przewlekłe schorzenia współwystępujące u osób z padaczką
Transkrypt
przewlekłe schorzenia współwystępujące u osób z padaczką
5 Epileptologia, 2008, 16: 5-25 Przewlekłe schorzenia współwystępujące u osób z padaczką Chronic concomitant disorders in patients with epilepsy Beata Majkowska-Zwolińska 1, 2, Jerzy Majkowski 1, Marek Kaciński 3, Marta Kaczyńska-Haładyj 4 1-2008.indd 5 Centrum Diagnostyki i Terapii Padaczki, Fundacja Epileptologii, Warszawa 2 Klinika Neurochirurgii AM, Warszawa 3 Klinika Neurologii Dziecięcej Collegium Medicum UJ, Kraków 4 Oddział Neuropsychiatrii Dziecięcej, Szpital Neuropsychiatryczny, Lublin Streszczenie Wprowadzenie. W przebiegu przewlekłych chorób można się spodziewać współwystępowania innych schorzeń. W padaczce schorzenia te mogą być lub nie w związku przyczynowo-skutkowym z padaczką, gdyż poprzedzają wystąpienie padaczki, występują niezależnie lub są następstwem padaczki czy skutków stosowania leków przeciwpadaczkowych. Cel. Analiza rozpowszechnienia i rodzaju przewlekłych psychicznych, neurologicznych i somatycznych chorób występujących u chorych z padaczką. Materiał i metoda. Badanie przeprowadzono metodą kwestionariuszy w 19 ośrodkach zajmujących się leczeniem padaczki. Badaniem objęto 1019 osób z padaczką (819 >14. rż. i 200 ≤14. rż.); średnia wieku – 27,82 roku, mediana – 26 lat. W analizie uwzględniono kategorie i rodzaje poszczególnych schorzeń wg ICD-10. Brano pod uwagę wiek i płeć pacjentów. Wyniki odnoszono do ogólnej populacji w Polsce wg danych GUS i do piśmiennictwa. Wyniki. U 44,7% pacjentów z padaczką wystąpiło co najmniej jedno inne przewlekłe schorzenie. Jedno schorzenie wystąpiło u 67,1% pacjentów, dwa u 23,2%, trzy i więcej schorzeń u 9,7%. W grupie pacjentów z przewlekłymi chorobami na jedną osobę przypadało średnio 1,46 choroby. Najczęstszym zaburzeniem było upośledzenie umysłowe (16%) i częściej występowało niż w ogólnej populacji w Polsce; częściej u dzieci niż dorosłych (p = = 0,005). Następną kategorią były zaburzenia psychiczne i zachowania (11,4%). Schorzenia te wystąpiły u podobnego odsetka populacji ogólnej w Polsce, z wyjątkiem zaburzeń zachowania u dzieci, które były częstsze u dzieci z padaczką – 5,5 vs 0,8%. Najczęstszym schorzeniem somatycznym było nadciśnienie tętnicze (6,1%) i dotyczyło wyłącznie dorosłych. U pacjentów z padaczką choroby somatyczne wystąpiły rzadziej niż w populacji ogólnej, z wyjątkiem chorób układu trawiennego u dzieci – 3,5 vs 1,3%. Summary Introduction. In chronic conditions coexistence of other illness can be expected. In epilepsy other conditions may have or may not have causal association, they may precede, occur simultaneously independently or be a consequence of epilepsy or use of antiepileptic drugs. Objective. Analysis of prevalence and kind of chronic mental, neurological and somatic disorders occurring in persons with epilepsy. Material and method. A questionnaire survey was conducted in 19 antiepileptic centers. The study included 1019 patients with epilepsy (819 >14 yrs and 200 ≤14 yrs); mean age – 27.82 yrs and median – 26 yrs. Analysis included categories and kinds of single conditions according to ICD-10 codes. Comparisons were carried out across age and gender. The results were compared to general population in Poland according to GUS and literature. Results. In 44.7% of patients with epilepsy at least one concomitant chronic illness occurred. One disease occurred in 67.1% patients, two in 23.2%, three and more in 9.7%. The number of diseases was 1.46 per patient on the average in group of patients with chronic diseases. The most frequent disorder was mental retardation (16%). It occurred more often than in general population in Poland and more often in children than in adults (p = = 0.005). The next most frequent category was mental and behavioral disorders (11.4%). Those disorders occurred in similar percentage as in general population in Poland, with the exception of behavioral disorders, which were more frequent in children with epilepsy – 5.5% vs 0.8%. Hypertension was the most common somatic disorder (6.1%) and occurred only in adults with epilepsy. In patients with epilepsy somatic disorders were generally less common than in general population in Poland, with the exception of diseases of the digestive system in children – 3.5% vs 1.3%. Conclusions. Comorbidity of chronic illnesses in pa- Praca wpłynęła 10.03.2008 r. Received March 10, 2008. Prace oryginalne • Original papers 1 2008-03-24 22:45:10 6 Prace oryginalne • Original papers Beata Majkowska-Zwolińska i wsp. 1-2008.indd 6 Wnioski. Współwystępowanie przewlekłych chorób u osób z padaczką jest częste i dotyczyło blisko połowy wszystkich pacjentów. Najczęstszymi zaburzeniami u osób z padaczką było upośledzenie umysłowe, nadciśnienie tętnicze, zaburzenia psychiczne i zachowania. W porównaniu z populacją ogólną w Polsce w badanym materiale częściej występowało upośledzenie umysłowe u dorosłych i dzieci oraz zaburzenia zachowania i zaburzenia układu trawiennego u dzieci. Słowa kluczowe: Padaczka – Współwystępujące schorzenia – Choroby somatyczne – Upośledzenie umysłowe – Zaburzenia psychiczne i zachowania Wprowadzenie W spółwystępowanie chorób oznacza obecność więcej niż jednej choroby u tej samej osoby. Nieliczne badania populacyjne wskazują, że u osób z padaczką zarówno choroby psychiczne, jak i somatyczne mogą występować od dwóch do pięciu razy częściej niż w populacji ogólnej (Gaitatzis i wsp., 2004; Tellez-Zenteno i wsp., 2005). Schorzenia te są lub nie w związku przyczynowo-skutkowym z padaczką; mogą one poprzedzać wystąpienie padaczki, występować niezależnie lub być następstwem napadów padaczki czy stosowania leków przeciwpadaczkowych (LPP). U pacjentów z padaczką współwystępujące choroby mogą negatywnie wpływać na ogólny stan zdrowia, przebieg i koszty padaczki oraz wpływać na jakość życia. Wiedza o współwystępujących z padaczką chorobach jest istotna z kilku powodów: 1) może przyczynić się do poznania ewentualnych związków przyczynowo-skutkowych padaczki z innymi chorobami; 2) może się przyczynić do poznania związku przyczynowego między LPP a współwystępującym schorzeniem; 3) może wpłynąć na przebieg leczenia, powodując zarówno ograniczenia terapeutyczne (np. przez niekorzystne inter- tients with epilepsy is common and occurred in nearly half of all studied epileptic patients. The most frequent chronic conditions in people with epilepsy were mental retardation, hypertension, mental and behavioral disorders. In comparison with general population in Poland in studied patients with epilepsy more frequently occurred mental retardation in adults and in children, behavioral disorder and diseases of digestive system in children. Key words: Epilepsy – Comorbidity – Somatic disorders – Mental retardation – Mental and behavioral disorders akcje między LPP a innymi lekami), jak i korzyści z wielorakiego potencjału niektórych LPP (np. przeciwdrgawkowy i stabilizujący nastrój); 4) może ułatwić planowanie opieki zdrowotnej z uwzględnieniem zwiększających się kosztów wraz z liczbą współwystępujących schorzeń. W populacji osób dorosłych w Stanach Zjednoczonych pacjenci z przewlekłymi chorobami, u których współwystępują inne przewlekłe schorzenia (o łagodnym i umiarkowanym nasileniu) stanowią 26% populacji i generują 50% wszystkich kosztów. Skorygowany roczny koszt współwystępowania chorób zwiększał się wraz ze zwiększaniem się liczby schorzeń u tego samego chorego (Charlson i wsp., 2007); nie było jak dotąd badań specyficznie odnoszących się do padaczki. Obecna praca jest częścią wieloośrodkowych badań kosztów padaczki przeprowadzonych w 19 ośrodkach w Polsce w 2006 r. Cel 1. Analiza rozpowszechnienia i rodzaju przewlekłych psychicznych, neurologicznych i somatycznych chorób towarzyszących padaczce. 2008-03-24 22:45:10