STRATEGIA OCHRONY DOLINY ZALEWOWEJ RZEKI IJZER

No. 8 (2004 r.)
STRATEGIA OCHRONY DOLINY ZALEWOWEJ RZEKI IJZER
(FLANDRIA, BELGIA)
Ann de RYCKE1), Koen DEVOS1), Bruno SAMAIN2), Marc SAS2), Kris DECLEER1)
1)
Institute for Nature Conservation, Kliniekstraat 25, 1070 Brussels, Belgium;
[email protected]; [email protected]; [email protected];
2)
International Marine & Dredging Consultants N.V. Wilrijkstraat 37-45, B4, 2140
Antwerp, Belgium;
[email protected]; [email protected]
Słowa kluczowe: rzeka, Ijzer, rekultywacja rzeki, dolina zalewowa, ochrona przyrody,
ekologia, zintegrowana gospodarka wodna, plan dla dorzecza, środowisko podmokłe,
naturalna ochrona przeciwpowodziowa
STRESZCZENIE
Ijzer jest nizinną rzeką, która bierze początek w północnej Francji i uchodzi do Morza
Północnego w zachodniej Flandrii (Belgia). Powierzchnia zlewni rzeki wynosi 1101 km2.
Rzeka została skanalizowana i obwałowana w swym dolnym biegu w celu umożliwienia
żeglugi. W środkowym odcinku rzeka zachowała naturalną szeroką dolinę zalewową i
wylewa kilka razy każdej zimy. Dolina zalewowa ma dużą wartość przyrodniczą i została
wyznaczona jako siedlisko konwencji Ramsar i obszar szczególnej ochrony w ramach
Dyrektywy Ptasiej UE. Z powody wysokich przepływów jakie miały miejsce w ostatnim
dziesięcioleciu domy i gospodarstwa rolne były kilkakrotnie zagrożone. Opracowano
zintegrowany projekt ochrony zabudowań przed powodzią i przywrócenia naturalnych
walorów środowiska.
Mając na względzie zintegrowaną gospodarkę wodną, Flamandzki Zarząd Dróg Wodnych i
Spraw Morskich (AWZ) przykłada większą niż w przeszłości wagę do czynnej i biernej
ochrony przyrody. Instytut Ochrony Przyrody opracował scenariusze rekultywacji dolin
rzecznych Flandrii. W ramach wstępnie założonych uwarunkowań społecznych,
ekonomicznych i ekologicznych sformułowano realistyczne cele restytucji i rozwoju
środowiska przyrodniczego. Podstawową zasadą było rozwijanie zrównoważonego
ekosystemu przez likwidowanie, na ile to możliwe, wszelkich ograniczeń, zapewnienie
większej przestrzeni dla dynamicznych procesów fluwialnych i odtworzenie związków
między rzeką a doliną zalewową. Celem było odtworzenie zróżnicowanych środowisk
podmokłych, doliny zalewowej i siedlisk rzecznych.
Artykuł jest poświęcony hydrologicznym i ekologicznym cechom rzeki Ijzer i opisuje
strategię ochrony doliny rzeki i jej podmokłych obszarów w ramach zintegrowanej
gospodarki wodnej.