0200-H0027F

Ateizm filozoficzny: historia i współczesność I & II
Philosophical Atheism: History and Modern Day I & II
Kod: część I 0200-H0027F
część II 0200-H0027F
Imię i nazwisko wykładowcy: dr Tomasz Sieczkowski
Typ zajęć: monograficzne II
Semestr i rok studiów: semestr zimowy i semestr letni, dla studentów wszystkich lat z wyjątkiem
pierwszego licencjackiego
Liczba godzin w semestrze: 30
Prerekwizyty:
Język nauczania: polski
Liczba punktów ECTS: 3 na semestr
Proponowany termin: poniedziałek 10:15-11:45
Cele i efekty kształcenia:
Wiedza i jej rozumienie: Student/ka potrafi definiować podstawowe terminy związane z
problematyką ateizmu i agnostycyzmu; wymieniać najważniejsze założenia ateizmu i agnostycyzmu i
podstawowe argumentacje stojące za tymi stanowiskami; zna historię ateizmu w myśli europejskiej
począwszy od Oświecenia.
Umiejętności: Student/ka potrafi klarownie opisywać różne odmiany stanowisk anty- i areligijnych;
konstruuje argumenty i kontrargumenty związane z hipotezami religijnymi. Orientuje się we
współczesnej rzeczywistości społeczno-politycznej, potrafiąc dostrzec tkwiące u podłoża przekonań
aksjomaty myślenia zarówno religijnego, jak i świeckiego.
Postawy: Student/ka wykorzystuje zdobyta wiedzę do identyfikacji przekonań i presupozycji
stojących za wygłaszanymi w przestrzeni publicznej poglądami dotyczącymi (nie)obecności tego, co
teologiczne w sferze publicznej. Umiejętnie interpretuje historię filozofii w kontekście obecności
pierwiastka teologicznego. Potrafi zająć stanowisko wobec ważnych problemów życia społecznego,
umie brać udział w dyskusji opartej o rzeczowe argumenty
Treści programowe:
Część I: Historia
1. Ateizm i pierwsi „libertyni”
2. Hobbes i możliwość „cnotliwego ateizmu”
3. Ateizm w dobie Oświecenia francuskiego: Holbach i Sade
4. Ateizm na Wyspach: Bolingbroke i Hume
5. Kant i niemożliwość spekulatywnej teologii
6. Ekstrapolacja człowieczeństwa – Feuerbach
7. Marks, Engels i opium dla ludu
8. Śmierć Boga – Nietzsche
9. Bertrand Russell i ateistyczna krucjata
10. Humanizm bez Boga: Sartre i egzystencjalizm
Część II: Teraźniejszość
1. Związki antyklerykalizmu z ateizmem
2. Ateizm a agnostycyzm
3. Bóg martwo urodzony? Lilli krytyka chrześcijaństwa
4. Samolubny Dawkins?
5. Hitchens: religia a fundamentalizm
6. Dennett: religia jako zjawisko naturalne
7. Społeczne aspekty ateizmu
Warunki zaliczenia:
Nie więcej niż dwie nieobecności w semestrze – dotyczy wszystkich studentów/studentek.
Na ocenę dostateczną – aktywność podczas dyskusji na zajęciach, przygotowanie referatu co najmniej
na ocenę dostateczną.
Na ocenę dobrą – duża aktywność podczas dyskusji na zajęciach, przygotowanie referatu co najmniej
na ocenę dobrą.
Na ocenę bardzo dobrą – duża aktywność podczas dyskusji na zajęciach, przygotowanie referatu co
najmniej na ocenę dobrą, praca pisemna na zadany temat, inny niż temat przedstawianego referatu.
Materiały dydaktyczne (Zalecana literatura i materiały pomocnicze):
Wybrane eseje z The Cambridge Companion to Atheism, Michael Martin (red.), Cambridge University
Press
Richard Rorty Anticlericalism and Atheism, [in] Rorty, Vattimo, The Future of Religion, Columbia
University Press, 2005.
Richard Dawkins, Bóg urojony,2007.
Mark Lilla, The Stillborn God, 2007.
Christopher Hitchens, Bóg nie jest wielki, 2007.
Daniel Dennett, Odczarowanie. Religia jako zjawisko naturalne, 2008
Forma zajęć i metody dydaktyczne:
Zajęcia rozpoczynają się od wykładu, poświęconego ogólnej problematyce zajęć i przeprowadzeniu
podstawowych dystynkcji pojęciowych związanych z tematyką zajęć. W dalszej części między
studentów według dokładnego harmonogramu (zawierającego datę, lekturę i szczegółowe
zagadnienia) zostaną rozdzielone określone tematy, które należy przygotować w postaci ustnego
wystąpienia (20-minutowego referatu) oraz pisemnie w formie szczegółowego konspektu dla
pozostałych studentów. Poza przybliżeniem najważniejszych wątków lektur Referent/ka ma za
zadanie sformułowanie pytań stanowiących punkt wyjścia dyskusji. W trakcie dyskusji pogłębione i
poszerzone będą wątki obecne w zalecanej literaturze.