Dlaczego nazwa plac Legionów?
Transkrypt
Dlaczego nazwa plac Legionów?
Dlaczego nazwa plac Legionów? 18 X 1930 r. na budynku przedwojennej Powiatowej Komendy Uzupełnień odsłonięta została tablica pamiątkowa. Poświęcona była. jak podawał fragment umieszczonego na niej napisu: „POLEGŁYM W WALKACH O WOLNOŚĆ I NIEPODLEGŁOŚĆ POLSKI, OBYWATELOM LEGIONISTOM ZIEMI WIELUŃSKIEJ”. Na początku wyjaśnijmy, że budynek w którym znajdowała się siedziba Powiatowej Komendy Uzupełnień, a zarazem miejsce umieszczenia tablicy, to część byłego klasztoru oo Pijarów, stojącego na rogu placu Legionów i ulicy Barycz. Intencją fundatora tablicy, którym był Związek Legionistów Polskich Oddział w Wieluniu, było upamiętnienie, wieluńskich legionistów poległych bezpośrednio w walkach legionowych lub nieco później w wojnie z Rosją bolszewicką. Na tablicy umieszczono nazwiska: Stanisława Szustra, Jana Godorowskiego, Bronisława Grabałowskiego. Z pewnością nie byli wymienieni na niej wszyscy legioniści pochodzący z Wieluńskiego, którzy zginęli w walkach w latach 1914-1921. Jednak tylko te nazwiska udało się ustalić dzia-łaczom Związku Legionistów, którzy w różny sposób zabiegali o pełne informacje o poległych. Świadczy o tym m.in. fakt taki. iż w maju l930 r. na łamach „Gońca Wieluńskiego” zamieścili apel do rodzin poległych legionistów o zgłaszanie kolejnych nazwisk. Ostatecznie na tablicy znalazły się wyżej wymienione nazwiska, przy których zapisano krótkie informacje o przydziale służbowym oraz daty śmierci. Treści te można nieco rozszerzyć. Wiemy, iż wszyscy trzej wymienieni legioniści służyli w 5 pułku piechoty wchodzącym w skład I Brygady Legionów Polskich, którą dowodził Józef Piłsudski (do X 1916 r.) Tablica z nazwiskami legionistów, zniszczona w czasie okupacji niemieckiej. Pierwszy z nich, Stanisław Szuster poległ 11 V 1916 r. nad rzeką Styr na Ukrainie. Z kolei Jan Godorowski był żołnierzem 27 pułku piechoty w czasie wojny bolszewickiej, a zginął 14 IX 1920 r. w Obłapach koło Kowala. Natomiast Bronisław Grabowski poległ 8 VIII 1920 r. w miejscowości Długosiodło koło Ostrowa Mazowieckiego, w czasie pochodu armii bolszewickiej na Warszawę. Nazwisko Jana Godorowskiego występuje na zachowanej (pomimo częściowego zniszczenie przez Niemców) tablicy z 1924 r. upamiętniającej poległych wychowanków przedwojennego gimnazjum, a znajdującej się obecnie w Wieluniu nowym gmachu Liceum Ogólnokształcącego im. T. Kościuszki. Tablica z nazwiskami legionistów z I Brygady Piłsudskiego i uroczystości związane z jej odsłonięciem w l930 r. spowodowały, iż Stary Rynek otrzymał oficjalną nazwę - plac Legionów. Niestety żadne pamiątki polskiej tradycji niepodległościowej nie były tolerowane przez okupantów niemieckich. Kamienna tablica została zniszczona, a nazwa placu Legionów zamieniona na Marktplatz czyli Rynek. Przedwojenna nazwa nie spodobała się również nowej władzy, Po wojnie miejsce to uzyskało więc inną nazwę plac Wolności i dopiero w kwietniu 1991 r. przywrócono mu historyczną nazwę. Jan Książek