Pobierz

KARTA KURSU
Nazwa
Systematyka bezkręgowców I, II
Nazwa w j. ang.
Invertebrate zoology
Kod
Punktacja ECTS*
5
Zespół dydaktyczny
Koordynator
Prof. dr hab. Mieczysław Mazur
Prof. dr hab. Mieczysław Mazur
Dr Andrzej Górz
Opis kursu (cele kształcenia)
Kurs będzie prowadzony w języku polskim. Ma on zapoznać studentów z różnorodnością
bezkręgowców na poziomie jednostek taksonomicznych, struktur budowy zewnętrznej i
wewnętrznej, sposobu funkcjonowania i preferencji środowiskowych. Dobór zagadnień i
sposób prowadzenia zajęć daje studentom możliwość interpretacji zdobytej wiedzy zgodnie z
zasadami klasyfikowania organizmów żywych i teorią ewolucji. W charakterystyce
poszczególnych taksonów, główny nacisk został położony na cechy o znaczeniu
filogenetycznym i adaptacyjnym. Ćwiczenia laboratoryjne i terenowe uwypuklają aspekty
praktyczne, jak rozpoznawanie przedstawicieli różnych grup systematycznych oraz
sporządzanie zbiorów bezkręgowców do celów naukowych i dydaktycznych.
Warunki wstępne
Wiedza
Umiejętności
Kursy
Układ systematyczny i budowa bezkręgowców na poziomie liceum
ogólnokształcącego.
Podstawy taksonomii na poziomie akademickim
Obsługa mikroskopu świetlnego
Zoologia ogólna, Podstawy taksonomii,
1
Efekty kształcenia
Efekt kształcenia dla kursu
Wiedza
W01 Zna kryteria klasyfikacji bezkręgowców i
pierwotniaków.
W02 Określa cechy diagnostyczne wybranych taksonów.
K_W11, K_W20
W03 Opisuje budowę zewnętrzną organizmów ze
wskazaniem na cechy przystosowujące do różnych
środowisk i trybu życia.
W04 Interpretuje plan budowy bezkręgowców w oparciu o
znajomość ich filogenezy.
W05 Zna budowę i zasady działania układów
wewnętrznych bezkręgowców i organelli pierwotniaków.
W06 Klasyfikuje i charakteryzuje funkcje życiowe
bezkręgowców (zachowanie integralności organizmu,
strategie pobierania i trawienia pokarmu, wydalanie
zbędnych i szkodliwych metabolitów, krążenie
wewnątrzustrojowe, percepcja bodźców, sposoby
oddychania i poruszania się, zdolności regeneracyjne,
systemy rozmnażania i przebieg cykli rozrodczych).
K_W15, K_W20
Efekt kształcenia dla kursu
Umiejętności
Odniesienie do efektów
kierunkowych
K_W11, K_W19, K_W20
K_W20, K_W22
K_W20, K_W10
K_W10, K_W11, K_W20
Odniesienie do efektów
kierunkowych
U01 Posługuje się profesjonalnymi kluczami do
oznaczania bezkręgowców z fauny Polski.
U02 Rozpoznaje przedstawicieli wybranych taksonów.
K_U02, K_U03, K_U05
U03 Sporządza preparaty morfologiczne i dokonuje ich
interpretacji z użyciem mikroskopu świetlnego.
U04 Wykonuje i opisuje rysunki oglądanych preparatów.
K_U02
U05 Stosuje zróżnicowane metody pozyskiwania
bezkręgowców w terenie.
U06 Konserwuje, preparuje i etykietuje zebrane
bezkręgowce.
U07 Wyszukuje samodzielnie informacje o
bezkręgowcach.
U08 Przygotowuje prezentacje multimedialne.
K_U02
K_U01
K_U02
K_U02
K_U03, K_U05
K_U02, K_U11, K_U10
K_U12, K_U13
2
Odniesienie do efektów
kierunkowych
Efekt kształcenia dla kursu
Kompetencje
społeczne
K01 Wykazuje zdolności do pracy w grupie.
K_K05, K_K07, K_K03
K02 Określa problem i formułuje pytania.
K_K01, K_K02
K03 Dyskutuje i argumentuje swoje poglądy.
K_K04, K_K06
K04 Jest odpowiedzialny za powierzony sprzęt
K_K03, K_K07, K_K09
Organizacja
Forma zajęć
Ćwiczenia w grupach
Wykład
(W)
A
K
Liczba godzin
15+15
30+30
RAZEM
30
60
L
S
P
E
Opis metod prowadzenia zajęć
Wykład: przygotowany w formie prezentacji multimedialnej. Studenci mają możliwość zadawania
pytań i sugerowania zagadnień szczególnie interesujących lub trudnych, które należy omówić
bardziej szczegółowo.
Ćwiczenia laboratoryjne: są prowadzone z wykorzystaniem materiału żywego i
zakonserwowanego. Do obserwacji używane są mikroskopy świetlne do światła padającego i
przechodzącego. Studenci wykonują rysunki oglądanych obiektów. Jako uzupełnienie ćwiczeń
wykonywane są prezentacje multimedialne, w tym także przygotowywane przez studentów.
Ćwiczenia terenowe: zapoznają studentów przede wszystkim z metodami zbierania (czerpak,
siatka, sito, pułapki) i konserwowania bezkręgowców (preparaty mokre i suche). Poza tym
studenci sporządzają opisy bardziej charakterystycznych środowisk lądowych i wodnych, w
których występują bezkręgowce.
3
W01
W02
W03
W04
W05
W06
U01
U02
U03
U04
U05
U06
U07
U08
K01
K02
K03
K04
Inne
Egzamin
pisemny
Egzamin ustny
Praca pisemna
(esej)
Referat
Udział w
dyskusji
Projekt
grupowy
Projekt
indywidualny
Praca
laboratoryjna
Zajęcia
terenowe
Ćwiczenia w
szkole
Gry
dydaktyczne
E – learning
Formy sprawdzania efektów kształcenia
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
Wykład: test jednokrotnego wyboru (15 sugerowanych odpowiedzi); do
zaliczenia testu należy zaznaczyć 50% + 1 poprawną odpowiedź.
Kryteria oceny
Ćwiczenia laboratoryjne: testy mieszane, udział w dyskusji, referat.
Ćwiczenia terenowe: kolokwium ustne z rozpoznawania taksonów i
znajomości podstawowych metod badawczych, udział w dyskusji, referat.
Uwagi
4
Treści merytoryczne (wykaz tematów)
1. Kryteria klasyfikacji bezkręgowców.
2. Ewolucja planu budowy u bezkręgowców wolno żyjących.
3. Pasożytnictwo i przystosowania do pasożytniczego trybu życia.
4. Modyfikacje budowy związane z osiadłym trybem życia.
5. Budowa kolonii i organizacja życia społecznego bezkręgowców.
6. Zachowanie integralności organizmu – rodzaje pokrycia ciała.
7. Rozwój i znaczenie jam ciała.
8. Pobieranie, transport i trawienie pokarmu.
9. Sposoby wydalania zbędnych produktów przemiany materii.
10. Krążenie wewnątrzustrojowe – układ krwionośny i perihemalny.
11. Tendencje ewolucyjne w rozwoju układu nerwowego.
12. Percepcja bodźców ze środowiska zewnętrznego i wewnętrznego.
13. Sposoby oddychania w środowisku lądowym i wodnym.
14. Systemy rozmnażania i cykle rozrodcze.
15. Zróżnicowanie układu szkieletowego.
16. Sposoby poruszania się.
17. Budowa i funkcjonowanie układu ambulakralne.
18. Środowiska i tryb życia bezkręgowców.
19. Zdolności regeneracyjne bezkręgowców.
20. Znaczenie bezkręgowców dla człowieka.
21. Budowa i funkcje życiowe pierwotniaków.
22. Podstawowe metody stosowane w badaniach fauny bezkręgowej.
Wykaz literatury podstawowej
Jura Cz. 2002. Bezkręgowce. Podstawy morfologii funkcjonalnej, systematyki i filogenezy. PWN,
Warszawa.
Grabda E. (red.). 1989. Zoologia. Bezkręgowce. Tom 1. PWN, Warszawa.
Grabda E. (red.). 1989. Zoologia. Bezkręgowce. Tom. 2. PWN, Warszawa.
W.A. Dogiel. Zoologia Bezkręgowców 1986. PWRiL Warszawa 1986.
Wykaz literatury uzupełniającej
Biej-Bijenko G. J. 1976. Zarys entomologii. PWRiL, Warszawa.
Czapik A. 1976. Podstawy protozoologii. PWN, Warszawa.
Smagowicz K. 2004. Mantichora. Etymologiczny słownik nazw zwierząt. Wydawnictwo UJ.
MORACZEWSKI J. i inni. 1976. Ćwiczenia z zoologii bezkręgowców. PWN, Warszawa
Bilans godzinowy zgodny z CNPS (Całkowity Nakład Pracy Studenta)
Ilość godzin w kontakcie z
prowadzącymi
Ilość godzin pracy studenta
bez kontaktu z
prowadzącymi
Wykład
30
Konwersatorium (ćwiczenia, laboratorium itd.)
60
Pozostałe godziny kontaktu studenta z prowadzącym
10
Lektura w ramach przygotowania do zajęć
60
Przygotowanie krótkiej pracy pisemnej lub referatu po
zapoznaniu się z niezbędną literaturą przedmiotu
50
Przygotowanie projektu lub prezentacji na podany temat
(praca w grupie)
10
5
Przygotowanie do egzaminu
Ogółem bilans czasu pracy
Ilość punktów ECTS w zależności od przyjętego przelicznika
20
240
5
6