Wykorzystanie oceny zdrowia finansowego podmiotu do

Wykorzystanie oceny zdrowia finansowego podmiotu do planowania finansowego na
przykładzie organizacji pożytku publicznego działającego w charakterze hospicjum.
M. Grad, Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu
Streszczenie:
W niniejszej pracy zawarta została analiza finansowa organizacji non profit dla lat 2014 i
2015. Wspomniane badanie odbyło się przy pomocy indeksu zdrowia finansowego
powszechnie nazywanego PHI Zietlowa. Wszelkie dane jakie posłużyły do obliczenia tego
wskaźnika ekonomicznego zostały zaczerpnięte ze sprawozdań finansowych proforma jakie
powstały w oparciu o rzeczywiste dane z roku 2012. Skalkulowano również zapotrzebowanie
na kapitał i zinterpretowano wszystkie otrzymane wyniki.
Słowa kluczowe : sprawozdanie proforma, PHI Zietlowa, zapotrzebowanie na kapitał
Use the financial health of an organization in financial planning non-profit organization
acting as a hospice case.
Abstract: In the present study included an analysis of financial nonprofits for years 2014 and
2015. The study took place with the help of the financial health index commonly called PHI
Zietlowa. All the data that were used to calculate the economic index are drawn from the pro
forma financial statements which are based on actual data from 2012. Also calculated the
demand for capital and interpreted all the results.
Key words: report proforma PHI Zietlowa, the demand for capital
JEL : D92, L29, L31, M21
Recenzent 1
T. Tomczyk
https://eportal.ue.wroc.pl/blog/index.php?entryid=228
Recenzent 2
D. Placek
https://eportal.ue.wroc.pl/blog/index.php?entryid=229
Wstęp
Rozwój wiedzy w zakresie ekonomi (a w szczególności analizy finansowej) na przestrzeni
ostatnich kilkudziesięciu lat spowodował pojawienie się licznych modeli i wskaźników
ekonomicznych pozwalających ocenić kondycję finansową podmiotów gospodarczych a
nawet wykorzystać zdobytą w ten sposób wiedzę dla celów planowania finansowego.
Wspomniany postęp naukowy umożliwił nie tylko obiektywne spojrzenie na aktualny stan
finansowy badanych jednostek ale również na trafne przewidzenie ich przyszłości. Wszystko
to pozytywnie oddziałuje na firmy i pomaga im osiągnąć stabilny rozwój. Jednym z
najbardziej cenionych i najczęściej stosowanych wskaźników ekonomicznych jest wskaźnik
zdrowia finansowego powszechnie znanym pod nazwą PHI Zietlowa lub FHI Zietlowa
którego zbyt wysoka lub zbyt niska wartość jest sygnałem występowania określonych
zjawisk. Z racji tego, iż został on stworzony z myślą o badaniu organizacji non profit ,do
niniejszego raportu wykorzystującego indeks zdrowia finansowego dla celów planowania
finansowego wybrano organizację pożytku publicznego działającą w charakterze hospicjum1.
Skalkulowanie wartości PHI Zietlowa dla lat 2014 i 2015 było możliwe jedynie dzięki
sporządzeniu sprawozdań finansowych proforma2 badanej jednostki za wspomniany okres.
Tworząc sprawozdania proforma przyjęto założenie o corocznym wzroście przychodów
organizacji non profit. Wspomniane założenie wynika z racji ciągłego wzrastania wartości
funduszy jakie są przekazywane fundacjom i organizacjom pożytku publicznego w ramach
akcji „1% podatku dochodowego” które to na przykład w roku 20123 były o 5 procent wyższe
niż w roku 20114. Przewidując zwiększenie się
wpływu darowizn na rzecz badanego
podmiotu kierowano się również prognozowanym (dla Polski) przez Komisję Europejską
wzrostem gospodarczym na lata 2014 i 20155 a ponad to coraz to większą świadomością
społeczną i chęcią udziału w programie przekazywania jednego procenta podatku na szczytne
cele.
Dodatkową korzyścią płynącą z utworzenia sprawozdań przyszłych okresów jest
możliwość oszacowania wielkości zapotrzebowania na kapitał dla danej jednostki.
1
http://www.mpips.gov.pl/bip/wykaz-organizacji-pozytku-publicznego/#akapit1
Pluta Wiesław, Planowanie finansowe w przedsiębiorstwie, strona 143
3
http://www.jedenprocentpodatku.pl/index.php?p=statystyki&a=1proc_2012
4
http://www.jedenprocentpodatku.pl/index.php?p=statystyki&a=1proc_2011
5
http://wyborcza.biz/biznes/1,101562,14896558,Bruksela_prognozuje_w_Polsce_wzrost_PKB_o_2_3_proc_.ht
ml
2
Indeks
zdrowia
finansowego
pozwalający
zidentyfikować
słabe
i
mocne
strony
przedsiębiorstwa obliczany jest ze wzoru :
Równanie 1 Wskaźnik zdrowia finansowego
ϕ= (0,10 x kategorie ogólne) + (0,40 x kategorie natychmiastowe) + (0,30 x kategorie
krótkoterminowe) + (0,20 x kategorie średnioterminowe)
źródło: Zietlow J., A Financial Health Index for Achieving Nonprofit Financial Sustainability
gdzie: ϕ oznacza wartość indeksu zdrowia finansowego.
Jak wynika z powyższego wzoru wartość wskaźnika PHI Zietlowa uzależniona jest od
czterech kategorii : ogólnej, natychmiastowej, krótkoterminowej i średnioterminowej.
Natomiast na wspomniane kategorie składa się piętnaście wskaźników i odpowiednio im
przypisane wagi.
Kategoria pierwsza zwana ogólną zawiera w sobie trzy wskaźniki : wskaźnik logarytmu
naturalnego wieku, wskaźnik logarytmu naturalnego rozmiaru i wskaźnik niestabilności
aktywów. W przypadku pierwszej wartości ekonomicznej pożądane są jak największe jej
wartości. Dzieje się tak z racji tego, iż im starsza jest jednostka tym większe doświadczenie
posiada ponad to osiąga lepszą pozycję na rynku a także jest szybciej rozpoznawana przez
konsumentów i bardziej przez nich szanowana. Natomiast wskaźnik logarytmu naturalnego
rozmiaru informuje o poziomie stabilności i elastyczności finansowej badanego
przedsiębiorstwa. Wart podkreślenia jest fakt, iż tak jak w przypadku wcześniej omawianego
wskaźnika wartości logarytmu naturalnego rozmiaru powinna być jak największa. Trzecią
składową kategorii ogólnej jest wskaźnik niestabilności aktywów. który to jest miarą
elastyczności finansowej podmiotu gospodarczego. Duża nieprzewidywalność aktywów czyni
podejmowanie (przez osoby zarządzające firmą) decyzji finansowych znacznie trudniejszym a
dla pożyczkodawców stanowi swoistego rodzaju ostrzeżenie.
Wskaźniki kategorii ogólnych badanej organizacji pożytku publicznego wynoszą:
Tabela 1 Wartości wskaźników kategorii ogólnych
Wskaźnik
Rok 2014
Rok 2015
Logarytm naturalny wieku
2,20
2,30
Logarytm
naturalny
14,36
14,43
niestabilności
159,8
49,76
rozmiaru
Indeks
aktywów
Na podstawie zaprezentowanych w tabeli wyników można stwierdzić, że analizowana
organizacja nieznacznie ale za to sukcesywnie się rozwija jednakże wskaźnik niestabilności
aktywów ulega zmniejszeniu co nie świadczy pozytywnie o sytuacji wspomnianego
podmiotu.
Na podstawie powyżej zaprezentowanych wartości obliczono wartości kategorii ogólnej które
kształtują się następująco :
Tabela 2 Wartości kategorii ogólnych
Podmiot
Organizacja non profit
Rok 2014
Rok 2015
5,89
7,14
Kolejną kategorią mającą wpływ na wartość indeksu zdrowia finansowego jest kategoria
nosząca nazwę najbliższej przyszłości na którą to składają się następujące wskaźniki :
współczynnik dostatecznej rezerwy gotówkowej, zmodyfikowany wskaźnik gotówki,
docelowa płynność Lambda6 oraz skorygowany wskaźnik płynności. Pierwszy z
wymienionych mierników ekonomicznych ukazuje zdolność organizacji do pokrywania
wydatków gotówką, natomiast drugi stanowi swoistego rodzaju zestawienie ze sobą wielkości
środków pieniężnych netto z krótkoterminowymi aktywami finansowymi. Docelowa płynność
Lambda informuje o poziomie płynności finansowej jednostki a tym samym o jej zdolności
do terminowego regulowania zobowiązań krótkoterminowych. Ostatni wskaźnik7 kategorii
najbliższej przyszłości daje możliwość oceny ilości środków wypłacalności i płynności w
relacji do przychodzących stałych płatności finansowych.
Wskaźniki kategorii najbliższej przyszłości badanej organizacji pożytku publicznego
wynoszą:
Tabela 3 Wartości wskaźników kategorii najbliższej przyszłości
Podmiot
Wskaźnik
Organizacja non profit
Dostatecznej
Rok 2014
Rok 2015
rezerwy
0,88
0,34
wskaźnik
0,0115
-0,0456
Organizacja non profit
Docelowa płynność Lambda
16,90
12,00
Organizacja non profit
Skorygowany
46,83
32,07
gotówkowej
Organizacja non profit
Zmodyfikowany
gotówki
wskaźnik
płynności
6
7
Grzegorz Michalski, Płynność finansowa w małych i średnich przedsiębiorstwach ,Strona 82
Grzegorz Michalski, Płynność finansowa w małych i średnich przedsiębiorstwach ,Strona 80
Wszystkie składowe kategorii najbliższej przyszłości odznaczają się zmniejszeniem swych
wartości co świadczy o wzroście ryzyka finansowego badanej organizacji pożytku
publicznego. Spadek zmodyfikowanego wskaźnika gotówki informuje o pogorszeniu się
wypłacalności finansowej organizacji. Łatwo również zauważyć, iż zdolność do terminowego
pokrywania zobowiązań krótkiego okresu badanego podmiotu maleje.
Wartość kategorii najbliższej przyszłości wynosi odpowiednio:
Tabela 4 Wartości kategorii najbliższej przyszłości
Podmiot
Organizacja non profit
Rok 2014
Rok 2015
6,34
3,92
Trzecią kategorią indeksu zdrowia finansowego jest kategoria krótkoterminowa na którą to
mają wpływ następujące elementy : wskaźnik przepływów pieniężnych z działalności
operacyjnej, wskaźnik aktywów i administracyjny współczynnik wydatków. Pierwszy z
wymienionych wskaźników8 świadczy o poziomie zdolności jednostki do regulowania jej
zobowiązań krótkoterminowych a drugi9 ukazuje udział aktywów trwałych w łącznej wartości
aktywów. Natomiast administracyjny wskaźnik wydatków dostarcza informacji o zdolności
podmiotu do zmniejszania wydatków administracyjnych (co oczywiście jest sytuacją bardzo
pożądaną ).
8
9
www.analizy-prognozy.pl/plynnosc-dynamiczna.html
www.analizafinansowafirmy.bugs3.com/analiza-wstepna-bilansu-i-rachunku-wynikow-cz1.html
Wskaźniki kategorii krótkoterminowej badanej organizacji pożytku publicznego wynoszą:
Tabela 5 Wartości wskaźników kategorii krótkoterminowej
Podmiot
Wskaźnik
Organizacja non profit
Przepływów pieniężnych z
Rok 2014
Rok 2015
40,36
38,2
działalności operacyjnej
Organizacja non profit
Aktywów
0,99
1,04
Organizacja non profit
Administracyjny
0,32
0,32
współczynnik wydatków
Jak wynika z zaprezentowanego wyżej zestawienia płynność finansowa organizacji non profit
uległa pogorszeniu w 2015 roku, natomiast wzrost wskaźnika aktywów świadczy o
zmniejszeniu się ryzyka niewypłacalności banalnej jednostki. Podmiot wykazał się stałym
poziomem administracyjnego współczynnika wydatków co można interpretować jako jego
nieumiejętność do zwiększania zdolności finansowej poprzez obniżanie poziomu kosztów
administracyjnych.
Wielkość kategorii krótkoterminowej kształtuje się na poziomie:
Tabela 6 Wartości kategorii krótkoterminowej
Podmiot
Organizacja non profit
Rok 2014
Rok 2015
8,17
8,28
Wartości zamieszczonej powyżej tabelki świadczą o stabilnej sytuacji badanej jednostki.
Ostatnia kategoria nosi nazwę średnioterminowej i zawiera w sobie najwięcej wskaźników.
Pierwszym z nich jest wskaźnik zmiany aktywów netto 10 w przypadku którego pożądany jest
jego stały wzrost charakteryzujący zrównoważone organizacje. Drugim jest wskaźnik
wniesionego wkładu którego to wartości (w odróżnieniu od wcześniej wspomnianego
wskaźnika zmiany aktywów netto) powinny być małe gdyż świadczy to o dobrej sytuacji
finansowej
podmiotu.
Kolejny
składnik
kategorii
średnioterminowej
nosi
nazwę
współczynnika samofinansowania11 i przyjmuje on wyższe wartości w przypadku jednostek
pragnących samodzielnie finansować swój rozwój. Natomiast czwartym elementem jest
wskaźnik zadłużenia finansowego którego to mniejsze wartości są pozytywną oznaką i
charakteryzują jednostki z mniejszym zadłużeniem. Ostatnim wskaźnikiem jest wskaźnik
kosztów pozyskania funduszy12.
10
www.findict.pl/academy/rachunkowosc/podstawy_rachunkowosci/rachunek_zyskow_i_strat/wynik_finanso
wy_a_bilans.php
11
https://managementmania.com/en/self-financing-ratio
12
http://www.kredyty-gotowkowe.portalbankowy.info/
Poniższa tabela przedstawia wartości wskaźników omawianej kategorii:
Tabela 7 Wartości wskaźników kategorii średnioterminowej
Podmiot
Wskaźnik
Organizacja non profit
Zmiana aktywów netto
59865,79
75603,80
Organizacja non profit
Wniesionego wkładu
0,98422
0,8334
Organizacja non profit
Współczynnik
63,87
62,23
0,0042
0,0047
0,016
0,017
Rok 2014
Rok 2015
samofinansowania
Organizacja non profit
Zadłużenia
finansowego
Organizacja non profit
Kosztów pozyskiwania
funduszy
Zmniejszenie się wskaźnika samofinansowania a jednoczesny wzrost zadłużenia finansowego
badanej organizacji świadczy o spadku jej elastyczności finansowej a także o zwiększeniu się
jej ryzyka. Jednakże dwa pierwsze wskaźniki zawarte w powyższej tabeli wykazują zmiany
swych wartości zgodne z pożądanymi .
Poziom kategorii średnioterminowej dla organizacji non profit wynoszą:
Tabela 8 Wartości kategorii średnioterminowych
Podmiot
Organizacja non profit
Rok 2014
126,33 (czyli 10)
Rok 2015
123,2 (czyli 10)
Wysokie wartości tej kategorii świadczą o odznaczaniu się przez analizowany podmiot
stabilnością i małym ryzykiem.
Wartości indeksu zdrowia finansowego zwanego PHI Zietlowa kształtują się następująco:
Tabela 9 Wartości indeksu PHI Zietlowa
Podmiot
Rok 2014
Organizacja non profit
81,26
Rok 2015
72,81
Jak widać poziom indeksu w roku 2015 (w porównaniu do roku 2014) zmalał o ponad 10%
co świadczy o pogorszeniu się jego sytuacji finansowej. Wyniki te powinny stanowić impuls
dla osób zarządzających badaną jednostką do podjęcia odpowiednich kroków zmierzających
ku poprawie kondycji finansowej podmiotu a także zabezpieczenia jej przyszłości. Dzięki
przeprowadzonym kalkulacjom i sporządzeniu sprawozdań finansowych proforma mogę
stwierdzić, iż zapotrzebowanie na kapitał w analizowanej organizacji w latach 2014 - 2015
wynosi 27 589, 26 złoty i 31 188,58 złotych czyli wykazuje tendencję wzrostową.
Zakończenie
Indeks zdrowia finansowego określany mianem PHI Zietlowa jest niezwykle przydatnym (w
ocenie
kondycji
finansowej
jednostki
gospodarczej)
miernikiem
ekonomicznym
pozwalającym nie tylko rzetelnie zobrazować obecną sytuację badanego podmiotu, ale i także
ułatwić przewidywanie jego przyszłości a nawet dostarczyć cennych informacji do
planowania finansowego. Został on stworzony z myślą o poddaniu analizie finansowej
organizacji pożytku publicznego jednakże jego zalety i uniwersalność sprawiły, że jest on
bardzo chętnie i często używany również w odniesieniu do jednostek nie będących
organizacjami non profit. Popularność wykorzystywania tego miernika ekonomicznego jest
na tyle duża, że można pokusić się o stwierdzenie, iż większości osób interesujących się
tematyką ekonomiczną słyszała o nim bądź dokładnie wie na czym on polega i go stosowała.
Spis równań:
Równanie 1 Wskaźnik zdrowia finansowego ............................................................................ 4
Spis tabel :
Tabela 1 Wartości wskaźników kategorii ogólnych ................................................................. 5
Tabela 2 Wartości kategorii ogólnych ....................................................................................... 5
Tabela 3 Wartości wskaźników kategorii najbliższej przyszłości ............................................ 6
Tabela 4 Wartości kategorii najbliższej przyszłości .................................................................. 7
Tabela 5 Wartości wskaźników kategorii krótkoterminowej ..................................................... 8
Tabela 6 Wartości kategorii krótkoterminowej .......................................................................... 8
Tabela 7 Wartości wskaźników kategorii średnioterminowej ................................................ 10
Tabela 8 Wartości kategorii średnioterminowych ................................................................... 10
Tabela 9 Wartości indeksu PHI Zietlowa ................................................................................ 11
Bibliografia:
1) 1. Zietlow, John, A Financial Health Index for Achieving Nonprofit Financial
Sustainability
(September
26,
2012).
Available
at
SSRN:
http://ssrn.com/abstract=2049022 (ostatni dostęp: 10 marca 2014)
2) http://pozytek.gov.pl/BAZA,OPP,3403.html (ostatni dostęp: 10 marca 2014)
3) Michalski Grzegorz, Płynność finansowa w małych i średnich przedsiębiorstwach,
Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2005, 2013, ISBN: 978-8301-17289-3
4) Pluta Wiesław, Planowanie finansowe w przedsiębiorstwie, Polskie Wydawnictwo
Ekonomiczne, Warszawa 2003, ISBN: 978-83-2081-450-7
5) http://www.jedenprocentpodatku.pl/index.php?p=statystyki&a=1proc_2011
(ostatni
dostęp: 10 marca 2014)
6) http://www.jedenprocentpodatku.pl/index.php?p=statystyki&a=1proc_2012
(ostatni
dostęp: 10 marca 2014)
7) http://wyborcza.biz/biznes/1,101562,14896558,Bruksela_prognozuje_w_Polsce_wzro
st_PKB_o_2_3_proc_.html (ostatni dostęp: 10 marca 2014)
8) http://www.kredyty-gotowkowe.portalbankowy.info/ (ostatni dostęp: 10 marca 2014)
9) http://www.mpips.gov.pl/bip/wykaz-organizacji-pozytku-publicznego/#akapit1
,
(ostatni dostęp : 30 marca 2014)
10) Z.Chrzan, A.Cłapka, J.Czech, S.Gajęcki, Indeks zdrowia finansowego dla osiągnięcia
stabilności
finansowej,
(21
grudnia
2013)
dostępny
pod
adresem
:
http://www.google.pl/url?sa=t&rct=j&q=&esrc=s&source=web&cd=1&cad=rja&uact
=8&ved=0CCcQFjAA&url=http%3A%2F%2Ffiles.figshare.com%2F1308651%2FZR
P_Z.Chrzan_A.C_apka_J.Czech_S.Gaj_cki.pdf&ei=1UYaU6XrMJOy7AbkkYDgCg
&usg=AFQjCNGykPTYWes6solmdBvn8KyNacueQw&bvm=bv.62578216,d.bGE
(ostatni dostęp: 10 marca 2014)
,
11) M. Bułka, Analiza ryzyka przedsiębiorstwa na przykładzie przedsiębiorstwa z branży
usługowej związanej ze sprzedażą detaliczną mebli i umeblowania, ( 9 grudnia 2013),
dostępne
pod
adresem
SSRN:
http://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=2365400 , (ostatni dostęp: 10
marca 2014)
12) https://managementmania.com/en/self-financing-ratio , (ostatni dostęp:10 marca2014)
13) I. Teppel, Analiza finansowa ekonomicznej kondycji na przykładzie polskiej instytucji
finanosowej,
(30
grudnia
2013),
dostępne
pod
adresem:
http://www.google.pl/url?sa=t&rct=j&q=&esrc=s&source=web&cd=3&cad=rja&uact
=8&ved=0CC4QFjAC&url=http%3A%2F%2Fhal.archivesouvertes.fr%2Fdocs%2F00%2F92%2F27%2F09%2FPDF%2FAnalizaFinansowaIzab
elaTeppelZadanieF_144005.pdf&ei=X0UaU7yKDoGJ7Aby0oDgAQ&usg=AFQjCN
FNGYKN7hYnLR4l6uWu-o79Jb_w0A&bvm=bv.62578216,d.bGE , (ostatni dostęp:
10 marca 2014)
14) Tomasz Batko, Indeks zdrowia finansowego dla osiągnięcia stabilności finansowej,
(10
grudnia
2013),
dostępny
pod
adresem:
http://figshare.com/articles/Indeks_zdrowia_finansowego_dla_osi_gni_cia_stabilno_ci
_finansowej/872614, (ostatni dostęp : 10 marca 2014)
15) www.analizafinansowafirmy.bugs3.com/analiza-wstepna-bilansu-i-rachunkuwynikow-cz1.html , (ostatni dostęp: 10 marca 2014)
16) www.analizy-prognozy.pl/plynnosc-dynamiczna.html , (ostatni dostęp: 10 marca
2014)