Pszenica jara

Transkrypt

Pszenica jara
Pszenica jara
Uwagi ogólne
Doświadczenia porejestrowe z pszenicą jarą w woj. warmińsko-mazurskim były założone
w stacjach doświadczalnych we Wrócikowie i Rychlikach. W bieżącym roku zostały do opracowania
dodane doświadczenia z sąsiedniego województwa podlaskiego w celu poszerzenia informacji
o badanych odmianach. W 2012 roku w krajowym rejestrze znajdowało się 21 odmian pszenicy jarej
(1 elitarna, 17 jakościowych, 2 chlebowe, 1 pastewna). W województwie warmińsko-mazurskim
w badaniach
uczestniczyło 13 odmian (1 elitarna, 9 jakościowych, 2 chlebowe, 1 pastewna)
wybranych przez Wojewódzki Zespół PDOiR. W 2012 roku na Listę Zalecanych Odmian (LZO)
z pszenicę jarą wpisano odmiany Hewillę, Kandelę oraz Ostkę Smolicką a wycofano Parabolę. Listę
aktualnie tworzą: Bombona, Tybalt, Katoda, Łagwa, Hewilla, Kandela, Ostka Smolicka, Zadra,
Trappe.
Doświadczenia prowadzono w dwóch powtórzeniach z dwoma czynnikami, gdzie pierwszym
czynnikiem były odmiany, a drugim poziomy agrotechniki.
Celem tych badań było sprawdzenie wartości gospodarczej odmian w warunkach regionu
północnego oraz określenie ich reakcji na zróżnicowaną agrotechnikę.
Doboru środków ochrony roślin do wykonywanych zabiegów dokonali prowadzący
doświadczenia zgodnie z zaleceniami IOR-u. Preparaty te były zarejestrowane w Polsce i znajdowały
się w oryginalnych opakowaniach.
Na obu poziomach agrotechnicznych w uzasadnionych przypadkach zwalczano szkodniki.
Wyniki doświadczeń
Średnie wyniki plonowania pszenicy jarej w 2012 roku na przeciętnym poziomie agrotechniki (a1)
różniły się w punktach prowadzących doświadczenia i wyniosły 76,1 dt/ha w Rychlikach oraz 66,9 we
Wrócikowie i 66,3 dt/ha w Krzyżewie. Na poziomie intensywnym (a 2) średni plon ziarna we
Wrócikowie był niższy niż w Rychlikach i wynosił 76,7 dt/ha natomiast w Rychlikach i Krzyżewie na
podobnym poziomie tzn. 84,5 i 83,4 dt/ha. Efektywność zastosowania agrotechniki na poziomie
a2 okazała się najwyższa w Krzyżewie 17,1 dt/ha, w Rychlikach 11,4 dt/ha, a we Wrócikowie 9,8 dt/ha
(tabela 3).
W ostatnim trzyleciu powyżej wzorca na poziomie a1 plonowały odmiany Tybalt, Łagwa oraz
Kandela. W ostatnim trzyleciu na poziomie intensywnym (a 2) nieco powyżej wzorca plonowały
Katoda i Ostka Smolicka. W ostatnim roku, z odmian uczestniczących w badaniach, na poziomie
a1 powyżej wzorca plonowały Ostka Smolicka, Arabella oraz uczestniczące pierwszy rok w badaniach
Izera i KWS Torridon, które wykazały się również wysokim plonowaniem na poziomie intensywnym
(a2) tabela 5.
Porażenie odmian przez choroby analizowano tylko na przeciętnym poziomie agrotechniki
(tabela 6). Zwiększoną podatnością na
najczęściej występujące w tym gatunku choroby
charakteryzowały się odmiany Hewilla, Ostka Smolicka i Radocha. Natomiast Tybalt, Kandela oraz
Arabella cechowały się wyższą odpornością na większość chorób. W omawianym roku wystąpiło
znaczne porażenie fuzariozą kłosów. Silniejszą reakcję na tego patogena zaobserwowano u odmian
Hewilla i Radocha, natomiast znaczną odpornością wyróżniły się Łagwa, Bombona, Arabella oraz
Izera. Rdza żółta wystąpiła tylko w jednej miejscowości, zwiększoną podatność na tę chorobę
zaobserwowano u Bombony, Katody i Radochy. Warunki atmosferyczne w 2012 roku sprzyjały także
rozwojowi innych chorób grzybowych. Największe porażenie roślin mączniakiem zaobserwowano u
odmian: Hewilla, Zadra, Radocha i Ostka Smolicka. Septorioza liści wystąpiła w większym nasileniu
na roślinach u Hewilli i Zadry. Natomiast większą odpornością na tę chorobę wykazała się Radocha i
Izera. Na rdzę brunatną najbardziej podatna w minionym sezonie była odmiana Bombona, Katoda,
Ostka Smolicka oraz Zadra. W 2012 roku wystąpiło nieznaczne porażenie septoriozą plew oraz
brunatną plamistością liści.
Wyleganie w fazie dojrzałości mlecznej i przed zbiorem nie zaobserwowano we Wrócikowie,
wystąpiło natomiast w Rychlikach i Krzyżewie. Skłonność do wylegania na poziomie a 1 wykazały
odmiany Bombona i Radocha, natomiast na poziomie a2 Kandela, Katoda i Zadra (tabela 7).
Średnia masa tysiąca ziaren (MTZ) w roku 2012 była na zbliżonym poziomie jak w latach
ubiegłych. Na poziomie przeciętnym wyniosła średnio 37,6 g we Wrócikowie 39,5 g w Rychlikach i
41,4 g w Krzyżewie. Z kolei na poziomie a2 we Wrócikowie i Rychlikach wyniosła 39,0 i 39,4 g
natomiast w Krzyżewie wyniosła 44,2 g (tabela 3). Najgrubszym ziarnem z odmian uczestniczących w
badaniach wyróżniły się na poziomie a1 Hewilla, Radocha i Łagwa, natomiast na poziomie
intensywnym (a2) Hewilla i Łagwa. Niskimi wartościami MTZ charakteryzowało się ziarno odmian
Zadra,Trappe i KWS Torridon (tabela 7).
Tabela 1.
Pszenica jara. Odmiany badane. Rok zbioru: 2012
Lp.
Odmiana
Kod kraju
pochodzenia
Rok wpisania
do Krajowego
Rejestru
Odmian w
Polsce*
Rok wpisania
do LZO
Hodowca
(jednostka prowadząca hodowlę zachowawczą lub dla odmian zagranicznych krajowy
przedstawiciel)
odmiany elitarne (grupa E)
1.
Bombona
PL
2005
2007
DANKO Hodowla Roślin sp. z o.o. Choryń 27; PL 64-000 Kościan
odmiany jakościowe (grupa A)
2.
Tybalt
NL
2005
2007
Irena Szyld ,ul. Celtycka 41a; PL 62-800 Kalisz
3.
Hewilla
PL
2006
2012
Małopolska Hodowla Roślin- HBP sp. z o.o., ul. Zbożowa 4; PL- 30-002 Kraków
4.
Katoda
PL
2008
2010
DANKO Hodowla Roślin sp. z o.o. Choryń 27; PL 64-000 Kościan
5.
Łagwa
PL
2009
2011
Małopolska Hodowla Roślin- HBP sp. z o.o., ul. Zbożowa 4; PL- 30-002 Kraków
6.
Kandela
PL
2010
2012
DANKO Hodowla Roślin sp. z o.o. Choryń 27; PL 64-000 Kościan
7.
Ostka Smolicka *
PL
2010
2012
Hodowla Roślin Smolice sp. z o.o. Grupa IHAR, Smolice 146 ; PL- 63-770 Kobylin
8.
Arabella
PL
2011
DANKO Hodowla Roślin sp. z o.o. Choryń 27; PL 64-000 Kościan
9.
Izera
PL
2012
Małopolska Hodowla Roślin- HBP sp. z o.o., ul. Zbożowa 4; PL- 30-002 Kraków
DE
2012
KWS Lochow Polska sp. z o.o. Kondratowice, ul. Słowiańska 5; PL-57-150 Prusy
10. KWS Torridon
odmiany chlebowe (grupa B)
11. Zadra *
PL
2005
2007
Hodowla Roślin Strzelce sp. z o.o. Grupa IHAR, ul. Główna 20; PL- 99-307 Strzelce
12. Trappe
DE
2008
2010
KWS Lochow Polska sp. z o.o. Kondratowice, ul. Słowiańska 5; PL-57-150 Prusy
odmiany pastewne (grupa C)
13. Radocha
PL
2011
Hodowla Roślin Strzelce sp. z o.o. Grupa IHAR, ul. Główna 20; PL- 99-307 Strzelce
* - według "Listy odmian roślin rolniczych wpisanych do krajowego rejestru w Polsce"
Tabela 2.
Pszenica jara. Warunki polowe doświadczeń. Rok zbioru: 2012
SDOO Wrócikowo
ZDOO Rychliki
SDOO Krzyżewo
pow. Olsztyn
pow. Elbląg
woj. podlaskie
pszenny dobry
pszenny dobry
pszenny dobry
Klasa bonitacji gleby
III b
III b
III b
pH gleby w KCl
7,01
4,93
6,3
Przedplon
bobik
groch siewny
groch pastewny
Data siewu
12.04.12
28.03.12
28.03.12
450
450
450
19.08.12
23.08.12
22.08.12
80
120
30
50
100
140
80
100
50
90
60
90
Basfoliar 36 Extra (9 l);
Basfoliar 36 Extra (10 l)
Basfoliar 36 Extra
(2 x 10 l)
Plonvit Z (1,5 l);
Basfoliar
Miejscowość
Kompleks rolniczej przydatności
gleby
Obsada nasion (szt./m2)
Data zbioru
Nawożenie mineralne
N na poziomie a1 (kg/ha)
N na poziomie a2 (kg/ha)
P2O5
(kg/ha)
K2O
(kg/ha)
Nawożenie dolistne preparatami
wieloskładnikowymi na poziomie a2
(nazwa, dawka/ha)
Środki ochrony roślin
Zaprawa nasienna (nazwa)
Funaben Plus 02 WS
Funaben Plus 02 WS
Funaben Plus 02 WS
Herbicyd (nazwa, dawka/ha)
Mustang 306 SE (0,6 l)
Granstar 75 WG (25 g ) Sekator 125 OD ( 0,15 l)
Insektycyd (nazwa, dawka/ha)
Fastac 100 EC (0,12 l)
Patriot 100 EC (62,5 ml)
Sumi-Alpha 050 EC
(0,25 l)
tylko na poziomie a2
Fungicyd - pierwszy zabieg
(nazwa, dawka/ha)
Prosaro 250 EC (0,8 l)
Juwel TT 483 SE (1,2 l)
Input 460 EC (1 l)
Fungicyd - drugi zabieg
(nazwa, dawka/ha)
Soligor 425 EC (0,8 l)
Sokół 460 EC (0,6l)
Artea 330 EC (0,5 l)
Regulator wzrostu
(nazwa, dawka/ha)
Cerone 480 SL (0,75 l)
Cerone 480 SL (0,75l)
Cerone 480 SL (0,75l)
Tabela 3.
Pszenica jara. Wyniki ogólne doświadczeń. Rok zbioru: 2012
Lp.
Wrócikowo
Wyszczególnienie
Rychliki
Krzyżewo
a1
a2
a1
a2
a1
a2
1.
Termin kłoszenia (data)
14.06.
15.06.
10.06.
12.06.
19.06.
21.06.
2.
Termin dojrzałości woskowej (data)
02.08.
04.08.
01.08.
06.08.
29.07.
31.07.
3.
Wysokość roślin (cm)
96
92
87
85
100
96
4.
Wyleganie roślin w fazie dojrzałości mlecznej (skala 9°)
9
9
8,7
8,8
8,6
8,9
5.
Wyleganie roślin przed zbiorem (skala 9°)
9
9
8,6
8,6
7,0
8,1
6.
Porażenie przez choroby (skala 9°):
-mączniak prawdziwy
7,8
8,9
7,8
8,5
8,4
8,7
-rdza brunatna
7,1
8,2
7,8
8,7
6,4
7,9
9
9
9
9
6,6
8,3
-septorioza liści
6,3
7,8
7,5
8,8
6,3
7,6
-septorioza plew
9
9
8,8
8,9
6,9
8,0
-fuzarioza kłosów
7,1
7,9
7,5
8,2
6,0
7,5
-brunatna plamistość liści (DTR)
8,8
8,7
8,1
8,9
6,6
8,2
7.
Masa 1000 ziaren (przy wilgotności 14%) (g)
37,6
39,0
39,5
39,4
41,4
44,2
8.
Wilgotność ziarna podczas zbioru (%)
13,5
14,6
13,6
13,5
12,8
14,0
9.
Plon ziarna (przy wilgotności 14%) (dt/ha)
66,9
76,7
76,1
84,5
66,3
83,4
-rdza żółta
Wyniki średnie ze wszystkich badanych odmian
a1 – przeciętny poziom agrotechniki; a2 – wysoki poziom agrotechniki
Skala 9°: 9 – oznacza stan najkorzystniejszy; 1 – oznacza stan najmniej korzystny
Tabela 4.
Pszenica jara. Plon ziarna odmian w miejscowościach (% wzorca). Rok zbioru: 2012
przy wilgotności ziarna 14%
Odmiana
Lp.
Wzorzec (dt/ha)
Poziom a1
Wrócikowo Rychliki
68,6
79,2
Poziom a2
Wrócikowo
Rychliki
77,7
89,2
Krzyżewo
71,5
Krzyżewo
86,9
odmiany elitarne (grupa E)
1.
Bombona
88
93
88
93
98
96
odmiany jakościowe (grupa A)
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
w
Tybalt
Hewilla w
Katoda
Łagwa
Kandela
97
100
94
100
105
91
98
101
96
99
101
91
99
94
89
99
91
99
94
95
99
91
93
97
104
100
94
103
98
100
Ostka Smolicka *
110
101
96
110
95
94
Arabella
Izera
KWS Torridonw
104
101
102
104
101
98
108
104
95
110
99
100
107
104
110
106
105
111
93
96
83
100
92
97
91
74
100
odmiany chlebowe (grupa B)
11. Zadra *
12. Trappe w
96
96
90
102
86
94
odmiany pastewne (grupa C)
13. Radocha
89
73
85
w
- odmiany wzorcowe w 2012 roku
* - ostka
Tabela 5.
Pszenica jara. Plon ziarna odmian (% wzorca). Lata zbioru: 2012, 2011, 2010
przy wilgotności ziarna 14%
Odmiana
Lp.
Liczba
lat
badań
Wzorzec (dt/ha)
1.
Bombona
3
a1
20102012
2012
2011
73,1
65,2 65,4 69,1 67,9
odmiany elitarne (grupa E)
90
102
2010
a2
20112012
96
96
96
2012
2011
2010
20112012
20102012
84,6
76,9
77,8
80,7
79,8
96
105
96
100
98
98
97
96
94
100
100
101
103
107
102
100
105
99
100
105
106
-
101
104
102
100
99
99
-
100
98
100
96
100
102
104
-
100
100
101
97
100
101
-
89
98
94
99
97
97
90
98
92
97
odmiany jakościowe (grupa A)
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
Tybalt w
Hewilla w
Katoda
Łagwa
Kandela
Ostka Smolicka *
Arabella
Izera
KWS Torridon w
3
3
3
3
3
3
2
1
1
98
97
94
96
99
102
102
102
107
105
97
101
107
101
93
105
-
106
102
105
105
106
98
-
101
97
97
101
100
98
104
-
103
99
100
103
102
98
-
odmiany chlebowe (grupa B)
11. Zadra *
.. Trappe w
12.
.
3
3
90
98
92
102
13. Radocha
2
82
107
-
94
-
88
101
-
93
-
3
2
2
5
7
3
2
2
5
7
Liczba doświadczeń
w
100
92
91
100
94
97
odmiany pastewne (grupa C)
- odmiany wchodzące w skład wzorca 2012; wzorzec 2011 i 2010- Tybalt, Hewilla, Parabola, Trappe
* - ostka
Tabela 6.
Pszenica jara. Porażenie odmian przez ważniejsze choroby na przeciętnym poziomie agrotechniki - a1 (odchylenia od wzorca). Lata zbioru: 2012, 2010 - 2012
Odmiana
Lp.
Liczba
lat
badań
Wzorzec (skala 9º)
1.
Bombona
3
Mączniak
Rdza brunatna
2012
20112012
2012
8,0
8,0
7,5
-0,1
0,1
-1,8
20102012
Septorioza
liści
2012
Septorioza plew
20102012
0,0
-0,2
Rdza żółta
Brunatna plam. liści
(DTR)
20102012
2012
20102012
2012
20102012
2012
20112012
7,7
6,5
6,7
6,8
8,0
7,8
7,7
0,3
0,1
0,9
0,3
-0,8
-0,3
0,2
0,0
2012
7,7
6,7
7,0
7,7
odmiany elitarne (grupa E)
-1,2
Fuzarioza kłosów
odmiany jakościowe (grupa A)
2.
Tybalt w
w
3
1,0
1,0
0,3
0,8
0,0
0,2
0,4
0,4
-0,1
0,0
0,3
0,3
-0,1
0,1
3
-1,0
-0,7
-0,2
-0,4
-0,7
-0,5
0,1
0,0
-0,5
-0,3
-0,3
0,0
0,0
0,0
3.
Hewilla
4.
Katoda
3
-0,1
0,0
-1,3
-0,5
0,8
0,5
0,3
-0,2
0,4
0,3
-0,8
0,0
0,4
0,1
5.
Łagwa
3
0,2
0,5
-0,5
-0,2
0,3
0,2
0,3
0,1
0,9
1,0
0,3
0,3
-0,5
0,0
6.
Kandela
3
1,0
0,8
0,0
0,2
0,5
0,3
0,3
0,3
0,4
0,8
0,3
0,2
-0,1
0,1
7.
Ostka Smolicka *
3
-0,6
-0,5
-0,8
-0,4
0,0
-0,2
0,6
0,7
1,0
0,7
-0,3
-0,8
0,0
0,0
8.
Arabella
2
1,0
0,8
-0,2
-
0,0
-
0,1
-
0,9
-
0,3
-
0,4
0,1
9.
Izera
1
0,2
-
0,2
-
0,7
-
0,3
-
1,0
-
0,3
-
0,0
-
10.
KWS Torridon w
1
0,2
-
0,0
-
0,2
-
-0,2
-
0,0
-
-0,3
-
0,0
-
odmiany chlebowe (grupa B)
11.
Zadra *
3
-0,8
-0,4
-0,7
-0,7
-0,3
-0,3
0,6
0,0
0,5
0,5
-0,3
-0,3
-0,1
-0,1
12.
Trappe w
3
-0,3
-0,2
-0,2
0,0
0,5
0,2
0,3
0,1
0,5
0,8
0,3
-0,3
0,0
0,2
odmiany pastewne (grupa C)
13.
Radocha
Liczba doświadczeń
2
-0,6
-0,7
-0,2
-
0,7
-
-0,2
-
-0,3
-
-0,8
-
-0,1
-
3
5
3
7
3
7
2
3
3
5
1
3
3
4
Wyniki pochodzą jedynie z doświadczeń, w których wystąpiło dane zjawisko, wyższa wartość oznacza ocenę korzystniejszą
w
- odmiany wchodzące w skład wzorca 2012; wzorzec 2011 i 2010 - Tybalt, Hewilla, Parabola, Trappe
* - ostka
Tabela 7.
Pszenica jara. Ważniejsze właściwości rolniczo-użytkowe odmian (odchylenia od wzorca).
Lata zbioru: 2012, 2010 - 2012
Lp.
Odmiana
Liczba
lat
badań
Wyleganie (skala 9º)
w fazie
przed zbiorem
doj.mlecznej
201120112012
2012
2012
2012
Wysokość roślin
(cm)
Masa 1000 ziaren
(g)
2012
2010-2012
2012
20102012
90
96
39,2
39,1
11
10
-1,8
-1,4
0,8
Poziom agrotechniki a1
Wzorzec (skala 9º)
8,9
8,6
8,0
8,0
odmiany elitarne (grupa E)
1.
Bombona
3
0,1
-0,1
-0,8
0,1
odmiany jakościowe (grupa A)
2.
Tybalt
w
w
3
0,1
0,4
0,0
0,2
-4
-7
2,3
3.
Hewilla
3
-0,4
-0,6
-0,3
-0,8
7
8
3,4
1,6
4.
Katoda
3
-0,4
-1,1
-0,3
-0,1
7
8
0,5
-0,1
5.
Łagwa
3
0,1
0,4
0,3
0,4
4
4
2,2
2,8
6.
Kandela
3
-0,9
-0,8
0,3
-0,3
3
4
-1,1
0,0
7.
Ostka Smolicka *
3
-0,4
-0,6
-0,3
-0,3
8
5
1,4
-0,8
8.
Arabella
2
-0,1
-0,2
0,3
0,0
4
-
-0,2
-
9.
Izera
1
-1,1
-
0,3
-
9
-
1,7
-
1
0,1
-
-0,3
-
-4
-
-2,3
-
10. KWS Torridon w
odmiany chlebowe (grupa B)
11. Zadra *
3
-0,1
-0,9
-0,3
-0,8
7
9
-3,7
-2,8
12. Trappe w
3
0,1
0,3
0,3
0,6
1
-1
-3,4
-5,6
odmiany pastewne (grupa C)
13. Radocha
2
Liczba doświadczeń
0,1
-0,3
-0,8
-0,5
1
-
6,0
-
2
3
2
6
3
7
3
7
87
86
40,7
40,5
9
8
0,4
-0,6
Poziom agrotechniki a2
Wzorzec (skala 9º)
9
8,6
8,4
8,5
odmiany elitarne (grupa E)
1.
Bombona
3
0,0
0,3
0,1
0,2
odmiany jakościowe (grupa A)
2.
Tybalt
w
w
3
0,0
0,0
0,1
0,1
-4
-5
2,0
0,4
3.
Hewilla
3
0,0
-0,3
-0,2
-0,5
8
7
4,0
2,6
4.
Katoda
3
-0,3
-0,1
-0,4
0,0
8
7
1,4
0,5
5.
Łagwa
3
0,0
0,3
0,1
0,3
4
5
3,9
2,5
6.
Kandela
3
-1,0
-0,5
-0,7
-0,5
4
5
-1,9
-1,2
7.
Ostka Smolicka *
3
-0,3
-0,4
-0,2
-0,1
6
5
2,0
-0,1
8.
Arabella
2
0,0
0,0
0,6
0,4
3
-
-2,2
-
9.
Izera
1
-0,8
-
-0,2
-
7
-
0,2
-
1
0,0
-
0,1
-
-4
-
-2,8
-
10. KWS Torridon w
odmiany chlebowe (grupa B)
11. Zadra *
3
0,0
-0,3
-0,4
-0,2
7
4
-4,2
-5,2
12. Trappe w
3
0,0
0,3
0,1
0,2
0
0
-3,2
-6,1
odmiany pastewne (grupa C)
13. Radocha
Liczba doświadczeń
w
2
0,0
-0,3
-0,2
-0,1
-1
-
1,9
-
2
3
2
6
3
7
3
7
- odmiany wchodzące w skład wzorca 2012; wzorzec 2011 i 2010 - Tybalt, Hewilla, Parabola, Trappe
* - ostka

Podobne dokumenty