Postanowienie w spr. I Ns 1186/15/P

Sygn. akt I Ns 1219/15/P
POSTANOWIENIE
Dnia 10 października 2016 roku
Sąd Rejonowy dla Krakowa - Podgórza w Krakowie, Wydział I Cywilny
w składzie następującym:
Przewodniczący:
SSR Paulina Fidzińska-Adamska
Protokolant:
osobiście
po rozpoznaniu w dniu 10 października 2016 r. roku w Krakowie
na posiedzeniu niejawnym
sprawy z wniosku Krzysztofa Maciąg, Teresy Maciąg, Pawła Maciąg, Magdaleny Maciąg
przy uczestnictwie Roberta Bałuckiego
o zezwolenie na złożenie świadczenia pieniężnego do depozytu sądowego
postanawia:
I. na zasadzie art. 144 k.p.c. zarządza ustanowienie dla nieznanego z miejsca pobytu
wierzyciela Roberta Bałuckiego – kuratora w osobie Konrada Kołodziejskiego pracownika tutejszego Sądu;
II. zarządza podanie do publicznej wiadomości informacji o ustanowieniu kuratora
poprzez wywieszenie na tablicy ogłoszeń Sądu Rejonowego dla Krakowa - Podgórza
w Krakowie i w lokalu Urzędu Miasta Krakowa przez okres miesiąca czasu;
III. zezwolić wnioskodawcom Teresie Maciąg, Krzysztofowi Maciągowi, Pawłowi
Maciągowi, Magdalenie Maciąg na złożenie do depozytu sądowego kwoty 5 tys. zł
(pięć tysięcy złotych) jako świadczenia należnego uczestnikowi Robertowi
Bałuckiemu na podstawie prawomocnego wyroku Sądu Apelacyjnego w Krakowie
Wydział I Cywilny z dnia 2 czerwca 2015 r. sygn. akt I ACa 385/15;
IV. stwierdzić, że kwota złożona do depozytu sądowego na podstawie pkt III niniejszego
postanowienia może zostać wydana uczestnikowi Robertowi Bałuckiemu na jego
wniosek po wykazaniu tożsamości wierzyciela bądź jego następcom prawnym pod
warunkiem wykazania następstwa prawnego;
V. oddalić wniosek w pozostałym zakresie;
VI. stwierdzić, że wnioskodawcy ponoszą koszty postępowania związane ze swoim
udziałem w sprawie.
UZASADNIENIE
Wnioskodawcy Krzysztof Maciąg, Teresa Maciąg, Paweł Maciąg oraz Magdalena
Maciąg pismem z dnia 17 września 2015 roku złożyli wniosek o zezwolenie na złożenie do
depozytu sądowego kwoty 5.000 zł zasądzonych prawomocnym wyrokiem Sądu
Apelacyjnego z dnia 2 czerwca 2015 r. sygn. akt I ACa 385/15 od wnioskodawców solidarnie
na rzecz Roberta Bałuckiego.
W uzasadnieniu wnioskodawcy wskazali, iż z ich powództwa prowadzone było przed
Sądem Rejonowym dla Krakowa-Nowej Huty w Krakowie postępowanie przeciwko
Robertowi Bałuckiemu o zapłatę (sygn. akt I C 249/12/N). Postępowanie to zakończyło się
wydaniem wyroku zasądzającego na rzecz wnioskodawców od uczestnika kwotę 19.000 zł
wraz z ustawowymi odsetkami i kosztami.
Następnie Robert Bałucki wniósł przeciwko wnioskodawcom powództwo o zapłatę z
tytułu odszkodowania i zadośćuczynienia, które ostatecznie zakończyło się wyrokiem Sądu
Apelacyjnego w Krakowie, sygn. akt I ACa 383/15, zasądzającym od wnioskodawców na
rzecz Roberta Bałuckiego kwotę 5.000 zł, zaś w pkt. III przyznającym na rzecz Krzysztofa
Maciąg, Teresy Maciąg, Pawła Maciąg, Magdaleny Maciąg od uczestnika kwotę 5.400 zł.
Wnioskodawcy wskazali, iż tym samym między stronami powstały roszczenia
wynikające z sum wierzytelności, które są tego samego rodzaju oraz oparte są na tej samej
podstawie prawnej i faktycznej, spełniają zatem warunku potrącenia. Wnioskodawcy pismem
z dnia 18 sierpnia 2015 r. wezwali zatem Roberta Bałuckiego do zapłaty kwoty 7.617 zł
wynikającej z różnicy roszczeń po podniesieniu zarzutu potrącenia. Wskazano, iż Robert
Bałucki nie odebrał korespondencji, a z akt Komorniczych wynika, że jego miejsce pobytu
nie jest znane. Tym samym wnioskodawcy nie mają innej możliwości uwolnienia się od
zasądzonego wobec nich roszczenia w wysokości 5.000 zł jak jedynie przez złożenie
przedmiotu świadczenia do depozytu.
Wnioskodawcy wskazali w piśmie z dnia 23 lutego 2016 r., iż osobą której przedmiot
złożony do depozytu ma zostać wydany jest Robert Bałucki, a warunkiem wydania
świadczenia jest złożenie przez niego stosowanego zaświadczenia o dokonaniu wpłaty na
rzecz wnioskodawców lub też prawomocne zakończenie postępowania w przedmiocie
stwierdzenia wygaśnięcia zobowiązania wnioskodawców względem uczestnika.
W piśmie tym wnioskodawcy wskazali również, że spełnienie przez nich świadczenia
w kwocie 5.000 zł wobec Roberta Bałuckiego, który jest niewypłacalny byłoby sprzeczne z
prawem i zasadami współżycia społecznego, a wnioskodawcy chcą skutecznie uwolnić się ze
swojego zobowiązania, nie mają jednakże żadnej gwarancji, że spełniając swoje świadczenie
zostaną dodatkowo pokrzywdzeni.
Sąd zważył co następuje:
Wniosek co do zasady zasługiwał na uwzględnienie.
W postępowaniu o złożenie przedmiotu świadczenia do depozytu sądowego kognicja
Sądu ogranicza się do zbadania czy w świetle przytoczonych twierdzeń złożenie przedmiotu
świadczenia do depozytu sądowego jest prawnie uzasadnione (art. 693¹ k.p.c.). Złożenie
świadczenia do depozytu jest szczególną formą spełnienia świadczenia przez dłużnika,
jednakże spełnienie przez dłużnika świadczenia w tej formie nie mieści się w ramach jego
swobody decyzyjnej, ponieważ decydujące znaczenie mają tu okoliczności od niego
niezależne, które uniemożliwiają mu spełnienie świadczenia prawidłowo. Tylko w przypadku
wystąpienia wskazanych przez przepisy prawa przesłanek, jest możliwe złożenie świadczenia
do depozytu sądowego.
Zgodnie z art. 467 k.c. poza wypadkami przewidzianymi w innych przepisach
szczególnych dłużnik może złożyć przedmiot świadczenia do depozytu sądowego:
1)
jeżeli wskutek okoliczności, za które nie ponosi odpowiedzialności, nie wie,
kto jest wierzycielem, albo nie zna miejsca zamieszkania lub siedziby wierzyciela;
2)
jeżeli wierzyciel nie ma pełnej zdolności do czynności prawnych ani
przedstawiciela uprawnionego do przyjęcia świadczenia;
3)
jeżeli powstał spór, kto jest wierzycielem;
4)
jeżeli z powodu innych okoliczności dotyczących osoby wierzyciela
świadczenie nie może być spełnione.
Zgodnie z utrwaloną linią orzeczniczą Sądu Najwyższego, sąd w postępowaniu o
złożenie przedmiotu świadczenia nie bada prawdziwości twierdzeń zawartych we wniosku,
ograniczając się wyłącznie do oceny, czy według przytoczonych okoliczności złożenie do
depozytu jest prawnie uzasadnione (ograniczenie zakresu kognicji sądu do formalnej oceny
twierdzeń wniosku); nie posiada więc uprawnienia do badania, czy złożenie do depozytu jest
rzeczywiście uzasadnione pod względem materialnoprawnym i nie może rozstrzygać żadnych
sporów w tym przedmiocie (uchwała SN z dnia 19 maja 1951 r., C 27/51, OSN(C) 1951, nr 3,
poz. 62; orzeczenie SN z dnia 31 sierpnia 1963 r., III CR 129/63, OSNC 1964, nr 12, poz.
255; postanowienie SN z dnia 11 lipca 1996 r., III CRN 18/96, Prok. i Pr.-wkł. 1996, nr 12, s.
45).
W przedmiotowej sprawie zaistniała przesłanka uzasadniająca złożenie świadczenia
do depozytu wobec faktu, że miejsce pobytu wierzyciela nie jest znane i w konsekwencji
świadczenie to nie może zostać spełnione. Nie podlegał natomiast uwzględnień warunek
wskazany przez wnioskodawców uzależniający wypłatę wierzycielowi świadczenia od
spełnienia przez niego innego świadczenia na rzecz wnioskodawców.
Z uzasadnienia wniosku wynika, iż wnioskodawcy są dłużnikami względem Roberta
Bałucia w związku z zasądzoną na jego rzecz prawomocnym wyrokiem Sądu Apelacyjnego z
dnia 2 czerwca 2015 r. sygn. akt I ACa 385/15 kwotą 5.000 zł. Wnioskodawcy wskazują przy
tym, iż złożenie tej kwoty do depozytu jest uzasadnione faktem, iż nie mają gwarancji, że
spełniając swoje świadczenie nie zostaną dodatkowo pokrzywdzeni wobec niewypłacalności
Roberta Bałuckiego. Dłużnicy uzasadniają również złożenie przedmiotu świadczenia swoim
własnym wyborem i obawą, a także tym, że jak wynika z toczącego się przeciwko niemu
postępowania egzekucyjnego miejsce pobytu dłużnika jest im nieznane.
Dłużnicy wprawdzie we wniosku wskazali, iż nie uchylają się od spełnienia ciążącego
na nich obowiązku, jednakże wolą uiścić tę opłatę „niejako awansem”, wskazując iż
spełnienie przez nich do rąk Roberta Bałuckiego świadczenia w wysokości 5.000 zł, w
sytuacji gdy uczestnik ten sam winien w stosunku do nich spełnić świadczenie w kwocie
12.271 zł jest sprzeczne z prawem.
Z akt postępowania egzekucyjnego toczącego się przed Komornikiem Sądowym przy
Sądzie Rejonowym
dla Krakowa- Nowej Huty Pawła Grzybowskiego
wniosku wprawdzie jedynie Pawła Maciąga
KM 5451/14 z
wynika bezsprzecznie, iż miejsce pobytu
wierzyciela oraz miejsce jego zamieszkania nie są znane. Pod wskazanym adresem wierzyciel
nie przebywa, ostania skierowana do wierzyciela przez Komornika korespondencja powróciła
z adnotacją „adresat od dłuższego czasu nie przebywa pod wskazanym adresem. Brak
kontaktu”.
Wobec powyższego Sąd orzekł jak w pkt. III sentencji postanowienia.
Jak wskazano powyżej, w postępowaniu o złożenie przedmiotu świadczenia do depozytu
sąd nie bada prawdziwości twierdzeń zawartych we wniosku, ograniczając się wyłącznie do
oceny, czy według przytoczonych okoliczności złożenie do depozytu jest prawnie
uzasadnione. Kognicja sądu jest zatem ograniczona do formalnej oceny twierdzeń wniosku.
Sąd nie posiadając więc uprawnienia do badania, czy złożenie do depozytu jest rzeczywiście
uzasadnione pod względem materialnoprawnym nie może rozstrzygać żadnych sporów w tym
przedmiocie. Nie oznacza to jednak, że sąd ma obowiązek bezkrytycznie uwzględniać każdy
wniosek o złożenie do depozytu tylko dlatego, że spełnia on wymogi formalne pisma
procesowego i zawiera zapisy wymienione w art. 693 k.p.c. Stosownie do treści art. 693
k.p.c. we wniosku o złożenie przedmiotu świadczenia do depozytu sądowego należy: określić
zobowiązanie, w którego wykonaniu składa się przedmiot, przytoczyć okoliczności
uzasadniające złożenie, dokładnie oznaczyć przedmiot, który ma być złożony oraz wskazać
osobę, której przedmiot ma być wydany, a także warunek pod jakim nastąpić ma wydanie.
Tym samym, Sąd ma obowiązek zbadania, czy okoliczność, na którą, jako podstawę wniosku,
powołują się wnioskodawcy, w świetle twierdzeń wniosku, są uzasadnione.
Nie może stanowić przedmiotu rozpoznania w niniejszej sprawie kwestia podnoszona
przez dłużników, iż spełnienie przez nich świadczenia na rzecz Roberta Bałuckiego byłoby
sprzeczne z prawem i zasadami współżycia społecznego, czy też kwestia potrącenia
wierzytelności względem siebie im przysługujących, a co za tym idzie uzależnienie wypłaty
depozytu od spełnienia przez wierzyciela innego świadczenia na rzecz wnioskodawców. Sąd
nie uwzględnił zatem wskazanego przez wnioskodawców warunku wydania przedmiotu
depozytu, który miałby być uzależniony od przedłożenia przez uczestnika stosownego
zaświadczenia o dokonaniu wpłaty na ich rzecz kwoty 7.217 zł. Nie można bowiem
uzależniać wypłaty świadczenia od spełnienia zupełnie innego świadczenia. Do tego
wnioskodawcom przysługują inne środki prawne. Jak wskazano powyżej, Sąd w
postępowaniu o złożenie do depozytu sądowego nie może badać ani rozstrzygać sporów
pomiędzy stronami. Uzależnienie wypłaty od spełnienia innego świadczenia byłoby
ingerencją w materialno prawne stosunki pomiędzy stronami. Sąd uznał zatem iż wskazany
przez wnioskodawców warunek nie jest dopuszczalny i odpowiednio go zmodyfikował, o
czym orzekł jak w pkt. IV postanowienia oddalając wniosek w pozostałym zakresie tj.
dotyczącym sprecyzowanego przez strony warunku wydania.
Na marginesie Sąd wskazuje, iż wobec faktu, że niniejsze postępowanie wszczęte
zostało na podstawie wniosku zgłoszonego w dniu 29 października 2015 r., zatem upłynął
znaczny czas od jego złożenia w ciągu którego uzupełniane były przez wnioskodawców braki
formalne wniosku zasadnym było ustanowienie kuratora dla nieznanego z miejsca pobytu
dłużnika na tym etapie celem obrony jego praw i prawidłowej reprezentacji (art. 6933 k.p.c.).
Reasumując wnioskodawcy określili zobowiązanie i wskazali że przyczynę złożenia
wymienionych kwot do depozytu sądowego.
O kosztach postępowania Sąd orzekł na podstawie art. 520 k.p.c., który stanowi, iż
każdy uczestnik ponosi koszty postępowania związane ze swym udziałem w sprawie.