Dobra firma Wypłać dywidendę w terminie, bo inaczej fiskus naliczy

echo
Rzeczpospolita 06 listopada 2008
Dobra firma
Wypłać dywidendę w terminie, bo inaczej fiskus naliczy
przychód
06.11.2008, Marcin Jamroży Marcin Sobieszek
Jeśli spółka zwleka z przekazaniem dywidendy wspólnikom, urząd skarbowy może uznać, że
korzysta z ich kapitału. I określić jej przychód z nieodpłatnego świadczenia
Dlatego spółka powinna wypłacić dywidendę w terminie albo jeśli nie może tego zrobić, przesunąć go na później
uchwałą zgromadzenia wspólników. Zgodnie z art.191 § 1 kodeksu spółek handlowych wspólnik ma prawo do
udziału w zysku wynikającym z rocznego sprawozdania finansowego i przeznaczonym do podziału uchwałą
zgromadzenia wspólników. Umowa spółki może regulować również zasady przeznaczania zysku na kapitały
zapasowe (rezerwowe).
Przykład
Z uwagi na planowane w przyszłości inwestycje wspólnicy spółki z o.o. Alfa podjęli uchwałę o przeznaczeniu
całości zysku wypracowanego w 2007 r. na kapitał zapasowy. Wspólnicy nie nabywają prawa do zysku za 2007
r., ponieważ zgodnie z uchwałą nie został on przeznaczony do podziału. Taka decyzja nie powoduje powstania w
spółce przychodu z nieodpłatnego świadczenia.
Prawo wspólnika do zysku powstaje z chwilą podjęcia uchwały o jego przeznaczeniu do podziału pomiędzy
wspólników. Termin wypłaty dywidendy wynika zazwyczaj z tej uchwały. Postanowienia dotyczące tego terminu
może zawierać również umowa spółki (art. 191 § 2 k.s.h.).
Spóźnienie się nie opłaca
Zatrzymanie środków przeznaczonych na wypłatę dywidendy w spółce po upływie określonego np. w uchwale
terminu jej płatności może spowodować powstanie przychodu z nieodpłatnie otrzymanego świadczenia (art. 12
ust. 1 pkt 2 ustawy o CIT).
Przykład
30 kwietnia 2008 r. zgromadzenie wspólników spółki z o.o. Beta podjęło uchwałę o podziale zysku netto za
2007 r. w wysokości 1 000 000 zł pomiędzy wspólników. W uchwale jako dzień wypłaty dywidendy określono 30
października 2008 r. Z uwagi na konieczność realizacji inwestycji Beta – po uzgodnieniu z udziałowcem –
wstrzymała czasowo wypłatę dywidendy. Spółka powinna ustalić przychód z nieodpłatnego świadczenia.
Korzysta bowiem ze środków finansowych przysługujących wspólnikom.
Jaka jest przyczyna zwłoki
W pewnych sytuacjach można jednak bronić stanowiska, że opóźnienie wypłaty dywidendy nie powoduje
powstania przychodu z nieodpłatnego świadczenia. W orzecznictwie wyrażono bowiem pogląd, że nieterminowo
regulowane zobowiązania nie stanowią nieodpłatnego świadczenia, chyba że organ podatkowy wykazałby, że
strony celowo tak układały swoje stosunki umowne, aby ominąć przepisy (np. wyrok Naczelnego Sądu
Administracyjnego z 16 kwietnia 2003 r., I SA/Wr 2969/00).
Jeżeli opóźnienie wypłaty dywidendy wynika z przyczyn niezależnych od spółki (np. problemy z płynnością
wskutek kryzysu na rynkach finansowych), trudno podnosić zarzut świadomego kształtowania wzajemnych
stosunków w celu ominięcia przepisów. Przychód z nieodpłatnego świadczenia powstanie natomiast wtedy, gdy
zwłoka w wypłacie ma na celu udostępnienie kapitału spółce.
echo informuje Państwa o wizerunku Rödl & Partner w mediach.
W Polsce osobą odpowiedzialną za echo jest specjalista ds. marketingu w Rödl & Partner ul. Górki 7, 60-204 Poznań, tel. +48(61) 86 44 900
Określ dzień wypłaty później...
Niekorzystne skutki podatkowe związane z opóźnieniem wypłaty dywidendy można wyeliminować poprzez
„ostrożne” określenie terminu wypłaty w uchwale, np. przyjęcie dnia odległego w czasie. Datą wymagalności
dywidendy będzie dzień określony w uchwale, przy czym bez znaczenia jest to, ile czasu upłynie między
podjęciem uchwały a momentem wymagalności. Potwierdza to orzecznictwo sądowe (np. wyrok
Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Rzeszowie z 27 września 2007 r., I SA/Rz 585/07).
...albo w ratach
Podjęcie uchwały o wypłacie dywidendy w ratach oznacza, że staje się ona należna w terminie wypłaty
poszczególnych rat. Jednak również przekroczenie terminu wypłaty raty dywidendy może prowadzić do
powstania po stronie spółki przychodu z tytułu nieodpłatnego świadczenia.
Przykład
Wspólnicy spółki z o.o. Gama podjęli uchwałę, że dywidenda za 2007 r. zostanie wypłacona w dwóch równych
ratach. Uchwała zawiera również terminy płatności poszczególnych rat (30 maja i 30 października 2008 r.). Jeśli
raty dywidendy nie zostaną wypłacone w terminie, spółka będzie miała co do zasady obowiązek opodatkowania
przychodu z nieodpłatnego świadczenia.
Tak też uważają organy podatkowe (np. interpretacja Trzeciego Mazowieckiego Urzędu Skarbowego w
Radomiu z 4 czerwca 2007 r., 1473/904/KDO/423/ 38/07 /ES).
Jaki przychód…
Jak ustalić wysokość przychodu z nieodpłatnego świadczenia? Będzie równa co do zasady odsetkom, które
spółka musiałaby zapłacić, gdyby chciała pozyskać na rynku kapitał w wysokości pozostawionej jej do
dyspozycji dywidendy (tak np. w interpretacji Izby Skarbowej w Katowicach z 5 grudnia 2007 r.,
IBPB3/423-112/07/JD).
...i kiedy
Przychód z nieodpłatnego świadczenia powstaje dopiero w momencie, kiedy roszczenie o wypłatę dywidendy
stanie się wymagalne. Stanie się to w terminie określonym bądź w umowie spółki, bądź w uchwale
zgromadzenia wspólników (np. interpretacja Izby Skarbowej w Rzeszowie z 4 stycznia 2008 r.,
L.IS.I/1/4231/12/2007).
Gdy nie ma terminu
Organy podatkowe uważają, że w sytuacji gdy data wypłaty dywidendy nie została określona ani w uchwale, ani
w umowie spółki, staje się ona wymagalna natychmiast po podjęciu uchwały (np. interpretacja Łódzkiego
Urzędu Skarbowego z 30 sierpnia 2007 r., ŁUS-II-2-423/177/07/AG, interpretacja Urzędu
Skarbowego w Lesznie z 22 września 2006 r., PD-Ia- 423-5/06). Wobec takiego stanowiska brak
natychmiastowej wypłaty dywidendy spowoduje konieczność opodatkowania przez spółkę przychodu z tytułu
nieodpłatnego korzystania z kapitału wspólników.
Mniej rygorystyczne, a naszym zdaniem bardziej trafne stanowisko co do terminu wymagalności roszczenia o
wypłatę dywidendy w takich wypadkach prezentowane jest przez komentatorów przepisów kodeksu spółek
handlowych. Twierdzą, że roszczenie o wypłatę dywidendy staje się wymagalne po upływie niezbędnego czasu
dla przygotowania wypłaty (Sołtysiński, Szajkowski, Szumański, Tarska, Kodeks spółek handlowych.
Komentarz, C.H. Beck 2005, t. II, s.394) lub że „wypłata powinna nastąpić w stosunkowo krótkim czasie po
podjęciu stosownych uchwał” (Kidyba, Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością. Komentarz, C.H. Beck 2005, s.
392).
Czy będzie łatwiej po zmianach
Planowana zmiana kodeksu spółek handlowych zakłada doprecyzowanie przepisów mówiących o momencie
wypłaty dywidendy. Zgodnie z uchwaloną przez Sejm 23 października br. nowelizacją kodeksu spółek
handlowych planowane jest dodanie § 4 do art. 193, który brzmi: „Dywidendę wypłaca się w dniu określonym w
uchwale wspólników. Jeżeli uchwała wspólników takiego dnia nie określa, dywidenda jest wypłacana w dniu
określonym przez zarząd”. Tak więc w pierwszej kolejności o terminie wypłaty dywidendy powinni decydować
sami wspólnicy (poprzez podjęcie stosownej uchwały), a w dalszej kolejności – zarząd. Nowa regulacja ułatwi
stosowanie przepisów podatkowych o przychodach z nieodpłatnego świadczenia przy opóźnieniach w wypłatach
dywidend, ponieważ precyzuje, w jakich terminach dywidenda stanie się wymagalna.
echo informuje Państwa o wizerunku Rödl & Partner w mediach.
W Polsce osobą odpowiedzialną za echo jest specjalista ds. marketingu w Rödl & Partner ul. Górki 7, 60-204 Poznań, tel. +48(61) 86 44 900