PRZEGLĄD PRASY PORTUGALSKIEJ “GOSPODARKA

PRZEGLĄD PRASY PORTUGALSKIEJ
* GOSPODARKA *
nr 32/2014
4 – 10 sierpnia 2014 r.
AMBASADA RP W LIZBONIE
WYDZIAŁ PROMOCJI HANDLU I INWESTYCJI
Rua António de Saldanha Nº 48 | Lizbona | Portugalia
Tel. (00351) 21 301 3327 | Fax. (00351) 21 301 2870
e-mail: [email protected] | www.lisbon.trade.gov.pl
I. PORTUGALSCY
INWESTORZY
DZIAŁAJĄCY
DWUSTRONNA WSPÓŁPRACA GOSPODARCZA
W
POLSCE,
1. BES
Portugalski rząd i bank centralny - BdP (Banco de Portugal) - przymierzają się do
sprzedaży w ciągu najbliższych sześciu miesięcy znacznej części kapitału, rzędu 20%,
nowopowstałego Novo Banco na rzecz jednego głównego inwestora, tak aby ułatwić
zwrot kwoty, którą państwo pożyczyło funduszowi naprawczemu, którymi
pozyskanymi środkami wsparł nowy bank. Władze planują stopniową sprzedaż
pozostałego kapitału tego banku na przestrzeni dwóch lat.
Skapitalizowany i uwolniony od problemów zadłużeń spółek GES Novo Banco stanowi
atrakcyjny kąsek dla wielu krajowych i zagranicznych graczy na rynku finansowym.
Hiszpański dziennik El Confidential poinformował, że zainteresowanie nowym
bankiem wyraziły główne banki hiszpańskie, jak Santander, BBVA i Sabadell. BdP
utrzymuje obecnie kontakt nie tylko z wymienionymi bankami hiszpańskimi, ale
również z innymi kilkudziesięcioma instytucjami finansowymi i funduszami. Swoje
zainteresowanie wyraził również jeden z największych akcjonariuszy dawnego BES bank Crédito Agrícola – który podkreślił jednakże, że potwierdzi swoje stanowisko
dopiero, kiedy sytuacja Novo Banco będzie jednoznacznie klarowna. Prezes Crédito
Agrícola, Jean-Paul Chifflet, poinformował, że straty, jakie bank poniósł w związku z
dawnym BES osiągnęły poziom 708 mln euro. Jak określił Chifflet, Crédito Agrícola
został oszukany przez dawny zarząd BES i zważywszy na ten fakt francuski bank bierze
pod uwagę wytoczenie sprawy sądowej przeciwko ekipie Ricardo Salgado.
Zarówno portugalski rząd jak i BdP chcą jak najszybciej sprzedać Novo Banco, tak aby
zminimalizować ryzyko dla skarbu państwa i analizują różne sposoby sfinansowania
zwrotu pożyczki, która zgodnie z prawem musi nastąpić w ciągu dwóch lat. Brana pod
uwagę jest m.in. stopniowa sprzedaż nowego banku, która pozwoliłaby przyspieszyć
zwrot części środków dla państwa oraz zdywersyfikować źródła finansowania tej
instytucji, jak również oddzielna sprzedaż niektórych aktywów Novo Banco, w tym
10% -owego udziału w kapitale Portugal Telecom i jednostek biznesowych grupy.
Jednym z aktywów, który mógłby zostać sprzedawany oddzielnie jest BESI, kierowany
przez José Maria Ricciardi. Bank inwestycyjny ma plany zwiększenia kapitału poprzez
PRZEGLĄD PRASY PORTUGALSKIEJ “GOSPODARKA” - nr 32/2014
wejście nowych inwestorów. Przed upadkiem BES planowano podwyższenie kapitału w
wysokości około 600 mln EUR.
Rząd portugalski, na wniosek BdP, znowelizował z dniem 1 sierpnia, w przededniu
powstania Novo Banco, ustawę dotyczącą Instytucji Kredytowych i Spółek
Finansowych, pozwalając tym samym aby do „złego banku”, zostały przeniesione
ryzykowne aktywa dawnego BES, także depozyty udziałowców posiadających znaczne
pakiety akcji, które są równe lub wyższe od 2% kapitału banku. Wcześniejszy
scenariusz zakładał przeniesienie do „złego banku” depozytów wszystkich
akcjonariuszy. Dzięki tej zmianie mniejsi akcjonariusze nie stracą swoich depozytów.
Ponadto, zarząd Novo Banco, kierowany przez Vítora Bento, będzie mógł wywiązać się
ze swoich zobowiązań dotyczących spłaty klientom detalicznym dawnego Banco
Espírito Santo (BES) za pomocą sprzedaży wyemitowanych przez GES papierów
komercyjnych. Obejmuje to również zadłużenie Espírito Santo International, Rioforte i
Espírito Santo Financial Group (ESFG), trzech spółek znajdujących się w procesie
ochrony przed wierzycielami. Vítor Bento zobowiązał się w lipcu br., że bank weźmie
na siebie spłatę klientów detalicznych, którzy zakupili papiery komercyjne
wyemitowane przez spółki GES. Aby sprostać tym zapewnieniom BES utworzył
wówczas dodatkową rezerwę 800 mln euro. Przeniesienie niniejszej rezerwy pozwoli
Novo Banco na dokonanie tej spłaty. Informacja ta wzbudziła wiele wątpliwości, jako
że niedawny komunikat prasowy BdP zapewniał, że wszelkie ryzykowne aktywa
zostaną ulokowane w upadłej jednostce BES i zostaną poddane procesowi
likwidacyjnemu. Banco de Portugal wydał komunikat prasowy wobec zgłaszanych
wątpliwości, w którym zaznaczył, że ze względu na zobowiązanie przyjęte wcześniej
przez Vitora Bento papier komercyjny będzie stanowił wyjątek od reguły, co
prawdopodobnie wynika z troski o ewentualną utratę reputacji nowego banku.
W międzyczasie pojawiły się inne krytyczne głosy dotyczące BdP odnośnie zbyt
późnego wykrycia nieprawidłowości w BES, a także w stosunku do Komisji ds. Rynku
Papierów Wartościowych (CMVM) za zatwierdzenie miesiąc temu projektu
podwyższenia kapitału tego banku, który jak dzisiaj już wiadomo nie odzwierciedlał
prawdziwej sytuacji tej instytucji. CMVM jako odpowiedzialnych wskazuje osoby,
które przygotowały treść projektu, do których zalicza: emitenta i oferenta (BES),
członków zarządu BES, członków Komisji Rewizyjnej, audytora zewnętrznego
(KPMG) i pośrednika finansowego w zakresie wprowadzenia oferty do obrotu (BESI).
Ponadto zarówno CMVM jak i audytor zewnętrzny KPMG twierdzą, że informowały
BdP jeszcze przed zatwierdzeniem półrocznych wyników BES o istnieniu dodatkowych
nieprawidłowości powodujących nowe luki w wysokości 1,2 mld euro i prowadzących
BES do największych strat w jego historii. Mimo tych informacji BdP zagwarantował w
dniu 25 czerwca br., że rezerwa kapitałowa BES jest wystarczająca by zmierzyć się ze
stratami wynikłymi z kredytów spółek GES.
CMVM otworzyła również śledztwo co do ewentualnego przecieku poufnych
informacji w czasie ostatniego obrotu giełdowego akcjami dawnego BES,
realizowanego w dniu 1 sierpnia, kiedy to o godz. 15.00 wartość akcji BES zaczęła
gwałtownie spadać i Komisja była zmuszona zawiesić obrót akcjami. Komisja chce się
dowiedzieć czy do momentu zawieszenia nie był realizowany insider trading i nie
została przez kogoś ujawniona informacja, że BES zmierza w kierunku bankructwa.
Cena za akcję spadła do 12 centów, a tylko na 42 minuty przed zawieszeniem obrotów
dokonano wymiany 83 milionów BES – wartość znacznie powyżej średniej dziennej
(37,7 mln akcji w obrocie). CMVM gwarantuje, że została poinformowana o
ewentualnych planach wobec BES dopiero po tej godzinie.
2|
PRZEGLĄD PRASY PORTUGALSKIEJ “GOSPODARKA” - nr 32/2014
Carlos Costa, prezes BdP, wyjaśnił, że w dniu 1 sierpnia Europejski Bank Centralny
zadecydował odciąć BES od linii finansowej, jednak nie jest znana godzina podjęcia tej
decyzji, ani kiedy i komu została ona przekazana w Portugalii. Podejrzewa się jednak, iż
wiadomość ta dotarła do akcjonariuszy, co spowodowało gwałtowny spadek cen akcji
BES.
Wątpliwość budzi także wycofanie depozytów PT Telecom z BES, które mogło
nastąpić w wyniku przekazania poufnych informacji. Gdyby środki te nie zostały
wycofane, PT mogłoby stracić aż 130 mln euro tylko na depozytach. CMVM ma
również podejrzenia co do nielegalnych praktyk sprzedaży produktów finansowych w
oddziałach dawnego BES. Jednakże jak do tej pory Komisja nie wystąpiła z oficjalnym
zgłoszeniem do prokuratury.
W wyniku pojawiających się krytyk głównie ze strony opozycji oraz sektora
finansowego prezes BdP, Carlos Costa, oraz Minister Finansów, Maria Luis
Albuquerque, złożyli dnia 7 sierpnia wyjaśnienia w portugalskim parlamencie odnośnie
całej sytuacji dotyczącej dawnego BES i utworzonych z niego dwóch nowych
jednostek.
Minister Finansów poinformowała w swoim oświadczeniu, że pożyczka państwa na
rzecz funduszu naprawczego w celu kapitalizacji Novo Banco zmniejszy się do kwoty
3,9 mld euro, podczas gdy pozostałą wartość zapewni sektor finansowy. Początkowo
planowano wykorzystanie udostępnionych przez troikę sumy 4,4 mld euro, którą
planowano połączyć z posiadanymi już przez fundusz 367 mln euro oraz następnie z
nadzwyczajnym dodatkowym wkładem banków o wartości 133 mln euro. Sektor
bankowy wysunął jednakże propozycję dofinansowania funduszu na sumę 635 mln
euro, która z istniejącymi 367 mln euro, dałaby łączną kwotę 1 mld mln euro. Minister
Finansów przyjęła to rozwiązanie. Maria Luís Albuquerque poinformowała także, że
jeśli nowy bank zostanie sprzedany za kwotę mniejszą niż stanowi pożyczka państwa na
rzecz funduszu, to od banków będzie wymagana spłata tej kwoty. Nawet, jeśli fundusz
naprawczy jest ujęty w rachunkach publicznych ze względów statystycznych,
odpowiedzialność za zobowiązania funduszu spoczywa na sektorze finansowym, który
musi zapłacić całą pożyczoną kwotę, niezależnie od wartości i terminu sprzedaży Novo
Banco. Swoją wypowiedzią minister chciała również potwierdzić, że obecna sytuacja
nie odbije się negatywnie na portugalskich podatnikach. Minister zaznaczyła także, że
państwo nie jest akcjonariuszem Novo Banco i w ten sposób nie może być
odpowiedzialne za pokrycie ew. strat tej instytucji.
Prezes BdP Carlos Costa stwierdził, że sytuacja związana z dawnym BES prawie
doprowadziła do kryzysu w całym portugalskim systemie finansowym i obecne
rozwiązanie było najlepszym dla interesu publicznego, jako że ew. nacjonalizacja
banku pociągnęłaby za sobą wciągnięcie państwa w zobowiązania, których nie
chcieliby przyjąć na siebie akcjonariusze.
Vitor Bento zapewnił, że w ciągu trzech miesięcy zaprezentuje plan restrukturyzacji
Novo Banco. Konieczne będzie prawdopodobnie zmniejszenie struktury banku, co
wiąże się z redukcją liczby pracowników i oddziałów bankowych, jako że 80% bilansu
Novo Banco to bilans dawnego BES i w tym kontekście niezbędne jest dostosowanie
struktury kosztów. Mimo to prezes banku nie chciał wchodził w dalsze szczegóły,
twierdząc, iż jak na razie analizowane są wszystkie scenariusze dalszych działań w tym
zakresie.
3|
PRZEGLĄD PRASY PORTUGALSKIEJ “GOSPODARKA” - nr 32/2014
Narodowy Bank Angoli (BNA) podejmuje kroki służące reorganizacji BESA. BNA
powołał tymczasowych administratorów BESA, którzy mają pełnić swoje funkcje
maksymalnie przez rok. Ponadto bank uchylił wyemitowaną przez skarb państwa i
podpisaną przez prezydenta Angoli José Eduardo dos Santos gwarancję państwową w
wysokości 5,7 mld dolarów na pokrycie zadłużeń BESA. Naczelnik BNA tłumaczy, że
podjęte kroki mają zagwarantować stabilność krajowego systemu finansowego i
ochronę depozytariuszy, jak również uregulowanie wszystkich zobowiązań BESA.
(Diário de Notícias, Jornal de Negócios, Diário Económico, Expresso)
2. BCP
Banco de Portugal zezwolił BCP na zwrot części otrzymanej od rządu pomocy
finansowej w celu rekapitalizacji, tj. 1,85 mld euro obligacji zamiennych na akcje.
Dzięki tej spłacie oraz ostatniemu zwiększeniu kapitału i sprzedaży swojego oddziału
w Rumunii, BCP zwiększy swój współczynnik kapitału podstawowego Tier I do
poziomu 12,5%, czyli o pięć punktów procentowych wyżej od minimalnej wymaganej
wartości (7%).
Z całej kwoty udzielonej BCP pomocy publicznej wynoszącej 3 mld euro bank spłacił
już wcześniej 400 mln euro, co oznacza, że pozostaje mu jeszcze zwrot 700 mln euro.
(Diário de Notícias)
3. EDP Renováveis
EDP Renováveis wraz z Bank of China ustaliły warunki umowy „project finance”
dotyczące farmy wiatrowej o mocy 70 MW na terenie Polski. Jest to już ósma operacja
w ramach „project finance” realizowana w Europie Wsch.
W oświadczeniu złożonym dla Komisji ds. Rynków Papierów Wartościowych
(CMVM) firma informuje, że zakontraktowane zobowiązania długoterminowe wyniosły
220 mln zł (równowartość 53 mln euro) i oczekuje się, że potencjalne wpływy z tej
operacji nastąpią w trzecim kwartale 2014 roku. Jeśli chodzi o strategię finansowania,
EDPR stwierdza, że opiera się ona na kredytach denominowanych w walucie lokalnej
po konkurencyjnych cenach, mające na celu zminimalizowanie ryzyka refinansowania i
ryzyka kursowego.
EDP prowadzi swoją działalność w 10 krajach i zarządza portfelem operacyjnym
o zainstalowanej mocy 8600 MW. Plan inwestycyjny firmy na rok 2014 przewiduje
zwiększenie portfela aktywów o dalsze 500 megawatów energii, z czego aż 329 w
Stanach Zjednoczonych (299 MW energii wiatrowej i 30 fotowoltaicznej). Reszta to
operacje w Europie, które w pierwszej połowie tego roku reprezentowały 47%
wyprodukowanej przez firmę energii.
(Diário Economico)
4. Jerónimo Martins
Alexandre Soares dos Santos 4 sierpnia 2014 roku wzmocnił swój udział w Grupie
Jerónimo Martins nabywając 31 068 akcji. W ten sposób Soares dos Santos pozostaje w
4|
PRZEGLĄD PRASY PORTUGALSKIEJ “GOSPODARKA” - nr 32/2014
bezpośrednim posiadaniu 222 044 akcji, co stanowi 0,035% kapitału tego
przedsiębiorstwa. (Diário de Notícias)
II. INNE
INWESTYCJE
PORTUGALSKICH
I
KONTRAKTY
ZAGRANICZNE
FIRM
1. Galp Energia
W styczniu 2015 roku wejdzie w życie ustawa, na mocy której Galp Energia będzie
zmuszony podzielić się z konsumentami zyskami uzyskanymi w okresie 2006-2012 z
transakcji „trading” w zakresie gazu ziemnego na kwotę powyżej 500 mln euro.
Decyzja ta jest uzasadniania przez rząd faktem, że wartość ta została uzyskana w
ramach działań na rynku objętym ochroną przed konkurencją i przy pomocy
infrastruktury wybudowanej przy udziale środków publicznych i unijnych (cztery
długoterminowe kontrakty z Nigerią i Algierią na dostawy gazu ziemnego). Galp już
wynajął zespół prawników, który ma przeanalizować ten precedens. Firma zaznacza, że
portfel handlowy jest wynikiem operacji międzynarodowych firmy i nie ma żadnego
związku z polityką wynagrodzeń oddziałującą na konsumentów. Pierwsze prace
poszukiwawcze Galpu na platformie wiertniczej offshore w Maroko nie przyniosły
sukcesu. Galp posiada 50% kapitału w zakresie ośmiu koncesji na wydobycie ropy
naftowej i gazu ziemnego na wybrzeżu Agadir, jednakże po zakończeniu pierwszych
wierceń (każde odwiert to inwestycja rzędu 80 - 90 mln dolarów) w obszarze Tarfaya
Offshore nie odkryto żadnych złóż. Odwierty były prowadzone na głębokości 3518
metrów, których celem było sprawdzenie czy tamtejsze morza są bogate w zasoby
naturalne. Galp wraz z pozostałymi partnerami w tym projekcie (Tangiers Petroleum i
ONHYM) chce zebrać i przeanalizować dane geologiczne niniejszego obszaru i jego
potencjalne możliwości wydobywcze. (Jornal de Negócios, Diário Economico)
+++
5|