plik PDF

62
Z OSTATNIEJ ŁAWKI
E
Z
R
E
I
B
Ę
I
S
O
SKĄD T
Od wielu nauczyciel
i słyszę, że nigdy nie
było takiej liczby biu
pierków, którymi mu
rokratycznych paszą się w szkole zaj
mo
wać, jak ostatnio. Jeś
się wypełniać nowej
li nie każe im
ankiety lub tabeli, to
na pewno jest do na
program lub spraw
pisania jakiś plan,
ozdanie. Dokładnie
takie same narzeka
ju nauczycielskim od
nia słychać w poko
lat, więc niezbyt po
ważnie traktowałem
cu jednak postanowił
te głosy. W końem zbadać problem
naukowo. Ponieważ
ciekawego nie robi
teraz niemal nic
się w oświacie bez
un
ijnego wsparcia (fin
i ja napisałem odpo
an
sowego), więc
wiedni projekt, wpisu
jący się we właściwy
priorytet, z wystarcz
pro
gram oraz
ająco skomplikowan
ym numerem i rozbu
Na przygotowanie wn
do
wa
ną
nazwą.
iosku straciłem dwa
miesiące i ryzę papie
wypełnić dziesiątki
ru. Musiałem
tabel i dowiedziałem
się, że teraz tak będz
takie są wymagania
ie co kwartał, bo
Unii. W ten prosty spo
sób już na samym po
odkryłem, że sporą
czątku badań
porcję biurokracji otr
zymujemy w pakiecie
unijnymi, a pieniądz
z
projektami
e wyłożone na walkę
z biurokracją (temu
projekt) sprzyjają jej
miał służyć mój
rozwojowi. Potwierdz
iła się zatem zasada
przeze mnie w jedny
sformułowana
m z wcześniejszych
artykułów na tych łam
ach:
Pierwsza zasada Ma
tematołka
Ilość biurokracji roś
nie wprost proporcj
onalnie do ilości pie
nych na jej zwalczan
niędzy wydaie.
Komputery
Jedną z głównych zal
et komputerów miało
być zmniejszenie lic
mentów papierowych
zby dokuw urzędowym obieg
u.
Może gdzieś na świec
sprawdza. W oświac
ie się to
ie – nie. Aby zmnie
jszyć biurokrację w
kupiono dla adminis
mojej szkole,
tracji szkolnej komp
uter i oprogramowan
przejął go wicedyre
ie. Szybko
ktor (bo dyrektor już
miał służbowy komp
nie miał czasu nauc
uter, ale
zyć się oprogramow
ania) i żeby wykazać
był pożyteczny, stw
,
że
zakup
orzył w Excelu dzies
iątki tabel, których
przez wszystkich pra
wy
pe
łni
enie
cowników jest niezb
ędne, jego zdaniem
ściwego funkcjonow
,
dla
wł
aania szkoły oraz usa
tysfakcjonowania wiz
oraz innych urzędnik
yta
tor
ów
ów oceniających szk
ołę. Z takich przykład
wodzę następną zas
ów wyadę:
(ms58) str. 62
Z OSTATNIEJ ŁAWKI
Druga zasada Matematołka
Czas spędzony przez urzędnika przy komputerze zmniejsza ilość czasu, który ten
urzędnik przeznacza na myślenie.
Ukryte źródło
Skąd wicedyrektor bierze pomysły na swoje tabele? Nauczyciele byli przekonani, że
są to wymagania ministerstwa. Tak zresztą
tłumaczyła się dyrekcja. Zacząłem sprawdzać. Niemal w każdym przypadku kolejnego szkolnego papierka trudno było ustalić, kto to wymyślił. Przy kilku największych idiotyzmach dzwoniłem do MEN. Za
każdym razem ministerstwo twierdziło, że
to nie ono. Tak było na przykład w wypadku planów wynikowych i dziwacznych
reguł wypełniania dzienników – zjawisk,
które pojawiły się kilka lat temu. Okazało się, że minister edukacji wydał nawet oświadczenie, iż zmuszanie nauczycieli do produkowania uciążliwych i nikomu niepotrzebnych planów wynikowych
nie wynika z ogólnopolskich (ministerialnych) przepisów oświatowych, lecz jest
jedynie inicjatywą lokalną. Czy rzeczywiście ministerstwo nigdy nie jest źródłem
biurokracji? Odkryłem, że czasem staje
się źródłem nieświadomym.
W jednej ze szkół nauczyciele otrzymali do wypełnienia krótką tabelę. Właściwie chodziło o odpowiedź na jedno
pytanie, ale żeby dokument skierowany
do nauczycieli wyglądał poważniej, pytanie obudowano tabelą o jednym wierszu
i kilku kolumnach. Pytanie brzmiało:
„W jaki sposób przebiega na lekcjach
twojego przedmiotu realizacja podstaw
programowych w zakresie zagadnień
związanych z nauczaniem i wychowaniem w kontekście praw człowieka?”
Jak nauczyciele sobie z tym poradzili, opowiem następnym razem. Teraz opiszę, jak odkryłem, skąd się
to wzięło. Przyjąłem hipotezę, że dyrekcja sama tego nie wymyśliła, więc
wpisałem całą frazę do wyszukiwarki
internetowej i . . . bingo! Oprócz kilkudziesięciu stron szkół i kuratoriów
oraz forum dyrektorów wyskoczyła
strona MEN, a na niej tekst:
„Priorytet Ministra Edukacji Narodowej w roku 2008/2009
Skuteczność realizacji podstaw programowych w zakresie zagadnień związanych z nauczaniem i wychowaniem
w kontekście praw człowieka”.
Poznajecie? To tylko jeden z wielu
przykładów, który sugeruje, że zjawiska zachodzące w oświacie są silnie
chaotyczne w sensie matematycznej
teorii chaosu. Mówi o tym moja trzecia zasada:
Trzecia zasada Matematołka
Drobny ruch skrzydeł (lub jakiegokolwiek innego organu) ministerstwa edukacji w Warszawie powoduje w krótkim czasie huragan biurokracji w najbardziej nawet odległej szkole.
Zasadę tę można rozciągnąć na inne,
poza ministerstwem, urzędy oświatowe (kuratoria, wydziały oświaty czy nawet ośrodki doskonalenia nauczycieli).
Wszystkie są potencjalnymi źródłami
silnego chaosu.
Ciąg dalszy w następnym numerze.
.
nie odpowiada za nic
atołka. Matematołek
tem
Ma
za
a
ad
wi
po
od
Uwaga! Redakcja nie
(ms58) str. 63
63