D - Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Szczecinie

Sygn. akt VIII Gz 41/14
VIII Gz 42/14
POSTANOWIENIE
Dnia 29 kwietnia 2014 r.
Sąd Okręgowy w Szczecinie Wydział VIII Gospodarczy
w składzie następującym:
Przewodniczący: SSO Agnieszka Woźniak
Sędziowie: SSO Natalia Pawłowska-Grzelczak (spr.)
SSR del. Patrycja Baranowska
po rozpoznaniu w dniu 29 kwietnia 2014 r. w Szczecinie
na posiedzeniu niejawnym
sprawy z powództwa M. S.
przeciwko (...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w S.
o zapłatę
na skutek zażalenia pozwanej (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w S. na postanowienie Sądu Rejonowego
Szczecin – Centrum w Szczecinie z dnia 18 grudnia 2013r., sygn. akt XI GNc 2165/11 w przedmiocie odrzucenia
zażalenia, oraz na postanowienie Sądu Rejonowego Szczecin – Centrum w Szczecinie z dnia 18 grudnia 2013 r., sygn.
akt XI GNc 2165/11 w przedmiocie odrzucenia sprzeciwu;
postanawia:
1. oddalić zażalenie z dnia 18 grudnia 2013 roku w przedmiocie odrzucenia zażalenia,
2. oddalić zażalenie z dnia 18 grudnia 2014 roku w przedmiocie odrzucenia sprzeciwu.
UZASADNIENIE
Postanowieniem z dnia 16 grudnia 2011 roku Sąd Rejonowy Szczecin – Centrum w Szczecinie nadał z urzędu
klauzulę wykonalności prawomocnemu nakazowi zapłaty wydanemu w postępowaniu upominawczym w dniu 20
października 2011 roku w sprawie o sygn. akt XI GNc 2165/13. Zażaleniem nadanym w Urzędzie Pocztowym w dniu
14 października 2013 roku pozwana spółka wniosła zażalenie na to postanowienie wskazując, że nakaz zapłaty nie
jest prawomocny zatem brak jest podstaw do nadania klauzuli wykonalności. Argumentowała, że pozwana spółka nie
ma dostępu do lokalu, w którym jest jej siedziba albowiem wynajmująca ten lokal B. J. dokonała jego zamknięcia
uniemożliwiając pozwanej korzystanie z niego. Zatem pozwana nie mogła również odebrać korespondencji do niej
kierowanej. Jednocześnie pozwana razem z zażaleniem - z ostrożności procesowej - złożyła wniosek o przywrócenie
terminu do złożenia sprzeciwu od przedmiotowego nakazu zapłaty wraz ze sprzeciwem.
W dniu 18 grudnia 2013 r. Sąd Rejonowy Szczecin-Centrum w Szczecinie wydał w sprawie o sygn. akt XI GNc
2165/13 postanowienie mocą którego odrzucił zażalenie pozwanej spółki na postanowienie Sądu Rejonowego Szczecin
– Centrum w Szczecinie z dnia 16 grudnia 2011 roku w przedmiocie nadania klauzuli wykonalności nakazowi zapłaty
dnia 20 października 2011 roku. Również w tym samym dniu tj. 18 grudnia 2013 r. Sąd Rejonowy Szczecin-Centrum
w Szczecinie wydał kolejne postanowienie mocą którego odrzucił sprzeciw pozwanej spółki od nakazu zapłaty dnia
20 października 2011 roku.
Pozwana spółka nie zgodziła się z takim stanowiskiem i w piśmie z dnia 9 stycznia 2014 r. złożyła zażalenie na
postanowienie Sądu Rejonowego z dnia 18 grudnia 2013 roku w przedmiocie odrzucenia zażalenia wnosząc o jego
uchylenie w całości. Pozwana zarzuciła sądowi pierwszej instancji naruszenie przepisów art. 139 § 1 i 3 kpc poprzez
błędną wykładnię i przyjęcie, że termin do wniesienia zażalenia na postanowienie z dnia 16 grudnia 2011 roku upłynął z
dniu 19 stycznia 2012 roku, podczas gdy termin ten nie rozpoczął biegu z uwagi na nieprawidłowe awizowanie przesyłki
przez pocztę. Ponadto skarżąca zarzuciła Sądowi Rejonowemu naruszenie art. 370 kpc w zw. z art. 397 § 2 kpc z tą
samą argumentacją jak powyżej. W uzasadnieniu pozwana podniosła, że termin do złożenia zażalenia nie zaczął biec
w ogóle z uwagi na nie doręczenie pozwanej postanowienia o nadaniu klauzuli wykonalności, które pozwana skarży.
Wskazała, iż pomimo prawidłowych awizacji doręczyciela orzeczenie nie może być skutecznie uznane za doręczone
pozwanej z uwagi na brak dostępu do lokalu pozwanej spółki.
W kolejnym piśmie z dnia 9 stycznia 2014 r. będącym zażaleniem na postanowienie Sądu Rejonowego z dnia 18
grudnia 2013 roku w przedmiocie odrzucenia sprzeciwu od nakazu zapłaty z dnia 20 października 2011 roku pozwana
spółka zarzuciła Sądowi Rejonowemu naruszenie:
a) dyspozycji art. 139 § 1 i 3 kpc poprzez błędną wykładnię i przyjęcie, że termin do wniesienia sprzeciwu nie został
zachowany podczas gdy termin ten nie rozpoczął biegu z uwagi na nieprawidłowe awizowanie przesyłki przez pocztę
i w konsekwencji nie doręczenie pozwanej nakazu zapłaty wraz z pozwem,
b) dyspozycji art. 133 § 2a kpc w zw. z art. 169 § 3 kpc poprzez błędną wykładnię i przyjęcie, że termin do wniesienia
sprzeciwu nie został zachowany podczas gdy termin ten nie rozpoczął biegu z uwagi na nieprawidłowe awizowanie
przesyłki przez pocztę i w konsekwencji nie doręczenie pozwanej nakazu zapłaty wraz z pozwem,
c) dyspozycji art. 4799 § 1 kpc w zw. z art. 169 § 3 kpc poprzez błędną wykładnię i przyjęcie, że pozwana winna doręczyć
wniosek o przywrócenie terminu do wniesienia sprzeciwu pełnomocnikowi powoda i z uwagi na niedopełnienie tego
obowiązku wniosek podlegał zwrotowi;
d) dyspozycji art. 504 § 2 kpc w zw. z art. 139 § 1 i 3 kpc poprzez błędną wykładnię i przyjęcie, że termin do wniesienia
sprzeciwu nie został zachowany podczas gdy termin ten nie rozpoczął biegu z uwagi na nieprawidłowe awizowanie
przesyłki przez pocztę i w konsekwencji nie doręczenie pozwanej nakazu zapłaty wraz z pozwem.
W uzasadnieniu swojego stanowiska skarżąca podała, że mylnie Sąd Rejonowy ocenił, iż wniosek o przywrócenie
terminu powinien być doręczony również pełnomocnikowi drugiej strony w trybie art. 4799 § 1 kpc. Wskazała, że
złożenie tego wniosku nastąpiło tylko z ostrożności procesowej na wypadek gdyby Sąd uznał za skuteczne doręczenie
postanowienia o nadaniu klauzuli wykonalności nakazowi zapłaty z dnia 20 października 2011 roku. Skarżąca
zakwestionowała także stanowisko Sądu pierwszej instancji, z którego wynika, że sprzeciw pozwanej został złożony
po upływie terminu do jego złożenia. Podała, iż pomimo prawidłowych awizacji doręczyciela orzeczenie nie może być
uznane za skutecznie doręczone pozwanej z uwagi na brak dostępu do lokalu pozwanej spółki.
Sąd Okręgowy zważył co następuje:
Zażalenia okazały się niezasadne.
Analiza treści obu wywiedzionych zażaleń uzasadnia przyjęcie, że pozwany z jednej strony zarzuca sądowi pierwszej
instancji brak podstaw do nadania klauzuli wykonalności nakazowi zapłaty z dnia 20 października 2011r z uwagi na
jego nieprawomocność wobec tego, że doszło do wadliwego doręczenia przesyłki przez pocztę, z drugiej zaś strony
wskazuje, iż pomimo prawidłowej awizacji doręczyciela ani nakaz zapłaty, ani postanowienie o nadaniu klauzuli
nie zostało mu doręczone z uwagi na brak dostępu do lokalu. Zdaniem pozwanej sąd pierwszej instancji w obu
przypadkach naruszył dyspozycję art. 139 § 1 i 3 kpc wadliwie przyjmując, że zarówno doręczenie nakazu zapłaty
jak i postanowienia o wszczęciu egzekucji należy uznać za skuteczne, co z kolei wiąże się z upływem terminów do
zaskarżenia powyższych orzeczeń.
Zdaniem Sądu Okręgowego zarzuty wyartykułowane przez skarżącą nie zasługują na uwzględnienie. Sąd pierwszej
instancji w sposób niewadliwy zastosował normę przepisu art. 777 § 1 pkt 1 kpc w zw. z art. 782 kpc. Przede wszystkim
wskazać należy, że w niniejszej sprawie tytuł egzekucyjny spełniał wszystkie wymagane przesłanki warunkujące
nadanie klauzuli wykonalności. Nakaz zapłaty z dnia 20 października 2011 r. stanowił tytuł egzekucyjny zgodnie
z art. 777 § 1 pkt 1 kpc. Orzeczenie to posiadało wszystkie cechy tytułu egzekucyjnego na podstawie, którego
można wszcząć procedurę egzekucyjną. Zawierało bowiem niebudzące wątpliwości oznaczenie wierzyciela i dłużnika,
świadczenie, które ma zostać spełnione oraz sformułowane zostało w sposób zrozumiały i możliwy do wykonania
pod względem faktycznym i prawnym. Klauzula wykonalności nadana została prawomocnemu nakazowi zapłaty
albowiem nakaz ten wraz pozwem, pouczeniem i wraz z załącznikami został pozwanej doręczony w trybie doręczenia
zastępczego (pozostawienie w aktach sprawy ze skutkiem doręczenia). Przyjąć więc należało, że nakaz zapłaty wobec
jego niezaskarżenia uprawomocnił się w dniu 2 grudnia 2011 r. W świetle powyższego nakaz zapłaty z dnia 20
października 2011 r. stanowił tytuł egzekucyjny wykonalny jako prawomocny w drodze egzekucji. W konsekwencji
należało mu nadać klauzulę wykonalności - co też Sąd Rejonowy uczynił.
Odnosząc się do kwestii wniosku o przywrócenie terminu, wbrew stanowisku pozwanego wniosek o przywrócenie
terminu do złożenia sprzeciwu winien być zgodnie z art. 4799 § 1 kpc (obowiązującym w dacie wniesienia powództwa)
doręczony stronie przeciwnej, czego potwierdzeniem winien być dowód tego doręczenia albo dowód wysłania
przesyłką poleconą. Poza sporem pozostaje fakt, iż wniosek o przywrócenie terminu do wniesienia sprzeciwu od
nakazu zapłaty z dnia 20 października 2011 roku został zawarty w tym samym piśmie, które zawierało zażalenie
pozwanej na postanowienie o nadaniu klauzuli wykonalności temu nakazowi. Fakt ten nie zwalnia jednak pozwanego
od wymogu zawartego w dyspozycji art. 4799 § 1 kpc albowiem przepis ten winien być stosowany do wszystkich
pism procesowych, które są wymienione w § 2. Słusznie zauważa Sąd Rejonowy, że odnośnie do art. 4799 § 1
kpc wypowiedział się Sąd Najwyższy przesądzając o obowiązku bezpośredniego doręczenia wniosku o przywrócenie
terminu do wniesienia zażalenia na odrzucenie skargi o wznowienie postępowania (por. Postanowienie Sądu
Najwyższego z dnia 16 września 2009 roku, sygn. akt 42/09, opubl. Lex 532371). Analogicznej oceny dokonał
Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 24 lutego 2019 roku ( sygn. akt CZP 127/08) również dotyczącej wniosku o
przywrócenie terminu z tym, że do wniesienia apelacji. Ta linia orzecznicza jest nadal aktualna także na gruncie
obecnie obowiązującego przepisu art. 132 § 1 kpc gdzie Sąd Najwyższy wypowiedział się odnoście tego, iż przepis
ten dotyczy również zażalenia ( por. Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 12 października 2011 roku, sygn. akt
II CZ 70/11, opubl. Lex nr 1044005). Zatem słusznie dokonano zwrotu wniosku o przywrócenie terminu do złożenia
sprzeciwu co w konsekwencji skutkowało prawidłowym uznaniem, że złożony sprzeciw jest spóźniony i jako taki
podlega zgodnie z art. 504 § 1 kpc odrzuceniu.
Odnosząc się do kolejnej kwestii podnoszonej przez skarżącą tj. wadliwego uznania przez Sąd pierwszej instancji, iż
zarówno sprzeciw od nakazu zapłaty z dnia 20 października 2011 roku jak zażalenie z dnia 10 stycznia 2014 roku
( data stempla pocztowego) na postanowienie Sadu Rejonowego z dnia 16 grudnia 2011 roku o nadaniu klauzuli
wykonalności nakazowi zapłaty były złożone po terminie, przyjąć należało, iż również w tym przedmiocie pozwana
spółka nie ma racji. Skarżąca w przypadku obu tych doręczeń wskazywała, iż były one wadliwe wobec czego terminy do
złożenia środków zaskarżenia nie zaczęły w ogóle biec, więc nieprawidłowym jest wskazywanie, iż pozwana terminom
tym uchybiła.
Zgodnie z art. 795 kpc w zw. z art. 394 § 2 kpc zażalenie wnosi się za pośrednictwem sądu, który wydał zaskarżone
postanowienie, a tygodniowy termin do wniesienia zażalenia na postanowienie co do nadania klauzuli wykonalności
biegnie dla dłużnika od daty doręczenia mu zawiadomienia o wszczęciu egzekucji. Jak wynika ze zgromadzonego
materiału dowodowego tj. dokumentów znajdujących się w aktach komorniczych KM 373/11 zawiadomienie o
wszczęciu egzekucji na podstawie nakazu zapłaty dnia 20 października 2011 roku zaopatrzonego w klauzulę
wykonalności uznano za doręczone pozwanej spółce w dniu 12 stycznia 2012 roku ( k. 96 i 97). Zawiadomienie to
zostało doręczone na adres pozwanej ujawniony w KRS tj. ulica (...) w S.. Doręczyciel dokonał dwukrotnej awizacji
zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa - pierwsza awizacja miała miejsce w dniu 28 grudnia 2011 roku, a druga
w dniu 5 stycznia 2012 roku, natomiast zwrot do nadawcy nastąpił w dniu 13 stycznia 2012 roku. Podnieść należy,
iż doręczenia dokonano zgodnie z dyspozycją art. 133 § 2a kpc, albowiem pisma procesowe dla przedsiębiorców
wpisanych do rejestru sądowego doręcza się na adres podany w rejestrze, chyba że strona wskazała inny adres dla
doręczeń. Jeżeli natomiast ostatni wpisany adres został wykreślony jako niezgodny z rzeczywistym stanem rzeczy
i nie zgłoszono wniosku o wpis nowego adresu, adres wykreślony uważany za adres podany w rejestrze. Zgodnie z
dyspozycją kolejnego przepisu tj. art. 139 § 3 kpc pisma dla osób prawnych podlegających wpisowi do rejestru albo
ewidencji na podstawie odrębnych przepisów, w razie niemożności doręczenia w sposób przewidziany w artykułach
poprzedzających z uwagi na nieujawnienie w rejestrze albo w ewidencji zmiany adresu pozostawia się w aktach sprawy
ze skutkiem doręczenia, chyba że nowe miejsce zamieszkania i adres są sądowi znane. W świetle powyższego nie budzi
wątpliwości, że zawiadomienie o wszczęciu egzekucji należy uznać za skutecznie doręczone w trybie art. 139 kpc w dniu
12 stycznia 2012 roku. Zatem termin do złożenia zażalenia upłynął z dniem 19 stycznia 2012 roku. Pozwana spółka
nie kwestionowała, iż adres jej siedziby jest inny niż ujawniony w rejestrze. Wskazywała jednak, iż nie miała dostępu
do lokalu z uwagi na problemy z wynajmującym lokal. Zdaniem Sądu Okręgowego okoliczności ta nie przesądza
o wadliwym doręczeniu świetle obowiązujących przepisów, a jedynie może być oceniana w kontekście winy lub jej
braku po stronie pozwanej w uchybieniu terminu do złożenia środka zaskarżenia gdyby został złożony wniosek o
przywrócenie terminu. Fakt ewentualnego braku dostępu do lokalu nie deprecjonuje prawidłowości doręczenia w
kontekście obowiązujących przepisów tj. art. 133 § 2a kpc i 139 kpc.
Jeżeli chodzi o doręczenie nakazu zapłaty z dnia 20 października 2011 roku wraz z pozwem i pouczeniem to Sąd
Okręgowy podtrzymuje całą wyżej przytoczoną argumentację dotyczącą doręczeń dla osób prawnych. Przesyłka ta
została doręczona na adres pozwanej ujawniony w KRS tj. ulica (...) w S.. Pierwsza awizacja została dokonana w dniu
2 listopada 2011roku, a druga w dniu 10 listopada 2011 roku natomiast zwrot korespondencji do nadawcy nastąpił w
dniu 18 listopada 2011 roku. Zatem również tego doręczenia dokonano zgodnie z dyspozycją art. 133 § 2a kpc i 139
kpc. W konsekwencji czego sprzeciw wniesiony w dniu 14 października 2013 roku musiał zostać uznany za spóźniony.
Na marginesie dodać należy, iż podnoszone przez pozwaną w obu zażaleniach kwestie, iż nie miała ona możliwości
odbioru korespondencji z uwagi na brak dostępu do lokalu może być przedmiotem analizy i oceny w przypadku
złożenia ewentualnego wniosku o przywrócenie terminu do wniesienia środków zaskarżenia. Sąd wówczas będzie
musiał dokonać oceny czy pozwana uchybiła terminowi bez własnej winy tj. z przyczyn od niej niezależnych czy
też nie. Sąd Okręgowy zauważa jednak, że twierdzenia pozwanej o niemożności dostępu do lokalu budzą poważne
wątpliwości w kontekście tego, że pozwana spółka od 2009 roku nie dokonała zmiany adresu siedziby spółki pomimo
tych rzekomych trudności i również w chwili składania zażaleń aktualny adres pozwanej ujawniony w KRS to ulica
(...) w S.. Poza tym nie można przesądzać, czy ewentualny brak dostępu do lokalu jest równoznaczny z brakiem
dostępu do skrzynki pocztowej przynależnej do tego lokalu. Jednak kwestia ta pozostaje poza sferą oceny Sądu
Okręgowego w przedmiotowym postępowaniu, który dokonał oceny prawidłowości obu doręczeń tj. nakazu zapłaty
wraz z pozwem i zawiadomienia o wszczęciu egzekucji oraz skuteczności i terminowości złożonych w związku z tym
środków zaskarżenia.
Mając na uwadze powyższe tj. uznanie tych doręczeń za zgodne z obowiązującymi przepisami, nie można dopatrzyć się
jakichkolwiek nieprawidłowości w czynnościach Sądu Rejonowego dotyczących oceny skuteczności (terminowości)
wniesionych środków zaskarżenia.
W tym stanie rzeczy stosownie do art. 385 kpc w zw. z art. 397 § 2 kpc oba zażalenia podlegały oddaleniu.