Święto patronalne PDMD i dzień pomocy polskim misjonarzom

ks. Franciszek Jabłoński
Święto patronalne PDMD i dzień pomocy polskim
misjonarzom
W 1842 r. biskup francuski, Karol Augustyn Forbin de Janson spotkał się
w Lyonie z Pauliną Jaricot (założycielką Papieskiego Dzieła Rozkrzewiania
Wiary), która wysłuchawszy relacji o tragicznym losie dzieci w Chinach pod­
dała mu myśl, aby „dzieci ratowały dzieci”. Rok później bp Forbin dał począ­
tek Dziecięcemu Dziełu Rozkrzewiania Wiary, które rozprzestrzeniło się bar­
dzo szybko w całej Europie jako Dzieło Świętego Dziecięctwa.
W Polsce Papieskie Dzieło Misyjne Dzieci (PDMD) działa od 1857 r.
Wprowadziłyje w Małopolsce siostry szarytki. W 1872 r. kierownictwo przejęli
Księża Misjonarze św. Wincentego a’ Paulo. We wszystkich diecezjach zosta­
ło ono wprowadzone w 1928 r. Wtedy też został mianowany jego dyrektor
krajowy - ks. Hugo Król CM, czołowy polski misjolog tego okresu, który
mieszkał w Krakowie. W latach 1884-1939 ukazywał się w Krakowie organ
Dzieła Dziecięctwa, „Roczniki Papieskiego Dzieła Świętego Dziecięctwa Je­
zusowego”, które w 1933 r. miały nakład 29. tys. egzemplarzy. Działalność
Dzieła została przerwana przez wybuch drugiej wojny światowej, a później
rozwiązana w wyniku likwidacji w 1949 r. przez władze komunistyczne wszyst­
kich organizacji i stowarzyszeń katolickich.
W latach 70. opieka na tym Dziełem została powierzona bp. J. Wosińskiemu. Główną formą działania PDMD stały się nabożeństwa dla dzieci. Anima­
cję misyjną dzieci prowadzili katecheci i katechetki na nauce religii. Kateche­
zy były doskonałą okazją dla rozbudzania zapału misyjnego przez ukazywa­
nie sylwetek misjonarzy, historii misji, przekaz wiadomości z terenów misyj­
nych. W punktach katechetycznych wystawiano puszki, do których dzieci mo­
gły wrzucać swoje ofiary na misje. Na początku lat 80. zaczęto wprowadzać
do PDMD dzieci przystępujące do I Komunii św. Związane to było z Białym
Tygodniem, w którym jeden dzień poświęcano misjom. Przy tej okazji dzieci
składały w kopertach swoje ofiary.
W 1983 r. wprowadzono w Polsce Misyjny Dzień Dziecka, ustanowiony
w Kościele przez papieża Piusa XII w 1950 r. Ten specjalny dzień PDMD
w Polsce wprowadziła Konferencja Episkopatu Polski na 196. zebraniu ple­
narnym w dniu 21 IX 1983 r., dla rozbudzenia idei misyjnej wśród dzieci.
Miał on być obchodzony w pierwszą niedzielę po Nowym Roku. Po raz pierw­
szy świętowano ten dzień 8 1 1984 r. W wyniku dyskusji, jaka podjęta została
na zebraniu dyrektorów Papieskich Dzieł Misyjnych w 1988 r., zadecydowa­
no, by Misyjny Dzień Dziecka obchodzony był 6 stycznia, a więc w samą
uroczystość Objawienia Pańskiego i aby nie przenoszono go na niedzielę na­
stępną. Misyjny Dzień Dziecka zaczęto więc obchodzić w uroczystość Obja­
wienia Pańskiego jako święto patronalne PDMD.
Konferencja Misyjna Episkopatu Polski udziela każdemu misjonarzowi
przebywającemu na urlopie skromną osobistą zapomogę urlopową. Zapleczem
do udzielania pomocy misjonarzom jest Krajowy Fundusz Misyjny. Na pięć­
dziesiątym czwartym zebraniu Konferencji Misyjnej (13 X 1992 r.) postano­
wiono, że bazą tego funduszu będzie taca ze święta Trzech Króli.
Na tegorocznym ogólnopolskim plakacie wydanym z okazji dnia pomocy
misjonarzom, zostało zamieszczone zdjęcie pochodzącego z Archidiecezji
Gnieźnieńskiej ks. Dariusza Pejki, pracującego obecnie w Kamerunie. Niech
ten dzień będzie dla nas szczególnym wezwaniem do modlitwy za polskich
misjonarzy i za dzieci na całym świecie.
ks. Franciszek Jabłoński
Świt misjologii w Polsce
„Wypłyń na głębię”- duc in altum (Łk 5,4). Słowa te zaczerpnięte z listu apo­
stolskiego Novo millennio ineimte (por. N M I1), które stały się hasłem programo­
wym dla duszpasterstwa w Kościele w Polsce, są bez wątpienia adekwatne do dają­
cego się zauważyć u progu Trzeciego Tysiąclecia ożywienia ruchu misjologicznego
w Polsce. Elementami wpływającymi na to ożywienie jest powstanie nowych Ka­
tedr Misjologicznych na uniwersytetach oraz pierwsze spotkania polskich misjologów i ich uczestnictwo w międzynarodowych spotkaniach misjologicznych.
Podczas Soboru Watykańskiego II wypracowano teologię misyjną, która
umieściła misje w centrum Kościoła. Nauka papieży: Pawła VI zawarta w Evangelii nuntiandi i Jana Pawła II w Redempłoris missio, bazując na nowych
doświadczeniach misyjnej działalności Kościoła w świecie, wykreowała nowe
sposoby rozumienia misji. Wszystko to miało niewątpliwy wpływ na to rozu­
mienie misji z jakim wchodzimy w nowe tysiąclecie. Wyróżnia je kilka cech.
Po pierwsze, jest ono głęboko trynitame i eklezjologiczne w swej teologii,
przez co nie podchodzi do misji instrumentalnie. Jest to teologia usytuowana
w samym sercu Kościoła, a wychodząc z jego wnętrza proponuje bardziej
przekonywującą i pełniejszą wizję działania Boga na przestrzeni dziejów. Po
drugie, niesie ono ze sobą szerokie pojmowanie ewangelizacji jako dzieła Boga,
do udziału w którym Kościół jest posłany. Po trzecie, potęguje wrażliwość na
zjawisko kultury, uwzględniając zarówno odmienność kultur, jak i źródła praw­
dziwej jedności ludzi. Tak więc można powiedzieć, że współczesna teologia
misyjna Kościoła dostarcza gruntownych podstaw do budowania misjologii1.
Misjologia, czyli nauka o misjach, obejmuje teorię i uzasadnienie teologicz­
ne misji, refleksję nad ich przebiegiem, a także nad podejmowanymi krokami
' Por. F. George, Prom ocja studiów misjologicznych w seminariach, Annales Missiologicae Posnanienses 11(2000)83-87.
,
prowadzącymi do powołania personelu misyjnego i wspierania go odpowiednią
pomocą duchową oraz środkami finansowymi i materialnymi, ocenę efektyw­
nych nawróceń i poniesionych porażek oraz ich skutków i zmian przystoso­
wawczych (...). Misjologia jest uprawiana w sposób spontaniczny lub systema­
tyczny; ma swoich specjalistów, swoje instytucje, dzieła i czasopisma2.
Misjologia katolicka jest stosunkowo młodą dyscypliną wiedzy. Jej po­
czątki sięgają 1910 r., kiedy to utworzono Katedrę Misjologii na Uniwersyte­
cie w Munster. Ośrodki w Munster, Louvain i Rzymie były ostoją katolickiej
myśli misjologicznej w pierwszej połowie XX w.3
1. Początki misjologii w Polsce
Początków misjologii w Polsce należy szukać już w XVIII w. w środowi­
sku poznańskim, a zwłaszcza w tamtejszym seminarium duchownym, gdzie
idea misyjna była bardzo żywa. Wymownym tego dowodem jest fakt, iż pro­
fesor poznańskiej uczelni teologicznej ks. Tymoteusz Raczyński CM (wykła­
dowca dogmatyki i historii Kościoła w latach 1781-1787) już w latach 17871794 pracował na misjach w Astrachanie.
Wykłady z historii misji znalazły się w programie studiów w roku akademic­
kim 1919/1920. W tym samym roku powstała Sekcja Misyjna, z której dnia 17
VI 1928 r. “zrodziło się” Koło Misyjne. Statut Koła jako cel jego istnienia wy­
znaczyło “naukowe zajmowanie się sprawami misji” (§ 3). W ramach Koła po­
wstało i działało do 6 V I1936 r. Naukowe Kółko Misyjne. Na II Zjeździe Związku
Zakładów Teologicznych im. św. Jana Kantego w Łomży w roku 1925 o. J. Woroniecki OP w referacie pt. Krzewienie ducha misyjnego wśród młodzieży semi­
naryjnej jako pierwszy w Polsce proponował wprowadzenie do programu “se­
minaryjnego” nauki o misjach w zależności od warunków i możliwości władzy
diecezjalnej czy też cyklu konferencji, wykładów o misjach. Proponował on
także wprowadzenie cyklu wykładów monograficznych o postaciach najwybit­
niejszych misjonarzy, czy też dotyczących Kościoła w wybranym kraju misyj­
nym. Na urzeczywistnienie tych propozycji w Arcybiskupim Seminarium Du­
chownym (Leoninum) w Poznaniu trzeba było czekać 10 lat, do chwili, gdy
jego rektorem został ks. dr Kazimierz Kowalski. On bowiem został pierwszym
wykładowcą misjologii w poznańskim seminarium. W roku akademickim 1935/
1936 wprowadzono tu misjologię jako osobny przedmiot4.
2 H. M aurier, A ntropologia misyjna, W arszawa 1997, 16.
3 Por. F. George, art. cyt., 88.
4 Por. A. Andrzejak, U początku Ruchu M isyjnego w Polsce, Poznań 1993, 178-181.
BIULETYN MISYJNY
ARCHIDIECEZJI GNIEŹNIEŃSKIEJ
MISYJNE MATERIAŁY FORMACYJNE
ROK VII NR 1 (15) - 2002 R.
REFERAT MISYJNY KURII METROPOLITALNEJ
GNIEZNO