Komisarz Thomas Hammarberg Biuro Komisarza ds. Praw

Komisarz Thomas Hammarberg
Biuro Komisarza ds. Praw Człowieka Rady Europy
Warszawa, 3 August 2011
Szanowny Panie Hammarberg,
Federacja na rzecz Kobiet i Planowania Rodziny oraz Sieć Organizacji
Środkowej i Wschodniej działających na rzecz Zdrowia i Praw
Seksualnych ASTRA kierują do Pana prośbę o pilną interwencję u
powstrzymać bezprecedensową próbę wprowadzenia całkowitego
Polsce.
Kobiecych z Europy
Reprodukcyjnych i
polskich władz, by
zakazu aborcji w
Jak Pan pewnie wie, 30 czerwca w Sejmie odbyła się debata nad projektem ustawy
całkowicie zakazującej aborcji w Polsce, nawet, gdy zagrożone jest życie kobiety. W
parlamencie obecnie trwają prace nad projektem, który następnie zostanie poddany pod
głosowanie na początku września.
Polskie prawo dotyczące aborcji należy do najostrzejszych w Europie, które jest jeszcze
bardziej restrykcyjne w praktyce niż na papierze. Mimo, iż prawo zezwala na przerwanie
ciąży w trzech przypadkach – włącznie z przyczynami terapeutycznymi oraz gdy ciąża
jest wynikiem przestępstwa – w rzeczywistości legalna aborcja jest niedostępna nawet
dla kobiet, które spełniają te warunki. Regulacje prawne stosowane są bardzo surowo, a
ponadto wszechobecne jest nadużywanie klauzuli sumienia przez lekarzy, przez co
nierzadko całe instytucje odmawiają kobietom przerwania ciąży.
Potrzeba aborcji nie zależy od legalności zabiegu, jednak na dostęp kobiety do
bezpiecznego przerwania ciąży silnie wpływa kryminalizacja aborcji. Słusznie Pan
podkreślił, że gdy aborcja jest legalna, a co za tym idzie, bezpieczna, musi również być
dostępna. Wprowadzanie restrykcyjnych regulacji prawnych w zakresie przerwania ciąży
nie redukują liczby przeprowadzanych zabiegów, zmuszają jednak kobiety do
przeprowadzania zabiegów nielegalnie, co w przeważającej mierze jest niebezpieczne,
traumatyczne i często skutkuje poważnym zagrożeniem dla zdrowia i życia kobiety.
W swoim Memorandum z 2007 roku dotyczącym przestrzegania praw człowieka w Polsce,
kryminalizacja przerywania ciąży w Polsce doprowadziła do powstania szerokiego
podziemia
aborcyjnego
bez
jakiejkolwiek
kontroli
cen,
jakości
usług
czy
odpowiedzialności. Od czasu delegalizacji aborcji pod koniec lat 80tych, liczba zabiegów
przeprowadzanych w szpitalach spadła o 99%. W tym samym czasie prywatny biznes
aborcyjny kwitnie, a w polskich gazetach można łatwo znaleźć stosowne ogłoszenia.
Pomimo krytyki zawartej w Pańskim Memorandum, polskie władze zaprzeczają istnieniu
problemów oraz ignorują zagrożenia i naruszenia praw człowieka, na które naraża Polki
wyjątkowo restrykcyjny i niejasny system prawny w zakresie przerywania ciąży. Obecnie
Polska pełni prezydencję w Radzie Unii Europejskiej, a nieodrzucenie tego skrajnego
projektu pierwszego dnia prezydencji jest bardzo niepokojącym sygnałem dla
społeczności międzynarodowej. Jesteśmy głęboko zaniepokojone debatą na temat
całkowitego zakazu aborcji, który oznaczałby utrwalanie dyskryminacji ze względu na
płeć i odmawianie kobietom egzekwowania ich praw człowieka do życia i zdrowia.
Wyrażając obawę, iż nie widać końca praktykom narażania zdrowia Polek, chciałybyśmy
prosić o publiczne potępienie konsekwencje wprowadzenia całkowitego zakazu aborcji
oraz uznanie braku dostępu do przerywania ciąży za ciężkie naruszenie praw człowieka.
Zwracamy się również z uprzejmą prośbą o pilną interwencję w postaci wyjątkowej
wizyty krajowej oraz zaangażowanie w konstruktywną dyskusję z władzami polskimi, aby
zakończyć cierpienia polskich kobiet.
Z przyjemnością oferujemy wszelką pomoc w Pańskich staraniach.
Z wyrazami szacunku,
Wanda Nowicka
Federacja na rzecz Kobiet i Planowania Rodziny
Katarzyna Pabijanek
ASTRA Network