Wymagania na ocenę dopuszczającą z języka polskiego w klasie

Wymagania na ocenę dopuszczającą z języka polskiego w klasie drugiej
I. Odbiór wypowiedzi i wykorzystanie zawartych w nich informacji.
Uczeń:
1) odbiera komunikaty pisane, mówione, w tym nadawane za pomocą środków
audiowizualnych – rozróżnia informacje przekazane werbalnie oraz zawarte
w dźwięku i obrazie;
2) czyta ze zrozumieniem podstawowe teksty literackie, wyszukuje w wypowiedzi
potrzebne informacje oraz cytuje odpowiednie fragmenty tekstu;
3) odróżnia fikcję literacką od autentyzmu, fikcję od kłamstwa;
4) porządkuje informacje w zależności od ich funkcji w przekazie;
5) odróżnia fakty od opinii;
6) rozpoznaje wypowiedź argumentacyjną, wskazuje tezę, argumenty i wnioski;
7) rozróżnia gatunki publicystyczne prasowe, radiowe i telewizyjne (artykuł, wywiad,
reportaż);
8) czerpie dodatkowe informacje z przypisu;
9) zna podstawowe rodzaje słowników (języka polskiego, poprawnej polszczyzny,
frazeologicznego, wyrazów obcych, synonimów i antonimów, szkolny słownik
terminów literackich) i potrafi z nich korzystać;
10) rozumie pojęcie stylu, rozpoznaje styl potoczny, urzędowy, artystyczny i naukowy;
11) dostrzega zróżnicowanie słownictwa – rozpoznaje słownictwo ogólnonarodowe i
słownictwo o ograniczonym zasięgu (wyrazy gwarowe, terminy naukowe, archaizmy,
neologizmy, wulgaryzmy; dostrzega negatywne konsekwencje używania
wulgaryzmów);
12) rozpoznaje w zdaniach i w równoważnikach zdań różne rodzaje podmiotów,
orzeczeń, dopełnień, okoliczników oraz przydawkę;
13) potrafi wykonać wykres prostego zdania pojedynczego;
14) rozróżnia rodzaje zdań złożonych podrzędnie i współrzędnie, imiesłowowe
równoważniki zdań;
15) wskazuje w tekście zdanie pojedyncze, zdanie złożone, równoważnik zdania;
16) zna przypadki i potrafi deklinować rzeczowniki;
17) posiada podstawowe wiadomości z zakresu odmiennych i nieodmiennych części
mowy; potrafi w zdaniu wskazać: rzeczownik, przymiotnik, czasownik, zaimek,
liczebnik, przyimek, przysłówek, partykułę, wykrzyknik, spójnik;
18) potrafi dokonać stopniowania przymiotników i przysłówków;
19) odróżnia czasowniki dokonane i niedokonane; rozpoznaje tryby i strony (czynną i
bierną) czasownika oraz imiesłowy;
II. Analiza i interpretacja tekstów kultury. Uczeń zna teksty literackie i inne teksty
kultury wskazane przez nauczyciela.
Uczeń:
1) opisuje odczucia, które budzi w nim dzieło;
2) nazywa elementarne uczucia i emocje;
3) rozpoznaje problematykę utworu;
4) charakteryzuje postać mówiącą w utworze;
5) rozróżnia narrację pierwszoosobową i trzecioosobową;
6) nazywa użyte w utworze środki stylistyczne z zakresu słownictwa (neologizmy,
archaizmy, zdrobnienia, zgrubienia,), składni (powtórzenie, przerzutnia,
7)
8)
9)
10)
11)
12)
13)
14)
15)
wykrzyknienie, pytanie retoryczne, anafora, powtórzenie), fonetyki (rym, rytm,
wyrazy dźwiękonaśladowcze);
zna podstawowe środki poetyckie: epitet, metafora, porównanie, animizacja,
personifikacja, apostrofa, symbol; wskazuje je w tekście;
przypisuje czytany utwór do właściwego rodzaju literackiego (epika, liryka, dramat);
zna wyróżniki każdego z rodzajów literackich;
poprawnie łączy nazwiska autorów i tytuły dzieł;
rozpoznaje czytany utwór jako: pamiętnik, komedię, dramat (gatunek), tragedię,
nowelę, powieść historyczną, sonet, bajkę, fraszkę, balladę;
wskazuje elementy dramatu, takie jak: akt, scena, tekst główny, tekst poboczny,
monolog, dialog;
ze zrozumieniem posługuje się pojęciami dotyczącymi wartości pozytywnych i ich
przeciwieństw oraz określa postawy z nimi związane, np. tolerancja-nietolerancja,
piękno-brzydota, a także rozpoznaje ich obecność w życiu oraz w literaturze i innych
sztukach;
omawia na podstawie poznanych dzieł literackich i innych tekstów kultury
podstawowe, ponadczasowe zagadnienia egzystencjalne, np. miłość, przyjaźń, śmierć,
cierpienie, lęk, nadzieja, wiara religijna, samotność, inność, poczucie wspólnoty,
solidarność, sprawiedliwość;
dostrzega zróżnicowanie postaw społecznych, obyczajowych, narodowych,
religijnych, etycznych, kulturowych i w ich kontekście kształtuje swoją tożsamość;
zna pojęcia: dialog, monolog, pomiot liryczny, narrator, bohater, świat przedstawiony;
III. Tworzenie wypowiedzi.
Uczeń:
1) tworzy w miarę spójne wypowiedzi ustne oraz pisemne w następujących formach
gatunkowych: opowiadanie, opis sytuacji i przeżyć, opis zwykłych przedmiotów lub
dzieł sztuki, charakterystyka postaci literackiej, filmowej lub rzeczywistej, recenzja,
rozprawka, dedykacja, zaproszenie, ogłoszenie, list;
2) dokonuje streszczenia;
3) redaguje krótki dialog, stosując odpowiednią interpunkcję;
4) gromadzi argumenty;
6) stosuje zasady organizacji tekstu zgodne z wymogami gatunku, tworząc w miarę
spójną pod względem logicznym i składniowym wypowiedź na zadany temat;
7) zaznacza akapitami główne części kompozycyjne we własnej wypowiedzi
wielozdaniowej
8) tworzy plan wydarzeń; potrafi odtwarzać wydarzenia;
9) dokonuje w miarę starannej redakcji tekstu napisanego ręcznie (wyznacza marginesy,
dokonuje jego korekty, poprawia ewentualne błędy językowe, ortograficzne oraz
interpunkcyjne, korzystając ze słowników;
10) uczestniczy w dyskusji, potrafi rozmawiać, uzasadnia własne zdanie, próbuje
argumentować, przyjmuje poglądy innych lub polemizuje z nimi, przekazuje myśli w
sposób jasny i zrozumiały;
11) stosuje zasady etykiety językowej – wie, w jaki sposób zwracać się do rozmówcy
w zależności od sytuacji i relacji łączącej go z osobą, do której mówi (dorosły,
rówieśnik, obcy, bliski), zna formuły grzecznościowe, zna konwencje językowe
zależne od środowiska (np. sposób zwracania się do nauczyciela, rodzica,
rówieśnika), ma świadomość konsekwencji używania formuł niestosownych i
obraźliwych;
12) w miarę sprawnie posługuje się oficjalną i nieoficjalną odmianą polszczyzny; zna
granice stosowania slangu młodzieżowego;
13) tworząc wypowiedzi, dąży do precyzyjnego wysławiania się; stara się świadomie
dobierać synonimy i antonimy dla wyrażenia zamierzonych treści;
14) stosuje związki frazeologiczne, rozumiejąc ich znaczenie;
15) stosuje różne rodzaje zdań we własnych tekstach;
16) wykorzystuje wiedzę o składni w stosowaniu reguł interpunkcyjnych; oddziela
przecinkiem zdanie podrzędne od nadrzędnego, równoważniki od reszty zdania
złożonego;
17) stosuje poprawną interpunkcję w zapisie daty;
18) przekształca zdanie pojedyncze w zdania złozone i odwrotnie, przekształca
konstrukcje strony czynnej w konstrukcje strony biernej i odwrotnie, zamienia formy
osobowe czasownika na imiesłowy i odwrotnie – ze świadomością ich funkcji i
odpowiednio do celu całej wypowiedzi;
19) zamienia mowę niezależną na zależną i odwrotnie;
20) stosuje poprawne formy odmiany rzeczowników, czasowników (w tym imiesłowów),
przymiotników, liczebników i zaimków;
Zakres literatury* (na podstawie podręcznika do klasy II):
Ignacy Krasicki „Ptaszki w klatce”, „Człowiek i zdrowie”
Józef Wybicki „Pieśń Legionów Polskich we Włoszech” – „Mazurek Dąbrowskiego”
Adam Mickiewicz „To lubię”, „Pan Tadeusz”
Henryk Sienkiewicz „Sachem”
Maria Konopnicka „Jaś nie doczekał”
Antoni Czechow „Śmierć urzędnika”
Charles Dickens „Opowieść wigilijna”
Molier „Świętoszek”
Lektury* omawiane w klasie II:
Juliusz Słowacki „Balladyna”
Bolesław Prus „Kamizelka”
Aleksander Fredro „Zemsta”


Uczeń potrafi łączyć nazwiska autorów i tytuły dzieł.
Uczeń zobowiązany jest zapoznać się z dziełami, które są podkreślone.