List otwarty do Jacques`a Maritaina i François Mauriaca

List otwarty
do Jacques’a Maritaina
i François Mauriaca - fra
"...Trudno jest mówić o Warszawie, ponieważ to, co się tam dzieje,
przechodzi granice naszej wyobraźni. Miasto liczące więcej mieszkańców niż
przedwojenny Rzym, większe niż Los Angeles i dwa razy większe od Lyonu
jest zrównane z ziemią. Armia krajowa i cała ludność walczy bez żywności, bez
broni, nie poddając się, pomimo, iż od tygodni Warszawa pozbawiona jest
wody, dziesiątkowana przez tyfus i szkarlatynę, broniąc każdego domu
z szaleńczą determinacją i potwierdzając przed światem swoje pragnienie
niepodległości.
Nasze kościoły, biblioteki, Uniwersytet Warszawski, historyczne pałace
i tysiące domów, w których mieszkało ponad półtora miliona ludzi, zostały
zniszczone.
Liczba zabitych i rannych jest oceniana na dwieście tysięcy.
Przez obóz przejściowy w Pruszkowie przeszło do dnia 27 września
dwieście czterdzieści trzy tysiące cywili ewakuowanych siłą przez Niemców
(ogromny plac bez najmniejszych urządzeń sanitarnych, z setkami
niepochowanych trupów, z egzekucjami dokonywanymi w tym samym obozie).
Ci nieszczęśnicy, to były matki, żony, dzieci polskich żołnierzy, którzy
walczyli w Warszawie i walczą na wszystkich frontach.
Żołnierze Ci coś są warci albowiem dowódcy armii alianckich czynią im
zaszczyt powierzając najtrudniejsze i najbardziej odpowiedzialne zadania; to oni
zdobyli Monte Cassino i Ankonę, to oni brali udział w najcięższych walkach
pod Falaise i w Arnhem; i zawsze z tą samą nierozsądną wiarą, że jest
sprawiedliwość na świecie, i że przelana krew nie jest krwią przelaną na
próżno... "
JÓZEF CZAPSKI
5 październik 1944