MANIPULACJA- MIT NASTAWIANIA Manipulacje zaliczane s do

MANIPULACJA- MIT NASTAWIANIA
Manipulacje zaliczane są do strukturalnych technik stawowych wykorzystywanych w terapii
manualnej. W odróŜnieniu od manipulacji ortopedycznych nie mają na celu repozycji
przemieszczeń w obrębie narządów ruchu, ale celem jest uwolnienie zablokowanego stawu
przez specyficzną stymulację bariery ruchowej.
Manipulacje polegają na zastosowaniu technik o duŜej szybkości wykonanego ruchu i małej
amplitudzie przy odpowiednim ustawieniu stawu. W literaturze moŜna znaleźć synonimy
nazw tych technik takie jak: mobilizacje z impulsem; mobilizacje z pchnięciem końcowym;
techniki szybkich pchnięć [1,2,3,4,5,6,7,8,9,10,11,12,13].
Cechą charakterystyczną tych technik jest zastosowanie pchnięcia manipulacyjnego (thrust),
które ma przywrócić prawidłowe funkcjonowanie stawu.
Prawidłowo wykonany zabieg manipulacji wg Neumann’a charakteryzuje się następującymi
elementami [9]:
1) odpowiednie ułoŜenie pacjenta,
2) precyzyjne ustawienie stawu w krańcowej pozycji zablokowania,
3) wprowadzenie parametru, bądź parametrów napinających tkanki- tzw. napięcie
testowe,
4) rozluźnienie pacjenta,
5) manipulacja poprzez właściwie ukierunkowane pchnięcie,
6) testy kontrolne po zabiegu.
Właściwe ułoŜenie pacjenta charakteryzuje bezbolesna pozycja wyjściowa do zabiegu.
Wprowadzając określone parametry ruchowe ustawia się stawy leŜące powyŜej i poniŜej
zablokowania w charakterystycznych pozycjach. Jest to tzw. ryglowanie. Dzięki takiemu
ustawieniu chronione są zdrowe odcinki kręgosłupa, a siła impulsu oddziałuje głównie na
zablokowany staw. Odpowiedni chwyt terapeuty pozwala kontrolować ustawienie stawów
i przebieg zabiegu. Pojawienie się bólu w trakcie wstępnego napięcia testowego, lub innych
nieprzyjemnych wraŜeń np. zawroty głowy, jest sygnałem do przerwania zabiegu.
Manipulacje moŜna wykonać w kierunku zablokowania stawu, lub w kierunku przeciwnym.
W kaŜdym przypadku stosowanie tych technik nie moŜe sprawiać pacjentowi bólu. Pchnięcie
manipulacyjne musi być wykonane w połoŜeniu krańcowym stawu, przy wybranym luzie
tkankowym. Przykładana siła niŜ moŜe być zbyt duŜa, a zakres ruchu nie moŜe przekroczyć
nigdy granicy anatomicznej [5,8,9,10,11]. Po kaŜdym zabiegu naleŜy wykonać testy kontrolne
by sprawdzić poprawność wykonanego zabiegu.
Zabiegi manipulacji nie mają nic wspólnego z tzw. „nastawianiem”, „ustawianiem”,
„wstawianiem dysku” itp. Charakterystyczny odgłos określany mianem „trzasku ,
„kliknięcia”, „strzelenia”, moŜe towarzyszyć uruchomieniu zablokowanego stawu. NaleŜy
podkreślić, iŜ odgłos ten nie jest wyznacznikiem prawidłowo wykonanego zabiegu, a jego
brak nie świadczy o nieskuteczności wykonanej terapii. Po dobrze przeprowadzonym zabiegu
od razu powraca prawidłowa ruchomość w stawie oraz ustępuje odruchowe wzmoŜone
napięcie mięśni[4,8].
Często cała terapia manualna jest błędnie utoŜsamiana tylko z tą techniką. Wykonywanie tego
typu zabiegów przez róŜnego rodzaju „kręgarzy”, „znachorów” i innych niewykwalifikowa nych „czarodziejów” zniekształca prawdziwy obraz terapii manualnej budząc przy tym
uzasadniony niepokój świata lekarskiego.
Przed stosowaniem tych technik zawsze naleŜy dokładnie zebrać wywiad oraz przeprowadzić
badanie fizjoterapeutyczne wykluczając przeciwwskazania.
Manipulacje często poprzedzone są technikami mobilizacyjnymi stawów, tkanek miękkich,
lub specyficznymi formami masaŜu.
Opracował: mgr Paweł Kasprzak
BIBLIOGRAFIA
Piśmiennictwo:
1. Arkuszewski Z. Podręcznik medycyny manualnej. Atlas zabiegów- kręgosłup szyjny.
Wydawnictwo Elipsa-Jaim. Kraków 2001.
2. Arkuszewski Z. Podręcznik medycyny manualnej. Atlas zabiegów- miednica,
kręgosłup lędźwiowy, kręgosłup piersiowy, Ŝebra. Wydawnictwo Elipsa-Jaim,
Kraków 2001.
3. Dobrogowski J., Wordliczek J. Medycyna bólu. Wydawnictwo Lekarskie PZWL.
Warszawa 2005.
4. Hartman L. Podręcznik technik osteopatycznych w leczeniu manualnym kręgosłupa i
stawów obwodowych. Wydawnictwo ZL Natura. Kielce 1999.
5. Janiszewski M., Gworys K., Błaszczyk A. Manipulacje w praktyce lekarskiej.
Medycyna Manualna 2003. Tom VI,I nr 3 i 4, 58-61.
6. Kraus J., Evjenth O., Crenighton D. Translatoric Spinal Manipulation for physical
Therapists. OPTP 2006, U.S.A., distributed by www.optp.com.
7. D Kwolek A. Rehabilitacja Medyczna Tom 2, Rehabilitacja Kliniczna. Wydawnictwo
Urban & Partner Wrocław 2003.
8. Lewit K. Terapia manualna w rehabilitacji chorób narządu ruchu Wydawnictwo ZL
Natura. Kielce 1999.
9. Neumann H.D. Medycyna manualna. Wydawnictwo Lekarskie PZWL. Warszawa
1992.
10. Nowotny J. Podstawy Fizjoterapii podręcznik dla studentów AWF cz.2. Katowice
2000.
11. Stodolny J. Choroba przeciąŜeniowa kręgosłupa. Wydawnictwo ZL Natura, Kielce.
Strony internetowe:
12. Neurofizjologiczne podstawy technik osteopatycznych,
www.osteopatia.pl/top/neurofizjologia.pdf
13. Podstawowe pojęcia w osteopatii, http://www.osteopatia.pl/top/indexw.html