Załącznik nr 4 do Zarządzenia Nr…………

Załącznik nr 4 do Zarządzenia Nr…………..
KARTA KURSU
(Studia stacjonarne)
Nazwa
Zwierzęta bezkręgowe w monitoringu wód
Nazwa w j. ang.
Invertebrates in the monitoring of waters
Kod
Punktacja ECTS*
Koordynator
dr hab. Krzysztof Piksa
2
Zespół dydaktyczny
Dr hab. Krzysztof Piksa
Opis kursu (cele kształcenia)
Kurs składa się z wykładu, ćwiczeń laboratoryjnych, ćwiczeń terenowych i jest prowadzony
w języku polskim. Ma on poszerzyć wiedzę studentów na temat bezkręgowców, jako organizmów
wskaźnikowych w ocenie jakości wód i stanu biotopów słodkowodnych. Do prezentacji tematu
wybrano środowiska zbiorników i cieków wodnych, zróżnicowane pod względem warunków
fizycznych i chemicznych a także – zestawu gatunków bezkręgowców. Studenci poznają fachową
terminologię opisującą relacje organizmów żywych ze środowiskiem oraz dowiadują się
o specyfice czynników środowiskowych (naturalnych i antropogenicznych), które wpływają na
kondycję ekosystemów wodnych. Poza tym, uczą się wykorzystywać wiedzę z zakresu ekologii
gatunków i zespołów bezkręgowców do wnioskowania o jakości środowiska wodnego. W ramach
przedmiotu studenci rozpoznają taksony bezkręgowców charakterystyczne dla różnego typu wód
i posiadające właściwości indykacyjne.
Warunki wstępne
Wiedza
1. Systematyka bezkręgowców na poziomie akademickim.
2. Umiejętność przygotowywania prezentacji multimedialnych.
Umiejętności
1. Obsługa programu PowerPoint.
2. Obsługa programu graficznego (np. Corel Draw).
3. Obsługa arkuszy kalkulacyjnych (Microsoft Excel lub Calc).
Kursy
Systematyka bezkręgowców.
1
Efekty kształcenia
Wiedza
Umiejętności
Kompetencje
społeczne
Efekt kształcenia dla kursu
Odniesienie do
efektów kierunkowych
W01, definiuje pojęcia, które opisują elementy i
czynniki środowisk przyrodniczych oraz ich związek
z organizmami żywymi.
W02, charakteryzuje faunę bezkręgowców różnych
biotopów słodkowodnych.
W03, rozumie zależność pomiędzy gatunkami i
zespołami bezkręgowców a naturalnymi i
antropogenicznymi czynnikami środowisk wodnych.
W04, zna przykłady bezkręgowców, których
obecność i parametry populacyjne świadczą o stanie
środowisk wodnych.
W05, rozumie i wyjaśnia znaczenie bioindykacji.
S_W03
Efekt kształcenia dla kursu
Odniesienie do
efektów kierunkowych
U01, wyszukuje i wartościuje źródła informacji na
zadany temat.
U02, zestawia zebrane informacje w formie
prezentacji multimedialnej, według ogólnie
przyjętych zasad.
U03, referuje treści merytoryczne zawarte w
prezentacji.
U04, rozpoznaje i opisuje taksony bezkręgowców o
znaczeniu bioindykacyjnym.
U05, zadaje logiczne pytania używając poprawnej
terminologii i uczestniczy w dyskusji.
S_U05
Efekt kształcenia dla kursu
Odniesienie do
efektów kierunkowych
K01, efektywnie współpracuje w grupie.
K02, odpowiada za jakość wykonanej pracy.
K03, krytycznie ocenia informacje publikowane i
rozpowszechniane w mediach (internecie).
S_W09
S_W09
S_W09
S_W06
S_U06
S_U05
S_U03
S_U05
S_K03
S_K05
S_K04
2
Organizacja
Forma zajęć
Liczba godzin
Ćwiczenia w grupach
Wykład
(W)
A
K
10
L
S
P
E
15
Opis metod prowadzenia zajęć
Wykład jest przygotowany w formie prezentacji multimedialnej. Studenci mają możliwość
zadawania pytań i sugerowania zagadnień szczególnie interesujących lub trudnych, które należy
omówić bardziej szczegółowo.
Na ćwiczeniach studenci uczą się rozpoznawać bezkręgowce charakterystyczne dla różnych
środowisk słodkowodnych, posługując się preparatami mikro- i makroskopowymi oraz
fotografiami i filmami. Poza tym przygotowują prezentacje multimedialne na zadany temat, co
zachęca uczestników ćwiczeń do zadawania pytań i rozwijania dyskusji.
Kryteria oceny
x
Inne
x
x
x
x
x
x
x
Egzamin
pisemny
x
x
x
x
Praca
pisemna
(esej)
Egzamin
ustny
Projekt
grupowy
Referat
x
Projekt
indywidualny
Praca
laboratoryjna
Zajęcia
terenowe
Ćwiczenia w
szkole
x
x
Udział w
dyskusji
W01
W02
W03
W04
U01
U02
U03
U04
U05
U06
K01
K02
K03
K04
Gry
dydaktyczne
E – learning
Formy sprawdzania efektów kształcenia
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
Przedmiot kończy się zaliczeniem bez oceny. Zaliczenie może otrzymać
student, który spełnia wszystkie z niżej podanych warunków:
- uczęszcza na ćwiczenia (nieobecność musi być usprawiedliwiona ważnymi
3
okolicznościami; treści omawiane na opuszczonych ćwiczeniach należy
zaliczyć w formie uzgodnionej z prowadzącym zajęcia);
- przygotowuje (jako uczestnik grupy) prezentację multimedialną na zadany
temat (prezentacja musi być poprawna pod względem merytorycznym i
technicznym);
- aktywnie uczestniczy w ćwiczeniach (zadaje pytania i dyskutuje w zakresie
tematu zajęć);
- poprawnie odpowiada na pytania zadawane przez osobę prowadzącą
zajęcia, które dotyczą zagadnień omawianych na wykładach i ćwiczeniach.
Wpisu zaliczenia dokonuje koordynator przedmiotu na podstawie opinii
prowadzącego ćwiczenia.
Uwagi
Treści merytoryczne (wykaz tematów)
1. Typologia zbiorników słodkowodnych i cieków.
2. Zróżnicowanie środowisk słodkowodnych pod względem warunków abiotycznych i
biotycznych.
3. Systematyczny przegląd ważniejszych grup bezkręgowców słodkowodnych, ze szczególnym
uwzględnieniem taksonów o znaczeniu bioindykacyjnym z fauny Polski.
4. Warunki powstawania i funkcjonowania zespołów (zgrupowań) bezkręgowców słodkowodnych.
5. Rodzaje fauny słodkowodnej jako wynik przystosowania do typu i strefy zbiorników i cieków
wodnych.
6. Wpływ człowieka na funkcjonowanie ekosystemów wodnych.
7. Znaczenie i metody bioindykacji z użyciem bezkręgowców.
Wykaz literatury podstawowej
Fiałkowski W., Furse M. T., Jones J. I., Kłonowska Olejnik M. 2005. Wykorzystanie zespołów
makrobezkręgowców w ocenie stanu ekologicznego rzek (poradnik dla prowadzących ocenę
stanu środowiska). Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
Błaszak Cz. (red.). 2009. Zoologia. Bezkręgowce. Tom 1. PWN.
Blaszak Cz. (red.). 2013. Zoologia. Bezkręgowce. Tom 1, cz.1. Nibytkankowce –
pseudojamowce. PWN.
Błaszak Cz. (red.). 2013. Zoologia. Bezkręgowce. Tom 1, cz. 2. Wtórnojamowce (bez
stawonogów). PWN.
Błaszak Cz. (red.) 2013. Zoologia. Tom 2, cz. 1. Stawonogi. PWN.
Mikulski J. S. 1974. Biologia wód śródlądowych. PWN.
Demel K. 1967. Zwierzę i jego środowisko. Wstęp do ekologii zwierząt. PWN.
Kownacki A., Soszka H. 2004. Wytyczne do oceny stanu rzek na podstawie makrobezkręgowców
oraz pobierania prób makrobezkręgowców w jeziorach, Zakład Ochrony Przyrody PAN, Instytut
Ochrony Środowiska, Warszawa
Wykaz literatury uzupełniającej
4
Klucze do oznaczania gatunków w faunie Polski, np. „Klucze do oznaczania owadów Polski”
wydane przez Polskie Towarzystwo Entomologiczne.
Serie wydawnicze, jak np. Fauna Słodkowodna Polski i Monografie Faunistyczne (wcześniej
Monografie fauny Polski).
Opracowania w formie przewodników, np.:
Rybak J. I. 2000. Bezkręgowe zwierzęta słodkowodne. PWN.
Gębicki C., Szwedo J. 2000. Owady Polski. Atlas i klucz. Wydawnictwo Kubajak.
Bilans godzinowy zgodny z CNPS (Całkowity Nakład Pracy Studenta)
Ilość godzin w kontakcie z
prowadzącymi
Wykład
10
Konwersatorium (ćwiczenia, laboratorium itd.)
15
Pozostałe godziny kontaktu studenta z prowadzącym
Lektura w ramach przygotowania do zajęć
Ilość godzin pracy
studenta bez kontaktu z
prowadzącymi
Przygotowanie krótkiej pracy pisemnej lub referatu
po zapoznaniu się z niezbędną literaturą przedmiotu
Przygotowanie projektu lub prezentacji na podany
temat (praca w grupie)
Przygotowanie do egzaminu
10
15
-
Ogółem bilans czasu pracy
50
Ilość punktów ECTS w zależności od przyjętego przelicznika
2
5