaku (38) • październik 2010,
Rynek ryb (14) • listopad 2010,
Handel Zagraniczny Produktami Rolno-Spożywczymi (32) • listopad 2010,
Rynek owoców i warzyw (37) • listopad 2010,
Popyt na żywność (12) • marzec 2011.
REASUMPCJA
W 2009 roku produkcja mięsa
drobiowego wyniosła ok. 1248 tys.
ton i była o 7% większa niż w roku
poprzednim. Import wzrósł do 76
tys. ton, tj. o 12%, co stanowiło
prawie 8% krajowej konsumpcji
mięsa drobiowego. Eksport ukształtował się na poziomie również
o 12% wyższym niż w 2008 roku
i wyniósł 337 tys. ton, tj. 27% produkcji. Zużycie krajowe wzrosło
o 6%, a więc w stopniu nieco mniejszym niż produkcja i wyniosło 987
tys. ton. Rozwój rynku w 2009 roku
potwierdził jego rosnące uzależnienie
od eksportu.
Rok 2009 można uznać za korzystny dla sektora drobiarskiego,
który mógł odrobić straty poniesione
w trudnym roku poprzednim. Dobra
koniunktura na rynku wystąpiła szczególnie w pierwszej połowie roku.
Skutkowało to znacznym, bo 13procentowym wzrostem produkcji
mięsa drobiowego w drugim półroczu. W okresie od stycznia do czerwca 2009 roku produkcja wzrosła tylko
o 1,5%, co było następstwem poprzedniego okresu dekoniunktury.
Prawie 90% rocznego przyrostu produkcji mięsa drobiowego wytworzone
zostało w drugim półroczu 2009
roku. Krajowe zużycie tego mięsa
zwiększyło się, w drugiej połowie
roku, znacznie mniej niż produkcja,
bo tylko o 8,5%. Wraz z postępującymi zmianami w kanałach dystrybucji, spowodowało to znaczny, bo
14-procentowy przyrost podaży mięsa
drobiowego w sieci handlu detalicznego. Stało się też ważną przyczyną
odwrócenia dynamiki cen i pogorszenia koniunktury na rynku drobiu
w drugiej połowie roku. Umacnianie
się złotego w relacji do euro powodowało pogarszanie się opłacalności
eksportu, tym bardziej, że przeciętne
ceny eksportowe były niższe niż
w 2008 roku.
Średnie, roczne ceny skupu żywca
drobiowego wzrosły o 6%, koszty
pasz i piskląt zmniejszyły się o 4%,
ceny zbytu w zakładach drobiarskich
zwiększyły się o 11%, a ceny detaliczne o 10,5%. Mimo wolniejszego
tempa wzrostu cen skupu niż cen
zbytu i cen detalicznych, sytuacja
ekonomiczna producentów żywca
drobiowego poprawiła się.
W pierwszym kwartale 2010 roku
nastąpiło pogorszenie opłacalności
produkcji drobiu. Relacja cen żywca
kurcząt brojlerów do cen pasz przemysłowych obniżyła się do 2,87 wobec 2,98 w pierwszym kwartale 2009
roku. W produkcji indyków relacja
ta ukształtowała się na poziomie 3,88,
tj. zbliżonym do uznawanego za granicę opłacalności chowu. W dalszych
miesiącach 2010 roku przewiduje się
poprawę opłacalności produkcji żywca
drobiowego.
Według bieżących szacunków,
w 2010 roku produkcja mięsa drobiowego może się zwiększyć w podobnej skali jak w roku poprzednim,
tj. o 7% i osiągnąć poziom ok. 1335
tys. ton. Postępował będzie nadal
rozwój wymiany międzynarodowej
mięsem drobiowym. Przewiduje się,
że import wzrośnie do 88 tys. ton, tj.
o 16%, a eksport do 380 tys. ton, tj.
o 13%. Na zużycie w kraju pozostanie
o 6% więcej mięsa drobiowego niż
przed rokiem.
Rozwój produkcji przemysłowej
w 2009 roku dokonywał się w podobnym cyklu do rozwoju chowu
żywca, dominującą część przyrostu
tej produkcji wytworzono w drugiej
połowie roku. W jej strukturze rodzajowej zwiększył się nieco udział
kurcząt, które stanowiły 79% całkowitej produkcji mięsa drobiowego
kosztem indyków. Ich udział wyniósł
w 2009 roku 18%. Szybciej rosła
produkcja mięsa świeżego niż mrożonego. Ok. 83% przemysłowej produkcji mięsa drobiowego pochodziło
z dużych firm, zatrudniających powyżej 49 osób.
Przeciętne wyniki finansowe
branży drobiarskiej w 2009 roku
były bardzo dobre, zbliżone do rekordowych, notowanych w 2007
roku. Wskaźnik rentowności brutto
wyniósł 1,84%. Przychody ze sprzedaży wzrosły o 17%, a ze sprzedaży
eksportowej o 12%. Aż 91% firm
generowało zysk Znacząco poprawił
się wskaźnik rentowności operacyjnej, który wyniósł 4,89%. Równocześnie branża jako całość
wykazywała znacznie mniejszą aktywność inwestycyjną. Wartość nakładów inwestycyjnych obniżyła się
o 28%, a stopa inwestowania zmniej-
szyła się do 1,03. Udział kosztów
finansowych w przychodach netto
wzrósł do 1,43%.
W 2009 roku dodatnie saldo handlu zagranicznego drobiem wyniosło
549 mln euro. Było ono o 59 mln
euro mniejsze niż w roku poprzednim, mimo powiększenia się różnicy
między wolumenem eksportu i importu o 29 tys. ton. Powodem były:
spadek cen eksportowych spowodowany recesją u naszych głównych
odbiorców, wahania kursu, a także
zmiana struktury rzeczowej i geograficznej wywozu na rzecz tańszych
asortymentów i nowych państw
członkowskich Unii Europejskiej.
Nadal głównymi odbiorcami polskiego drobiu były kraje Unii Europejskiej. Wzrost eksportu do krajów
trzecich to przede wszystkim efekt
2,5-krotnego zwiększenia wysyłek
mięsa drobiowego do Hongkongu.
W 2010 roku powiększy się różnica
między eksportem i importem
w ujęciu ilościowym. Jednak efekt
finansowy handlu, który zależy od
kształtowania się cen i kursu walutowego, będzie się poprawiał znacząco wolniej.
Wzrost cen detalicznych mięsa
drobiowego w 2009 roku przewyższył
wzrost cen wieprzowiny. Drób tzw.
duży (indyki, gęsi, kaczki) drożał
szybciej niż kurczęta. Natomiast wędliny drobiowe drożały wolniej niż
przetwory z mięsa czerwonego, przez
co stawały się bardziej konkurencyjne.
Konsumpcja mięsa drobiowego
w gospodarstwach domowych wzrosła
znacznie mniej niż spożycie bilansowe, bo tylko o 0,7%. Odnotowano
też istotny wzrost popytu na wędliny
drobiowe. Wydatki na drób stanowiły
nieco większy odsetek całkowitych
wydatków na żywność niż w roku
poprzednim. W 2010 roku przewiduje
się niewielki spadek cen detalicznych
drobiu. W pierwszym kwartale obniżyły się one w relacji do analogicznego okresu 2009 roku o ponad
5%. Spożycie może więc ponownie
wzrosnąć.
W 2009 roku całkowita produkcja
jaj wyniosła 614 tys. ton, a jaj konsumpcyjnych – 554 tys. ton i była
o 3,7% większa niż w 2008 roku.
Import jaj konsumpcyjnych wzrósł
1
do 32 tys. ton, a eksport do 160 tys.
ton. Zużycie jaj w kraju, w tym na
cele konsumpcyjne, wzrosło tylko
o 1% . Zwiększa się więc uzależnienie
rynku jaj od eksportu, który stanowi
już 29% produkcji jaj.
Rok 2009 był okresem bardzo
dobrej koniunktury na rynku jaj
spożywczych. Ich ceny szybko rosły,
a opłacalność produkcji poprawiła
się znacząco. Mimo wysokich cen,
zwiększał się eksport, co wiąże się
z trudnościami podażowymi w niektórych krajach Unii Europejskiej.
W 2010 roku przewiduje się dalszy,
niemal 5-procentowy wzrost produkcji jaj konsumpcyjnych do poziomu 580 tys. ton, a także dalszy
rozwój obrotów handlu zagranicznego o 18-19%. Tempo przyrostu
krajowego spożycia będzie znacząco
mniejsze niż produkcji. Mimo prognozowanej mniejszej dynamiki
wzrostu cen, opłacalność produkcji
jaj powinna być nadal relatywnie
wysoka.
2
W 2009 roku utrzymywał się
prawdopodobnie wzrostowy trend
w produkcji przetworów z jaj, obserwowany w latach poprzednich.
Świadczy o tym wysoka dynamika
wzrostu eksportu tych przetworów
i rosnące zapotrzebowanie rynku wewnętrznego. Hamująco na rozwój
ich produkcji wpływał natomiast
silny wzrost cen jaj skupowanych
do przetwórstwa. W 2009 roku ceny
te były średnio o 32% wyższe niż
w roku poprzednim.
W 2009 roku o ok. 10% poprawiło
się dodatnie saldo obrotów handlu
zagranicznego jajami i ich przetworami. Wyniosło ono 121,4 mln euro.
Głównymi odbiorcami pozostały kraje
Unii Europejskiej. W 2010 roku eksport jaj i ich przetworów może wzrosnąć o 16 tys. ton, a import o 5 tys.
ton. Zatem przewaga eksportu nad
importem w ujęciu ilościowym powiększy się. Ceny polskich jaj wyrażone w euro przewyższają obecnie
ceny w niektórych państwach Unii
Europejskiej. Jeśli te różnice pogłębią
się, może to ograniczyć dynamikę
rozwoju wywozu.
Szybkie tempo wzrostu cen detalicznych jaj utrzymuje się od połowy
2007 roku. W 2009 roku wskaźnik
ich wzrostu 2-krotnie przewyższył
tempo wzrostu cen całej żywności.
Jaja podrożały względem pozostałych
produktów, nośników białka zwierzęcego. W 2010 roku przewiduje
się znacznie wolniejsze tempo wzrostu
cen detalicznych jaj. Mimo wysokich
cen, zahamowaniu uległa spadkowa
tendencja spożycia jaj z lat 2006-2008. W niewielkim stopniu utrzymała się ona w gospodarstwach domowych. Również w 2010 roku
wzrost spożycia jaj w gospodarstwach
domowych wydaje się mało realny
z uwagi na wysokie ich ceny, niskie
dochody i potanienie produktów mięsnych. Zwiększać się więc będzie
głównie spożycie poza domem oraz
zużycie w przemyśle.
SUMMARY
In 2009, production of poultry
meat reached ca 1248 thousand tonnes, exceeding by 7% the level of
the previous year. Imports rose to 76
thousand tonnes, i.e. by 12%, accounting for nearly 8% of domestic
consumption of poultry. Exports also
surpassed by 12% the 2008 figure,
amounting to 337 thousand tonnes,
i.e. 27% of production. Domestic
consumption rose by 6%, somewhat
less than production, reaching 987
thousand tonnes. Market development
in 2009 confirmed its increasing dependency on exports.
The year 2009 may be considered
positive for the poultry sector, that
was capable of compensating the losses suffered in the difficult preceding
year. The good market condition especially in the first half of the year,
resulted in significantly rising (by
13%) production of poultry meat in
the second half of year. From January
to June 2009 production rose only
by 1.5%, due to the previous economic
slowdown. Almost 90% of the annual
increment of poultry production,
occurred in the second half of 2009.
Domestic consumption of this meat
increased in the second half of the
year much less than production, only
by 8.5%. Combined with advancing
changes in distribution channels, it
triggered a considerable, 14% growth
of poultry meat supply in the retail
chain. It also contributed to the reversal of the price trend, and to the
deteriorating situation on the poultry
market in the second half of the year.
The strengthening of the Polish zloty
against the Euro reduced the profitability of exports, the more so, considering that average exports prices
were below the level of 2008.
The average annual purchase prices of poultry livestock rose by 6%,
the costs of feeds and chicks fell by
4%, sales prices in poultry plants increased by 11%, and retail prices by
10.5%. Despite the pace of increase
in purchase prices lower than in sale
and retail prices, the economic condition of poultry livestock producers,
has improved.
In the first quarter of 2010, the
profitability of poultry production has
deteriorated. The relation of the prices
of livestock broiler chickens to the
prices of industrial feeds has fallen
to 2.87, against 2.98 in the first quarter
of 2009. In production of turkeys this
relation was set on 3.88, i.e. close to
the figure considered the border of
profitability of breeding. The profitability of poultry livestock production
is expected to improve later in 2010.
Current estimates indicate that in
2010, the production of poultry meat
may rise in a similar proportion to the
previous year, i.e. by 7%, reaching ca
1335 thousand tonnes. The development
of foreign trade in poultry meat, will
continue. Imports are expected to rise
to 88 thousand tonnes or by 16%, and
exports to 380 thousand tonnes, i.e.
by 13%. The volume of poultry meat
left for domestic consumption, will
exceed the previous year by 6%.
The development of industrial
production in 2009 resembled the
cycle of livestock breeding growth,
the dominant part of the increment
of this production was produced in
the second half of the year. Its type
structure featured slightly rising share
of chickens, accounting for 79% of
total production of poultry meat, to
detriment of turkeys. Their share in
2009 was 18%. The production of
fresh meat was rising faster than of
frozen. About 83% of the industrial
production of poultry was provided
by large firms with more than 49
personnel.
The average financial results of
the poultry sector in 2009 were very
good, close to the record high figures
posted in 2007. The gross profitability
index was 1.84%. Revenues from
sales grew by 17%, and from exports
by 12%. As many as 91% of firms
generated profit. Also, the operating
profitability index has improved significantly, reaching 4.89%. At the
same time, the sector as a whole has
been demonstrating much less invesment activity. Investment expenditure
decreased by 28%, the investment
rate fell to 1.03. The share of financial
costs in net revenues, rose to 1.43%.
In 2009, the foreign trade surplus
in poultry was 549 mn Euros. Which
was by 59 mn less than in the previous
year, despite the increasing difference
between exports and imports, by 29
thousand tonnes. It was due to falling
export prices triggered by recession
affecting our main recipients, currency
rate fluctuations, as well as the change
in material and geographical structure
of deliveries, to the benefit of cheaper
assortments and new member countries of the European Union. The
EU continued as the main destination
for Polish poultry. Rising exports to
third countries were mainly generated
by a 2.5-fold growth in poultry deliveries to Hong Kong. In 2010, the
gap between exports and imports in
volume terms, will deepen. However,
the financial effect of trade, that is
conditioned by price and currency
rate changes, will improve importantly slower.
The rise of retail prices for poultry
meat in 2009, has surpassed the rise
of pork prices. The so-called large
poultry (turkeys, geese, ducks) grew
more expensive faster, than chickens.
Whereas prices of poultry hams rose
at a slower pace than processed red
meat, thus becoming more competitive. The consumption of poultry
meat in households rose much less
than the balanced consumption (production plus imports less exports) only by 0.7%. Also, significantly
rising demand for poultry hams has
been observed. Poultry expenditure
accounted for a slightly higher part
of total expenditure on foods, than
in the previous year. In 2010, retail
prices of poultry are expected to drop
slightly. In the first quarter, they fell
against the same period of 2009, by
over 5%. Therefore, consumption
may rise again.
In 2009, total production of eggs
reached 614 thousand tonnes, of consumer eggs 554 thousand tonnes, i.e.
by 3.7% above the 2008 level. Imports
of consumer eggs increased to 32
thousand tonnes, exports to 160 thousand tonnes. The overall domestic
use of eggs, for consumption included,
rose by only 1%. Thus, the egg market’s dependency on exports is increasing, at exports achieving already
29% of egg production.
The year 2009 was marked by
a very good situation on the consumer
eggs market, their prices rising ra3
pidly, profitability of production improving significantly. Despite high
prices, exports have increased, due
to supply problems in some EU countries. In 2010, a further almost
5% rise of consumer eggs production
is expected, to reach 580 thousand
tonnes; also further expanding foreign
trade, by 18-19%. The pace of domestic consumption growth will be
remarkably smaller than of production. In spite of the forecasted slower
rise of prices, the profitability of
egg production should remain relatively high.
In 2009, the rising trend in egg
processing production, observed in
previous years, was probably continuing. Which is proved by a highly
dynamical rise in exports of these
4
processed products, and increasing
demand on the internal market. While
a slowdown effect on rising production
was triggered by a strong increase of
the prices of eggs purchased for processing. In 2009 these prices were
above those of the previous year, by
32% on average.
In 2009, the foreign trade surplus
in eggs and its processed products,
has improved by ca 10%. Worth EUR
121.4 million. EU countries continued
as main recipients. In 2010, exports
of eggs and their products may increase by 16 thousand tonnes, imports
by 5 thousand tonnes. Thus, the advantage of exports over imports in
volumes, will increase. The prices
of Polish eggs expressed in Euros,
currently exceed the prices in some
EU countries. If these differences
deepen, it may slow down the expansion of deliveries.
The fast growth of retail prices of
eggs has been continuing since mid2007. In 2009, it exceeded two-fold the
rise of prices of all foods. Eggs have
grown more expensive against other
animal protein carriers. In 2010, retail
prices of eggs are expected to rise much
more slowly. Despite high prices, the
decremental trend in egg consumption
of 2006-2008, was stopped. It continues
slightly pronounced, for households.
Also in 2010 a rise in egg consumption
by households seems unlikely, due to
their high prices, low incomes, and
cheaper meat products. Thus, consumption will mainly grow outside households, as will the use in industry.
I. UWARUNKOWANIA MAKROEKONOMICZNE
Po wzroście PKB w 2009 roku
o 1,8%, w tym w IV kwartale
o 3,3%, pierwsze miesiące bieżącego
roku przynoszą dalsze wzmocnienie aktywności w wielu obszarach gospodarki.
W wyniku malejącej bariery popytowej
coraz wyższa jest dynamika produkcji
przemysłowej, obrotów handlowych
z zagranicą, usług transportowych
i sprzedaży detalicznej. Szybko zmniejsza
się skala spadku produkcji budowlanomontażowej oraz zatrudnienia i wynagrodzeń realnych w sektorze przedsiębiorstw. Firmy oczekują pozytywnych
zmian koniunktury w krótkiej i średniej
perspektywie, w większości nastawione
są optymistycznie na możliwość rozszerzenia portfela zamówień, przewidują
poprawę sytuacji finansowej, ale nadal
są krytycznymi recenzentami działań
mających na celu usuwanie barier rozwoju przedsiębiorczości.
Prognozy krajowych i zagranicznych ośrodków analitycznych wskazują,
że tempo wzrostu PKB Polski może
w bieżącym roku wynieść ok. 3%,
podczas gdy wszystkich krajów członkowskich UE tylko 1%. W przypadku
spełnienia się tych przewidywań Polska
pozostanie, drugi kolejny rok, liderem
wzrostu gospodarczego. Potwierdzają
to szacunki dotyczące I kwartału, kiedy
to, w porównaniu z analogicznym
okresem 2009 r., PKB zwiększył się
prawdopodobnie o 3,2-3,4%.
Zwraca uwagę bardzo wysoka aktywność przedsiębiorstw przemysłowych. W okresie styczeń-kwiecień
br. produkcja ich była o 9,4% wyższa
niż przed rokiem, w tym przemysłu
spożywczego o 5,7%.
Wyraźnie poprawia się sytuacja
w budownictwie. Mimo to produkcja
tego działu nie osiągnęła jeszcze poziomu ubiegłorocznego. W okresie styczeń-kwiecień br. spadek wyniósł 11,5%.
Dynamikę gospodarki kreuje głównie popyt konsumpcyjny i inwestycje
infrastrukturalne. Podkreślić jednak należy, że tempo spożycia indywidualnego,
podobnie jak w 2009 roku, jest wyraźnie
wolniejsze niż w latach 2006-2008.
Wynika to z negatywnych tendencji
na rynku pracy. W okresie styczeńkwiecień br. przeciętne zatrudnienie
w sektorze przedsiębiorstw było o 1%
niższe niż rok wcześniej, a siła nabywcza
wynagrodzeń wzrosła tylko o 0,2%.
Nie bez znaczenia dla konsumpcji pozostaje też malejące tempo podaży kredytów dla gospodarstw domowych ze
strony banków komercyjnych, które
z jednej strony zaostrzyły kryteria ich
przyznawania, z drugiej zaś, konsumenci, wobec niepewności co do przyszłych dochodów oraz zatrudnienia,
bardziej ostrożnie zaciągają pożyczki.
Impulsem podtrzymującym spożycie, w kolejnym roku, jest natomiast
waloryzacja rent i emerytur, oparta
o wskaźnik inflacji, powiększony
o 20% realnego przyrostu płac w gospodarce narodowej. W okresie styczeń-kwiecień br., podobnie jak
w latach 2008-2009, siła nabywcza tych
świadczeń wzrosła o nieco ponad 4%.
Osłabienie popytu konsumpcyjnego znajduje odzwierciedlenie
w sprzedaży detalicznej, która
w cenach stałych, zwiększyła się
w I kwartale br. tylko o 0,3%.
Słabą stroną wzrostu gospodarczego, mogącą w przyszłości negatywnie wpływać na jakość i nowoczesność, a więc konkurencyjność
oferty towarowej polskich firm, jest
spadkowy trend procesów inwestycyjnych. W całym 2009 roku nakłady
brutto na środki trwałe zmalały
o 0,4% i zbliżona skala spadku utrzymuje się na początku bieżącego roku.
W przeciwieństwie do inwestycji prywatnych, notuje się wysoką dynamikę
inwestycji publicznych, związanych
głównie z obiektami infrastrukturalnymi, finansowanymi napływem funduszy strukturalnych z UE.
W handlu zagranicznym dynamika
eksportu przewyższa dynamikę importu. W I kwartale br. eksport, liczony
w euro, zwiększył się o 14%, a import
o 12,2%. Ujemne saldo było o 6%
mniejsze niż w analogicznym okresie
ubiegłego roku. Eksport produktów
rolno-spożywczych (w okresie styczeń-luty br.) był wyższy o 4,9%,
a import o 3,5%. Dodatnie saldo
wzrosło o 11%.
Poprawia się sytuacja finansowa
przedsiębiorstw, szczególnie o profilu proeksportowym. Wskaźnik
rentowności obrotu brutto ogółem
firm wzrósł z 3% w I kwartale
2009 roku do 5% w I kwartale
2010 roku, a obrotu netto odpowiednio z 2,2% do 4%.
W kwietniu br. roczny wzrost
cen towarów i usług konsumpcyjnych osiągnął 2,4%, kształtując się
poniżej celu inflacyjnego, określonego decyzją Rady Polityki Pieniężnej (2,5%). Czynnikiem
hamującym procesy inflacyjne były
ceny żywności, która w tym czasie
zdrożała zaledwie o 1,9%.
W kwietniu br. na rynku rolnym
ceny skupu żywca wieprzowego były
o 27% niższe niż w kwietniu ubiegłego roku. Tańszy niż przed rokiem
był także drób o 19% i bydło o 5%.
Cena skupu żyta była niższa o 8%.
Zdrożało natomiast mleko o 15%.
Ożywienie gospodarcze nie ma
jeszcze istotnego wpływu na sytuację
na rynku pracy. Stopa bezrobocia
w końcu kwietnia br. wyniosła 12,6%,
wobec 10,9% rok wcześniej.
Trudna pozostaje sytuacja finansów publicznych. Dużo wyższy poziom wydatków niż dochodów kreuje
coraz większy deficyt, którego relacja
do PKB przekracza obecnie 7%,
wpływając na szybkie powiększanie
się długu publicznego.
5
II. MIĘSO DROBIOWE
1. PODAŻ
Wolniejszy przyrost produkcji
w pierwszym półroczu 2009 roku,
szybszy w drugiej połowie roku
drobiowego zwiększyła się o 83 tys.
ton, tj. o 7% i wyniosła ok. 1248 tys.
ton. Zarówno import, jak i eksport
wzrosły w podobnej skali, bo o ok.
12%. Udział eksportu w produkcji
wyniósł 27%, a importu w konsumpcji, prawie 8%. Eksport netto był
o 12,5% większy niż przed rokiem.
Na zużycie w kraju pozostało o 54
tys. ton, tj. o 6% mięsa drobiowego
więcej niż w 2008 roku, a podaż
tego mięsa w sieci handlu detalicznego
wzrosła o 9%. Według danych GUS,
podobnie jak w roku poprzednim,
miał miejsce silny spadek obrotów
targowiskowych (o 32%). Zwiększył
się natomiast poziom samozaopatrzenia (o 8%).
Spadek produkcji mięsa drobiowego, jaki nastąpił w drugiej połowie
2008 roku, wywołał silny wzrost cen
na rynku drobiarskim. Koniunktura
na tym rynku na początku 2009 roku
znacząco się poprawiła. Jednak
w pierwszym półroczu 2009 roku,
mimo rosnącej opłacalności chowu
żywca drobiowego i małej podaży
wieprzowiny, produkcja mięsa drobiowego wzrosła zaledwie o 9 tys.
ton, tj. o 1,5% w relacji do tego
samego okresu przed rokiem i wyniosła 588 tys. ton. Powodem były
braki surowca rzeźnego, jakie wystąpiły na początku roku, w następstwie
kilkumiesięcznego okresu dekoniunktury. W pierwszej połowie 2009 roku
import mięsa drobiowego zwiększył
się do 38 tys. ton, a eksport do 151
tys. ton. Eksport netto był o niecałe
2% mniejszy niż przed rokiem. Na
zużycie w kraju pozostało o 2% więcej
mięsa drobiowego niż w pierwszym
półroczu 2008 roku. Jednak z uwagi
na zmiany zachodzące w kanałach
dystrybucji – silny spadek obrotów
targowiskowych, podaż mięsa drobiowego w krajowej sieci handlu detalicznego zwiększyła się o ok. 5%.
Dobra koniunktura na rynku drobiu
obserwowana w pierwszej połowie
2009 roku skutkowała znaczącym
przyspieszeniem dynamiki rozwoju
6
Tabela 1
Bilans miĊsa drobiowego (w tys. ton)
z tego:
Okres
Produkcja
Import
PodaĪ
Eksport
ZuĪycie w
kraju
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010*
916
1016
1037
1115
1165
1248
1335
89
82
89
97
68
76
88
1005
1098
1126
1212
1233
1324
1423
132
186
215
262
300
337
380
873
912
911
950
933
987
1043
805
755
762
658
752
837
897
22
108
101
220
109
74
70
46
49
48
72
72
76
76
I-VI 2007
VII-XII 2007
526
589
43
54
569
643
115
147
454
496
316
342
102
118
36
36
I-VI 2008
VII-XII 2008
579
586
30
38
609
624
145
155
464
469
384
368
44
65
36
36
I-VI 2009
VII-XII 2009
588
660
38
38
626
698
151
186
475
512
408
429
29
45
38
38
I-VI 2010*
VII-XII 2010*
635
700
40
48
675
748
175
205
500
543
434
463
28
42
38
38
I-VI 2011*
670
25
695
186
509
444
26
39
dostawy do
sieci
handl.
sprzedaĪ
targow.
samozaopatrzenie
* Prognoza IERiGĩ-PIB z maja 2010 roku.
ħródáo: Dane GUS.
Tabela 2
Produkcja Īywca drobiowego (w tys. ton)
Wyszczególnienie
Produkcja Īywca
w tym:
– kurczĊta brojlery
– indyki
2005
2006
2007
2008
2009
2010*
2011*
1451
1482
1593
1664
1783
1900
2000
980
278
975
320
1085
322
1130
341
1200
316
1280
340
1350
350
* Prognoza IERiGĩ-PIB z maja 2010 roku.
ħródáo: Na podstawie danych KRD-IG oraz GUS.
produkcji żywca i mięsa drobiowego
w drugim półroczu. W okresie od
lipca do grudnia 2009 roku wyprodukowano ok. 660 tys. ton mięsa drobiu,
co w relacji do drugiej połowy 2008
roku oznaczało przyrost rzędu 74 tys.
ton, tj. o 13%. Prawie 90% całego
rocznego przyrostu produkcji mięsa
drobiowego zostało wytworzone w
drugiej połowie 2009 roku. Wolumen
importu nie uległ zmianie, natomiast
eksport zwiększył się do 186 tys. ton,
tj. o 20%. Na zużycie na rynku wewnętrznym pozostało o 8,5% więcej
mięsa drobiowego niż przed rokiem,
a podaż w sieci handlowej zwiększyła
się o 14%. Stało się to jedną z podstawowych przyczyn wyhamowania
wzrostu cen detalicznych drobiu, obserwowanego od czerwca 2009 roku.
Poprawa opłacalności produkcji
żywca drobiowego w 2009 roku
Po spadku w 2006 roku,
w latach 2007, 2008 i 2009 zwiększało
się stado rodzicielskie, jako baza produkcyjna kur mięsnych. Znajdowało
to wyraz w stabilizacji cen piskląt,
które zmieniały się przede wszystkim
pod wpływem zmian w popycie zgłaszanym przez producentów żywca.
W 2009 roku wyprodukowano 1782,3
tys. ton żywca drobiowego z przeznaczeniem na ubój, tj. o ponad 118
tys. ton więcej niż w roku poprzednim.
Skupem objęte zostało 91,5% tej produkcji wobec 89,1% w 2008 roku
i niespełna 82% w 2007 roku. Zmniejsza się więc w ostatnich latach zaplecze towarowe dla obrotów
targowiskowych, co znajduje odzwierciedlenie w prezentowanych już
danych bilansowych.
Tabela 3
Rok 2009 nie był okresem jednorodnym pod względem kształtowania
się opłacalności produkcji drobiu.
Tym niemniej był to okres korzystny
dla sektora drobiarskiego, a nawet
pozwalający odrobić straty poniesione
w roku poprzednim. Średnie roczne
ceny skupu w 2009 roku w relacji
do 2008 roku, zwiększyły się o 6%.
Jednocześnie koszty pasz i piskląt,
tj. podstawowych nakładów w chowie
żywca drobiowego, zmniejszyły się
o 4%. Opłacalność chowu poprawiła
się. Ceny zbytu tuszek w zakładach
drobiarskich wzrosły o 11%, a ceny
detaliczne o 10,5%, a więc bardziej
niż ceny skupu.
Miesiące
Ceny na rynku kurcząt brojlerów (w zá za 1 sztukĊ lub 1 kg)
I
II
III
IV
V
VI
VII
VIII
IX
X
XI
XII
Mieszanka
DK
PisklĊta
(zá/szt.)
ĩywiec
(skup)
Tuszka
(zbyt)
Tuszka
(detal)
2009
2010
2009
2010
2009
2010
2009
2010
2009
2010
1,02
1,12
1,15
1,16
1,16
1,20
1,21
1,18
1,15
1,12
1,03
1,02
1,04
1,05
1,05
1,17
1,19
1,21
1,23
1,25
1,25
1,26
1,25
1,26
1,26
1,25
1,26
1,26
.
.
3,11
3,26
3,44
3,51
3,41
3,70
3,66
3,63
3,38
3,11
2,96
2,97
2,91
2,99
3,11
5,26
5,59
5,89
5,67
5,55
6,16
5,77
5,68
5,16
4,71
4,52
4,80
4,54
4,72
4,96
6,91
6,72
7,12
7,28
6,95
7,39
7,33
7,22
6,90
6,47
6,11
5,93
6,06
6,08
6,10
ħródáo: Zintegrowany System Rolniczej Informacji Rynkowej MRiRW; Biuletyn miesiĊczny
KRD-IG; GUS.
W okresie od marca do sierpnia
2009 roku, relacja cen żywca do cen
pasz przemysłowych, będąca uproszczoną miarą opłacalności chowu, była
korzystna i dość stabilna. W drugim
półroczu nasiliły się wahania jej poziomu. We wrześniu i październiku
relacja cen żywca i pasz pogorszyła
się, a w listopadzie i grudniu ponownie
wzrosła. Wahania opłacalności produkcji dowodzą małej stabilności
rynku i świadczą o wysokim poziomie
niepewności, w jakim funkcjonują
poszczególne podmioty.
Gorsza opłacalność produkcji
w I kwartale 2010 roku, jednak przewiduje się jej poprawę w następnych
miesiącach roku
Dobra koniunktura na rynku drobiarskim pogorszyła się w drugim
półroczu 2009 roku. Od sierpnia ceny
skupu kurcząt zaczęły spadać i na
przełomie 2009 i 2010 roku ukształtowały się na niskim poziomie poniżej
3 zł/kg. W pierwszym kwartale 2010
roku ceny żywca były o 8% niższe
niż w analogicznym okresie roku poprzedniego, a ceny pełnoporcjowych
mieszanek paszowych, o 5% niższe.
Relacja ceny żywca do ceny paszy
obniżyła się z 2,98 : 1 w pierwszym
kwartale 2009 roku do 2,87 : 1
w pierwszych trzech miesiącach 2010
roku, obrazując pogorszenie opłacalności chowu kurcząt brojlerów.
W chowie indyków redukcji cen skupu o 2% towarzyszył wzrost cen mieszanek paszowych o 3%. Relacja cen
żywca i paszy przemysłowej pogorszyła się znacząco, bo z 4,08 : 1 do
7
3,88 : 1, zbliżając się do poziomu
stanowiącego próg opłacalności produkcji indyków.
W drugim półroczu 2010 roku
można jednak przewidywać poprawę
opłacalności chowu żywca drobiowego. Przemawiają za tym następujące przesłanki:
− produkcja żywca wieprzowego
odbudowuje się bardzo powoli.
Nadal jest ona znacząco niższa
niż w latach poprzednich.
W pierwszym półroczu 2010 roku
produkcja wieprzowiny będzie
o 4% wyższa niż w tym samym
okresie 2009 roku, ale o 13% niższa niż w 2008 roku i o 20%
niższa niż w 2007 roku. Wieprzowina nie będzie więc zbyt szybko tanieć, co może przyczynić się
do podtrzymania wzrostowej dynamiki cen drobiu;
− w pierwszych miesiącach 2010 roku
zwiększył się eksport netto. Jeśli
tendencja ta się utrzyma, oznaczać
to będzie mniejszą podaż mięsa
drobiowego na rynku wewnętrznym,
a więc i wyższe ceny. Rozwojowi
eksportu sprzyjać powinny także
działania promocyjne podejmowane
przy wsparciu finansowym ze środków nowego funduszu promocji
mięsa drobiowego;
− od 30 czerwca 2010 roku wchodzi
w życie ustawa o dobrostanie kurcząt brojlerów, ograniczająca obsadę ptaków w kurnikach w przeliczeniu na 1 metr powierzchni
i uzależniająca ją od warunków
technicznych kurników. Część hodowców będzie prawdopodobnie
zmuszona do zmniejszenia wstawień piskląt do odchowu, co może
stać się bodźcem do wzrostu cen
skupu żywca rzeźnego;
− niższe ceny detaliczne drobiu prawdopodobnie przyczynią się do
zwiększenia jego spożycia, czemu
służyć będą również wspomniane
działania promocyjne podejmowane na rynku krajowym.
Wzrost produkcji mięsa drobiowego w 2010 roku
Od początku bieżącego roku rośnie
produkcja jaj wylęgowych drobiu
kurzego z przeznaczeniem do hodowli
użytkowej, zarówno typów mięsnych,
jak i mieszanych. Zwiększyła się też
ilość jaj wylęgowych kaczych i gęsich,
poddanych inkubacji. Wzrosła liczba
piskląt drobiu kurzego i indyczego
przeznaczonych do tuczu.
8
W okresie od stycznia do marca
2010 roku ubojnie drobiu skupiły
o 28% więcej żywca rzeźnego niż
w analogicznym okresie poprzedniego
roku. Jednak z uwagi na załamanie
produkcji drobiu, jakie nastąpiło
w pierwszym kwartale 2009 roku ten
wysoki wskaźnik wzrostu jest w dużym stopniu efektem niskiej bazy.
W pierwszych trzech miesiącach 2010
roku w porównaniu z ostatnim kwartałem 2009 roku skup żywca drobiowego był o 1% mniejszy.
Na tej podstawie, a także biorąc
pod uwagę przesłanki świadczące
o możliwości wzrostu opłacalności
chowu żywca drobiowego, przewiduje
się, że produkcja mięsa drobiowego
w 2010 roku będzie o ok. 87 tys.
ton, tj. o 7% większa niż w roku poprzednim i wyniesie ok. 1335 tys.
ton. Przyrost produkcji w pierwszej
połowie roku wyniesie prawdopodobnie 8%, a w drugiej – 6%. Wolniejszą dynamikę wzrostu w drugim
półroczu wiązać należy z przewidywaną postępującą odbudową rynku
wieprzowiny.
W pierwszych miesiącach 2010
roku zwiększał się wolumen eksportu
drobiu. Powstrzymanie tendencji do
umacniania się złotego może stymulować dalszy rozwój tego eksportu,
co sprzyjałoby wzrostowi produkcji
drobiu. W skali całego roku przewiduje się dalszy rozwój wymiany międzynarodowej, w tym wzrost importu
o 16% i eksportu o 13%. Udział eksportu w produkcji mięsa drobiowego
zwiększy się do 28%, a importu
w konsumpcji, pozostanie na poziomie
ok. 8%. W efekcie podaż mięsa drobiowego do rozdysponowania na ryn-
ku krajowym i na eksport może
wzrosnąć nieco bardziej niż produkcja.
Na zużycie w kraju pozostanie prawdopodobnie o 6% więcej tego mięsa
niż w 2009 roku, a jego podaż
w sieci handlu detalicznego zwiększy
się o 7%, tj. w stopniu zbliżonym do
dynamiki wzrostu produkcji.
W pierwszej połowie 2011 roku
tempo wzrostu produkcji mięsa drobiowego może ulec niewielkiemu
zwolnieniu, do ok. 6% w relacji do
analogicznego okresu poprzedniego
roku. Zużycie w kraju zwiększy się
prawdopodobnie tylko o ok. 2%,
co będzie następstwem prognozowanego 5-procentowego wzrostu
eksportu netto.
Brak istotnych zmian w organizacji łańcucha marketingowego na
rynku drobiarskim
W analizowanym okresie, łańcuch
drobiarski nadal charakteryzował się
asymetrycznym rozkładem siły rynkowej partnerów, z wyraźną przewagą
handlu detalicznego. Niski był też
stopień pionowego zintegrowania
sektora, czego przejawem praktycznym jest wysoki poziom ryzyka, które
nie jest proporcjonalnie dzielone między partnerów łańcucha. Znajduje to
odzwierciedlenie w dużej wahliwości
koniunktury rynkowej oraz w silnej
konkurencji między podmiotami tego
samego ogniwa.
Brak pionowego zintegrowania,
a także niedostateczna konsolidacja
w polskim sektorze drobiarskim stanowi istotną barierę dla pełnego wykorzystania posiadanych przewag
konkurencyjnych na jednolitym rynku
europejskim. Polska jest jednym
z najtańszych producentów mięsa
drobiowego w Unii Europejskiej,
o czym świadczy porównanie przeciętnych cen zbytu tego mięsa (tuszek
kurcząt) w UE i w Polsce.
2. PRZETWÓRSTWO
Wzrostowa tendencja przemysłowej produkcji mięsa w 2009 roku
W 2009 roku utrzymywała się
wzrostowa tendencja w przemysłowej
produkcji mięsa drobiowego. Dynamika wzrostu była już jednak słabsza
niż w poprzednich latach. Roczne
wskaźniki przyrostu produkcji obniżały się od 2005 roku; z poziomu
19,5% w tymże roku do 3% w 2009
roku. Na podstawie danych GUS,
szacuje się, że przemysłowe firmy
drobiarskie wytworzyły w 2009 roku
1450 tys. ton mięsa drobiowego.
Tempo wzrostu produkcji w drugiej
połowie 2009 roku było znacznie
wyższe niż w pierwszej. W okresach
miesięcznych występowała niestabilność produkcji, lecz zakres wahań
był dużo niższy niż w latach poprzednich. Mniejsza była też różnica
między maksymalną i minimalną produkcją miesięczną w roku 2009
w stosunku do roku poprzedniego
W 2009 roku wystąpiły nieduże
zmiany struktury rodzajowej produkcji
mięsa drobiowego. Wg danych GUS
o produkcji przemysłowej, mięso kurcząt stanowiło 79% wolumenu produkcji, a indyków 18%, podczas gdy
w poprzednim roku odpowiednio 76%
i 21%. Mięso chłodzone stanowiło
92% produkcji kurcząt oraz 89% produkcji indyków. Pozostałą część mięsa
kurcząt i indyków sprzedawano w postaci mrożonej. Powrócił więc wieloletni
trend, sprzed 2008 roku, szybszego
wzrostu produkcji mięsa świeżego
i chłodzonego niż mrożonego. Rozbiorowi mięsa na elementy podlegało
92% mięsa indyczego. Tylko 8% indyków sprzedawanych jest w postaci
całych tuszek – chłodzonych lub mrożonych. Natomiast połowa tuszek kurcząt
przeznaczana jest do rozbioru na kawałki,
reszta sprzedawana jest w całości,
w szczególności brojlery grillowe.
kurcząt była wyższa niż w 2008
roku, podczas gdy produkcja mięsa
z indyków zmalała. Wiązało się to
Tabela 4
Przemysáowa produkcja miĊsa drobiowego i wybranych przetworów
w jednostkach o zatrudnieniu powyĪej 9 osób (w tys. ton)
Lata
MiĊso drobiowe
WĊdliny
Konserwy
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
619
715
823
965
1035
1237
1304
1354
1408
1450*
71,1
76,9
95,8
85,5
109,2
126,0
96,3
118,4
104,5
126,0*
41,9
43,6
44,2
33,4
36,6
34,0
33,4
32,7
33,1
34,1
Wyroby
wĊdliniarskie
15,9
26,7
23,8
28,0
21,6
25,1
30,0
31,5
38,5
34,9*
* Szacunek IERiGĩ-PIB na podstawie danych GUS.
ħródáo: Dane GUS – Departament Statystyki Gospodarczej.
ze słabszą koniunkturą dla przemysłowych przetwórców mięsa indyczego. Większość produkcji pochodzi
z firm dużych, o zatrudnieniu powyżej
49 osób, jednakże w 2009 roku ich
udział w rynku zmniejszył się nieznacznie na rzecz producentów drobnych do ok. 83%.
Według szacunków na podstawie
danych GUS, produkcja głównych
asortymentów przetworów, tj. wędlin,
konserw i wyrobów wędliniarskich
drobiowych, w 2009 roku wyniosła
195 tys. ton, czyli o 11% więcej niż
w roku poprzednim. Od 2005 roku
wykazywana przez GUS produkcja
przetworów charakteryzuje się znacznymi wahaniami rocznymi – od spadku o 14% w 2006 roku do wzrostu o
14% w 2007 roku.
W produkcji przetworów największy udział wagowy i wartościowy
mają wędliny drobiowe. Według da-
nych GUS rekordowym pod względem produkcji tej grupy wyrobów
był rok 2005, kiedy to wytworzono
126 tys. ton wędlin drobiowych. Dane
wstępne wskazują, iż w 2009 roku
poziom produkcji wędlin powrócił
do stanu z 2005 roku. Od wielu lat
rosnącą tendencję wykazuje produkcja
wyrobów wędliniarskich, choć udział
tej grupy towarowej w sprzedaży
podstawowych asortymentów jest
nieduży i wynosi ok. 18%.
Dla zakładów przetwórczych, podobnie jak dla hodowców, pierwsze
półrocze 2009 roku było okresem
bardzo korzystnej koniunktury, ceny
na wszystkich szczeblach produkcji
i dystrybucji na rynku drobiarskim
rosły. W drugiej połowie roku nastąpił
czas malejących marż i spadających
zysków dla ubojni i przetwórni. Wiązało się to z intensywnie spadającymi
cenami zbytu, przy znacznie wolniej
spadających cenach skupu. Wzrosty
9
i spadki cenowe w firmach przetwórczych były znacznie silniejsze
niż w detalu.
Przez większą część 2009 roku
polskie ceny zbytu mięsa drobiowego
w przeliczeniu na euro utrzymywały
się na znacząco niższym poziomie
niż średnie ceny w Unii Europejskiej.
Średnio w roku polska cena zbytu
tuszek kurcząt stanowiła 73% unijnej.
Pod koniec minionego roku cenowa
przewaga konkurencyjna silnie
zmniejszała się względem niektórych
głównych europejskich producentów
m.in. pod wpływem zmian kursu walutowego. Dla przykładu w grudniu
2009 roku polskie ceny zbytu były
już tylko o 2% niższe od holenderskich a w marcu 2010 roku o 3%
wyższe od brytyjskich. Długofalowo
zaznacza się stopniowe zmniejszanie
się cenowych przewag konkurencyjnych polskich producentów.
Bardzo dobre wyniki finansowe
firm w 2009 roku
Po bardzo niekorzystnym dla polskiego drobiarstwa 2008 roku, nastąpił
czas prosperity dla firm przemysłowych. W 2009 roku średnie wyniki
finansowe polskich firm drobiarskich
zbliżyły się do korzystnego, rekordowego poziomu z 2007 roku. Udział
zysku przed opodatkowaniem w przychodach netto w 2009 roku zwiększył
się do 1,84%, podczas gdy w roku
poprzednim przemysł drobiarski wygenerował stratę w wysokości 0,03%.
Przychody ze sprzedaży produktów
przemysłu drobiarskiego w cenach
bieżących w 2009 roku wzrosły
o 17% w relacji do roku poprzedniego.
W 2008 roku przyrost ten wyniósł
8% w stosunku do 2007 roku.
Poprawa koniunktury wpłynęła
na znaczący wzrost liczby firm zyskownych. Jak podaje GUS, w 2009
roku jednostki zyskowne stanowiły
91% firm przemysłowych i dostarczyły 84% przychodów branży.
W roku poprzednim było ich tylko
75% łącznej liczby jednostek i wygenerowały 60% przychodów branży.
Podobnie jak w latach minionych,
w 2009 roku utrzymywał się wysoki
udział wpływów z eksportu w przychodach ze sprzedaży ogółem. Wyniósł
on ok. 18%, wobec 19% w 2008
i 19,5% w 2007 roku (w przeliczeniu
na PLN). W cenach bieżących, również
10
Tabela 5
Wyniki finansowe przedsiĊbiorstw drobiarskich
w firmach o zatrudnieniu powyĪej 9 osób
Lata
RentownoĞü
sprzedaĪy
brutto w %
RentownoĞü
sprzedaĪy
netto w %
Wspóáczynnik
páynnoĞci
bieĪącej*
Akumulacja
Ğrodków
wáasnych
(cash flow)
w%
Stopa
inwestowania
2005
2006
2007
2008
2009
1,73
1,00
2,03
-0,03
1,84
1,39
0,78
1,67
-0,12
1,49
1,09
1,04
1,14
1,02
1,10
3,03
2,66
3,37
1,52
3,11
1,90
1,95
1,30
1,54
1,03
I póár. 2005
I póár. 2006
I póár. 2007
I póár. 2008
I póár. 2009
1,81
-0,01
1,44
-0,30
1,75
1,43
-0,18
1,11
-0,43
1,49
1,06
1,05
1,07
1,03
1,13
3,12
1,94
2,83
1,20
3,16
1,84
2,13
1,32
1,27
1,00
* Stosunek sumy aktywów bieĪących do sumy pasywów bieĪących.
ħródáo: Obliczenia IERiGĩ-PIB na podstawie danych GUS.
wyrażonych w PLN, przychody z eksportu w 2009 roku były o 12% wyższe
niż w roku poprzednim.
Znacząco obniżył się poziom inwestowania w branży. W cenach bieżących, wartość nakładów inwestycyjnych zmniejszyła się o 28% w stosunku do poprzedniego roku. Stopa
inwestowania, tj. wskaźnik mierzący
poziom nakładów inwestycyjnych
w relacji do amortyzacji, zmniejszyła
się z poziomu 1,54 w 2008 roku do
1,03 w 2009 roku. Struktura nakładów
inwestycyjnych pozostawała zbliżona
do roku poprzedniego – 52% stanowiły
nakłady na maszyny i urządzenia oraz
35% na inwestycje budowlane.
Powiększyło się obciążenie przychodów kosztami finansowymi. Wartość bieżąca tych kosztów w 2009
roku była o 17% większa niż w poprzednim roku. Udział kosztów finansowych w przychodach netto
wyniósł 1,43%, podczas gdy rok
wcześniej 1,33%. W strukturze kosztów finansowych malejącą tendencję
wykazują odsetki od kredytów i pożyczek. Ich udział w kosztach finansowych ogółem obniżył się z 27%
w 2008 roku do 23% w 2009 roku.
Wskaźnik rentowności operacyjnej, stanowiący sumę kosztów finansowych, amortyzacji oraz zysku brutto
w relacji do przychodów uległ
w 2009 roku znacznemu podwyższeniu w odniesieniu do roku poprzedniego. Wzrósł on z poziomu
2,95% do 4,89%.
W 2009 roku znacząco poprawiła
się kondycja finansowa przemysłu
drobiarskiego względem przemysłu
mięsnego. Do tej pory utrzymywał
się dystans na niekorzyść drobiarstwa względem rentowności osiąganej w przemyśle mięsnym
i przemyśle spożywczym ogółem.
W 2009 roku rentowność brutto
w drobiarstwie i przemyśle mięsnym
wyrównały się na poziomie 1,8%.
Było to wynikiem nałożenia się na
siebie zjawisk silnej dekoniunktury
na rynku wieprzowiny i bardzo dobrej sytuacji rynkowej dla drobiarstwa. Różnica pomiędzy rentownością brutto przemysłu drobiarskiego i spożywczego, w 2009 roku
wyniosła 2,98 punktów procentowych, wobec 3,53 w roku 2008.
Współczynnik płynności bieżącej
dla branży drobiarskiej, wskazujący
na zdolność do regulacji bieżących
zobowiązań utrzymuje się od 2003
roku na korzystnym poziomie przewyższającym wartość 1,00. W 2009
roku wyniósł on 1,10. Wskaźnik płyn-
ności szybkiej uległ poprawie i wyniósł 0,84, głównie dzięki 13% wzrostowi wartości aktywów obrotowych,
przy stabilnej wartości zapasów.
3. HANDEL ZAGRANICZNY
W 2009 roku eksport żywego drobiu, mięsa, przetworów i podrobów
drobiowych wyniósł 337,2 tys. ton
w wadze produktu i był o ok. 14%
większy niż w 2008 roku. Ceny mięsa
i przetworów drobiowych były niższe
niż przed rokiem i wpływy z eksportu
obniżyły się o ok. 9% (do 657,3 mln
euro). Import produktów drobiowych
wzrósł z 66,3 tys. ton w 2008 roku
do 75,7 tys. ton w 2009 roku, a wydatki na ich zakup zmniejszyły się
o ok. 4% (do 108,3 mln euro). Dodatnie saldo obrotów handlu zagranicznego drobiem ukształtowało się
na poziomie 549 mln euro i było
o 59 mln euro niższe niż w 2008 roku.
Tabela 6
Obroty handlu zagranicznego drobiem (w mln euro)
Wyszczególnienie
2009*
2010**
2006
2007
2008
ogóáem
I póár.
II póár.
ogóáem
I póár.
II póár.
Eksport ogóáem
– drób Īywy w ekw. miĊsa
– miĊso i podroby
– przetwory
463,3
17,4
420,3
25,6
654,5
18,7
585,6
50,2
720,3
21,0
645,7
53,6
657,3
30,5
572,9
53,9
304,2
15,3
263,2
25,7
353,1
15,2
309,7
28,2
679,0
32,0
584,0
63,0
319,0
16,0
270,0
33,0
360,0
16,0
314,0
30,0
Import ogóáem
– przetwory
103,4
45,9
51,7
5,8
126,9
61,2
53,2
12,5
112,3
56,5
40,0
15,8
108,3
51,8
40,3
16,2
55,0
24,2
22,9
7,9
53,3
27,6
17,4
8,3
117,0
54,0
45,0
18,0
53,0
27,0
19,0
7,0
64,0
27,0
26,0
11,0
Saldo obrotów ogóáem
359,9
527,6
608,0
549,0
249,2
299,8
562,0
266,0
296,0
* Dane wstĊpne.
** Prognoza IERiGĩ-PIB.
ħródáo: Na podstawie danych IERiGĩ-PIB.
11
Eksport
W 2009 roku eksport mięsa i podrobów drobiowych wyniósł 304,7 tys.
ton i był o ok. 10% większy niż
w 2008 roku, w tym do UE-12 wzrósł
o ok. 32% (do 89,6 tys. ton). Do UE
15 wyniósł on 162,5 tys. ton i był
o ok. 3% mniejszy niż przed rokiem,
głównie z powodu spadku eksportu
do Niemiec (z 75,9 do 69,1 tys. ton),
Holandii (z 25,9 do 23,5 tys. ton)
i Francji (z 17,2 do 15,8 tys. ton).
Wzrósł eksport mięsa i podrobów drobiowych przede wszystkim do Czech
(z 27,1 do 39,3 tys. ton) i do Wlk.
Brytanii (z 24,5 do 27,2 tys. ton).
W 2009 roku eksport mięsa i podrobów drobiowych do państw trzecich
wyniósł 52,6 tys. ton i był o 12,6 tys.
ton większy niż przed rokiem, głównie
w wyniku ponad 2,5-krotnego wzrostu
sprzedaży do Hongkongu (z 5,9 do
15,6 tys. ton). Natomiast na Ukrainę
zwiększył się on o 1,1 tys. ton (do
11,7 tys. ton). Udział państw trzecich
we wpływach z eksportu mięsa drobiowego wynosił ok. 8% (45,6 mln
euro) i był o 3 punkty procentowe
większy niż w 2008 roku.
W 2009 roku w UE-27 średnia
cena mięsa drobiowego wynosiła
170,6 euro/100 kg i była o 9,7 euro
niższa niż przed rokiem. W rezultacie
ceny w polskim eksporcie obniżyły
się średnio z 2,34 euro/kg w 2008
roku do 1,88 euro/kg w 2009 roku
(o ok. 20%). Wpływy z eksportu
mięsa i podrobów drobiowych wyniosły 572,9 mln euro i były o ok.
11% mniejsze niż w poprzednim
roku. Tak duży spadek cen był spowodowany między innymi wzrostem
eksportu niższych gatunkowo asortymentów mięsa drobiowego. Wskazują na to różnice w poziomie cen
uzyskiwanych w poszczególnych regionach. W eksporcie do państw trzecich były one najniższe i wynosiły
0,87 euro/kg w 2009 roku, wobec
0,90 euro/kg w 2008 roku. Najwyższe
ceny były nadal w eksporcie do UE15 (2,43 euro/kg), ale w porównaniu
do roku 2008 były one niższe o 0,56
euro/kg. Ceny mięsa drobiowego
w eksporcie do UE-12 obniżyły się
średnio o 0,12 euro/kg (z 1,58 do
1,46 euro/kg).
W 2009 roku wpływy z eksportu
przetworów drobiowych wyniosły
53,9 mln euro i były o 0,3 mln euro
większe niż w 2008 roku. Ich eksport
wzrósł z 15,2 tys. ton w 2008 roku
do 23,8 tys. ton w 2009 roku, w tym
do UE-12 wzrósł o 2,8 tys. ton (do
10,6 tys. ton) i do państw trzecich
o 0,8 tys. ton (do 2,7 tys. ton). Natomiast eksport do państw piętnastki
wynosi 10,5 tys. ton i był zbliżony
do poziomu z poprzedniego roku.
Ceny przetworów drobiowych w eksporcie obniżyły się średnio z 2,64
euro/kg w 2008 roku do 2,26 euro/kg
w 2009 roku.
Tabela 7
Obroty handlu zagranicznego drobiem (w tys. ton)
Wyszczególnienie
2006
2007
2008
Eksport ogóáem
– przetwory
215,2
1,8
199,6
13,8
261,7
2,1
236,8
22,8
Import ogóáem
– przetwory
88,8
17,4
69,1
2,3
126,4
* Dane wstĊpne.
12
2009*
2010**
ogóáem
I póár.
II póár.
ogóáem
I póár.
II póár.
294,9
4,2
275,5
15,2
337,2
8,7
304,7
23,8
150,6
3,5
136,2
10,9
186,6
5,2
168,5
12,9
380,0
10,0
340,0
30,0
175,0
5,0
155,0
15,0
205,0
5,0
185,0
15,0
96,9
34,8
57,8
4,3
66,3
29,6
33,0
3,7
75,7
29,4
40,0
6,3
37,7
12,5
22,5
2,7
38,0
16,9
17,5
3,6
88,0
33,0
48,0
7,0
40,0
17,0
20,0
3,0
48,0
16,0
28,0
4,0
164,8
228,6
261,5
112,9
148,6
292,0
135,0
157,0
Eksport żywego drobiu wzrósł
z 42 mln sztuk w 2008 roku do 61,3
mln sztuk w 2009 roku, w tym na
Ukrainę z 35,5 do 48,3 mln sztuk.
Spadek cen w eksporcie żywego drobiu (ok. 4%) był dużo łagodniejszy
niż w eksporcie mięsa i przetworów
drobiowych. Średnia cena w eksporcie
piskląt wynosiła 0,49 euro/sztukę
w 2009 roku, wobec 0,51 euro/sztukę
w 2008 roku, w tym w eksporcie na
Ukrainę 0,32 euro/sztukę i była
o 0,06 euro centów niższa w porównaniu do roku poprzedniego. Wartość
eksportu żywego drobiu wzrosła
z 21 mln euro w 2008 roku do 30,5
mln euro w 2009 roku.
Import
Import mięsa drobiowego wzrósł
z 33 tys. ton w 2008 roku do 40 tys.
ton w 2009 roku, w tym z UE-15
z 27,5 do 36,4 tys. ton. Zwiększyły się
zakupy w Niemczech (z 9,1 do 10,3
tys. ton), w Wlk. Brytanii (z 6,7 do 7,5
tys. ton), w Holandii (z 4,4 do 4,9 tys.
ton), we Francji (z 2,8 do 4,8 tys. ton),
w Belgii (z 1,4 do 2,8 tys. ton).
W 2009 roku w imporcie mięsa
drobiowego z UE-12 utrzymywała
się tendencja spadkowa. Mniejszy
był import przede wszystkim
z Czech (z 2 do 0,7 tys. ton), Słowacji
(z 1 do 0,7 tys. ton) i Węgier (z 1,9
do 1,2 tys. ton). W rezultacie zakupy
mięsa i podrobów drobiowych w UE12 wyniosły 2,9 tys. ton i od 2006
roku zmniejszyły się prawie czterokrotnie. Niski był również ich import
z państw trzecich (0,7 tys. ton).
W 2009 roku wartość importu
mięsa i podrobów drobiowych wy-
niosła 40,3 mln euro i była zbliżona
do poziomu z poprzedniego roku,
gdyż ich ceny były o ok. 21% niższe niż w 2008 roku. Średnia cena
w imporcie mięsa drobiowego wynosiła ok. 1 euro/kg, w tym z UE
15 0,95 euro/kg, z UE-12 1,45
euro/kg i z państw trzecich 1,85
euro/kg.
W 2009 roku import żywego drobiu wyniósł 52,1 mln sztuk i był
o 2,6 mln sztuk większy niż w 2008
roku. Drób importowano tak samo
jak w latach poprzednich z UE-27.
Wzrost zakupów odnotowano przede
wszystkim z Danii (z 6,0 do 9,4 mln
sztuk), Słowacji (z 6,0 do 6,8 mln
sztuk) i Francji (4,6 do 6,8 mln
sztuk). Jednocześnie nastąpił spadek
importu z Niemiec (z 10,5 do 7,7
mln sztuk).
Średnia cena w imporcie żywego
drobiu obniżyła się z 1,20 euro/sztukę w 2008 roku do 0,99 euro/sztukę
w 2009 roku, a wydatki na import
spadły o ok. 8% (do 51,8 tys. ton).
Struktura importowanego drobiu
była bardzo zróżnicowana, o czym
świadczą ceny zakupu w poszczególnych krajach. Z Danii importowane były pisklęta po 0,34
euro/sztukę, a z Holandii brojlery
po 1,80 euro/sztukę.
W 2009 roku niższe niż przed rokiem były również ceny importowanych
przetworów drobiowych. Wynosiły one
2,57 euro/kg i były o 0,59 euro/kg
niższe niż w 2008 roku. W wyniku
większych zakupów przetworów drobiowych w UE-15, ich import zwiększył
się z 3,7 tys. ton w 2008 roku do 6,3
tys. ton w 2009 roku.
Przewidywany rozwój handlu zagranicznego w 2010 roku
W 2010 roku eksport żywego drobiu, mięsa, podrobów i przetworów
drobiowych może wynieść 380 tys.
ton w wadze produktu i być o ok.
13% większy niż w 2009 roku.
W I półroczu bieżącego roku może
on wzrosnąć o ok. 16% (do 175 tys.
ton) w porównaniu do I półrocza
2009 roku, a w II półroczu 2010
roku może on być o ok. 10% większy
niż przed rokiem. Na utrzymywanie
się trendu wzrostowego wskazują
wyniki eksportu w styczniu i lutym
2010 roku. W ciągu dwóch miesięcy
br. eksport mięsa drobiowego wyniósł
51,9 tys. ton i był o ok. 11 tys. ton
większy niż w analogicznych miesiącach 2009 roku, a eksport żywego
drobiu zwiększył się prawie trzykrotnie. Jednocześnie nastąpił duży
spadek cen w eksporcie mięsa drobiowego – z 1,89 euro/kg w styczniu
i lutym 2009 roku do 1,74 euro/kg
w analogicznych miesiącach 2010 roku.
W 2010 roku import produktów
drobiowych może wynieść ok. 88
tys. ton i być o 12 tys. ton większy
niż w 2009 roku. Mięso drobiowe
z importu wykorzystywane jest
w krajowym przemyśle przetwórczym, który sukcesywnie zwiększa
produkcję wędlin i wyrobów wędliniarskich drobiowych. W br. ceny
mięsa z kurcząt będą niższe niż przed
rokiem. W I kwartale 2010 roku średnia
cena sprzedaży mięsa z kurcząt wynosiła 158,8 euro/100 kg, wobec 174,5
euro/100 kg w I kwartale 2009 roku.
W 2010 roku wzrost eksportu będzie prawdopodobnie większy od
wzrostu importu i poziom dodatniego
13
salda obrotów handlu zagranicznego
drobiem, mięsem, podrobami i przetworami drobiowymi może wzrosnąć
z 261,5 tys. ton w 2009 roku do 292
4. POPYT
CENY DETALICZNE DROBIU
Wzrost cen drobiu w 2009 roku
W 2009 roku, w przeciwieństwie
do roku poprzedniego, ceny detaliczne
drobiu wykazywały silną tendencję
wzrostową i były o 9,9% wyższe niż
w 2008 roku. Wzrost cen drobiu był
zbliżony do wzrostu cen wołowiny
(10,0%) i nieco wyższy niż mięsa
wieprzowego (8,2%).
W okresie grudzień 2008 roku –
grudzień 2009 roku ceny detaliczne
mięsa drobiowego wzrosły o 5,5%,
przy różnokierunkowych zmianach
w obu półroczach. W okresie styczeńczerwiec 2009 roku, z uwagi na niedobór podaży spowodowany niskim
tempem wzrostu krajowej produkcji
oraz ożywieniem popytu wewnętrznego
i eksportowego, wzrosły one o 21,1%,
a w okresie lipiec-grudzień 2009 roku,
w wyniku dynamicznego wzrostu produkcji, uległy redukcji o 13%.
Zróżnicowana dynamika cen poszczególnych rodzajów mięsa i przetworów drobiowych
Od grudnia 2008 roku do grudnia
2009 roku łączne ceny detaliczne
kur, kogutów i kurcząt wzrosły
o 4,8%, podczas gdy drobiu pozostałego, tj. gęsi, kaczek i indyków
o 11,9%. Mięso indycze stało się relatywnie drogim rodzajem mięsa drobiowego, zwłaszcza wobec mięsa
kurcząt.
W grudniu 2009 roku, w porównaniu z grudniem 2008 roku, ceny
wędlin drobiowych zwiększyły się
o 5,3%, przy wzroście łącznych cen
przetworów mięsnych o 6,2%. Ponieważ także i w 2008 roku tempo
drożenia wędlin drobiowych było
wolniejsze niż przetworów z mięsa
czerwonego, wzrosła konkurencyjność
cenowa wędlin drobiowych na rynku
wyrobów mięsnych.
Zmiany cen poszczególnych asortymentów produktów drobiarskich
były większe niż wskaźników zagregowanych. W grudniu 2009 roku,
w stosunku do analogicznego okresu
przed rokiem, w grupie mięsa drobiowego surowego najbardziej wzrosły ceny udek z indyka (o 21,9%)
oraz najtańszych asortymentów, tj.
porcji rosołowych z kurcząt (o 10,8%)
i mięsa mielonego z indyka (o 6,8%).
Ceny filetów z piersi indyka zwiększyły się o 5,7%, a kurcząt z rożna
Tabela 8
MiesiĊczne wskaĨniki zmian cen detalicznych miĊsa
MiĊso i przetwory
ogóáem
Lata
i miesiące
MiĊso surowe
woáowe
MiĊso surowe
drobiowe
miesiąc
poprz.
= 100
XII
poprz.
roku
= 100
miesiąc
poprz.
= 100
XII
poprz.
roku
= 100
miesiąc
poprz.
= 100
XII
poprz.
roku
= 100
miesiąc
poprz.
= 100
XII
poprz.
roku
= 100
2004 XII
2005 XII
2006 XII
2007 XII
99,9
98,8
98,8
98,7
115,6
94,2
98,7
106,5
99,2
98,1
98,0
98,9
120,2
91,6
99,7
102,1
100,1
100,0
100,2
100,0
139,7
104,1
104,0
102,4
100,9
96,7
97,6
94,6
113,2
84,5
92,4
123,0
2008 I
II
III
IV
V
VI
VII
VIII
IX
X
XI
XII
101,4
99,2
100,4
100,0
100,8
102,0
100,7
100,8
100,6
99,9
99,7
99,9
101,4
100,6
101,0
101,0
101,8
103,8
104,6
105,4
106,0
105,9
105,5
105,4
102,9
97,3
100,1
100,3
101,6
104,0
100,4
101,0
101,1
100,0
99,3
100,5
102,9
100,1
100,2
100,5
102,2
106,3
106,7
107,8
109,0
109,0
108,2
108,8
101,1
100,1
100,2
100,5
100,3
100,5
100,3
100,1
100,2
100,2
100,2
100,4
101,1
101,3
101,5
102,0
102,4
102,9
103,2
103,3
103,9
104,2
104,3
104,6
101,8
100,0
102,6
98,7
100,6
99,7
101,4
99,2
99,0
97,7
98,4
98,8
101,8
101,8
104,5
103,1
103,8
103,5
105,0
104,1
103,1
100,8
99,2
98,0
2009 I
II
III
IV
V
VI
VII
VIII
IX
X
XI
XII
102,5
99,9
102,5
101,6
100,4
101,2
101,0
100,1
99,6
98,9
98,8
99,0
102,5
102,3
104,9
106,6
107,0
108,3
109,4
109,5
109,0
107,3
106,4
105,4
100,9
98,9
102,7
102,2
100,8
100,5
101,6
100,0
99,7
98,1
98,3
98,5
100,9
99,8
102,5
104,8
105,7
106,3
108,0
107,9
107,6
105,4
104,4
102,2
101,2
101,0
102,4
102,3
100,8
100,9
101,3
100,4
100,4
100,2
100,3
99,7
101,2
102,3
104,7
107,1
107,9
108,9
110,4
110,8
111,2
111,9
112,0
111,4
111,8
99,4
105,1
102,2
97,7
103,9
99,7
98,9
97,4
96,0
96,4
98,0
111,8
111,1
116,8
119,4
116,6
121,1
120,7
119,4
116,3
108,6
106,3
105,5
2010 I
II
III
100,2
99,2
99,6
100,2
99,4
99,1
99,7
97,5
99,4
99,7
97,2
96,7
100,4
100,3
100,0
100,4
100,7
100,7
101,6
100,0
100,1
101,6
101,6
101,7
14
MiĊso surowe
wieprzowe
Tabela 9
WskaĨniki cen detalicznych towarów i usáug konsumpcyjnych
oraz wybranych grup ĪywnoĞci
Wyszczególnienie
Towary i usáugi
konsumpcyjne
ĩywnoĞü i napoje
bezalkoholowe
MiĊso, podroby
i przetwory
MiĊso surowe:
woáowe
cielĊce
wieprzowe
drobiowe
kury, koguty,
kurczĊta
drób pozostaáy
Podroby surowe
Przetwory miĊsne
i wĊdliny
wĊdliny drobiowe
Mleko, sery i jaja
Jaja
Artykuáy
mleczarskie
Ryby i przetwory
III 2010
XII 2008
XII 2007
= 100
I-XII 2008
I-XII 2007
= 100
XII 2009
XII 2008
= 100
I-XII 2009
I-XII 2008
= 100
III 2009
= 100
XII 2009
= 100
103,3
104,2
103,5
103,5
102,6
101,2
103,2
106,1
103,4
104,1
101,4
101,5
105,4
104,3
104,6
102,9
108,8
98,0
104,7
103,3
104,0
103,0
106,8
98,6
105,4
104,4
111,4
106,9
102,2
105,5
108,4
109,0
110,0
106,2
108,2
109,9
99,5
.
.
.
96,4
91,9
99,1
.
100,7
.
96,7
101,7
98,3
95,5
109,1
98,1
102,5
107,1
104,8
111,9
108,2
109,9
109,6
114,1
.
.
.
106,2
103,2
105,9
106,7
106,2
105,3
107,8
105,1
.
.
99,1
.
98,8
101,1
109,5
109,4
101,3
115,3
98,8
108,7
102,0
.
100,6
103,0
98,5
103,7
109,6
102,8
99,3
109,0
97,4
108,4
.
105,8
.
100,9
.
.
.
o 3,6%. Spośród przetworów z mięsa
drobiowego najbardziej podrożały
parówki drobiowe (o 9,1%) i pasztet
z drobiu (o 6%). Mniejszy od średniego wzrostu cen przetworów był
wzrost cen relatywnie drogich asortymentów wędlin, tj. szynki drobiowej
(o 4,9%) i polędwicy (o 0,7%).
Możliwy niewielki spadek cen
mięsa drobiowego w 2010 roku
Korzystne tendencje w eksporcie
stymulowały wzrost cen drobiu w
pierwszych miesiącach 2010 roku.
W marcu 2010 roku ceny detaliczne
mięsa drobiowego były o 1,7% wyższe niż w końcu 2009 roku, lecz o
ponad 8% niższe niż w analogicznym
okresie przed rokiem. W I kwartale
br. konsumenci płacili za drób średnio
o 5,2% mniej niż w I kwartale 2009
roku.
Przewiduje się, że z uwagi na
spodziewany wzrost produkcji, w całym 2010 roku dynamika cen drobiu
będzie ujemna, lecz na koniec roku
spadek cen w relacji rocznej będzie
raczej niewielki. Czynnikiem hamującym tempo spadku cen drobiu będzie wzrost eksportu i ożywienie
popytu krajowego.
15
SPOŻYCIE DROBIU
Niewielki wzrost konsumpcji drobiu
na 1 mieszkańca w 2009 i 2010 roku
W 2008 roku bilansowe spożycie
mięsa i podrobów wyniosło 75,3 kg
na mieszkańca, w tym mięsa wieprzowego 42,7 kg, wołowego 3,8 kg
i drobiowego 24,1 kg. Było ono
o 2,3 kg, tj. o 2,8% mniejsze w porównaniu z rokiem poprzednim. Spożycie wieprzowiny zmalało o 0,9 kg,
tj. o 2,1% i wołowiny o 0,2 kg, tj.
o 5,0%, przy nieznacznym wzroście
konsumpcji drobiu (o 0,1 kg, tj. o 0,4%).
Szacuje się, że w 2009 roku,
w porównaniu z rokiem poprzednim,
konsumpcja wieprzowiny obniżyła
się o 0,8 kg, tj. o ok. 2,0% na mieszkańca, a wołowiny zmalała o 5,3%,
16
do 3,6 kg na mieszkańca. Nieznacznie,
bo o 0,2 kg, tj. o ok. 1,0% wzrosło
spożycie drobiu. Całkowita bilansowa
konsumpcja mięsa i podrobów wyniosła 75,1 kg i była podobna do notowanej w 2008 roku.
Przewiduje się, że w 2010 roku,
w wyniku spodziewanego zwiększenia
produkcji, konsumpcja drobiu wzrośnie do 25 kg, tj. o ok. 3,0% w porównaniu z rokiem poprzednim.
Wzrostowi spożycia drobiu towarzyszyć będzie stabilizacja spożycia
wieprzowiny i spadek spożycia wołowiny o 5,6%, do 3,4 kg na mieszkańca. Całkowita konsumpcja mięsa
i podrobów wyniesie 75,6 kg na
mieszkańca i będzie o 0,4 kg, tj.
o 0,5% większa niż w latach 20082009, lecz nadal o 2,0 kg, tj. o ok.
3,0% mniejsza niż w 2007 roku.
W 2010 roku, w porównaniu z 2007
rokiem, bilansowa konsumpcja mięsa
czerwonego zmaleje o 2,2 kg, a drobiu
wzrośnie o 1 kg.
Nieznaczny wzrost spożycia drobiu w gospodarstwach domowych
w 2009 roku
Z badań budżetów gospodarstw
domowych wynika, że w 2009 roku
w gospodarstwach domowych całkowita konsumpcja mięsa, podrobów
i przetworów mięsnych była o ok.
1,0% mniejsza niż w 2008 roku. Istotnie
zmalała konsumpcja mięsa wieprzowego (o 4,3%), przy stabilizacji spożycia kulinarnej wołowiny i niewielkim
wzroście konsumpcji drobiu (o 0,7%).
O wzroście spożycia mięsa drobiowego
zadecydował wzrost konsumpcji mięsa
kur, kogutów i kurcząt o 1,5%. Konsumpcja drobiu pozostałego, tj. gęsi,
kaczek i indyków obniżyła się o 7,1%.
Tabela 10
SpoĪycie miĊsa w Polsce (w kg na 1 mieszkaĔca)
MiĊso áącznie z podrobami
Lata
Ogóáem
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009*
2010**
w tym miĊso bez podrobów
wieprzowe
woáowe
drobiowe
39,0
38,6
39,2
41,2
39,1
39,0
41,4
43,6
42,7
41,9
42,0
7,1
5,6
5,2
5,8
5,3
3,9
4,5
4,0
3,8
3,6
3,4
14,7
17,2
19,8
19,7
22,2
23,4
23,7
24,0
24,1
24,3
25,0
66,1
66,6
69,5
72,1
71,8
71,2
74,3
77,6
75,3
75,1
75,6
* Dane wstĊpne.
ħródáo: Dane GUS i prognozy IERiGĩ-PIB.
Tabela 11
SpoĪycie miĊsa, podrobów i przetworów miĊsnych
w gospodarstwach domowych (w kg na 1 osobĊ)
Wyszczególnienie
2008
2009
2009
2008 = 100
MiĊso surowe:
Drobiowe
kury, koguty, kurczĊta
drób pozostaáy
Przetwory miĊsne i inne produkty zawierające miĊso
WĊdliny drobiowe
Podroby
37,08
17,76
16,08
1,68
28,68
2,52
1,44
36,48
17,88
16,32
1,56
28,44
2,64
1,44
98,4
100,7
101,5
92,9
99,2
104,8
100,0
RAZEM MIĉSO, PODROBY i PRZETWORY
67,20
66,36
98,8
ħródáo: Dane GUS i obliczenia IERiGĩ-PIB.
W I półroczu 2009 roku spożycie
drobiu w gospodarstwach domowych
było zbliżone do notowanego przed
rokiem. Obniżka cen detalicznych
doprowadziła do ożywienia popytu
w drugiej połowie roku. W II półroczu 2009 roku wzrosła głównie
konsumpcja mięsa kurcząt, przy
znacznej redukcji spożycia mięsa
indyczego.
W 2009 roku odnotowano istotny
wzrost popytu na wędliny drobiowe.
W porównaniu z rokiem poprzednim
gospodarstwa domowe zwiększyły
spożycie tych produktów o 4,8%,
przy ograniczeniu całkowitej konsumpcji przetworów mięsnych
(o 0,4%).
W 2009 roku konsumpcję mięsa
drobiowego zwiększyły wszystkie gos-
podarstwa domowe, z wyjątkiem rolników. Najwyższy jej wzrost (o 3,8%)
odnotowano w gospodarstwach utrzymujących się z pracy na rachunek
własny, a najmniejszy (o 1%) w gospodarstwach emerytów. W gospodarstwach domowych rolników konsumpcja mięsa drobiowego spadła
o 4,3%, w tym indyczego o 17,4%.
W 2009 roku gospodarstwa domowe rolników istotnie zwiększyły
konsumpcję wędlin drobiowych
(o ok. 18%). Wzrost konsumpcji tych
wyrobów odnotowano także w gospodarstwach rencistów (o 8,7%) oraz
pracowników (o 5%). W gospodarstwach emerytów konsumpcja wędlin
drobiowych była taka sama jak
w roku poprzednim, a w pozostałych,
tj. utrzymujących się z pracy na rachunek własny, zmalała o 5,3%.
W 2009 roku przeciętne miesięczne
nominalne wydatki gospodarstw domowych na mięso drobiowe były
o 9,9% wyższe, a na wędliny drobiowe
o 6,5% wyższe niż w roku poprzednim. Realna wartość wydatków na
mięso drobiowe nie zmieniła się,
a na wędliny drobiowe wzrosła o 1,3%.
Udziały wydatków na drób i wędliny
drobiowe w wydatkach gospodarstw
domowych na żywność w 2009 roku
wyniosły odpowiednio 5,0% i 1,2%.
W obu przypadkach były one nieco
większe niż w 2008 roku.
W 2009 roku w gospodarstwach
domowych spadła konsumpcja drobiu
z samozaopatrzenia. W gospodarstwach
domowych rolników udział konsumpcji
naturalnej drobiu w całkowitej konsumpcji mięsa drobiowego wyniósł
45,2%, wobec 49,4% w 2008 roku.
17
III. JAJA
1. PODAŻ
Tabela 12
Bilans jaj (w tys. ton)
Rosnąca rola eksportu w bilansie
jaj w 2009 roku
Według wstępnych danych GUS,
całkowita produkcja jaj w 2009 roku
wyniosła 614 tys. ton i była o 4%
większa niż w roku poprzednim. Produkcja jaj konsumpcyjnych wzrosła
do poziomu 554 tys. ton, tj. o 3,7%.
W 2008 roku tempo wzrostu produkcji
jaj konsumpcyjnych było prawie dwukrotnie wyższe i wyniosło 7%. Przyrost produkcji jaj następuje głównie
w wyniku wzrostu liczebności niosek,
gdyż ich nieśność poprawia się
z roku na rok nieznacznie.
Podobnie jak w latach poprzednich,
również w 2009 roku zwiększały się
obroty handlu zagranicznego jajami spożywczymi. W relacji do 2008 roku
import jaj wzrósł do 32 tys. ton, tj.
o 60%, co stanowiło 7,5% krajowej
konsumpcji i 20% eksportu jaj. Eksport
ukształtował się na poziomie o 20%
wyższym niż przed rokiem i wyniósł
160 tys. ton. Jego udział w produkcji jaj
konsumpcyjnych wzrósł do prawie 29%.
Jest to obecnie główny czynnik pobudzający rozwój produkcji, gdyż zużycie
jaj w kraju, w tym na cele konsumpcyjne,
zwiększyło się tylko o 1%. Konsumpcja
jaj zmniejszyła się w 2007 roku o 10%
w relacji do roku poprzedniego i mimo
silnego, 7-procentowego wzrostu w 2008
roku i 1-procentowego w 2009 roku nie
powróciła do poziomu z 2006 roku.
Gdyby nie eksport, produkcja jaj byłaby
znacząco niższa. Świadczy o tym także
bardzo wysoki poziom samowystarczalności produkcji.
Dobra koniunktura na rynku jaj
w 2009 roku i w pierwszym kwartale
2010 roku
W 2009 roku dobrą koniunkturę na
rynku jaj można odnotować nie tylko
w Polsce, ale też w Unii Europejskiej.
W Polsce opłacalność produkcji jaj konsumpcyjnych znacząco się poprawiła,
głównie ze względu na szybki i znaczny
wzrost cen. W 2009 roku w relacji do
roku poprzedniego, średnie ceny zbytu
jaj sprzedawanych przez zakłady pakujące
wzrosły o 17%. Przez długi czas ceny
jaj rosły mimo wysokiego poziomu, co
sprzyjało rozwojowi produkcji.
18
Wyszczególnienie
2006
2007
2008
2009*
2010**
Produkcja ogóáem
w tym: konsumpcyjne
Import jaj konsumpcyjnych
Eksport jaj konsumpcyjnych
ZuĪycie jaj konsumpcyjnych w kraju
w tym: na spoĪycie
546
493
11
62
442
431
556
501
11
109
403
389
590
534
20
133
421
418
614
554
32
160
426
422
645
580
38
189
429
425
SamowystarczalnoĞü (%)
Udziaá importu w konsumpcji (%)
Udziaá eksportu w produkcji (%)
112
2,6
12,6
124
2,8
21,8
127
4,8
24,9
131
7,5
28,9
136
8,9
32,6
* Dane wstĊpne.
** Prognoza IERiGĩ-PIB z maja 2010 roku.
Wysokie ceny uzyskiwano też
w eksporcie jaj, który kierowany jest
niemal wyłącznie do państw Unii Europejskiej, w tym przede wszystkim
do Niemiec. Od początku 2009 roku
w Niemczech i w Austrii wycofane
zostały z produkcji jaj tzw. klatki konwencjonalne. Podniosło to koszty produkcji jaj w tych krajach. Ponadto, od
1 stycznia 2010 roku w niemieckich
sklepach nie sprzedaje się jaj
z tego typu chowu klatkowego. Spowodowało to lukę podażową, gdyż
produkcja jaj z innych systemów chowu
niosek jest jeszcze zbyt mała. Duże
sieci handlowe uzupełniają zaopatrzenie
głównie w Holandii i w Polsce. Stąd
popyt na polskie jaja jest relatywnie
duży mimo silnego wzrostu cen.
W drugim półroczu 2009 roku i w
pierwszych miesiącach 2010 roku pol-
skie ceny jaj klasy L i M przekraczały
średnie ceny unijne o ponad 3%. Były
jednak nadal niższe od cen niemieckich.
Sytuacja taka przyczynia się do poprawy koniunktury na polskim rynku
jaj konsumpcyjnych.
W innych państwach Unii Europejskiej, w tym w Polsce, można
używać klatek konwencjonalnych do
końca 2011 roku. Od 2012 roku
muszą być stosowane wyłącznie klatki
tzw. ulepszone, przystosowane do
wymogów drobiu grzebiącego, wyposażone w grzędę odpowiedniej długości, zapewniające lepszy dostęp
kur do karmideł i poideł. Dla wielu
polskich producentów jaj inwestycje
związane z wymianą klatek to duży
wydatek, rzędu kilkuset tysięcy złotych na jeden kurnik. Polski wniosek
o odroczenie obowiązku wprowadzenia nowych klatek do 2017 roku
nie uzyskał poparcia innych krajów
Wspólnoty. Z ok. 600 ferm prowadzących w Polsce chów kur niosek,
tylko 16,5% stosuje już obecnie udoskonalone klatki. Część ferm może
więc zostać zamknięta jeśli nie wszyscy hodowcy zdecydują się na drogie
inwestycje. Jednak w świetle bardzo
wysokiej rentowności w produkcji
jaj w ostatnich latach i rysującej się
obecnie ich nadprodukcji, wymiana
klatek nie wydaje się być istotnym
problemem w skali branży.
W pierwszym kwartale 2010 roku
ceny jaj wzrosły o 18% w relacji do
analogicznego okresu poprzedniego
roku. Równocześnie ceny pełnoporcjowych pasz stosowanych w towarowym chowie kur niosek,
zmniejszyły się o 10%. Nastąpił więc
kolejny, znaczący wzrost opłacalności
produkcji jaj konsumpcyjnych.
Pogorszenie koniunktury w kwietniu 2010 roku
W kwietniu 2010 roku miała miejsce wyraźna redukcja cen jaj. Złożyło
się na to wiele przyczyn zarówno o
charakterze koniunkturalnym, jak i
strukturalnym. Do tych pierwszych
zaliczyć trzeba mniejszy popyt na
jaja po okresie świątecznym, osłabienie
handlu w wyniku zamknięcia supermarketów w ciągu dwóch weekendów
(żałoba narodowa) oraz wyhamowywanie dynamiki rozwoju eksportu w
następstwie umacniania się złotego
w pierwszym kwartale br. Czynniki
strukturalne to przede wszystkim nadwyżka jaj na rynku spowodowana
uruchamianiem nowych inwestycji,
powstałych w długim okresie wysokiej
opłacalności produkcji jaj. Nadwyżka
taka działa deprecjonująco na ceny,
co widać w hurcie gdzie występuje
istotna różnica między cenami otrzymywanymi przez stałych i przypadkowych dostawców jaj.
Tabela 13
ĝrednie ceny sprzedaĪy jaj konsumpcyjnych
przez zakáady pakujące (w zá za 100 sztuk)
Okres
Klasa wagowa
XL
L
M
S
I 2007
III 2007
VI 2007
IX 2007
28,21
25,20
28,70
33,35
23,83
24,40
25,05
28,45
19,28
20,40
19,27
24,15
18,27
19,10
16,15
23,60
I 2008
III 2008
VI 2008
IX 2008
34,00
34,30
33,05
33,10
29,30
28,80
25,95
27,70
24,90
24,90
21,35
22,00
25,20
23,40
16,90
16,80
I 2009
III 2009
VI 2009
IX 2009
34,50
38,70
36,50
37,70
28,30
34,40
30,30
32,90
24,20
30,80
26,30
27,60
18,90
27,00
24,80
24,30
I 2010
III 2010
41,30
43,50
34,30
37,10
33,20
33,80
26,90
30,10
ħródáo: MRiRW – Zintegrowany System Rolniczej Informacji Rynkowej.
sektora od handlu zagranicznego
wzrośnie. Import stanowić będzie bowiem niemal 9% konsumpcji krajowej,
a eksport już jedną trzecią produkcji.
Wzrośnie też do 136% samowystarczalność w produkcji jaj spożywczych.
Równocześnie w roku bieżącym tempo
przyrostu krajowego zużycia jaj,
w tym na cele konsumpcyjne, zmniejszy się do 0,7% wobec 1% w 2009
roku. O rozwoju produkcji w jeszcze
większym stopniu decydować więc
będzie dynamika wzrostu eksportu jaj.
Przewiduje się, że mimo pewnego
zwolnienia tempa przyrostu cen jaj,
opłacalność ich produkcji powinna
utrzymać się na wysokim poziomie.
Zdecyduje o tym wysoki popyt importowy na polskie jaja oraz niewielkie
zwolnienie dynamiki wzrostu produkcji, a także możliwość podejmowania przez niektórych producentów
inwestycji związanych z wymianą
klatek już w roku bieżącym. Okresowo
może to spowodować zmniejszenie
stada towarowego niosek i przyczynić
się do likwidacji nadwyżki podaży
jaj, a tym samym do utrzymania wysokiej opłacalności ich produkcji.
2. PRZETWÓRSTWO
Dobra koniunktura na rynku jaj
również w 2010 roku
Przewiduje się, że w 2010 roku
całkowita produkcja jaj zwiększy się
do 645 tys. ton, tj. o 5%, a produkcja
jaj konsumpcyjnych do 580 tys. ton,
tj. o 4,7%. Obroty handlu zagranicznego wzrosną w mniejszej skali niż
przed rokiem. Import zwiększy się
o 19%, a eksport o 18%. Uzależnienie
W 2009 roku produkcja przetworów z jaj nadal rosła
Na podstawie zjawisk rynkowych
ocenia się, że w 2009 roku nadal
utrzymywał się wzrostowy trend
w produkcji przetworów z jaj, obserwowany w latach poprzednich.
Do wzrostu produkcji istotnie przyczynia się rosnący popyt zagraniczny,
ponieważ na eksport przeznacza się
jedną trzecią produkcji przetworów.
W 2009 roku ich eksport zwiększył
się o 12%. Można więc szacować,
że produkcja przetworów wzrosła
o ok. 20% i wyniosła ok. 45 tys.
ton. Brak jednak oficjalnych danych
statystycznych potwierdzających te
szacunki. W latach 2003-2008 przemysłowa produkcja przetworów wykazywała bardzo silną tendencję
wzrostową. Wyjątek stanowił kryzysowy rok 2006. W poszczególnych
latach wyniosła ona:
2003 rok – 8 700 ton
2004 rok – 12 000 ton
2005 rok – 13 346 ton
2006 rok – 9 866 ton
2007 rok – 28 904 ton
2008 rok – 37 687 ton
2009 rok – 45 000 ton1
Od kilku lat przyrostowi wielkości
produkcji towarzyszy wolniejszy
wzrost jej wartości. Zjawisko to wystąpiło szczególnie silnie w 2007
roku, kiedy to ilość wytworzonych
przetworów potroiła się w stosunku
do roku poprzedniego, podczas gdy
jej wartość uległa podwojeniu.
W 2008 roku rozpiętość w dynamice
wzrostu pomiędzy wartością i ilością
produkcji była znacząco mniejsza.
Wytworzono o 30% więcej przetworów o wartości o 26% wyższej niż
w roku poprzednim. Według GUS
wartość produkcji sprzedanej przetworów z jaj wyniosła:
2005 rok – 77,9 mln zł
2006 rok – 69,6 mln zł
2007 rok – 157,5 mln zł
2008 rok – 199,0 mln zł
1
Szacunek IERiGŻ-PIB.
19
Rynek jaj skupowanych do przetwórstwa od wielu lat można określić
jako bardzo niestabilny pod względem
cenowym. Z informacji cenowej
MRiRW wynika, iż w latach 20072009 na rynku jaj skupowanych do
przetwórstwa, występowały krótkookresowe silne wahania cenowe.
W pierwszym kwartale 2009 roku nastąpił skokowy wzrost cen o ponad
40%, po czym w drugim kwartale –
spadek o 25%. W drugiej połowie
2009 roku różnice cenowe w poszczególnych miesiącach były już znacząco
mniejsze, choć średni poziom cen wyższy. Przeciętnie w 2009 roku ceny
skupu jaj do przetwórstwa przewyższały poziom cen z 2008 roku o 32%.
W 2009 roku odwróceniu uległ
silny wzrostowy trend importu przetworów z jaj, który trwał od 2005
roku. Tempo wzrostu importu było
względnie wysokie. W 2007 roku
wyniosło ono 34% ilościowo w relacji
do 2006 roku, a w 2008 roku osiągnęło
poziom 11% w relacji do analogicznego okresu poprzedniego roku. Przedmiotem przywozu był głównie tańszy
od polskiego proszek jajeczny.
W 2009 roku import przetworów obniżył
się o 8% w stosunku do poprzedniego
roku. Nadal utrzymywała się wysoka
dynamika eksportu (wzrost o 12%).
3. HANDEL ZAGRANICZNY
W 2009 roku eksport jaj i przetworów z jaj wyniósł 149,7 tys. ton
i był o ok. 13% większy niż przed rokiem, a wpływy wzrosły o ok. 16%
(do 153,7 mln euro). Ich import zwiększył się z 19,7 tys. ton w 2008 roku
do 29,3 tys. ton w 2009 roku,
a wydatki na ich zakup z 22,6 do 32,3
mln euro. Dodatnie saldo obrotów
handlu zagranicznego jajami i ich
przetworami wyniosło 121,4 mln euro
i było o ok. 10% większe niż
w 2008 roku. Głównymi rynkami zbytu
oraz zakupu były państwa UE, w których ceny jaj były wyższe niż
w 2008 roku, natomiast ceny przetworów z jaj były niższe niż przed rokiem.
Tabela 14
Obroty handlu zagranicznego jajami i ich przetworami (w mln euro)
Wyszczególnienie
2006
2007
2008
2009*
2010**
Eksport ogóáem
– jaja konsumpcyjne***
– przetwory z jaj
55,3
49,5
5,8
100,1
86,8
13,3
132,7
113,3
19,4
153,7
132,7
21,0
189,0
165,0
24,0
Import ogóáem
– przetwory z jaj
10,8
6,5
4,3
11,4
5,4
6,0
22,6
13,4
9,2
32,3
22,4
9,9
38,0
28,0
10,0
44,5
88,7
110,1
121,4
151,0
* Dane wstĊpne.
*** Obejmują wyáącznie jaja konsumpcyjne (bez wylĊgowych) o kodzie 04070030, zarówno
w imporcie jak i eksporcie nie są uwzglĊdniane albuminy.
Eksport
Eksport jaj konsumpcyjnych
zwiększył się ze 120,4 tys. ton
w 2008 roku do 135,3 tys. ton
w 2009 roku, w tym do UE-15
wzrósł o ok. 10% (do 95,2 tys. ton),
a do UE-12 o ok. 18% (do 39,7 tys.
ton). Udział eksportu w krajowej
20
produkcji jaj konsumpcyjnych wyniósł 24% i w ciągu ostatnich czterech lat zwiększył się o ok. 11
punktów procentowych. W 2009
roku eksport jaj do Czech był o ok.
56% większy niż w roku poprzednim
(13,6 tys. ton), do Niemiec wzrósł
o ok. 36% (do 55,7 tys. ton) i na
Węgry o ok. 27% (do 6,5 tys. ton).
Natomiast eksport jaj konsumpcyjnych do Holandii (18,9 tys. ton),
Danii (10,4 tys. ton) i Rumunii (10,1
tys. ton) był o ok. 10% mniejszy
niż w 2008 roku.
W 2009 roku w UE-27 cena sprzedaży jaj konsumpcyjnych (klasa L i
M) wynosiła średnio 119,85 euro/100
kg i była o ok. 6% wyższa niż w
2008 roku. Natomiast w Polsce w
wyniku deprecjacji złotego cena ta
obniżyła się o ok. 2% (do 117,49
euro/100 kg). Konkurencyjność cenowa polskiego eksportu była większa
niż przed rokiem, a uzyskiwane ceny
ze sprzedaży jaj wyższe. Wzrosły
one z 94 euro/100 kg w 2008 roku
do 98 euro/100 kg w 2009 roku, ale
ceny przetworów z jaj obniżyły się z
1,57 do 1,46 euro/kg.
Tabela 15
Obroty handlu zagranicznego jajami i ich przetworami (w tys. ton)
Wyszczególnienie
2006
2007
2008
2009*
2010**
Eksport ogóáem
– przetwory z jaj
61,7
57,1
4,6
108,7
99,5
9,2
132,7
120,4
12,3
149,7
135,3
14,4
166,0
150,0
16,0
Import ogóáem
– przetwory z jaj
11,1
8,3
2,8
10,6
6,9
3,7
19,7
15,6
4,1
29,3
24,5
4,8
35,0
30,0
5,0
50,6
98,1
113,0
120,4
131,0
* Dane wstĊpne.
*** Obejmują wyáącznie jaja konsumpcyjne (bez wylĊgowych) o kodzie 04070030, zarówno
w imporcie jak i eksporcie nie są uwzglĊdniane albuminy.
Eksport przetworów z jaj zwiększył się z 12,3 tys. ton w 2008 roku
do 14,4 tys. ton w 2009 roku. Głównymi rynkami zbytu były nadal Czechy, do których eksport obniżył się o
ok. 9% (do 6,0 tys. ton) oraz Niemcy,
gdzie wzrósł o 50% (do 3 tys. ton) i
Słowacja (1,2 tys. ton, wobec 0,9
tys. ton w 2008 roku).
Import
W 2009 roku import jaj konsumpcyjnych wyniósł 24,5 tys. ton i był
o 8,9 tys. ton większy niż w 2008
roku. Ich import z państw piętnastki
zwiększył się o 6,3 tys. ton (do 18,1
tys. ton), a z UE-12 o 2,7 tys. ton
(do 6,4 tys. ton). Udział importu
w krajowym zużyciu jaj konsumpcyjnych wynosił ok. 6% i od 2006
roku wzrósł o ok. 3 punkty procentowe. W 2009 roku w niektórych
państwach UE ceny jaj kształtowały
się na poziomie niższym niż w Polsce,
co sprzyjało importowi. W Holandii
średnia cena jaj klasy L i M wynosiła
99,6 euro/100 kg i była o ok. 15%
niższa niż w Polsce, w Rumunii była
o ok. 8% niższa (108,1 euro/100
kg), a we Francji i Hiszpanii o ok.
6% niższa. W 2009 roku import jaj
konsumpcyjnych z Niemiec wzrósł
o 5,9 tys. ton (do 10,9 tys. ton),
z Łotwy o 3,3 tys. ton (do 3,7 tys.
ton) i z Holandii o 0,2 tys. ton (do
5,8 tys. ton). Import jaj z Litwy był
dwukrotnie mniejszy niż przed rokiem
(1,1 tys. ton), z Czech zmniejszył
się z 1,1 tys. ton w 2008 roku do 0,2
W 2009 roku ceny importowanych
jaj wynosiły średnio 91 euro/100 kg
i były o ok. 8% wyższe niż przed
rokiem. Natomiast ceny przetworów
z jaj obniżyły się z 2,24 euro/kg w 2008
roku do 2,06 euro/kg w 2009 roku.
W 2009 roku import przetworów
z jaj wynosił 4,8 tys. ton i był o 0,7 tys.
ton większy niż przed rokiem. Ich
zakupy, tak samo jak w 2008 roku, realizowane były głównie w państwach
UE-15. Największy import przetworów
z jaj pochodził z Niemiec (2,1 tys. ton)
i Holandii (1 tys. ton). Udział tych
państw w wydatkach na import przetworów z jaj wynosił ok. 67%.
Przewidywany rozwój handlu zagranicznego w 2010 roku
W 2010 roku eksport jaj i przetworów z jaj może wynieść 166 tys.
ton i być o ok. 16 tys. ton większy
niż w 2009 roku. Ich import prawdopodobnie ukształtuje się na poziomie ok. 35 tys. ton i może być o ok.
5 tys. ton większy niż przed rokiem.
Dodatnie saldo obrotów handlu zagranicznego prawdopodobnie wzrośnie ze 120,4 tys. ton w 2009 roku do
131 tys. ton w 2010 roku.
W I kwartale 2010 roku średnia
cena sprzedaży jaj konsumpcyjnych
klasy M i L wzrosła o ok. 4% (ze
137,9 do 142,89 euro/100 kg). Zna-
lazło to odzwierciedlenie w wyższych
cenach jaj w eksporcie. Jednocześnie
w Polsce ceny jaj, wyrażone w euro,
zaczęły kształtować się na wyższym
poziomie niż w innych państwach
UE. Dlatego w br. dynamika eksportu
jaj może być mniejsza niż w roku
poprzednim, zwłaszcza że występują
duże wahania kursu euro.
W I kwartale 2010 roku w Polsce,
w porównaniu do analogicznego okresu
roku poprzedniego, cena sprzedaży jaj
konsumpcyjnych klasy L i M wzrosła
o ok. 10% (do 151,6 euro/100 kg).
W Holandii wzrost cen był większy
(ok. 15%), ale były one tańsze niż
w Polsce (113,5 euro/100 kg). W Czechach cena jaj wzrosła o 4% i była
o 33 euro/100 kg niższa niż w Polsce,
a na Łotwie o ok. 15 euro/100 kg
niższa. W Rumunii ceny jaj nie wykazywały tendencji do wzrostu i kształtowały się na poziomie ok. 122 euro/100
kg. W Niemczech cena sprzedaży jaj
konsumpcyjnych obniżyła się o 9% (do
194,7 euro/100 kg). Od stycznia do
marca 2010 roku różnica między cenami
jaj w Polsce i w Niemczech zmniejszyła
się z 76 do 43 euro/100 kg.
21
4. POPYT
Tabela 16
Dynamika cen detalicznych jaj
Wysoki wzrost cen jaj w 2009 roku
W 2009 roku utrzymała się, zapoczątkowana w połowie 2007 roku,
silna wzrostowa tendencja cen detalicznych jaj. W 2009 roku, w porównaniu z rokiem poprzednim, wzrost
średniego poziomu cen jaj wyniósł
8,7%, przy inflacji 3,5% i wzroście
cen całej żywności o 4,1%. W grudniu
2009 roku ceny detaliczne jaj przewyższyły poziom sprzed roku
o 15,3%. Wzrostowi cen jaj sprzyjało
ożywienie krajowego popytu w pierwszej połowie roku oraz zwiększenie
eksportu. Hamująco na tempo wzrostu
cen jaj oddziaływał rosnący, zwłaszcza
w drugim półroczu, import.
W latach 2007-2009 (2006 rok =
100) ceny jaj zwiększyły się o 24,7%,
przy wzroście cen towarów i usług
konsumpcyjnych, w tym całej żywności
odpowiednio o 10,5% i 15,9%. Jaja
podrożały względem wszystkich pozostałych produktów białka zwierzęcego
(w porównywanych okresach ceny artykułów mleczarskich wzrosły o 12,2%,
ryb i przetworów rybnych o 13,2%,
a mięsa i przetworów mięsnych o 18,8%).
Lata
i miesiące
Nieznaczny wzrost konsumpcji
jaj w 2009 i 2010 roku
W 2009 roku zahamowaniu uległa
spadkowa tendencja spożycia jaj obserwowana w latach 2006-2008.
W 2008 roku statystyczny Polak
skonsumował 205 sztuk jaj, wobec
215 sztuk w 2005 roku. W 2009
roku bilansowa konsumpcja jaj wyniosła 206 sztuk na mieszkańca
i była nieznacznie, bo o 0,5% większa
niż w 2008 roku. W niewielkim
stopniu spadła konsumpcja jaj
22
GrudzieĔ
poprzedniego roku
= 100
2007
I
II
III
IV
V
VI
VII
VIII
IX
X
XI
XII
100,4
100,0
100,2
100,0
100,4
99,5
100,0
100,4
102,3
103,7
102,3
101,6
100,4
100,4
100,6
100,6
100,9
100,4
100,4
100,7
103,0
106,9
109,3
111,1
2008
I
II
III
IV
V
VI
VII
VIII
IX
X
XI
XII
101,5
100,9
99,8
100,0
99,6
99,3
99,6
100,0
99,5
100,7
100,2
100,0
101,5
102,4
102,2
102,2
101,8
101,1
100,7
100,7
100,2
100,9
101,0
101,1
2009
I
II
III
IV
V
VI
VII
VIII
IX
X
XI
XII
100,8
101,5
103,3
104,4
101,1
98,7
99,6
99,8
100,3
101,2
101,6
102,3
100,8
102,2
105,9
110,3
111,4
109,9
109,5
109,2
109,6
111,1
112,7
115,3
2010
I
II
III
101,1
100,8
101,1
101,1
101,9
103,0
Spowolnienie dynamiki cen jaj
w 2010 roku
Spodziewany wzrost eksportu,
przy stabilizacji krajowego spożycia
będzie stymulował wzrost cen detalicznych jaj w 2010 roku. Istotnym
czynnikiem ograniczającym tempo
wzrostu cen jaj będzie wzrost produkcji i niskie tempo wzrostu krajowego spożycia. Ocenia się, że
w 2010 roku ceny jaj będą rosły dużo
wolniej niż w roku poprzednim,
a średnioroczny ich poziom może
być o 3-4% wyższy od notowanego
w 2009 roku.
Miesiąc poprzedni
= 100
w gospodarstwach domowych, przy
zwiększeniu ich zużycia w przemyśle
spożywczym.
Spodziewane spowolnienie dynamiki wzrostu cen jaj będzie sprzyjać wzrostowi ich konsumpcji
w 2010 roku. Wzrost popytu na jaja
w gospodarstwach domowych jest
mało realny z uwagi na ograniczenia
dochodowe oraz prawdopodobne relatywne potanienie i zwiększenie
spożycia artykułów mięsnych. Podobnie jak w roku poprzednim zwiększyć się może zużycie jaj
w przemyśle spożywczym i żywieniu
poza domem.
Niewielkie ograniczenie konsumpcji jaj w gospodarstwach domowych
Według badań budżetów gospodarstw domowych prowadzonych
przez GUS, w 2009 roku, w porównaniu z 2008 rokiem, w gospodarstwach domowych konsumpcja jaj
świeżych (w skorupkach) zmalała
o ok. 1,0%, wobec spadku o 3,1%
odpowiednio rok wcześniej. W minionym roku konsumpcję jaj najbardziej ograniczyły gospodarstwa
domowe rencistów (o 5,1%). Spadek
spożycia jaj odnotowano również
w gospodarstwach pracowników
i rolników (po ok. 1,0%). W gospodarstwach pozostałych, tj. utrzymujących się z pracy na własny rachunek
i emerytów spożycie jaj wzrosło odpowiednio o 1,0% i 1,5%.
Zmniejszyła się konsumpcja jaj
z samozaopatrzenia. W 2009 roku
w gospodarstwach domowych ogółem
z własnej produkcji pochodziło 18,0%
konsumowanych jaj, wobec 18,7%
w 2008 roku. W gospodarstwach rolników udział samozaopatrzenia wyniósł 72,0% i był o 1 pkt. proc.
mniejszy niż w roku poprzednim.
W 2009 roku, w stosunku do roku
poprzedniego, gospodarstwa domowe
zwiększyły przeciętne miesięczne nominalne wydatki na zakup jaj o 8,6%,
tj. w stopniu zbliżonym do wskaźnika
wzrostu cen detalicznych jaj, skutkiem
czego realna wartość tych wydatków
nie uległa zmianie. W 2009 roku
udziały wydatków na jaja w całkowitych wydatkach gospodarstw domowych oraz wydatkach na żywność
wyniosły odpowiednio 0,6 i 2,3%
i były takie same jak w 2008 roku.
Tabela 17
SpoĪycie jaj w gospodarstwach domowych (w szt. na 1 osobĊ)
(wedáug badaĔ budĪetów gospodarstw domowych GUS)
Gospodarstwa domowe
OGÓàEM
Pracowników
Rolników
Pracujących
na rachunek wáasny
Emerytów i rencistów
emerytów
rencistów
2005
2006
2007
2008
2009
2009
2008 = 100
182
168
162
157
156
99,4
163
216
149
205
143
200
139
194
138
192
99,3
99,0
162
217
221
210
150
205
209
195
138
204
206
197
135
198
198
198
136
198
201
188
100,7
100,0
101,5
94,9
ħródáo: Dane GUS i obliczenia IERiGĩ-PIB.
23
ANEKS
Ceny detaliczne wybranych artyku!ów drobiarskich (w z! za 1 kg)
Kurcz"
patroszone
Piersi z
indyka (filet)
Pasztet
z drobiu
Pol"dwica
drobiowa
W!troba
drobiowa
surowa
2008
5,95
6,02
6,36
6,21
6,35
6,32
6,51
6,51
6,37
6,11
5,93
5,83
6,20
6,21
19,93
19,30
18,90
18,81
18,66
18,80
18,68
18,27
17,91
17,63
17,36
17,13
19,07
18,45
9,81
9,82
9,81
9,83
9,91
10,01
10,14
10,27
10,39
10,42
10,46
10,44
9,87
10,11
16,85
16,72
16,74
16,68
16,70
16,79
16,87
16,92
16,97
17,03
17,08
17,12
16,75
16,87
6,22
6,24
6,34
6,31
6,25
6,20
6,19
6,16
6,22
6,25
6,22
6,22
6,26
6,24
2009
6,91
6,72
7,12
7,28
6,95
7,39
7,33
7,22
6,90
6,47
6,11
5,93
7,06
6,86
17,28
17,39
17,46
18,38
18,85
18,88
18,86
18,75
18,64
18,40
18,31
18,11
18,04
18,28
10,56
10,54
10,69
10,83
10,95
10,99
11,04
11,04
11,15
11,14
11,15
11,07
10,76
10,93
14,12
16,99
17,16
17,28
17,32
17,34
17,40
17,39
17,27
17,21
17,28
17,24
17,20
17,25
6,33
6,47
6,67
6,82
6,76
6,74
6,71
6,66
6,63
6,63
6,54
6,53
6,63
6,62
6,06
6,08
6,10
.
.
.
.
.
.
17,38
17,28
17,26
.
.
.
Lata
i miesi!ce
I
II
III
IV
V
VI
VII
VIII
IX
X
XI
XII
I-VI
I-XII
I
II
III
IV
V
VI
VII
VIII
IX
X
XI
XII
I-VI
I-XII
2010
I
II
III
!ród"o: Dane GUS.
24
DRÓB i JAJA_10_37_okladka_A3_wewn:Layout 1 10-06-09 09:50 Strona 1
Analizy są finansowane przez
AGENCJĘ RYNKU ROLNEGO
oraz
INSTYTUT EKONOMIKI ROLNICTWA i GOSPODARKI ŻYWNOŚCIOWEJ
Spis treści
REASUMPCJA
I. Uwarunkowania makroekonomiczne – Tadeusz Chrościcki
II. Mięso drobiowe
III. Jaja spożywcze
Przy publikowaniu fragmentów analizy oraz informacji i danych liczbowych
prosimy o podanie źródła.
Analizę przygotowano w Zakładzie Badań Rynkowych IERiGŻ-PIB
Świętokrzyska 20, 00-950 Warszawa
Kierownik Zakładu – doc. dr hab. Jadwwiga Seremak-Bulge, tel.: (0-22) 505-46-66
AUTORZY:
dr Grzegorz Dybowski
Tel.: (0-22) 505-47-43
mgr Mira Kobuszyńska
Tel.: (0-22) 505-46-30
mgr inż. Danuta Rycombel
Tel.: (0-22) 505-46-16
dr Krystyna Świetlik
Tel.: (0-22) 505-47-07
Analizę zrecenzowała i zatwierdziła w dniu 25.05.2010 r. Rada Rolniczych Analiz Ekonomicznych w składzie:
Zdzisław Adamczyk, Tadeusz Chrościcki, Bogumiła Kasperowicz, Jan Małkowski, Jadwiga Seremak-Bulge, Iwona Szczepaniak,
Stanisław Stańko (wiceprzewodniczący), Zdzisława Wiśniowska-Antonik, Maria Zwolińska (przewodnicząca).
Kolejna analiza wydana będzie we wrześniu 2010 r.
SKŁAD I DRUK: Dział Wydawnictw IERiGŻ-PIB
NAKŁAD: 1170 egz.
W serii Analizy Rynkowe w najbliższym czasie ukażą się:
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
Rynek rzepaku (37) • czerwiec 2010,
Rynek owoców i warzyw (36) • czerwiec 2010,
Rynek cukru (37) • czerwiec 2010,
Rynek pasz (28) • wrzesień 2010,
Rynek mięsa (39) • wrzesień 2010,
Rynek drobiu i jaj (38) • październik 2010,
Rynek mleka (39) • październik 2010,
Rynek zbóż (39) • październik 2010,
Rynek ziemniaka (37) • październik 2010,
Rynek rzepaku (38) • październik 2010,
Rynek ryb (14) • listopad 2010,
Handel Zagraniczny Produktami Rolno-Spożywczymi (32) • listopad 2010,
Rynek owoców i warzyw (37) • listopad 2010,
Popyt na żywność (12) • marzec 2011.
DRÓB i JAJA_10_37_okladka_A3_zewn:Layout 1 10-06-09 10:03 Strona 1
INSTYTUT EKONOMIKI ROLNICTWA
i GOSPODARKI ŻYWNOŚCIOWEJ
NR
37
AGENCJA
RYNKU ROLNEGO
MINISTERSTWO ROLNICTWA i ROZWOJU WSI
RYNEK
DROBIU I JAJ
stan i perspektywy
ISSN 1231-255X
AA NN AA LL II ZZ YY
RR YY NN KK OO W
W EE
Prenumerata Analizy (2 zeszyty) w 2010 roku wynosi 40 zł.
Zamówienia z podaniem tytułu i ilości egzemplarzy prosimy kierować do Działu Wydawnictw
Instytutu Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej – Państwowego Instytutu Badawczego,
ul. Świętokrzyska 20, skr. poczt. 984, 00-950 Warszawa. Tel.: (0-22) 505-46-85, faks: 50-54-636
e-mail: [email protected] http://www.ierigz.waw.pl
MAJ 2010

RYNEK DROBIU I JAJ

Transkrypt

Podobne dokumenty

06-01 - zszarzecze

Pobierz

Przyczepy i naczepy, które łącznie z pojazdem silnikowym

Szanowny Panie Ministrze, Dot.: Sposób oznakowania produkcji

karta informacyjna firmy

Co możemy powiedzieć o wynikach w drobiarstwie w 2014 r. (dane